Poselski projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji

Warszawa, 7 lutego 2012 r.

BAS– WAPEiM–259/12


Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu RP


Opinia
w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw
Przeciwdziałania Dyskryminacji (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Ryszard Kalisz) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu

Projekt ustawy przewiduje ustanowienie nowego organu państwa, jakim
ma być Rzecznik do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji, zwany dalej
„Rzecznikiem”. Rzecznik ten, zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 projektu ustawy, ma stać
na straży przestrzegania zasady równego traktowania oraz zakazu dyskryminacji
określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, dyrektywach Unii
Europejskiej i ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umowach
międzynarodowych. Ma też przeciwdziałać dyskryminacji z powodu płci, rasy,
pochodzenia narodowego i etnicznego, religii i przekonań, wieku oraz orientacji
seksualnej, zarówno w publicznej jak i prywatnej sferze życia społecznego.
Projekt ustawy, w art. 2, definiuje pojęcia dyskryminacji bezpośredniej i
dyskryminacji pośredniej, a w art. 3 uwzględnia przepisy dotyczące ciężaru
dowodu stosowane w przypadku sformułowania zarzutu dyskryminacji. W art.
4-9 projektu ustawy określono tryb powoływania Rzecznika, warunki, które
musi spełniać osoba powoływana na to stanowisko, a także zakres zadań
Rzecznika, obowiązek współdziałania Rzecznika z właściwymi organami
administracji publicznej, instytucjami oraz organizacjami pozarządowymi (art.
10-19).
Przepisy unijne zobowiązują państwa członkowskie do utworzenia organu
krajowego (organów krajowych) wspierających działania z zakresu równego
traktowania osób. Przepisy te zawarte są m.in. w:
a) dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/41/UE z dnia 7 lipca
2010 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet
i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz
uchylająca dyrektywę Rady 86/613/EWG (Dz. Urz. UE L 180 z
15.7.2010, str. 1),
b) dyrektywie Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającej
w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie
rasowe lub etniczne (Dz. Urz. WE L 180 z 19.7.2000, str. 22; Dz. Urz. UE
polskie wydanie specjalne: rozdz. 20, t. 1, str. 23),
c) dyrektywie Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzającej
w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie
dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług (Dz. Urz.
UE L 373 z 21.12.2004, str. 37) oraz
d) dyrektywie 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca
2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz
równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy
(Dz. Urz. UE L 204 z 26.7.2006, str. 23)

Ustanowienie Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji
stanowi wykonanie obowiązku wynikającego ze wskazanych dyrektyw. Należy
zatem uznać, że opiniowany projekt ustawy wykonuje prawo Unii Europejskiej.


4.
Konkluzje


Projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji
jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu
art.95a Regulaminu Sejmu.




Szef Kancelarii Sejmu



Lech Czapla



2
Warszawa,
17
kwietnia
2012
r.
Ryszard KALISZ
KP SLD










Pani







Ewa KOPACZ







Marszałek Sejmu RP



Na podstawie art. 36 ust. 4 Regulaminu Sejmu RP – w imieniu
wnioskodawców – wnoszę załączoną autopoprawkę (projekt ustawy wraz z
uzasadnieniem) do zgłoszonego przez grupę posłów KP SLD projektu ustawy o
Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji. Autopoprawka uwzględnia
uwagi wskazane w pi mie Pana Marszałka Cezarego Grabarczyka z dnia 16 lutego
br., a także opinię Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu z dnia 31 stycznia 2012 r.


Przedstawiciel wnioskodawców












1
USTAWA
z dnia…………….2012 r.
o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji

Rozdział I. Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Ustanawia się Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji.
2. Rzecznik do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji, zwany dalej "Rzecznikiem",
stoi na straży przestrzegania zasady równego traktowania oraz zakazu
dyskryminacji okre lonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Dyrektywach
Unii Europejskiej, ustawie z dnia 3 grudnia 2010r. o wdrożeniu niektórych
przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. Nr 254, poz.
1700) oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umowach
międzynarodowych.
3. Rzecznik przeciwdziała dyskryminacji z powodu płci, rasy, pochodzenia
narodowego i etnicznego, religii i przekonań, niepełnosprawno ci, wieku lub
orientacji seksualnej.

Art. 2. 1. Ilekroć w ustawie jest mowa o zasadzie równego traktowania, oznacza to
zakaz stosowania dyskryminacji bezpo redniej oraz po redniej z powodów, o
których mowa w art. 1 ust 3.
2. Dyskryminacja bezpo rednia ma miejsce, gdy z powodu płci, rasy, pochodzenia
narodowego i etnicznego, religii i przekonań, wieku, niepełnosprawno ci lub
orientacji seksualnej osoba traktowana jest mniej korzystnie niż inna osoba jest, była
lub byłaby traktowana w porównywalnej sytuacji.
3. Dyskryminacja po rednia ma miejsce, gdy pozornie neutralny przepis, kryterium
lub praktyka stawia w szczególnie niekorzystnej sytuacji osobę, o której mowa w art.
2. ust 2 w porównaniu z innymi osobami, chyba że taki przepis, kryterium lub
praktyka znajdują obiektywne uzasadnienie usprawiedliwione słusznym celem, a
rodki do osiągnięcia tego celu są odpowiednie i konieczne.

2
4. Nie stanowią naruszenia zasady równego traktowania działania podejmowane
przez okre lony czas, zmierzające do wyrównywania szans lub rekompensaty
niekorzystnego położenia, związanego z jednym z powodów wymienionych w art.
1.ust 3.

Art. 3. W przypadku zarzutu dyskryminacji, osoba uznająca się za pokrzywdzoną
przez niezastosowanie wobec niej zasady równego traktowania wskazuje przed
sądem lub innym wła ciwym organem fakty, na podstawie których można
przypuszczać, że zaistniała sytuacja bezpo redniej lub po redniej dyskryminacji, a
obowiązkiem osoby, wobec której wysunięto zarzut jest udowodnienie, że nie
nastąpiło naruszenie zasady równego traktowania.

Rozdział II. Rzecznik do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji

Art. 4. 1. Rzecznika powołuje Sejm, za zgodą Senatu, na wniosek Marszałka Sejmu
albo grupy 35 posłów.
2. Osoba zgłoszona na stanowisko Rzecznika powinna mieć rekomendację co
najmniej 3 organizacji pozarządowych zajmujących się przeciwdziałaniem
dyskryminacji z powodu płci, rasy, pochodzenia narodowego i etnicznego, religii i
przekonań, wieku, niepełnosprawno ci lub orientacji seksualnej.
2. Szczegółowy tryb zgłaszania kandydatów na Rzecznika okre la uchwała Sejmu.
3. Uchwałę Sejmu o powołaniu Rzecznika Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie
Marszałkowi Senatu.
4. Senat podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na powołanie Rzecznika w
ciągu miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu, o której mowa w ust. 1.
Niepodjęcie uchwały przez Senat w ciągu miesiąca oznacza wyrażenie zgody.
5. Jeżeli Senat nie wyrazi zgody na powołanie Rzecznika, Sejm

powołuje
na
to
stanowisko
inną osobę. Przepisy ust. 1-4 stosuje

się odpowiednio.
6. Dotychczasowy Rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu złożenia lubowania
przez nowego Rzecznika.

3