Urlop pracownika a dodatkowa praca

Przeczytaj także: Odwołanie pracownika z urlopu wychowawczego

Urlop wypoczynkowy

Urlopem wypoczynkowym nazywa się płatne i nieprzerwane dni wolne, udzielane pracownikowi w każdym roku, w trakcie których jest on zwolniony ze świadczenia pracy u swojego pracodawcy. Celem tego urlopu jest wypoczynek oraz nabranie sił na kolejny okres wykonywania pracy. Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w ustalonym wymiarze i terminie, zgodnym z przepisami prawa. Pracownik natomiast nie może zrzec się prawa do urlopu, ani odmówić jego wykorzystania, jeżeli został on udzielony zgodnie z przepisami prawa pracy. Co najważniejsze, urlopu należy udzielać w naturze, jedynie w niektórych sytuacjach możliwa jest wypłata ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Urlop wypoczynkowy służy zatem odpoczynkowi i regeneracji sił, a nie pracy. Jednakże w przepisach prawa pracy nie ma ograniczenia, ani zakazu co do jego wykorzystania celem podjęcia dodatkowego zatrudnienia. Pracownik może dowolnie dysponować swoim czasem wolnym w trakcie urlopu, a więc może również pracować. Może to być zatrudnienie w ramach umowy cywilnoprawnej (umowa zlecenie lub o dzieło) lub stosunku pracy. Pracownik świadczący dodatkową pracę w czasie urlopu musi jednak pamiętać, że cały czas pozostaje w stosunku pracy ze swoim pierwotnym pracodawcą i w szczególnych sytuacjach może zostać przez niego odwołany z dalszego urlopu (art. 167 K. p. - wystąpienie okoliczności nieprzewidzianych w chwili rozpoczynania urlopu; konieczna obecność pracownika w zakładzie). W takiej sytuacji musi stawić się do pracy na polecenie przełożonego bez usprawiedliwiania się innymi zobowiązaniami.

Urlop macierzyński

Urlop ten jest związany z urodzeniem przez pracownicę dziecka w trakcie jej pozostawania w stosunku pracy, bez względu na staż pracy, wymiar czasu pracy i rodzaj umowy o pracę (np. na czas nieokreślony, czy na czas określony). Służy on odzyskaniu sił po przebytym porodzie i opiece nad noworodkiem. Pracownica nie może zrzec się prawa do urlopu macierzyńskiego. Ma natomiast prawo, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, zrezygnować z jego pozostałej części i wtedy jest on udzielany pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko, na jego pisemny wniosek w wymiarze niewykorzystanym dotychczas.

Urlop macierzyński może być wykorzystany wyłącznie w naturze. Nie ma możliwości jego zamiany np. na ekwiwalent pieniężny. Biorąc zatem pod uwagę jego przeznaczenie oraz nowe okoliczności, w jakich znajduje się po porodzie kobieta, trudne byłoby podjęcie dodatkowego zatrudnienia, a jest to wręcz fizycznie niemożliwe.