Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw

statystycznego, lecz przepis dotyczący jego stosowania (art. 6 dyrektywy
2009/28/WE). Treść tego przepisu wskazuje, że projektodawca prawidłowo
dokonał zdefiniowania „transferu statystycznego”.
Słownik zawarty w dyrektywie zawiera definicję gwarancji pochodzenia.
Projektodawca postanowił dokonać implementacji postanowień dyrektywy
określających gwarancję pochodzenia w przepisach art. 11g-11l. Przepisy te są
zgodne z art. 15 dyrektywy 2009/28/WE, natomiast definicja gwarancji
pochodzenia zawarta w projektowanym art. 11g ust. 1 prawidłowo odpowiada
treści definicji słowniczkowej zawartej w dyrektywie w art. 2 lit. j.
Rozdział 3a „Krajowy plan działania w zakresie odnawialnych źródeł
energii oraz monitorowanie rynku energii elektrycznej, ciepła lub chłodu z
odnawialnych źródeł energii, biogazu rolniczego, a także rynku
biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych stosowanych w
transporcie” stanowi implementację art. 4 dyrektywy 2009/28/WE.
Projektodawca w prawidłowy sposób dokonuje implementacji przepisów przez
wskazanie organów właściwych ds. przygotowania planu oraz określenie formy
prawnej planu (uchwała Rady Ministrów). Ponadto, projektodawca wskazuje
zakres współpracy poszczególnych organów państwa przy tworzeniu planu,
czyniąc zadość postanowieniom dyrektywy w tym zakresie. W projekcie nie
przewidziano jednakże horyzontu czasowego planu, tak jak ma to miejsce w
przypadku polityki energetycznej państwa. W projekcie wskazano jedynie „cele
pośrednie, obejmujące dwuletnie okresy”. Nadal pozostaje zatem aktualna
uwaga przedstawiona w opinii BAS z 19 lipca 2012 r.: „Dla jednoznacznego
wdrożenia art. 4 dyrektywy 2009/28/WE, regulującego to zagadnienie,
należałoby sprecyzować w art. 20a ust. 2 pkt 1, że krajowy cel ma dotyczyć
2020 r.”.
W projektowanym rozdziale 3b „Warunki i tryb wydawania certyfikatów
instalatorom mikroinstalacji i małych instalacji oraz akredytowania
organizatorów szkoleń” proponuje się dokonanie implementacji art. 14 ust. 3
dyrektywy 2009/28/WE, zgodnie z którym państwa członkowskie zobowiązane
są zapewnić, aby do 31 grudnia 2012 r. instalatorzy małych kotłów i pieców na
biomasę, systemów fotowoltaicznych i systemów ciepła słonecznego, płytkich
systemów geotermalnych oraz pomp ciepła mieli dostęp do systemów
certyfikacji lub równoważnych systemów kwalifikowania. Ponadto, w art. 14
ust. 3 in fine dyrektywy 2009/28/WE każde państwo członkowskie zobowiązane
zostało do uznawania certyfikatów przyznanych przez inne państwa. Kryteria
oraz zasady certyfikacji określa załącznik IV do dyrektywy 2009/28/WE.
Projektowane przepisy rozdziału 3b w art. 20g-20zc prawidłowo
dokonują implementacji zarówno art. 14 ust. 3 jak i treści załącznika przez
określenie warunków otrzymania certyfikatu, jego równoważności z
certyfikatami innych państw, możliwości składania odwołań oraz warunków
otrzymania akredytacji dla ośrodka szkoleniowego. Projektowany art. 20u
5

stanowi przepis upoważniający ministra właściwego do spraw gospodarki do
wydania rozporządzenia określającego warunki akredytacji, zakres programowy
szkoleń, formę i treść egzaminu, wzory wniosków o wydanie i przedłużenie
certyfikatu oraz sposób prowadzenia rejestrów instalatorów oraz
akredytowanych organizatorów szkoleń. Treść tego rozporządzenia będzie miała
charakter wykonawczy w stosunku do załącznika IV dyrektywy 2009/28/WE.
Wdrożenie dyrektywy w formie rozporządzenia jest możliwe, a nawet w
przypadku szczegółowych rozwiązań wskazane. Tak też jest w tym przypadku.
W opinii BAS z 19 lipca 2012 r. wskazano na niezgodność
projektowanego art. 20p ust. 3, w którym tymczasowo przewidziano
równoważny sposób uzyskania certyfikatu w drodze ukończenia studiów
podyplomowych. W opiniowanym projekcie przepis ten nie został powtórzony,
czyniąc tym samym zadość postulatowi wyrażonemu w opinii.
Projektodawca przewidział, że w rozdziale 6a zostaną wdrożone
przepisy art. 6-10 dyrektywy 2009/28/WE, dotyczące współpracy państw
członkowskich między sobą oraz państw członkowskich z państwami
nieczłonkowskimi w zakresie budowy i wykorzystania odnawialnych źródeł
energii. Wspomniane przepisy dyrektywy 2009/28/WE przewidują możliwość
skorzystania z dokonywania transferów statystycznych, uzależniając ich
skuteczność od poinformowania o tym fakcie Komisji.
Dalej przewidziano w dyrektywie, że państwa członkowskie mogą
współpracować w zakresie wspólnych projektów odnoszących się do
wytwarzania energii elektrycznej, ciepła lub chłodu z odnawialnych źródeł
energii wyprodukowanej przez dowolny wspólny projekt na ich terytorium,
który oddano do eksploatacji po dniu 25 czerwca 2009 r. lub przez część
zmodernizowaną po tej dacie. I w tym przypadku przewidziano obowiązek
powiadomienia Komisji. Chodzi o powiadomienie o udziale lub ilości energii z
OZE, wyprodukowanej w ramach wspólnego projektu (art. 7 ust. 2 dyrektywy
2009/28/WE), a następnie o „pismo powiadamiające” (art. 8 ust. 1 dyrektywy
2009/28/WE).
Podobnie uregulowano kwestię udziału państw członkowskich we
wspólnym projekcie pomiędzy państwami członkowskimi a państwami trzecimi.
I tym razem nałożono na państwa członkowskie obowiązek powiadomienia o
udziale lub ilości energii z OZE, wyprodukowanej na terytorium państwa
trzeciego (art. 9 ust. 4 i 5 dyrektywy 2009/28/WE), oraz obowiązek złożenia
„pisma powiadamiającego” (art. 10 dyrektywy 2009/28/WE).
Z treści art. 6-10 wyraźnie wynika, że w dyrektywie przewiązuje się
dużą wagę do powiadomień Komisji z racji obliczania udziału „energii zielonej”
w całkowitym bilansie energetycznym UE i poszczególnych państw
członkowskich.
Przepisy rozdziału 6a stanowią prawidłową implementację wskazanych
przepisów dyrektywy, jednakże nadal należy podtrzymać stanowisko wyrażone
6

w opinii BAS z 19 lipca 2012 r., że powiadomienie Komisji określone w
projektowanym art. 55f stanowi mało zrozumiałą kompilację obowiązków
przewidzianych w art. 7 ust. 2 i 3 oraz art. 8 ust. 1 dyrektywy 2009/28/WE.
Połączono bowiem w tym przepisie „powiadomienie” oraz „pismo
powiadamiające”, które w dyrektywie wyraźnie rozdzielono. Przepis art. 55f
może zatem zostać uznany za niezgodny z przepisami art. 7 ust. 2 i 3 oraz art. 8
ust. 1 dyrektywy 2009/28/WE.
Projektowane przepisy dotyczące przyłączania mikroinstalacji do sieci
dystrybucyjnej przez odbiorców końcowych jedynie na podstawie zgłoszenia
złożonego w przedsiębiorstwie energetycznym nie wynika wprost z dyrektywy
2009/28/WE. Z pewnością pozostaje jednak w jej duchu. Zgodnie bowiem z art.
13 ust. 1 lit. f państwa członkowskie zobowiązane są do ustanowienia
uproszczonych i mniej kłopotliwych procedur prostego powiadamiania dla
mniejszych projektów oraz w stosownych przypadkach dla zdecentralizowanych
urządzeń wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych. Projektowane
przepisy dotyczące mikroinstalacji, ich przyłączania do sieci i opłat czynią
zadość temu postanowieniu dyrektywy.

3.2. Ocena zgodności projektu ustawy z dyrektywą Parlamentu
Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie
wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca
dyrektywę 2003/54/WE oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku
wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE.
Opinię w sprawie zgodności projektu ustawy z prawem Unii
Europejskiej należy w zakresie dotyczącym rynku wewnętrznego energii
elektrycznej i gazu ziemnego rozpatrywać łącznie w odniesieniu do dwóch
dyrektyw: dyrektywy 2009/72/WE oraz dyrektywy 2009/73/WE. Europejski
prawodawca dokonuje rozróżnienia w regulacji rynków gazu oraz energii
elektrycznej. Jednakże polska tradycja wdrażania dyrektyw w ramach tzw.
pakietów liberalizacyjnych łączy regulacje, często zresztą równoległe i
jednobrzmiące, w jednym akcie prawnym, jakim jest ustawa – Prawo
energetyczne. Z tych też powodów poniżej znajdą się odniesienia do dyrektywy
2009/72/WE oraz dyrektywy 2009/73/WE.
Projektowana treść art. 4i dotyczy zwolnienia przedsiębiorstwa
energetycznego ze świadczenia części usług oraz przedkładania taryf do
zatwierdzenia w odniesieniu do tzw. nowej infrastruktury. Projektodawca
przewiduje uściślenie zasad zwolnienia oraz współpracę z Agencją do spraw
Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER).
Podstawowa zmiana dotycząca
nowej infrastruktury dotyczy
konieczności określenia przy zwolnieniu, o którym mowa w art. 4i ustawy
Prawo energetyczne sposobu zarządzania i alokacji zdolności tej infrastruktury
7

oraz oferowania jej zdolności na rynku wtórnym. Brak takich uregulowań stoi w
sprzeczności z treścią art. 36 ust. 6 dyrektywy 2009/73/WE. Ich uwzględnienie
w projekcie stanowi prawidłowe wdrożenie art. 36 ust. 6 dyrektywy
2009/73/WE.
W projektowanym art. 4j proponuje się dokonanie zmiany polegającej na
określeniu terminu rozwiązania umowy sprzedaży energii lub gazu. Termin ten,
zgodnie z projektem, wynosi 21 dni. Niestety w projekcie błędnie wskazano
rozpoczęcie biegu terminu. Przewidziano bowiem w projekcie odwołanie do
treści oświadczenia w art. 4j ust. 1, w którym to przepisie nie ma mowy o
żadnym oświadczeniu. Termin 21 dni jest prawidłowy i odpowiada
obowiązkowi przewidzianemu w art. 3 ust. 5 lit. a dyrektywy 2009/72/WE oraz
w art. 3 ust. 6 lit. a dyrektywy 2009/73/WE. W obu tych przepisach określa się
termin trzech tygodni dla zmiany dostawcy, nakazując by państwa członkowskie
zapewniły, aby w przypadku gdy odbiorca chce zmienić dostawcę,
przestrzegając przy tym warunków umowy, dany operator dokonywał zmiany w
terminie trzech tygodni. Wdrożenie należy uznać za nieprawidłowe ze względu
na niewłaściwe odwołanie do treści art. 4j ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne.
W projektowanym art. 5 ust. 6d i 6e przewiduje się obowiązki
informacyjne w stosunku do odbiorców energii. Jednocześnie nakazuje się
przekazanie odbiorcom energii zbioru praw konsumenta. Treść projektowanego
przepisu stanowi prawidłowe wdrożenie art. 3 ust. 16 dyrektywy 2009/72/WE
oraz art. 3 ust. 12 dyrektywy 2009/73/WE, w których jest mowa o
przygotowaniu przez Komisję listy kontrolnej konsumenta energii zawierającej
praktyczne informacje na temat praw konsumentów energii. Na państwa
członkowskie natomiast nałożono obowiązek dostarczenia kopii tej listy.
Projektowany przepis stanowi zatem wykonanie niniejszych postanowień
dyrektyw.
Istotne znaczenie dla prawa energetycznego ma wdrożenie przepisów III
pakietu liberalizującego w odniesieniu do rozdziału działalności dystrybucyjnej
oraz przesyłowej od pozostałej działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwa
energetyczne. Projektowane przepisy art. 9d-9h¹ dokonują tego wdrożenia w
odniesieniu do przepisów art. 9, 10, 21, 26 dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 9,
10, 15, 21, 26 dyrektywy 2009/73/WE.
W przepisie art. 9d ust. 1a-1c określono warunki niezależności operatora
systemu przesyłowego oraz operatora systemu połączonego. Przepisy te
prawidłowo wdrażają art. 9 dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 9 dyrektywy
2009/73/WE. Kolejny fragment projektowanych zmian w przepisie art. 9d
dotyczy określenia niezależności operatora systemu dystrybucyjnego, czyniąc
prawidłowo zadość art. 26 dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 26 dyrektywy
2009/73/WE oraz dotyczy operatora systemu magazynowania, prawidłowo
wdrażając art. 15 dyrektywy 2009/73/WE.
8

Prawidłowo również określono wyłączenie przewidziane w
projektowanym art. 9d ust. 7 w odniesieniu do przedsiębiorstwa zintegrowanego
pionowo obsługującego mniej niż 100.000 odbiorców – zgodnie z treścią art. 26
ust. 4 dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 26 ust. 4 dyrektywy 2009/73/WE.
W art. 10 dyrektywy 2009/72/WE oraz w art. 10 dyrektywy 2009/73/WE
określono przepisy dotyczące wyznaczania i certyfikacji operatorów systemów
przesyłowych. Przepisy obu dyrektyw prawidłowo wdraża projekt w przepisie
art. 9h¹. W projektowanych przepisach art. 21 zawarto gwarancję niezależności
przez określenie kadencyjności Prezesa URE oraz Wiceprezesa URE. Przepis
ten stanowi realizację art. 35 ust. 5 lit. b dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 39 ust.
5 lit. b dyrektywy 2009/73/WE. W przepisach dyrektyw wyraźnie stwierdzono,
że członkowie zarządu organu regulacyjnego lub ścisłego kierownictwa organu
regulacyjnego powinni być powoływani na ustaloną kadencję od pięciu do
siedmiu lat. W opinii BAS z dnia 19 lipca 2012 r. podniesiono, że projektowane
przywrócenie kadencyjności urzędu Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki
powinno nastąpić z przyznaniem kadencyjności urzędowi Wiceprezesa Urzędu
Regulacji Energetyki. Obecnie opiniowany projekt uczynił zadość postulatowi
przedstawionemu w opinii BAS. W projektowanym art. 21 ust. 5c przewiduje
wprowadzenie kadencyjności urzędu Wiceprezesa URE. Projektowana
nowelizacja art. 21 jest więc zgodna z przywołanymi wyżej przepisami
dyrektyw.
W projekcie ustawy przewidziano, że sąd polubowny przy Inspekcji
Handlowej będzie rozpatrywał spory między odbiorcami energii i gazu
ziemnego a przedsiębiorstwami energetycznymi. Projektowana nowelizacja
ustawy o Inspekcji Handlowej ma charakter wykonawczy w stosunku do art. 3
ust. 9 dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 3 ust. 9 dyrektywy 2009/72/WE i
stanowi prawidłowe wdrożenie tych przepisów do polskiego porządku
prawnego.

3.3. Ocena zgodności pozostałej części projektu ustawy z prawem
Unii Europejskiej
W projektowanym przepisie art. 49b przewiduje się obowiązek giełdowy
w stosunku do 30% gazu ziemnego wprowadzonego w danym roku do sieci
przesyłowej. Wprowadzenie tego obowiązku nie wynika wprost z dyrektywy
2009/73/WE. Jednakże jego wprowadzenie ma służyć realizacji celów dyrektyw
związanych z urzeczywistnieniem wspólnego wewnętrznego rynku gazu
ziemnego. W Polsce obecnie stan rynku jest spetryfikowany. Działa na nim
niemal wyłącznie jeden podmiot tak na rynku hurtowym, jak i detalicznym.
Obowiązek giełdowy jest jednym ze sposobów na spowodowanie zaistnienia
konkurencji na do tej pory homogenicznym rynku krajowym. W tym więc
9