Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty

Art. 12 ust. 3 projektowanej ustawy zakłada, że minister właściwy do spraw
oświaty i wychowania określa wzór i tryb składania pisemnej deklaracji, za pomocą
której wyraża się życzenie organizacji lekcji religii lub etyki. Celem tego rozporządzenia
jest określenie szczegółowego charakteru wspomnianej deklaracji, której wprowadzenie
jest jednym z kluczowych elementów projektowanej nowelizacji. W szczególności
rozporządzenie to powinno określać szczegółowy wzór i treść deklaracji, termin jej
składania, sposób dokonywania zmian i uzupełnień oraz sposób dokonywania wyboru
między uczestniczeniem a nieuczestniczeniem w lekcjach religii, czy lekcjach etyki lub
nieuczestniczeniem w żadnej z wymienionych lekcji a także przechowywania deklaracji
z uwzględnieniem szczególnego, związanego z wolnością sumienia i wyznania, statusu
lekcji religii i etyki. Nadto deklaracja winna zawierać informację, iż uczestniczenie lub
nieuczestniczenie w lekcjach religii bądź etyki nie może być przyczyną bezpośredniej lub
pośredniej dyskryminacji ucznia lub jego rodziców.
Rozporządzenie nie spowoduje konieczności dokonania zmian w innych
przepisach. Powinno ono wejść w życie w terminie 14 dni od ogłoszenia.
Art. 12 ust. 6 projektowanej ustawy zakłada, że minister właściwy do spraw
oświaty i wychowania po zasięgnięciu opinii władz kościołów i związków wyznaniowych
o uregulowanej sytuacji prawnej określa, w drodze rozporządzenia, warunki i sposób
wykonywania przez szkoły zadania obejmującego organizację lekcji religii.
Celem tego rozporządzenia jest stworzenie ram wykonywania projektowanego
art. 12 ustawy w codziennej praktyce szkolnej. W szczególności powinno ono określać
minimalną liczbę uczniów niezbędną do zorganizowania lekcji religii w szkole lub
placówce, zasady zapewnienia uczniom możliwości uczestniczenia w takich zajęciach w
przypadku braku wystarczającej liczby chętnych w szkole lub placówce, kwalifikacje
nauczycieli religii i zasady ich zatrudniania, zasady uczestniczenia uczniów w
rekolekcjach i innych praktykach religijnych, zasady sprawowania nadzoru i kontroli
nad prowadzeniem zajęć z religii oraz umieszczania tych lekcji w planie zajęć.
Rozporządzenie nie spowoduje konieczności dokonania zmian w innych
przepisach. Powinno ono wejść w życie w terminie 14 dni od ogłoszenia.
Art. 12 ust. 7 projektowanej ustawy zakłada, że minister właściwy do spraw
oświaty i wychowania określa, w drodze rozporządzenia, warunki i sposób
wykonywania przez szkoły zadania obejmującego organizację lekcji etyki.
Celem tego rozporządzenia jest stworzenie ram wykonywania projektowanego
art. 12 ustawy w codziennej praktyce szkolnej. W szczególności powinno ono określać
minimalną liczbę uczniów niezbędną do zorganizowania lekcji etyki w szkole lub
placówce, zasady zapewnienia uczniom możliwości uczestniczenia w takich zajęciach w
przypadku braku wystarczającej liczby chętnych w szkole lub placówce oraz
kwalifikacje nauczycieli etyki.
Rozporządzenie nie spowoduje konieczności dokonania zmian w innych
przepisach. Powinno ono wejść w życie w terminie 14 dni od ogłoszenia.
Projektowana ustawa nie spowoduje obciążenia budżetu państwa ani budżetów
jednostek samorządu terytorialnego (art. 34 ust. 2 pkt 4 i 5 Regulaminu Sejmu) . Jej
przedmiotem jest zmiana trybu organizacji zajęć z etyki. Stanowi ono również w obecnym
stanie prawnym obowiązek po stronie szkół, a zatem – stosowne środki są już zabezpieczone
w budżecie państwa oraz budżetach jednostek samorządu terytorialnego. W szczególności
trzeba wyjaśnić, że przyjęcie rozwiązań zaproponowanych w projekcie – mimo, że
związane będzie zapewne z wzrostem liczby uczniów uczęszczających na lekcje etyki –
nie będzie skutkować zauważalnym wzrostem wydatków po stronie budżetu państwa i
budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Obecnie bowiem zdecydowana większość
uczniów uczęszcza na zajęcia z religii przy jednoczesnej faktycznej niedostępności lekcji
etyki, pozostałym zaś szkoły w tym czasie zapewniają stosowną opiekę. W tym
kontekście należy spodziewać się, że pewna część osób, które – jak dotąd – uczestniczyły
w lekcjach religii lub w ich trakcie pozostawały pod opieką szkoły lub placówki zaczną
uczęszczać na lekcje etyki. W ten sposób ewentualne dodatkowe koszty organizacji lekcji
etyki zbilansują się ze zmniejszeniem środków finansowych przeznaczanych na
prowadzenie zajęć z religii i sprawowanie opieki nad dziećmi, które nie uczęszczają na
lekcje z obu tych przedmiotów.
Projekt nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 ze zm.).
Projekt nie wymaga przedłożenia właściwym instytucjom i organom Unii Europejskiej
lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii, dokonania konsultacji
albo uzgodnienia.
Wnioskodawcy oświadczają, że projekt nie jest objęty prawem Unii Europejskiej (art.
34 ust. 2 pkt 6 Reg. Sejmu).

Warszawa, 6 sierpnia 2012 r.

BAS-WAPEiM-1990/12




Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty w wersji
uwzgledniającej autopoprawkę
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Ryszard Kalisz)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2012 r.
poz. 32) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt przewiduje zmianę art. 12 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zmianami). Zmiana
polega na ustanowieniu nowych zasad organizowania lekcji religii oraz etyki
przez publiczne przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja i szkoły
ponadgimnazjalne. Zgodnie z założeniami projektu obowiązek zorganizowania
takich lekcji byłby uzależniony od stosownego życzenia rodziców albo – na
etapie ponadgimnazjalnym – uczniów. Oceny z religii i etyki nie umieszczano
by na świadectwach państwowych, nie miałyby one wpływu na wysokość
średniej ocen ani promocję ucznia. Projekt wprowadzałby także do ustawy
wyraźny zakaz dyskryminacji ucznia ze względu na uczestniczenie albo
nieuczestniczenie w lekcjach religii albo etyki.
Zgodnie z art. 2 projektu, ustawa miałaby wejść w życie po upływie 14
dni od dnia ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Prawo Unii Europejskiej nie obejmuje przedmiotu projektu ustawy.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


4. Konkluzja
Przedmiot poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie
oświaty nie jest objęty prawem UE.



Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych



Zbigniew Wrona




2