Rządowy projekt ustawy - Prawo działalności gospodarczej

poświadczonego tłumaczenia, chyba że obowiązek taki jest przewidziany wprost w
przepisach odrębnych z uwagi na nadrzędny interes publiczny lub wynika z
bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa
wspólnotowego albo ratyfikowanych umów międzynarodowych.
Powyższe przepisy wprowadziły zasady, które zasługują na utrzymanie w nowej
ustawie. Zakaz nakładania dodatkowych wymogów i żądania dokumentów w
formie oryginałów jest użyteczny i sprzyja ułatwieniu wykonywania działalności
gospodarczej.
2) Art. 36. Identyfikacja przedsiębiorcy przez organy administracji publicznej
wyłącznie po numerze NIP
Utrzymano w PDG przepisy art. 16 SDG dotyczące obowiązku posługiwania się
numerem NIP oraz identyfikacji przedsiębiorcy na podstawie tego numeru. Norma
ta ma zastosowanie przede wszystkim do przedsiębiorców będących osobami
fizycznymi, podlegających wpisowi do CEIDG.
W poszczególnych obszarach przepisy mogą przewidywać posługiwanie się
numerem wpisu do określonego rejestru, np. rejestru działalności regulowanej.
NIP umożliwia uzyskanie informacji na temat spółek i osób fizycznych
wykonujących działalność gospodarczą w rejestrach KRS i CEIDG dostępnych w
Internecie. Przepisy ustaw szczegółowych w kontaktach przedsiębiorców z
administracją nakładają na przedsiębiorców obowiązek podawania różnych
numerów, np. w Krajowym Rejestrze Sądowym, lub innych danych
identyfikujących przedsiębiorców, przykładowo w formularzach składanych
wniosków. Usunięcie tych wymogów, przede wszystkim w odniesieniu do
przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, uprości identyfikację
przedsiębiorcy. Dodatkowo rozwiązanie to przyczyni się do ograniczenia
obowiązków informacyjnych. Przedsiębiorca we wniosku np. o wydanie
zezwolenia bądź wpis do RDR będzie podawał tylko jeden numer.
3) Art. 37. Wpływ złożenia wniosku na terminy załatwiania spraw przez organ
administracji publicznej
Przejęto następujące przepisy art. 11 SDG dotyczące terminowego rozpoznawania
spraw przez organ administracji: ust. 5 (wniosek wszczynający postępowanie i
wpływ złożenia wniosku na terminy), ust. 7 (jednokrotne przedłużenie terminu
29

rozpatrzenia wniosku wraz z informacją o jego przedłużeniu) oraz ust. 9
(tzw. „milcząca zgoda”).
Ponadto, po upływie terminu na wydanie decyzji, przedsiębiorca będzie mógł żądać
od organu administracji publicznej zaświadczenia o wydaniu rozstrzygnięcia w
drodze tzw. „milczącej zgody”.
Obowiązujące regulacje zapewniają w pożądanym stopniu terminowe załatwianie
spraw przedsiębiorców i w związku z tym powinny zostać utrzymane.
Organ administracji publicznej będzie dawał wyraz załatwienia sprawy
przedsiębiorcy w trybie tzw. „milczącej zgody” w formie zaświadczenia
wydawanego na podstawie art. 217 § 1 k.p.a. Pozwoli to usunąć przedsiębiorcy stan
niepewności co do rozstrzygnięcia jego sprawy i uzyskać dokument urzędowy
potwierdzający wydanie rozstrzygnięcia zgodnie z wnioskiem.
W redakcji przepisu dokonano w stosunku do SDG zmiany polegającej na
zastąpieniu zwrotu „nadrzędny interes publiczny” sformułowaniem „ważny interes
publiczny”, którym posłużono się w przepisach Konstytucji RP i które ma już w
dorobku orzecznictwa i doktryny ugruntowane znaczenie.
4) Art. 38. Rozsądne terminy dla przedsiębiorcy
Wprowadzono reguły, zgodnie z którymi organ administracji publicznej,
wyznaczając przedsiębiorcy termin na dokonanie określonej czynności, będzie
uwzględniał czas niezbędny do jej wykonania, słuszny interes prywatny oraz
interes publiczny.
Jedną z największych barier w stosunkach z organami administracji publicznej jest
wyznaczanie przez organy nieadekwatnych terminów na dokonanie określonych
czynności przez przedsiębiorcę. Stąd celowe jest zagwarantowanie, aby
wyznaczane przez organ administracji publicznej terminy były realne (nie za
krótkie i jednocześnie wystarczające dla wykonania żądanych czynności).
Powyższa zasada znajdzie zastosowanie wszędzie tam, gdzie termin nie jest wprost
określony w przepisach prawa, przyczyniając się do ograniczenia dowolności
działań organów administracji publicznej. W związku z tym, że nie jest możliwe
abstrakcyjne wskazanie „rozsądnych terminów”, organ każdorazowo będzie musiał
ocenić, jaki termin jest rozsądny.
30

5) Art. 39. Nakaz przyjmowania niekompletnych wniosków
Wyodrębniono z art. 11 ust. 2 SDG normę, zgodnie z którą organ administracji
publicznej nie może odmówić przyjęcia pism i wniosków niekompletnych ani
żądać jakichkolwiek dokumentów, których konieczność przedstawienia lub
złożenia nie wynika z przepisu prawa.
Obowiązek przyjęcia niekompletnego wniosku jest rozwiązaniem dogodnym dla
przedsiębiorcy, bowiem skutkuje wszczęciem postępowania. W tym zakresie
spełnia oczekiwania przedsiębiorców oraz nie budzi zastrzeżeń. Tym samym taki
nakaz powinien zostać utrzymany.
6) Art. 40. Potwierdzenie wpływu wniosku
W PDG rozwinięto elementy potwierdzenia przyjęcia wniosku wymienione
obecnie w art. 11 ust. 3 i 4 SDG w następujący sposób:
 wskazanie daty wpływu oraz przewidywanego terminu na rozpatrzenie
wniosku,
 dane kontaktowe organu administracji publicznej,
 pouczenie o przysługujących przedsiębiorcy środkach odwoławczych i trybie
ich wniesienia,
 informacja o tzw. „milczącej zgodzie”, o ile ma zastosowanie (jeżeli organ nie
rozpatrzy wniosku w terminie, uznaje się, że wydał rozstrzygniecie zgodnie z
wnioskiem przedsiębiorcy).
Zaproponowane zmiany mają na celu wzmocnienie świadomości prawnej wśród
przedsiębiorców w ich indywidualnych sprawach. Potwierdzenie przyjęcia wniosku
poprawia także jakość komunikacji między organem a przedsiębiorcą. Stąd celowe
jest przeniesienie i rozwinięcie przepisu art. 11 ust. 3 i 4 SDG do PDG.
7) Art. 41–48. Mediacje
W PDG umieszczono przepisy, zgodnie z którymi organ administracji publicznej
mógłby, w sprawach, w których charakter sprawy na to pozwala – przy udziale
niezależnej (bezstronnej) osoby – mediatora, wyjaśnić motywy swoich zamierzeń, a
także uzyskać stanowisko stron (strony) w tym względzie, co w efekcie mogłoby
doprowadzić do szybszego rozstrzygnięcia sprawy. Mediacja będzie mogła być
przeprowadzona z inicjatywy strony lub organu administracji publicznej. Wszystkie
strony postępowania administracyjnego oraz organ muszą wyrazić zgodę na
mediację, co stanowić będzie wyraz dobrowolności mediacji.
31

Załatwienie sprawy w drodze spotkania mediacyjnego nie będzie dopuszczalne w
postępowaniach prowadzonych na podstawie art. 145 § 1 pkt 1–4 i 6–8, art. 145a
§ 1, art. 145b § 1 oraz art. 156 § 1 k.p.a. oraz art. 240 § 1 pkt 1–4 i 6–11 oraz
art. 247 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Mediacja będzie mogła być przeprowadzana przed wydaniem rozstrzygnięcia w
danej instancji.
Podmiot inicjujący mediację będzie kierować zaproszenie do mediacji, na które
należy udzielić odpowiedzi. Brak odpowiedzi na zaproszenie lub niestawienie się
na pierwsze spotkanie mediacyjne należy uznać za odrzucenie zaproszenia.
Wybór mediatora będzie wymagać zgody wszystkich stron postępowania i organu
administracji publicznej. Zadaniem mediatora, przy udziale którego będzie
odbywać się spotkanie, będzie przede wszystkim zapewnienie sprawnej
komunikacji uczestników spotkania i pomoc w dojściu do porozumienia.
Ze spotkania mediacyjnego będzie sporządzony protokół, podpisywany przez
mediatora i składany do akt postępowania. W protokole będzie zamieszczana m.in.
informacja o wyniku spotkania mediacyjnego.
Funkcję mediatora będą pełnić osoby fizyczne wpisane na listę prowadzoną przez
wojewodę. Do wyboru mediatorów będzie miała zastosowanie właściwość
miejscowa organów administracji publicznej prowadzących postępowanie w
sprawie. Mediatorem będzie wyłącznie osoba fizyczna, która:
1) posiada wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji;
2) ukończyła 26. rok życia;
3) zna język polski;
4) nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo lub umyślne
przestępstwo skarbowe lub nie jest oskarżona o popełnienie przestępstwa
ściganego z oskarżenia publicznego;
5) daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków mediatora;
6) została wpisana na listę mediatorów przez wojewodę.
Mediacja powinna być przeprowadzona z zapewnieniem neutralności i poufności
mediatora.
W celu zapewnienia poufności mediacji w projekcie przyjęto, że mediator, organ,
strona oraz inne osoby uczestniczące w mediacji są obowiązane zachować w

42 Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm..
32

tajemnicy wszelkie fakty, o których dowiedziały się w związku z prowadzeniem
mediacji, chyba że organ i strona zwolnią ich z tego obowiązku. A ponadto
wprowadzono przepisy przewidujące zobowiązanie mediatora do przestrzegania
tajemnic prawnie chronionych, np. tajemnicy skarbowej, zakaz przesłuchania
mediatora w charakterze świadka co do faktów, o których dowiedział się podczas
mediacji, oraz zakaz włączenia do akt postępowania informacji i dokumentów
ujawnionych w trakcie mediacji pozostających bez jakiegokolwiek wpływu na
rozstrzygniecie, którego treść ustalono podczas spotkania mediacyjnego.
Koszty związane z udziałem mediatora ponosić będą uczestnicy spotkania
mediacyjnego (strona albo organ) w równym stopniu. Zakłada się, że organy i
przedsiębiorcy będą skłonni ponosić koszty spotkań mediacyjnych z uwagi na
korzyści związane z szybszym załatwieniem sprawy. W projekcie wprowadzono
ponadto regułę, iż w przypadku gdy strona bądź organ wyrazi zgodę na spotkanie
mediacyjne, lecz następnie nie stawi się na nim, będzie ponosił koszty spotkania,
do którego nie doszło z powodu jego nieobecności. Rozwiązanie to ma
zabezpieczyć uczestnika, który był gotowy przystąpić do mediacji, a do której nie
doszło, przed ponoszeniem kosztów nielojalnego zachowania innego uczestnika, a
także ma na celu dyscyplinowanie uczestników spotkań mediacyjnych do udziału w
nim (zakłada się, że decyzja o udziale w spotkaniu zapadnie po rozważeniu
indywidualnych korzyści i strat).
Wysokość kosztów, w tym maksymalne wynagrodzenie dla mediatora, określone
będzie w rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego do spraw
administracji publicznej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
gospodarki.
Od rozstrzygnięcia wydanego przy uwzględnieniu ustaleń w drodze mediacji
stronie będzie przysługiwał środek odwoławczy, w tym środek zaskarżenia do sądu
administracyjnego, na zasadach ogólnych. Rozwiązanie to jest uzasadnione
zapewnieniem stronie ochrony prawnej na takich samych zasadach jak w
przypadku wydania rozstrzygnięcia w sprawie, w której nie odbyło się spotkanie
mediacyjne. Fakt, że organ i strona, podczas spotkania, w którym uczestniczył
mediator, ustalili treść rozstrzygnięcia, nie może być traktowane jako „zwolnienie”
organu z obowiązku wydania rozstrzygnięcia zgodnego z prawem, jak również
33