Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym

ludności w realizację działań profilaktyczno-edukacyjnych dotyczących różnego typu
zagrożeń, w szczególności zagrożenia pożarowego, prowadzonych wśród uczniów.
Działania te mają być podejmowane głównie przez jednostki organizacyjne Państwowej
Straży Pożarnej ze względu na to, że dysponują odpowiednio przygotowaną kadrą oraz
bazą materialną.
Poprzez wykorzystanie kadry, wiedzy i bazy materialnej, którą dysponują jednostki
Państwowej Straży Pożarnej, działania edukacyjne dotyczące bezpieczeństwa
przeciwpożarowego będą bardziej atrakcyjne dla uczniów, a przez to zwiększy się
skuteczność działalności prowadzonej w tym zakresie w ramach systemu oświaty.
Z danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej wynika, iż w 2014 r. w
wyniku pożarów zanotowano 493 ofiary śmiertelne, w tym 10 dzieci, oraz 4 341 osób
rannych, w tym 453 dzieci. Wśród przypuszczalnych przyczyn pożarów 40 814
wynikało z nieodpowiedzialności osób dorosłych, zaś 1 513 z nieodpowiedzialności
osób małoletnich. Wielu z tych zdarzeń dałoby się uniknąć w przypadku odpowiedniej
profilaktyki. Wzrost nakładów finansowych na prowadzenie działalności
profilaktycznej przynosi wymierne korzyści finansowe w innych obszarach, czego
najlepszym przykładem jest Wielka Brytania, gdzie zwiększone nakłady na prewencję
społeczną doprowadziły w ciągu ostatniej dekady do obniżenia liczby ofiar pożarów o
50%. Działania prewencyjne skutkują mniejszą liczbą interwencji straży, mniejszymi
kosztami działań operacyjnych, zmniejszają się również straty spowodowane przez
pożary, a co najważniejsze ginie mniej ludzi. Ze względu na wagę działań
prewencyjnych (w tym profilaktyki w zakresie działań przeciwpożarowych
skierowanych do dzieci), Państwowa Straż Pożarna od wielu lat podejmuje działania w
ramach różnych programów, m. in. „Zgaś ryzyko” czy „Bezpieczne życie”.
Art. 2 projektu przewiduje zwolnienie wolontariusza – kandydata na kierownika lub
wychowawcę wypoczynku – z opłaty za wydanie z Krajowego Rejestru Karnego
zaświadczenia o niekaralności.
Art. 3 i art. 4 zawierają odpowiednio przepisy przejściowe dotyczące osób, które
dotychczas były zwolnione z obowiązku ukończenia kursu na wychowawcę
wypoczynku. W przypadku przodowników turystyki kwalifikowanej i instruktorów
Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego projekt przewiduje, że będą oni
27
zwolnieni z obowiązku ukończenia kursu na wychowawcę wypoczynku do dnia
31 sierpnia 2017 r. Natomiast osoby, które uzyskały tytuł trenera lub instruktora sportu
na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, w brzmieniu obowiązującym
przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw
regulujących wykonywanie niektórych zawodów, tj. przed dniem 23 sierpnia 2013 r.,
zachowują uprawnienia do zwolnienia z obowiązku ukończenia wymienionego kursu.
Art. 5 przewiduje, że zgody na prowadzenie kursów na kierownika wypoczynku i na
wychowawcę wypoczynku wydane przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy
zachowują ważność do końca okresu, na jaki zostały wydane, zaś do kursów
prowadzonych na podstawie tych zgód będą miały zastosowanie dotychczasowe
przepisy.
Art. 6 określa zasady ukończenia kursów na kierownika i wychowawcę wypoczynku
dla osób, które rozpoczną ww. kursy przed dniem i po dniu wejścia w życie ustawy.
Spełniają one warunek ukończenia odpowiednio kursu na kierownika wypoczynku lub
kursu na wychowawcę wypoczynku.
Art. 7 projektu określa, że baza wypoczynku prowadzona przez ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy staje się
bazą wypoczynku, o której mowa w art. 92h ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w
brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 8 projektu określa dzień 1 maja 2016 r. jako datę rozpoczęcia procesu zgłaszania
kuratorowi oświaty przez organizatora zamiaru zorganizowania wypoczynku w okresie
ferii letnich w roku szkolnym 2015/2016. Zgodnie z obecnie obowiązującymi
przepisami zamiar organizacji wypoczynku można zgłaszać już od dnia 1 marca.
W art. 9 projektu proponuje się, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2016 r.,
z wyjątkiem art. 8, który wejdzie w życie z dniem 1 marca 2016 r., oraz art. 1 pkt 1
(dotyczącego zmiany w art. 2a), który wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.
Termin 1 kwietnia 2016 r. wynika z konieczności modyfikacji bazy wypoczynku, która
musi funkcjonować na dotychczasowych zasadach aż do zakończenia wypoczynku
zimowego w roku szkolnym 2015/2016. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami
dane z bazy wypoczynku są usuwane każdego roku kalendarzowego do 31 marca.
28
Termin 1 marca 2016 r. wynika z konieczności wcześniejszego wejścia w życie
przepisu przewidującego zgłaszanie zamiaru organizowania wypoczynku w okresie ferii
letnich w roku szkolnym 2015/2016.
Wejście w życie zmiany w art. 2a ustawy o systemie oświaty w terminie 14 dni od dnia
ogłoszenia ma na celu umożliwienie prowadzenia wśród uczniów działań
profilaktyczno-edukacyjnych z udziałem właściwych służb, w szczególności jednostek
Państwowej Straży Pożarnej, już od roku szkolnego 2015/2016.
Projekt ustawy zostanie przekazany Komisji Europejskiej zgodnie z art. 39 ust. 5
dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r.
dotyczącej usług na rynku wewnętrznym (Dz. Urz. UE L 376 z 27.12.2006, str. 36).

29
Nazwa projektu:
Data sporządzenia
Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty
18.06.2015 r.
oraz ustawy o Krajowym

Rejestrze Karnym
Źródło:

Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
inicjatywa własna


Ministerstwo Edukacji Narodowej
Numer w wykazie prac legislacyjnych

Rady Ministrów: UD198
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza
Stanu lub Podsekretarza Stanu
Tadeusz Sławecki – Sekretarz Stanu

Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu

="mailto:Beata.Kosiec@men.gov.pl"
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
W obecnym stanie prawnym warunki, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży, a także
zasady organizowania i nadzorowania wypoczynku oraz organizacji kursów na kierownika wypoczynku i wychowawcę
wypoczynku określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie
muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i
nadzorowania (Dz. U. Nr 12, poz. 67, z późn. zm.), zwane dalej „rozporządzeniem w sprawie wypoczynku”. Natomiast
warunek niekaralności kierownika wypoczynku i wychowawcy wypoczynku oraz sposób jego potwierdzania reguluje art.
92a ust. 1a i 1b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 grudnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków,
jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i
nadzorowania (Dz. U. Nr 218, poz. 1696) wprowadziło do przepisów dotyczących wypoczynku dzieci i młodzieży
instytucję ogólnodostępnej, elektronicznej bazy wypoczynku, która zawiera podstawowe informacje o zgłoszonym do
kuratora oświaty wypoczynku, m.in. potwierdzenie kuratora oświaty właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce
zamieszkania organizatora o prawidłowo zorganizowanym wypoczynku, dane organizatora, liczbę uczestników oraz
termin i lokalizację wypoczynku. Baza wypoczynku umożliwiła rodzicom zamierzającym wysłać dzieci na obóz czy
kolonie sprawdzenie wiarygodności ich organizatora oraz zgłoszenie uwag odpowiedniemu kuratorowi oświaty lub innym
służbom, w sytuacji stwierdzenia przez nich nieprawidłowości w funkcjonowaniu wypoczynku. Od dnia wprowadzenia
zmian, tj. od dnia 1 marca 2010 r., do kuratorów oświaty oraz do Ministerstwa Edukacji Narodowej wpływały informacje
o elementach utrudniających prawidłową organizację wypoczynku i nadzór nad nim oraz wnioski dotyczące usprawnienia
działania bazy wypoczynku.
Uwagi i wnioski przesyłane do Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz kuratorów oświaty dotyczyły następujących
kwestii:
− doprecyzowania zasad nadzoru kuratora oświaty nad wypoczynkiem organizowanym w kraju i za granicą,
− skrócenia terminu zgłaszania wypoczynku kuratorowi oświaty przez organizatorów wypoczynku,
− wprowadzenia obowiązku zgłaszania kuratorowi oświaty wypoczynku organizowanego w miejscu zamieszkania –
półkolonii,
− określenia terminu ważności opinii Państwowej Straży Pożarnej dołączanej przez organizatora wypoczynku do
zgłoszenia wypoczynku, która potwierdza spełnianie przez obiekt lub teren wymagań ochrony przeciwpożarowej, oraz
rezygnacji z protokołu okresowej kontroli Państwowej Straży Pożarnej w tym zakresie,
− określenia sposobu i terminu przechowywania dokumentacji dotyczącej wypoczynku,
− wyłączenia kuratorów oświaty z katalogu podmiotów, które mogą organizować kursy na kierowników wypoczynku i
wychowawców wypoczynku,
− dostosowania programów kursów na kierowników wypoczynku i wychowawców wypoczynku do zmieniających się
warunków społecznych i zagrożeń,
− rezygnacji lub dookreślenia sposobu zawieszenia wypoczynku przez kuratora oświaty,
− określenia obowiązku zapewnienia opieki medycznej uczestnikom wypoczynku przez organizatora wypoczynku,
− doprecyzowania terminu wypoczynek,
− zastąpienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności kierownika wypoczynku i wychowawcy
wypoczynku oświadczeniem o niekaralności,
− określenia terminu usunięcia przez organizatora wypoczynku nieprawidłowości w zgłoszeniu wypoczynku oraz w
trakcie realizacji wypoczynku,
− określenia liczebności grupy z dziećmi niepełnosprawnymi, nad którymi opiekę sprawuje jeden wychowawca
wypoczynku,
− doprecyzowania terminu odpowiednie przeszkolenie wymaganego w przypadku studentów szkół wyższych na
kierunkach i w specjalnościach, których program obejmuje przygotowanie pedagogiczne, oraz słuchaczy kolegiów
nauczycielskich i nauczycielskich kolegiów językowych, którzy chcą pełnić funkcję wychowawcy wypoczynku,
− określenia sposobu dokumentowania stażu pracy opiekuńczo-wychowawczej, wymaganego w przypadku osób, które
chcą pełnić funkcję kierownika wypoczynku,
− zwiększenia wymagań dla organizatorów wypoczynku organizowanego za granicą,
− rozszerzenia zakresu udostępnianych do publicznej wiadomości z bazy wypoczynku danych o organizatorze
wypoczynku i organizacji wypoczynku, w tym udostępniania danych osób fizycznych organizujących wypoczynek,
− rezygnacji ze stosowania preferencyjnych wymagań wobec członków organizacji harcerskich, Polskiego Towarzystwa
Turystyczno-Krajoznawczego, instruktorów i trenerów sportu w pełnieniu funkcji kierownika wypoczynku i
wychowawcy wypoczynku,
− wykreślenia z katalogu podmiotów, które mogą organizować wypoczynek osób fizycznych nieprowadzących
działalności gospodarczej,
− wprowadzenia wymogu podania w zgłoszeniu wypoczynku organizowanego przez organizatorów turystyki i
pośredników turystycznych numeru zaświadczenia o wpisie do rejestru organizatorów turystyki i pośredników
turystycznych,
− wprowadzenia obowiązków organizatorów turystyki i pośredników turystycznych zawartych w ustawie o usługach
turystycznych do organizacji wypoczynku przez wszystkich organizatorów wypoczynku,
− uwzględnienia w organizacji wypoczynku przepisów zapewniających bezpieczeństwo w górach i na zorganizowanych
terenach narciarskich oraz obszarach wodnych,
− wprowadzenia sankcji karnych dla organizatorów wypoczynku niezgłoszonego do kuratora oświaty.
Ministerstwo Edukacji Narodowej dokonało analizy dotychczasowych uregulowań prawnych, określiło cele, jakie
zamierza się osiągnąć przez wydanie nowych przepisów prawnych. Proces zmian rozpoczął się od nowelizacji 16 stycznia
2015 r. ww. rozporządzenia, która objęła głównie sposób organizacji kursów na kierownika wypoczynku i wychowawcę
wypoczynku. Nowelizacją objęto m.in. obowiązki organizatorów ww. kursów w zakresie przeprowadzenia egzaminu oraz
program kursów.
Następnie konieczne stało się przeprowadzenie merytorycznych i zasadniczych zmian w zasadach organizacji
wypoczynku, jego nadzorowania oraz prowadzenia kursów na kierownika wypoczynku i wychowawcę wypoczynku, które
zostaną określone w ustawie. Do wymogów konstytucyjnych zostanie także dostosowane upoważnienie dla ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania do wydania rozporządzenia.
Celem nowelizacji ustawy jest zwiększenie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży podczas wypoczynku, wzmocnienie
nadzoru nad wypoczynkiem, zapewnienie odpowiedniej opieki wychowawczej uczestnikom wypoczynku oraz szerszego
zakresu informacji dla użytkowników elektronicznej bazy wypoczynku, w szczególności dla rodziców.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty:
− w art. 31 ust. 1 pkt 13 wprowadza się przepis w brzmieniu: kurator nadzoruje i wspomaga organizację wypoczynku, o
którym mowa w art. 92a-92t, na obszarze województwa; powyższa zmiana ma na celu poszerzenie uprawnienia
kuratora oświaty do sprawowania nadzoru nad wypoczynkiem nie tylko w czasie ferii zimowych i letnich, ale również
zimowej i wiosennej przerwy świątecznej odpowiednio do definicji wypoczynku zawartej w art. 92a ust. 1.
− art. 92a wprowadza definicję wypoczynku, a w otwartym katalogu wymienia jego podstawowe formy. Wypoczynek
jest organizowany dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, jest on
połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień lub kompetencji
społecznych dzieci i młodzieży, trwa nieprzerwanie co najmniej 2 dni, odbywa się w czasie ferii letnich, zimowych
oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie: kolonii, półkolonii,
zimowiska, obozu i biwaku.
Wypoczynek dla dzieci własnych lub dzieci znajomych organizowany przez rodzinę nie będzie podlegał nadzorowi
kuratora oświaty oraz sankcjom przewidzianym dla organizatorów wypoczynku.
− art. 92b określa zasady pierwszeństwa w korzystaniu z wypoczynku finansowanego ze środków pozostających w
dyspozycji wojewody. Pierwszeństwo będą miały dzieci:
1) objęte pieczą zastępczą,
2) żyjące w trudnych warunkach materialnych, w tym: w rodzinach wielodzietnych i samotnie wychowywane
przez rodziców,
3) z zaburzeniami somatycznymi potwierdzonymi zaświadczeniem lekarskim i zamieszkujące w środowisku
ekologicznie zagrożonym.
Przepis realizuje zawarty w art. 71 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej obowiązek państwa wobec rodzin
2