Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2016

VII.2. Zadłużenie jednostek sektora finansów publicznych innych niż Skarb Państwa
Przy przyjętych założeniach nominalne zadłużenie jednostek sektora finansów publicznych
innych niż SP w horyzoncie Strategii wzrośnie z 126,0 mld zł do 148,6 mld zł przed konsolidacją,
głównie w wyniku finansowania deficytu FUS pożyczkami z budżetu państwa. Po konsolidacji
dług pozostałych jednostek sektora zwiększy się nieznacznie z 74,6 mld zł do 77,6 mld zł. Wzrost
ten będzie wypadkową stosunkowo niewielkiego wzrostu zadłużenia JST oraz stabilizacji
zadłużenia pozostałych jednostek sektora rządowego i samorządowego.
Zadłużenie przed konsolidacją pozostałego sektora w relacji do PKB w horyzoncie Strategii
będzie kształtować się na poziomie ok. 6,8%, a zadłużenie po konsolidacji na poziomie ok. 3,8%.
Udział tej grupy jednostek w zadłużeniu sektora finansów publicznych przed konsolidacją będzie
kształtować się na poziomie ok. 12,8%, a po konsolidacji na poziomie ok. 7,1%.
Wykres 31. Zadłużenie innych niż SP jednostek sektora finansów publicznych przed i po konsolidacji w
podziale na sektory
mld PLN
Przed konsolidacją
mld PLN
Po konsolidacji
148,6
160
142,8
137,1
160
131,3
140
126,0
118,9
140
120
107,2
120
45,4
50,4
55,3
60,2
65,1
100
39,9
31,3
100
80
70,5
73,4
74,6
75,2
76,0
76,7
77,6
80
60
60
0,4
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
40
74,1
77,1
78,7
79,1
80,1
80,8
81,8
40
68,4
71,7
72,8
73,4
74,3
75,1
76,0
20
1,9
1,8
1,9
1,9
1,8
1,7
1,7
20
1,7
1,7
1,7
1,7
1,6
1,5
1,5
0
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
0
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Sektor rządowy Sektor samorządowy Sektor ubezpieczeń społecznych
Sektor rządowy
Sektor samorządowy
Sektor ubezpieczeń społecznych

Wykres 32. Zadłużenie innych niż SP jednostek sektora finansów publicznych przed i po konsolidacji –
relacja do PKB i udział w zadłużeniu SFP
Przed konsolidacją
Po konsolidacji
16%
16%
13,2%
13,2%
12,7%
14%
12,7%
12,5% 14%
11,3%
12,9%
12%
12%
8,9%
10%
10%
8,0%
7,8%
7,4%
7,1%
6,4%
6,9%
7,0%
7,0%
6,9%
6,7%
6,8%
8%
6,6%
6,5%
8%
6%
6%
4,2%
4,2%
4,2%
4,0%
3,8%
3,6% 3,4%
4%
4%
2%
2%
0%
0%
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Udział w zadłużeniu SFP
w relacji do PKB
Udział w zadłużeniu SFP
w relacji do PKB

VII.2.1. Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego
W Strategii założono, że zadłużenie JST oraz ich związków będzie nieznacznie wzrastać na
skutek finansowania deficytów tej grupy jednostek. Potrzeby pożyczkowe JST będą wynikać z
wydatków inwestycyjnych, przede wszystkim przeznaczonych na realizację projektów
infrastrukturalnych, w tym współfinansowanych środkami z funduszy UE.
Dominującym instrumentem w finansowaniu potrzeb pożyczkowych JST pozostaną kredyty
pozyskiwane z banków komercyjnych na rynku krajowym. Zadłużenie zagraniczne, tak z tytułu
obligacji emitowanych na rynkach międzynarodowych, jak i kredytów z międzynarodowych
instytucji finansowych, będzie stanowiło uzupełniające źródło finansowania potrzeb pożyczkowych
tych jednostek.
36

Na poziom długu JST będą oddziaływać reguły dotyczące zaciągania zobowiązań przez te
jednostki, w tym indywidualny wskaźnik zadłużenia, który wszedł w życie od 1 stycznia 2014 r.
VII.2.2. Zadłużenie pozostałych jednostek
W strukturze zadłużenia pozostałych jednostek sektora finansów publicznych dominującym
składnikiem będą kredyty i pożyczki.
W horyzoncie Strategii zakłada się stabilizację zadłużenia samodzielnych publicznych
zakładów opieki zdrowotnej. Zadłużenie jednostek samorządowych będzie nadal dominować w
strukturze całości zobowiązań SPZOZ.
Zakłada się, że w związku z wykorzystywaniem pożyczek z budżetu państwa jako instrumentu
finansowania, zadłużenie FUS po konsolidacji będzie nieznaczące.















37

VIII. PRZEWIDYWANE EFEKTY REALIZACJI STRATEGII
Przewidywane efekty realizacji Strategii obejmują prognozy:
• wielkości długu publicznego i kosztów jego obsługi,
• długu potencjalnego z tytułu gwarancji i poręczeń,
• zmian w zakresie ryzyka związanego z długiem publicznym.
Są one oczekiwanym rezultatem realizacji celów Strategii przy przyjętych założeniach
makroekonomicznych, budżetowych i rynkowych. Ponadto w podrozdziale VIII.3 wskazane zostały
najważniejsze zagrożenia dla realizacji celów Strategii.
VIII.1. Wielkość zadłużenia i kosztów obsługi długu
Przy przyjętych założeniach, w latach 2015-2016 relacja państwowego długu publicznego do
PKB wzrośnie do 49,0%, po stabilizacji w 2017 r. będzie się stopniowo obniżać do 47,5% w 2019
r. Relacja kwoty z art. 38a ustawy o finansach publicznych ukształtuje się na poziomie 48,6% w
2016 r. i 48,7% w 2017 r., a następnie będzie się obniżać do 46,9% w 2019 r.
Tabela 4. Prognozy długu publicznego i kosztów obsługi długu SP
Wyszczególnienie
2014
2015
2016
2017
2018
2019
1. Dług Skarbu Państwa
a) w mld zł
779,9
828,6
883,5
938,8
983,8
1 038,1
- krajowy
503,1
551,3
599,3
645,5
683,2
723,1
- zagraniczny
276,9
277,3
284,1
293,4
300,6
315,1
b) w relacji do PKB
45,1%
46,1%
46,8%
47,1%
46,3%
45,9%
2. Państwowy dług publiczny
a) w mld zł
826,8
870,4
924,7
978,5
1 021,9
1 074,3
b) w relacji do PKB
47,8%
48,4%
49,0%
49,0%
48,1%
47,5%
3. Kwota, o której mowa w art. 38a ustawy o finansach publicznych
a) w mld zł
777,5
852,4
918,3
972,3
1 013,3
1 061,0
b) w relacji do PKB
45,0%
47,4%
48,6%
48,7%
47,7%
46,9%
4. Dług sektora general government
a) w mld zł
867,0
915,4
977,7
1 039,8
1 097,7
1 152,2
b) w relacji do PKB
50,2%
51,0%
51,8%
52,1%
51,6%
50,9%
5. Wydatki z tytułu obsługi długu Skarbu Państwa (kasowo)
a) w mld zł, w tym:
34,5
32,3
31,8
31,1 - 32,2
32,1 - 33,3
33,7 - 34,9
- krajowego
24,8
22,1
21,7
21,8
22,3
23,9
- zagranicznego
9,6
10,2
10,1
9,3 - 10,4
9,8 - 11
9,8 - 10,9
b) w relacji do PKB
1,99%
1,80%
1,68%
1,56 - 1,61%
1,51 - 1,57%
1,49 - 1,54%
*) Kwota ustalona w wyniku przeliczenia kwoty państwowego długu publicznego na walutę polską z zastosowaniem dla zobowiązań wyrażonych w
walutach obcych średniej arytmetycznej średnich kursów każdej z walut obcych ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski i obowiązujących w dni
robocze roku budżetowego i pomniejszona o kwotę wolnych środków służących finansowaniu potrzeb pożyczkowych budżetu państwa w kolejnym
roku budżetowym.
**)Prognozy kosztów obsługi długu na lata 2017-2019 zostały przedstawione przedziałowo z uwzględnieniem rezerwy na ryzyko kursowe.

Relacja długu sektora general government do PKB będzie rosła do 2017 r., kiedy to osiągnie
52,1%, co będzie głównie wynikało ze wzrostu zadłużenia KFD w związku z realizacją zadań
infrastrukturalnych. W horyzoncie Strategii relacja ta osiągnie poziom 50,9%.
W latach 2015-2016 kontynuowany będzie trend spadkowy kosztów obsługi długu, zarówno w
ujęciu nominalnym (z 34,5 mld zł w 2014 r. do 31,8 mld zł w 2016 r.), jak i w relacji do PKB (z
2,0% do 1,7%). Założono, że relacja kosztów obsługi długu do PKB będzie spadać również w
kolejnych latach, osiągając 1,49% - 1,54% w 2019 r.




38

Wykres 33. Relacja długu publicznego do PKB
% PKB
60%
55,7%
55%
53,1%
51,8%
52,1%
51,6%
51,0%
50,9%
52,0%
50,2%
50%
49,0%
49,0%
50,4%
47,8%
48,4%
48,1%
47,5%
48,6%
48,7%
45,0%
47,4%
47,7%
46,8%
46,9%
46,1%
47,1%
45%
46,3%
45,9%
45,1%
40%
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Skarb Państwa
Państwowy dług publiczny
Kwota z art. 38a. uofp
Sektor General Government

Wykres 34. Relacja kosztów obsługi długu SP do PKB
%PKB
2,6%
2,55%
2,4%
2,2%
2,0%
1,99%
1,80%
1,8%
1,68%
1,61%
1,57%
1,54%
1,6%
1,56%
1,51%
1,4%
1,49%
1,2%
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Wariant I
Wariant II

Wykres 35. Wrażliwość relacji państwowego długu publicznego do PKB na zmiany założeń *
PKB i potrzeby pożyczkowe
Kursy walutowe
1,90%
2,0%
1,7%
1,50%
1,84%
1,6%
1,6%
1,55%
1,51%
1,2%
1,04%
1,39%
1,5%
1,45%
1,42%
0,8%
0,54%
1,4%
0,94%
0,4%
1,3%
0,47%
0,0%
1,2%
2016
2017
2018
2019
2016
2017
2018
2019
Wzrost relacji długu do PKB przy ścieżce wzrostu PKB mniejszej o 1 p. proc.
Wzrost relacji długu do PKB przy osłabieniu PLN o 10% wobec wszystkich walut
Wzrost relacji długu do PKB przy potrzebach pożyczkowych większych o 10 mld zł rocznie



*) Przy założeniu zmiany ścieżek od 2016 roku.








39

Wykres 36. Wrażliwość kosztów obsługi długu SP na zmiany założeń
mld PLN
mln PLN
Stopy procentowe
Kursy walutowe
8,0
105
6,4
6,0
5,3
100
98,1
97,6
4,1
5,0
4,0
4,2
95
92,8
3,3
90,9
1,6
2,0
1,1
1,4
90
0,9
1,2
0,3
0,0
2016
2017
2018
2019
85
2016
2017
2018
2019
Wzrost kosztów obsługi długu przy wzroście stóp o 1 p. proc.
Wzrost kosztów obsługi długu przy osłabieniu PLN o 1% wobec wszystkich
Dług ogółem
Dług zagraniczny
Dług krajowy
walut



Dług potencjalny (gwarancje i poręczenia)
Przewiduje się, że relacja potencjalnych zobowiązań SP z tytułu udzielonych poręczeń
i gwarancji do PKB wyniesie w 2015 r. ok. 7,5%. Po przejściowym wzroście do 7,9% PKB w
2016 r. zakłada się jej stabilizację, a następnie spadek do 7,3% PKB w 2019 r. Jednocześnie
wysokość przewidywanych wypłat z tego tytułu pozostanie na bezpiecznym poziomie.
Tabela 5. Prognoza niewymagalnych zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji SFP i SP

2015
2016
2017
2018
2019
1. Przewidywane wypłaty z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez:
a) sektor finansów publicznych
w mld zł
8,9
8,9
8,6
7,2
7,1
w relacji PKB
0,5%
0,5%
0,4%
0,3%
0,3%
b) Skarb Państwa
w mld zł
8,8
8,9
8,5
7,1
7,1
w relacji PKB
0,5%
0,5%
0,4%
0,3%
0,3%
2. Potencjalne niewymagalne zobowiązania z tytułu gwarancji i poręczeń udzielonych przez:
a) sektor finansów publicznych
w mld zł
138,3
152,4
162,0
164,7
169,8
w relacji PKB
7,7%
8,1%
8,1%
7,7%
7,5%
b) Skarb Państwa
w mld zł
134,5
148,5
157,9
160,5
165,5
w relacji PKB
7,5%
7,9%
7,9%
7,5%
7,3%

VIII.2. Struktura długu Skarbu Państwa
Przewiduje się, że w horyzoncie Strategii:
• w zakresie ryzyka refinansowania – kierunek zmian średniej zapadalności rynkowego długu
krajowego SP będzie zależał od warunków rynkowych tak, że średnia zapadalność w 2019 r.
może osiągnąć wartość z przedziału 4,0-4,6, a całego długu SP 4,9-5,3 roku wobec odpowiednio
4,2 oraz 5,1 roku na koniec 2015 r.;
• ryzyko stopy procentowej pozostawać będzie w założonym w Strategii przedziale, w zależności
od przyjętej struktury finansowania, ATR rynkowego długu krajowego będzie się utrzymywało
w przedziale ok. 3,1-3,3 roku wobec 3,2 roku na koniec 2015 r., a długu ogółem ok. 3,7-3,9
roku, natomiast duration rynkowego długu krajowego w przedziale ok. 2,8-3,0 roku wobec
ok. 2,9 roku na koniec 2015 r., a długu ogółem w przedziale ok. 3,4 – 3,5 roku;
• udział długu w walutach obcych będzie ograniczany i w horyzoncie Strategii może zbliżyć się
do 30%.

40