Rządowy projekt ustawy o środkach ochrony roślin

§ 34. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r., z wyjątkiem § 3
pkt 1 i pkt 2 lit. b, które wchodzą w życie z dniem 26 listopada 2016 r.3)


MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
























_______________________
3) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia ... w sprawie wymagań technicznych dla opryskiwaczy (Dz. U. poz. ….), które traci moc z
dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 108 ustawy z dnia ... o środkach
ochrony roślin.
9



UZASADNIENIE

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie badań
sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony
roślin stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 48 ust. 5 ustawy z dnia ...
o środkach ochrony roślin.
Projektowane rozporządzenie wdraża postanowienia dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej
ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów
(Dz. Urz. UE L 309 z 24.11.2009, str. 71).
Stosownie do art. 8 ust. 1 dyrektywy 2009/128/WE „państwa członkowskie zapewniają
regularną kontrolę profesjonalnie używanego sprzętu do aplikacji pestycydów”.
Ponadto, zgodnie z art. 8 ust. 2 tej dyrektywy „do dnia 14 grudnia 2016 r. państwa
członkowskie zapewniają przeprowadzenie kontroli sprzętu do aplikacji pestycydów
przynajmniej raz. Po tej dacie w użyciu profesjonalnym znajduje się wyłącznie sprzęt
do aplikacji pestycydów, którego kontrola zakończyła się wynikiem pozytywnym”.
Okresy pomiędzy kolejnymi kontrolami sprzętu znajdującego się w eksploatacji do
2020 roku, nie mogą one przekraczać 5 lat, a po tym terminie 3 lat, czyli okresu
obowiązującego obecnie w Polsce. Ponadto państwa członkowskie zapewnią
przeprowadzenie kontroli sprzętu do aplikacji pestycydów przynajmniej raz w okresie
siedmiu lat od daty wejścia niniejszej dyrektywy. Po tej dacie w zastosowaniu
profesjonalnym znajdzie się wyłącznie taki sprzęt do aplikacji pestycydów, którego
kontrola zakończyła się wynikiem pozytywnym. W związku z powyższym odstępy
czasu, w jakich przeprowadza się badania sprawności technicznej sprzętu
przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin wynoszą 5 lat – dla sprzętu
agrolotniczego lub montowanego na pojazdach kolejowych oraz 3 lata – dla
opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych polowych lub sadowniczych.

Stosownie do art. 8 ust. 3 lit. b tej dyrektywy, państwa członkowskie mogą,
w drodze odstępstwa, po przeprowadzeniu oceny ryzyka dla zdrowia ludzi i dla
środowiska, wyłączyć z obowiązku kontroli ręczny sprzęt do aplikacji pestycydów lub
opryskiwacze plecakowe. W ekspertyzie wykonanej dla Ministerstwa Rolnictwa
i Rozwoju Wsi wykazano w tym zakresie brak zagrożenia operatora,
10

uzasadniającego objęcie takiego sprzętu badaniami. W związku z tym kontrolą został
objęty sprzęt agrolotniczy oraz sprzęt naziemny, do którego zalicza się opryskiwacze
ciągnikowe i samobieżne polowe lub sadownicze, a także opryskiwacze montowane
na pojazdach kolejowych.
Wymagania, jakie powinien spełniać będący w użytkowaniu sprzęt do stosowania
środków ochrony roślin określa załącznik I do dyrektywy.
W związku z powyższym, projekt rozporządzenia określa wymagania techniczne
dla opryskiwaczy będących w użytkowaniu, z uwzględnieniem ich poszczególnych
urządzeń, takich jak: pompa opryskiwacza, zbiornik opryskiwacza, urządzenia
pomiarowo-sterujące, układ cieczowy (rury, węże), system filtracji, belka polowa
opryskiwacza i rozpylacze.
Ponieważ dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/42/WE z dnia
17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE (Dz. Urz. UE
L 157 z 09.06.2006, str. 24, z późn. zm.) określa wymagania techniczne, jakie
powinny spełniać maszyny przeznaczone do stosowania środków ochrony roślin
wprowadzane do obrotu, przedmiotowe rozporządzenie stawia jedynie wymagania
odnoszące się do opryskiwaczy będących w użytkowaniu. Przedstawione
wymagania nie przewyższają wymagań stawianych tym urządzeniom w momencie
ich wprowadzania do obrotu oraz nie odnoszą się do poprawnego zaprojektowania
i wykonania maszyny lub wyposażenia opryskiwacza. Celem przedmiotowych
przepisów jest bowiem sprawdzenie czy w procesie eksploatacji stan techniczny
opryskiwaczy nie uległ pogorszeniu w sposób stwarzający zagrożenie dla zdrowia
ludzi i środowiska (pierwsze badanie sprawności technicznej opryskiwacza powinno
być przeprowadzone przed upływem 3 lat od dnia jego zakupu).
Mając na uwadze powyższe wprowadzone projektowanym rozporządzeniem,
nowe wymagania podnoszące bezpieczeństwo pracy operatora opryskiwacza oraz
poprawiające efektywność wykonywanych zabiegów ochrony roślin nie stanowią
dodatkowych obciążeń.
Środki ochrony roślin oddziałując biologicznie na organizmy szkodliwe i rośliny
uprawne nie pozostają obojętne wobec ludzi oraz wszystkich innych gatunków fauny
i flory, wchodzących w skład ekosystemu. Gleba oraz wody podziemne
i powierzchniowe to środowiska najbardziej narażone na skażenia będące wynikiem
chemicznej ochrony roślin.
11

W związku z tym cel regulacji prawnej ma na względzie zapewnienie
bezpieczeństwa operatora i jego otoczenia. W pierwszej części przepisów określono
wymagania techniczne dotyczące między innymi funkcji opryskiwacza i bezpie-
czeństwa operatora, tj:
– kompletności i zamocowania osłon wirujących elementów,
– napełniania i opróżniania opryskiwacza,
– właściwego podawania wymaganej ilości cieczy użytkowej oraz jej odpowiedniego
mieszania,
– ograniczania powstania wycieków,
W dalszej części zostały zamieszczone wymagania odnoszące się między innymi do:
– wyposażenia umożliwiające precyzyjną i wiarygodną regulację dawki cieczy
użytkowej,
– odpowiedniego kierunku dozowania cieczy użytkowej,
– równomiernego nanoszenia cieczy użytkowej na powierzchnię opryskiwanych
obiektów w sposób minimalizujący straty i jej znoszenie na inne obiekty.
Powyższe wymagania służą realizacji celów dyrektywy 2009/128/WE, w tym
załącznika II pt. „Wymogi dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska
w zakresie kontroli sprzętu do aplikacji pestycydów” odnoszących się m. in. do
zapewnienia skuteczności zabiegów przez dokładne dozowanie i rozprowadzanie
pestycydów. Ponadto, zgodnie z postanowieniami dyrektywy wdrażanymi
przedmiotowym projektem rozporządzenia sprzęt musi być w stanie pozwalającym
na jego bezpieczne, łatwe i całkowite napełnianie i opróżnianie oraz
uniemożliwiającym wyciek pestycydów. Musi on także pozwalać na łatwe i gruntowne
czyszczenie. Stan sprzętu musi także zapewniać bezpieczeństwo operacji i pozwalać
na kontrolę i niezwłoczne wyłączenie sprzętu bez opuszczania fotela operatora. Jeśli
niezbędne jest regulowanie działania, powinno ono być nieskomplikowane, dokładne
i możliwe do powtórzenia.
Przepis art. 48 ust. 1 projektu ustawy z dnia … o środkach ochrony roślin stanowi, że
do zabiegu z zastosowaniem środków ochrony roślin używa się sprzętu przeznaczonego
do stosowania środków ochrony roślin, który:
1) użyty zgodnie z przeznaczeniem nie stwarza zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt
oraz dla środowiska,
2) jest sprawny technicznie i skalibrowany, tak aby zapewnić prawidłowe stosowanie
środków ochrony roślin.
12

Jednocześnie sprzęt przeznaczony do stosowania środków ochrony roślin, będący
w użytkowaniu przez użytkowników profesjonalnych, który w przypadku braku sprawności
technicznej może stwarzać szczególne zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla
środowiska, poddaje się okresowym badaniom w celu potwierdzenia tej sprawności.
W związku z powyższym, projekt rozporządzenia określa wymagania techniczne
dla opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych polowych lub sadowniczych oraz
opryskiwaczy montowanych na pojazdach kolejowych, z uwzględnieniem ich
poszczególnych urządzeń, takich jak: pompa opryskiwacza, zbiornik opryskiwacza,
urządzenia pomiarowo-sterujące, układ cieczowy, system filtracji, belka polowa
opryskiwacza i rozpylacze. Wprowadza też nowe przepisy odnoszące się do
wymagań dla sprzętu agrolotniczego oraz montowanego na pojazdach kolejowych.
Opracowując projektowane rozporządzenie oparto się na wytycznych zawartych
w normach: PN-EN 13790-1 Maszyny rolnicze. Opryskiwacze. Badania kontrolne
opryskiwaczy w eksploatacji. Część 1: Opryskiwacze polowe oraz PN-EN 13790-2
Maszyny rolnicze. Opryskiwacze. Badania kontrolne opryskiwaczy w eksploatacji.
Część 2: Opryskiwacze sadownicze. Przepisy projektowanego rozporządzenia
uwzględniają również wytyczne zawarte w ekspertyzach wykonanych na rzecz
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (1. „Wymagania techniczne dla sprzętu
montowanego na statkach powietrznych służącego do stosowania środków ochrony
roślin oraz zasady jego kontroli”; 2. „Wymagania techniczne dla sprzętu
montowanego na pojazdach szynowych służącego do stosowania środków ochrony
roślin oraz zasady jego kontroli”.).
Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 17 maja 2006 r.
w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE (przekształcenie); (Dz. Urz. UE
L 157 z 09.06.2006, str. 24) określa wymagania techniczne, jakie powinny spełniać
maszyny przeznaczone do stosowania środków ochrony roślin, wprowadzane do
obrotu. Ponieważ wymagania dla opryskiwaczy będących w użytkowaniu nie
powinny przewyższać wymagań stawianych tym urządzeniom w momencie ich
wprowadzania do obrotu.
Projektowane rozporządzenie nie zmienia w sposób istotny dotychczas
obowiązujących
wymagań
technicznych dla opryskiwaczy
określonych
w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia …. w sprawie wymagań
technicznych dla opryskiwaczy (Dz. U. poz. …). Projekt rozporządzenia został
skierowany do notyfikacji zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów
13