Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo lotnicze

podmiotowi, który dopuścił
się zwłoki,
dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania,
nie krótszego niż 5 dni roboczych oraz wskazania,
iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego
terminu zarządzający lotniskiem może zastosować
tę odmowę.
3. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego
niezwłocznie informuje podmiot, który pomimo
upływu wyznaczonego terminu nie uregulował
zaległych opłat lotniskowych, o podjęciu decyzji
w sprawie odmowy, o której mowa w ust. 1.
4. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego
niezwłocznie informuje Prezesa Urzędu o podjęciu
decyzji w sprawie odmowy, o której mowa
w ust. 1.
Prezes Urzędu nie ponosi
odpowiedzialności za skutki spowodowane
odmową, o której mowa w ust. 1.
5. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego
przyznaje podmiotowi, o którym mowa w ust. 1,
prawo do korzystania z obiektów i urządzeń oraz
usług objętych odmową niezwłocznie po
uregulowaniu przez ten podmiot zaległych opłat
lotniskowych stanowiących podstawę do odmowy.
6. Odmowa, o której mowa w ust. 1, nie może
spowodować
podjęcia działań określonych
w art. 156.”;
8) w art. 202a ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Obowiązku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się do lotów
pasażerskich między Rzecząpospolitą Polską a innym
państwem członkowskim Unii Europejskiej oraz między
Rzecząpospolitą Polską a państwem trzecim traktowanym na
równi z państwami Unii Europejskiej na podstawie umowy
20



w sprawie włączenia tego państwa we wdrożenie, stosowanie
i rozwój dorobku z Schengen.”.
Art. 2. 1. Do spraw wszczętych a niezakończonych przed dniem wejścia
w życie niniejszej ustawy w zakresie postępowań w sprawach projektów taryf opłat
lotniskowych przedstawionych do zatwierdzenia przez Prezesa Urzędu Lotnictwa
Cywilnego, stosuje się przepisy dotychczasowe.
2. Opłaty lotniskowe na lotniskach użytku publicznego zatwierdzone
przed dniem wejścia w życie ustawy pobiera się na zasadach dotychczasowych do dnia
wejścia w życie nowej taryfy opłat lotniskowych zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu
Lotnictwa Cywilnego albo przekazanej do wiadomości Prezesowi Urzędu Lotnictwa
Cywilnego, zgodnie z przepisami ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą.
Art. 3. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 77
ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów
wykonawczych wydanych na podstawie art. 77j ustawy zmienianej w art. 1,
w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez okres 18 miesięcy
od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem art. 1 pkt 2 lit. b i pkt 5 w zakresie art. 76, które wchodzą w życie z dniem
1 stycznia 2013 r.





1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959,
Nr 162, poz. 1693 i Nr 172, poz. 1804, z 2005 r. Nr 10, poz. 68, z 2007 r. Nr 171, poz. 1206 oraz
z 2009 r. Nr 201, poz. 1540.




01/09/EP
21


UZASADNIENIE

Przygotowanie nowelizacji ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U.
z 2012 r. poz. 933 i 951) w przedstawionym zakresie jest konieczne dla wdrożenia do
krajowego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/12/WE z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie opłat lotniskowych (Dz. Urz. UE L 70
z 14.03.2009, str. 11), zwanej dalej „dyrektywą 2009/12/WE”. Proponowane przepisy
mają na celu dostosowanie istniejącej regulacji w zakresie ustalania i nadzoru nad
opłatami lotniskowymi do mechanizmów i zasad zapisanych w przedmiotowej
dyrektywie. Ponadto celem przedmiotowej nowelizacji jest dokonanie zmiany tych
przepisów ustawy – Prawo lotnicze dotyczących opłat lotniskowych, co do których
w praktyce ich stosowania w minionych latach zaobserwowano problemy lub które
stanowią zbędne, nieprzynoszące wartości dodanej, procedury administracyjne dla
podmiotów rynku transportu lotniczego.
Dyrektywa 2009/12/WE nakłada na państwa członkowskie UE obowiązek ustalenia
zharmonizowanego systemu konsultacji, ustalania i nadzoru nad opłatami lotniskowymi
na lotniskach obsługujących powyżej 5 mln pasażerów rocznie, a w przypadku braku
tak dużego lotniska, największego lotniska w danym państwie UE. Obecnie
obowiązująca ustawa – Prawo lotnicze na mocy art. 75 – 78 traktujących o opłatach
lotniskowych, nie przewiduje rozróżnienia regulacji tych opłat ze względu na wielkość
ruchu pasażerskiego na lotnisku i stanowi o jednolitym systemie ustalania i nadzoru nad
opłatami lotniskowymi wobec wszystkich lotnisk użytku publicznego.
Praktyka stosowania przepisów ustawy – Prawo lotnicze wskazuje na potrzebę korekty
przepisów ustawy dotyczących opłat lotniskowych, ze względu na występujące wysokie
zróżnicowanie rynku lotnisk w Polsce przy jednoczesnym obowiązku zachowania
jedynie minimalnej, niezbędnej regulacji, zgodnie z zasadą racjonalnego prawodawcy.
Mając na uwadze różnice pomiędzy lotniskami, uzasadnione jest wprowadzenie
w Polsce dwustopniowej regulacji w oparciu o wielkość obsługiwanego ruchu
pasażerskiego, a tym samym pozycję lotniska na rynku lotniczym.



Analiza rynku usług lotniskowych w Polsce wskazuje na istniejącą segmentację rynku
lotnisk na:
1. lotniska obsługujące rocznie do 5 mln pasażerów, a wśród nich tradycyjnie
wyróżniane:
– lotniska najmniejsze, które posiadają słabą pozycję na rynku, uzyskują ujemny
wynik finansowy, mają ograniczone zasoby kadrowe,
– lotniska średniej wielkości, które uzyskują dodatni wynik finansowy, ale nie
posiadają silnej pozycji na rynku,
2. lotnisko obsługujące rocznie powyżej 5 mln pasażerów, tj. lotnisko duże,
o szczególnej pozycji rynkowej ze względu na udział w rynku oraz centralne
położenie (lotnisko objęte zakresem dyrektywy 2009/12/WE).
Powyższa generalna klasyfikacja wkomponowuje się w główne założenia dyrektywy
2009/12/WE, zakładające stosowanie postanowień dyrektywy dla portów lotniczych
posiadających znaczną pozycję na rynku, wynikającą z udziału w rynku oraz wielkości
ruchu obsługiwanego przez dany port. Jednocześnie trzeba zauważyć, iż propozycja ta
jest rozwiązaniem trwałym, które biorąc pod uwagę charakterystykę polskiego rynku
lotniczego oraz prognozy ruchu lotniczego, zapewni elastyczność oraz konkurencyjność
prowadzenia działalności gospodarczej przez zarządzających.
Zaproponowane zmiany zostały opracowane z uwzględnieniem przepisów ustawy
z dnia 30 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo lotnicze oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 170, poz. 1015) oraz obowiązków nakładanych na Polskę jako
państwo członkowskie UE przez dyrektywę 2009/12/WE.
W związku z powyższym proponuje się:
1) co do zasady wprowadzenie wymogów wynikających wprost z przepisów
dyrektywy 2009/12/WE dla lotnisk użytku publicznego obsługujących rocznie
powyżej 5 mln pasażerów albo – jeśli żadne lotnisko użytku publicznego
w Rzeczypospolitej Polskiej nie spełnia tego kryterium – lotniska, które obsłużyło
największą liczbę pasażerów spośród lotnisk na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej (objętych zakresem przedmiotowej dyrektywy), przy jednoczesnym
utrzymaniu mechanizmu zatwierdzania projektu taryfy opłat lotniskowych przez
Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, zwanego dalej „Prezesem Urzędu”, zgodnie
z rozwiązaniami dotychczas funkcjonującymi w Polsce,
2


2) wprowadzenie zmian do obecnej regulacji dla lotnisk użytku publicznego
obsługujących rocznie do 5 mln pasażerów, poprzez ustanowienie uproszczonej
regulacji wraz ze zniesieniem obowiązku przedkładania do zatwierdzenia przez
Prezesa Urzędu projektu opłat lotniskowych dla tych lotnisk.
Celem proponowanych zmian jest efektywna i zgodna z przepisami dyrektywy
2009/12/WE regulacja nakierowana na równą konkurencję między lotniskami oraz
między ich użytkownikami, która zapewni trwały rozwój rynku lotniczego w Polsce,
o zakresie i stopniu odpowiadającym potrzebom wynikającym z bezpieczeństwa obrotu
gospodarczego i potrzeb podmiotów rynku transportu lotniczego.
Kształt zaproponowanych zmian wynika z wnikliwej analizy przepisów dyrektywy
2009/12/WE oraz dokonanej krytycznej analizy obecnie funkcjonującego systemu, przy
uwzględnieniu zmian, które dokonały się na rynku lotniczym w Polsce na przestrzeni
ostatnich 7 lat, jak również z porównania systemów regulacyjnych lotnisk w innych
państwach UE oraz systemów regulacyjnych innych sektorów w Polsce. Wybrany
i zaproponowany dwustopniowy mechanizm regulacyjny wydaje się być obecnie
najwłaściwszy dla efektywnego, przejrzystego i nastawionego na równą konkurencję
dalszego rozwoju rynku transportu lotniczego.
Aktualnie obowiązujący system ustalania i nadzoru nad opłatami lotniskowymi
w Polsce, wprowadzony w 2004 r., jest jednorodny wobec wszystkich lotnisk użytku
publicznego, co nie jest obecnie już właściwe, ze względu na zróżnicowanie lotnisk pod
względem liczby obsługiwanych operacji lotniczych, pasażerów i ładunków (towarów
i poczty) oraz pozycji na rynku lotniczym i w systemie transportowym kraju.
W odniesieniu do lotnisk obsługujących poniżej 5 mln pasażerów rocznie system ten
wymaga ustalania i zatwierdzania opłat przez Prezesa Urzędu przed ich
wprowadzeniem w życie na zasadach jednakowych jak w stosunku do lotnisk
obsługujących powyżej 5 mln pasażerów rocznie, o dużej liczbie użytkowników
i znaczącej pozycji na rynku, wprowadzając tym samym nie do końca uzasadnione
obowiązki i procedury administracyjne dla podmiotów rynkowych. Z powyżej
wymienionych względów niezbędne jest zróżnicowanie regulacji, głównie w oparciu
o jej stopień szczegółowości i zakres. Należy stworzyć system, który przy unikaniu
nadmiernego obciążania podmiotów nieposiadających znaczącej pozycji rynkowej
będzie jednocześnie w pełni realizował zasady zapisane w dyrektywie 2009/12/WE.
3