Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw

________________________________________
1) Przepisy niniejszej ustawy wdrażają:
- dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/30/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniającą dyrektywę
98/70/WE odnoszącą się do specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzającą mechanizm
monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz zmieniającą dyrektywę Rady 1999/32/WE
odnoszącą się do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylającą
dyrektywę 93/12/EWG (Dz. Urz. UE L 140 z 05.06.2009, str. 88),
- dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania
stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającą i w następstwie uchylającą dyrektywy 2001/77/WE
oraz 2003/30/WE (Dz. Urz. UE L 140 z 5.06.2009 r., str. 16),
- dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wspólnych
zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającą dyrektywę 2003/54/WE (Dz. U. UE. L. z 2009
r. Nr 211, poz. 55),
- dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych
zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE (Dz. U. UE. L. z 2009 r.
Nr 211, str. 94).
2) Niniejszą ustawą dokonuje się zmiany ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, , ustawy z
dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych,
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej oraz ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach
ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach
zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708, Nr
158, poz. 1123 i Nr 170, poz. 1217, z 2007 r. Nr 21, poz. 124, Nr 52, poz. 343, Nr 115, poz. 790 i Nr 130,
poz. 905, z 2008 r. Nr 180, poz. 1112 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 69, poz. 586, Nr 165,
poz. 1316 i Nr 215, poz. 1664, z 2010 r. Nr 21, poz. 104 i Nr 81, poz. 530 oraz z 2011 r. Nr 94, poz. 551,
Nr 135, poz. 789, Nr 205, poz. 1208, Nr 233, poz. 1381 i Nr 234, poz. 1392.
4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz.
729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz.
1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228, poz.
2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz.
732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr 180, poz. 1493, z 2006
r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr
124, poz. 859 i Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173,
poz. 1080 i Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63, poz. 533, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz.
1323, Nr 190, poz. 1474, Nr 201, poz. 1540 i Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i
229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i 1021, Nr 182, poz.
1228, Nr 225, poz. 1474 i Nr 240, poz. 1602 oraz z 2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130, Nr 39, poz. 202,
Nr 48, poz. 245, Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz. 549, Nr 117, poz. 678, Nr 133, poz. 767, Nr 160, poz. 964 i
Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 233, poz. 1381 oraz Nr 240, poz. 1431.
5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 81 poz. 530, Nr
182 poz. 1228, z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 205, poz. 1208, i Nr 94, poz. 551.
6) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 173, poz. 1808, z
2007 r. Nr 50, poz. 331, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i Nr 216, poz. 1371, z 2009 r. Nr 201, poz. 1540 oraz z
2011 r. Nr 85, poz. 459 i Nr 134, poz. 779.
7) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 157, poz. 976, z
2009 r. Nr 3, poz. 11, z 2010 r. Nr 81, poz. 532, Nr 182, poz. 1228 i Nr 229, poz. 1496 oraz z 2011 r. Nr
171, poz. 1016, Nr 205, poz. 1208 i Nr 234, poz. 1392.
8) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 107, poz. 732, Nr
120, poz. 818 i Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr 199, poz. 1227, Nr 201, poz. 1237, Nr 216,
poz. 1370 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 42, poz. 337, Nr 68, poz. 574, Nr 77, poz. 649, Nr 157, poz.
1241, Nr 161, poz. 1277, Nr 168, poz. 1323 i Nr 201, poz. 1540, z 2010 r. Nr 28, poz. 143 i 146, Nr 107,
poz. 679, Nr 127, poz. 857, Nr 155, poz. 1035 i Nr 239, poz. 1592 oraz z 2011 r. Nr 234, poz. 1385, Nr
234, poz. 1386 i Nr 240, poz. 1429, Dz. U. z 2012 r., poz. 472.
9) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219,
Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 oraz Dz. U. z 2011 r. Nr 63, poz. 332, Nr 106, poz. 622 i Nr 153, poz.
903.


40
Uzasadnienie


Celem zmiany ustawy – Prawo energetyczne jest w szczególności zapewnienie pełnej
implementacji przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23
kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych
zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE, a także
uzupełnienie wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13
lipca 2009 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i
uchylającą dyrektywę 2003/54/WE (Dz. U. UE. L. z 2009 r. Nr 211, poz. 55) oraz dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych
zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE (Dz. U. UE.
L. z 2009 r. Nr 211, str. 94).

W dniu 25 listopada 2011 r. Komisja Europejska wszczęła wobec Rzeczypospolitej
Polskiej dwa postępowania formalne w sprawie braku notyfikacji transpozycji vel.
nieprawidłowej transpozycji krajowych środków wykonawczych Dyrektywy 2009/72/WE
oraz Dyrektywy 2009/73/WE. Postępowania znajdują się na etapie uzasadnionej opinii.
W związku z powyższym wydaje się zasadne szybkie procedowanie nad projektem
ustawy w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji finansowych dla Rzeczypospolitej
Polskiej.

Projektowane przepisy przewidują zmianę przepisu art. 9d ustawy – Prawo
energetyczne dotyczącego rozdziału działalności sieciowej (przesyłu i dystrybucji) od
działalności w zakresie wytwarzania i obrotu paliwami gazowymi i energią elektryczną.
W zakresie podstawowych kwestii związanych z pełnieniem funkcji operatora
systemu przesyłowego, projekt nie proponuje nowych rozwiązań. Należy szczególnie
podkreślić, że podobnie jak obecnie obowiązujące przepisy ustawy – Prawo energetyczne,
projekt przewiduje możliwość wyznaczenia przez Prezesa URE operatora funkcjonującego
w formie pełnego wydzielenia własnościowego (pełnienie funkcji operatora przez właściciela
infrastruktury) lub niezależnego operatora systemu (Independent System Operator - ISO).
Ustalone przepisami ustawy – Prawo energetyczne i obowiązujące operatorów
systemów przesyłowych kryteria niezależności zapewniają realizację „skutecznego
oddzielenia działalności w zakresie dostaw i produkcji od działalności sieciowej” zgodnie z

41
przepisami dyrektywy 2009/72/WE i 2009/73/WE, które realizują zalecenia Rady
Europejskiej wyrażone w Konkluzjach z 8-9 marca 2007 r.
Tym niemniej istnieje potrzeba dalszego dostosowania obowiązujących przepisów do
brzmienia obu dyrektyw, które bardzo precyzyjnie określają zasady w zakresie powiązań
personalnych kierownictwa operatorów systemów przesyłowych i przedsiębiorstw
wykonujących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania i obrotu paliwami gazowymi
lub energią elektryczną.
Zasady tzw. unbundlingu w przypadku operatora systemu przesyłowego obejmują
m.in. zakaz pełnienia funkcji w organach uprawnionych do reprezentacji i nadzorowania
operatora systemu przesyłowego lub połączonego, oraz pełnienia tych funkcji w
przedsiębiorstwie energetycznym prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie
wytwarzania lub obrotu energią elektryczną albo paliwami gazowymi, zakaz wywierania
wiążącego wpływu i wykonywania innych praw względem przedsiębiorstw energetycznych
zajmujących się wytwarzaniem lub obrotem energią elektryczną i paliwami gazowymi, a
także powoływania członków organów tych przedsiębiorstw.
W przypadku zaś operatora systemu dystrybucyjnego zasady tzw. unbundlingu
generalnie nie uległy zmianie. Jednakże sama zmiana tych zasad w odniesieniu do operatora
systemu przesyłowego spowodowała, że niezbędne było dokonanie zmian w konstrukcji
przepisów regulujących funkcjonowanie operatora systemu dystrybucyjnego. Do tej pory
zasady niezależności operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych z uwagi na ich
symetryczności były uregulowane razem w jednym ustępie (art. 9d ust. 1). Z uwagi na
wprowadzenie przepisami Dyrektywy 2009/72/WE oraz Dyrektywy 2009/73/WE
odmiennych, daleko bardziej restrykcyjnych zasad niezależności w odniesieniu do operatora
systemu przesyłowego, zasady rozdziału działalności gospodarczej dotyczące operatora
systemu dystrybucyjnego zostały zamieszczone w odrębnym ustępie. Zmieniono także
redakcję art. 9d ust. 7 regulującego wyłączenie stosowania zasad rozdziału działalności
gospodarczej. Zgodnie bowiem z art. 26 ust. 4 Dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 26 ust. 4
Dyrektywy 2009/73/WE państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o niestosowaniu tych
zasad wobec przedsiębiorstw zintegrowanych pionowo (a nie operatorów systemów
dystrybucyjnych) obsługujących mniej niż 100 000 odbiorców. Operatorzy systemu będą
mieli 6 miesięcy na dostosowanie się do nowych reguł rozdziału prowadzenia działalności
gospodarczej.
Ponadto projektowane przepisy art. 9d ust. 1e i 1f mają na celu dostosowanie
przepisów ustawy – Prawo energetyczne do wymogów przewidzianych przez dyrektywę

42
2009/73/WE, której art. 15 określa kryteria, jakie musi spełnić operator systemu
magazynowania pozostający w strukturze przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo w celu
zachowania niezależności od innych rodzajów działalności niezwiązanych z działalnością w
zakresie magazynowania, przesyłania lub dystrybucji.
W tym celu przyjęto, że osoby, które są odpowiedzialne za zarządzanie operatorem
systemu magazynowania, nie mogą równocześnie uczestniczyć w strukturach
przedsiębiorstwa zintegrowanego odpowiedzialnego bezpośrednio lub pośrednio za bieżącą
działalność w zakresie wytwarzania lub obrotu paliwami gazowymi. Jednocześnie operator
jest zobowiązany do prowadzenia działalności w sposób, który będzie zapewniać tym osobom
możliwość niezależnego działania, w szczególności jeśli chodzi np. o strukturę
wynagradzania czy posiadanie udziałów w przedsiębiorstwie powiązanym prowadzącym
działalność w zakresie wytwarzania lub obrotu paliwami gazowymi.
Należy podkreślić, że jako osoby odpowiedzialne za zarządzanie operatorem należy
uznawać nie tylko członków zarządu, ale również członków kierownictwa średniego szczebla.

Implementując art. 10 Dyrektywy 2009/72/WE i art. 10 Dyrektywy 2009/73/WE w
projekcie ustawy wskazano, że operatorem systemu przesyłowego lub połączonego będzie
mogło zostać wyznaczone jedynie to przedsiębiorstwo, które uzyskało certyfikat o spełnianiu
przez nie kryteriów niezależności, tj. iż przedsiębiorstwo pozostaje niezależne od działalności
gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu gazem ziemnym i energią elektryczną.
Komisja Europejska będzie opiniowała przekazane jej stanowisko Prezesa URE w sprawie
wydania certyfikatu w zakresie spełniania warunków i kryteriów niezależności.
Przedsiębiorstwo energetyczne, które uzyskało certyfikat niezależności, będzie obowiązane
informować Prezesa URE o każdej planowanej transakcji, która może mieć wpływ na
spełnianie przez to przedsiębiorstwo kryteriów niezależności. W przypadku stwierdzenia, że
operator nie spełnia kryteriów niezależności, Prezes URE będzie w pierwszej kolejności
zobowiązany do wydania decyzji, w której sprecyzuje działania niezbędne do ponownego
spełniania kryteriów niezależności. W decyzji Prezes URE wskaże również termin, w którym
przedsiębiorstwo zobowiązane będzie do podjęcia określonych przez niego działań w celu
ponownego dostosowania działalności do zasad oddzielenia funkcjonowania operatora
systemu przesyłowego od działalności gospodarczej związanej z obrotem lub wytwarzaniem
paliw gazowych lub energii elektrycznej. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie
przedsiębiorstwu odpowiedniego czasu niezbędnego na skuteczne podjęcie działań służących
dostosowaniu się do wymogów niezależności.

43
Dopiero w przypadku niezastosowania się przez przedsiębiorstwa do wytycznych,
Prezes URE byłby obowiązany uchylić decyzję o wyznaczeniu tego przedsiębiorstwa
operatorem. Należy również zaznaczyć, że uchylenie przez Prezesa URE decyzji o
wyznaczeniu przedsiębiorstwa operatorem w przypadku niespełnienia przez niego kryteriów
niezależności jest sankcją ostateczną i najsurowszą.
Uregulowanie kwestii certyfikatu o spełnianiu kryteriów niezależności pociągnęło za
sobą zmiany art. 9d ust. 6 normującego występowanie z wnioskiem o wyznaczenie operatora
do Prezesa URE.

Nadano nowe brzmienie art. 16 regulującego plany rozwoju przedsiębiorstw
energetycznych. Ze względu, iż zmiany te dotyczą prawie całego art. 16, dotknęły jego
struktury a zarazem nie pociągają za sobą wielu zmian w pozostałych przepisach odnoszących
się do art. 16, postanowiono nadać nowe brzmienie całemu art. 16 a nie zmieniać lub
dodawać pojedynczych ustępów. Zmiany w art. 16 dotknęły głównie następujących
obszarów:
- zmieniono okres i częstotliwość sporządzania przez operatora systemu przesyłowego planu
rozwoju (co roku na okres 10 lat),
- poddano obowiązkowi konsultacji przez Prezesa URE z obecnymi i potencjalnymi
użytkownikami systemu lub ich organizacjami planu rozwoju przedsiębiorstwa
energetycznego zajmującego się przesyłaniem energii elektrycznej i paliw gazowych.
Jednocześnie niezmienione zostały obowiązujące obecnie w ustawie – Prawo
energetyczne wymagania odnośnie zawartości planów, tj. powinny one zawierać w
szczególności:
- przewidywany zakres dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła
(wielkość dostaw),
- przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci oraz
ewentualnych nowych źródeł paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, w tym źródeł
odnawialnych,
- przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy lub budowy połączeń z
systemami gazowymi albo z systemami elektroenergetycznymi innych państw,
- przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie paliw i energii u odbiorców,
- przewidywany sposób finansowania inwestycji,
- przewidywane przychody niezbędne do realizacji planów oraz
- przewidywany harmonogram realizacji inwestycji.

44