Rządowy projekt ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym

w krajowym systemie finansowym i na rynkach międzynarodowych oraz zapewnienia
właściwego obiegu informacji pomiędzy członkami Komitetu dotyczących istotnych zdarzeń
i tendencji mogących stanowić zagrożenie dla stabilności krajowego systemu finansowego.
Uwaga nie zasługuje na uwzględnienie – skreślenie w ustawie o Komitecie Stabilności
Finansowej art. 3 ust. 1 pkt 1, a w obecnej wersji projektu niewłączenie wspomnianego
przepisu do projektowanych zadań Komitetu z zakresu zarządzania kryzysowego wynika
z jego makroostrożnościowego charakteru oraz zapobiegnie ewentualnemu pokrywaniu się
planowanych zadań Komitetu dotyczących polityki makroostrożnościowej i zarządzania
kryzysowego. Usunięcie wspomnianego przepisu nie zaburzy sposobu przekazywania
informacji pomiędzy członkami KSF. Dodatkowo, w opinii BFG, uwzględniając
prawdopodobną konieczność implementacji dyrektywy dotyczącej restrukturyzacji i
uporządkowanej likwidacji banków (tzw. BRRD), możliwe jest także powstanie wątpliwości
odnośnie do relacji planu ochrony kapitału do planów naprawy (ang. recovery). Sugerowana
przez BFG kolizja jednak nie występuje. Plany ochrony kapitału będą tworzone tylko w
sytuacjach, gdy instytucja nie będzie spełniać łącznego wymogu w zakresie buforów, dlatego
też nie powinny powstawać konflikty z tworzonymi planami naprawy. Nie zdecydowano się
także na uwzględnienie proponowanej przez BFG propozycji zmiany ustawy o Bankowym
Funduszu Gwarancyjnym polegającej na dopuszczeniu do przekazywania Radzie przez BFG
danych dotyczących spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, gdyż proponowany
przepis jest zbyt szczegółowy. Przepisy dotyczące wymiany informacji pomiędzy członkami
Rady w obecnym brzmieniu umożliwiają wymianę wskazanych przez BFG informacji.
Związek Banków Polskich jest przekonany o konieczności poddania dalszej gruntownej
analizie rozwiązań prawnych w kierunku przesądzenia charakteru prawnego Rady i pozycji
tej instytucji na tle całej struktury administracji publicznej oraz charakteru prawnego
wydawanych przez nią uchwał czy zaleceń kierowanych do właściwych podmiotów w
ramach nadzoru makroostrożnościowego. Uwaga nie zasługuje na uwzględnienie –
zastosowany w projekcie ustawy mechanizm comply or explain jest powszechnie stosowany
w organach makronadzorczych krajów członkowskich Unii Europejskiej. Charakter nadzoru
makroostrożnościowego nie pozwala na wydawanie wiążących zaleceń. Jedynie
projektowane bufory kapitałowe, w celu ich prawidłowej egzekwowalności, muszą być
ustalane na podstawie wiążących aktów prawnych (podobna uwaga została zgłoszona przez
NSZZ „Solidarność”). Natomiast, w odniesieniu do postulowanego przez ZBP uwzględnienia

33


w projekcie ustawy zasady proporcjonalności, taki przepis nie jest niezbędny, gdyż przepisy
projektowanej ustawy oraz praktyka jej stosowania będą tę zasadę wyrażać. Zdaniem ZBP,
projekt ustawy nie powinien nakładać na krajowe instytucje finansowe dodatkowych
obowiązków informacyjnych względem nadzoru makroostrożnościowego. Celem projektu
ustawy nie jest jednak nakładanie dodatkowych obowiązków informacyjnych na banki, ale –
gdy będzie to konieczne (np. ze względu na zaobserwowane przez Radę zagrożenia) – nie
można wykluczyć potrzeby pozyskania od banków dodatkowych danych. Odnosząc się do
błędnego, zdaniem ZBP, przepisu ustawy mówiącego, że uchwała Rady nie może być
podjęta, jeśli nieobecny jest Przewodniczący, należy zaznaczyć, iż obecnie proponowane
przepisy zezwalają na wyznaczenie przez Przewodniczącego Rady swojego zastępcy, w
związku z czym nie należy spodziewać się sytuacji, w której na posiedzeniu Rady będzie
nieobecny jej Przewodniczący. Natomiast, odnosząc się do zastrzeżenia ZBP do wyłączenia
odpowiedzialności Skarbu Państwa, NBP, BFG, członków Rady oraz osób wykonujących
czynności związane z nadzorem makroostrożnościowym za szkody wynikłe z działania lub
zaniechania zgodnego z przepisami ustawy, należy zaznaczyć, że zbliżone przepisy znajdują
się także w ustawie o Komitecie Stabilności Finansowej oraz Prawie bankowym. Regulacje te
są niezbędne do efektywnego działania Rady, która będzie funkcjonować w warunkach
niepewności i często niedostatecznego zakresu informacji. W przypadku braku w projekcie
ustawy takiego przepisu, nadzorca makroostrożnościowy nie byłby zdolny do
przeprowadzania prognoz czy wydawania odpowiednich ostrzeżeń dla systemu finansowego
lub jego części (podobną uwagę zgłosił także UKNF). W swoich uwagach ZBP wnosi także o
doprecyzowanie kręgu osób, którym będą mogły być przekazywane informacje na podstawie
art. 13 projektu ustawy. Uwaga ta nie została uwzględniona, ponieważ w ustawach
regulujących m.in. działanie w sytuacji kryzysowej niezwykle trudno jest sprecyzować krąg
osób, którym dostarczane będą informacje. Należy jednak mieć na uwadze, że przekazywanie
danych będzie odbywało się z zachowaniem wszelkich środków ostrożności. W obecnie
funkcjonującej ustawie o Komitecie Stabilności Finansowej także istnieje zbliżony, ogólny
przepis dotyczący przekazywania informacji osobom trzecim. Ponadto, zdaniem ZBP, w
projekcie ustawy nie zostały określone uprawnienia kontrolne Komisji Europejskiej w
zakresie
możliwości
odrzucenia
zaleceń
krajowych
organów
nadzoru
makroostrożnościowego nałożonych zgodnie z postanowieniami rozporządzenia CRR. Nie
ma zatem potrzeby określania takich uprawnień w projekcie ustawy, gdyż wynikają one

34


bezpośrednio z rozporządzenia CRR.
Nie zdecydowano się na uwzględnienie uwagi Krajowej Spółdzielczej Kasy
Oszczędnościowo-Kredytowej polegającej na usunięciu konstrukcji wyznaczania
przedstawiciela członka organu, któremu przysługują uprawnienia reprezentowanego
członka, gdyż przepis ten zwiększy elastyczność funkcjonowania Rady i zapewni płynność
podejmowania decyzji. Kasa przedstawiła także propozycję nowego przepisu do projektu
ustawy, umożliwiającego wprowadzenie przez Radę, na wniosek podmiotu nadzorowanego
przez Komisję Nadzoru Finansowego lub na wniosek organizacji zrzeszającej podmioty
nadzorowane, zmiany w rekomendacjach wydanych przez Komisję lub zobowiązać Komisję
do wprowadzenia określonych zmian. Nie zdecydowano się na wprowadzenie
proponowanego przepisu do projektu ustawy, ponieważ w obecnym stanie prawnym nie
istnieją przeszkody, aby podmioty nadzorowane lub organizacje je zrzeszające informowały
Komisję Nadzoru Finansowego o swoich propozycjach zmian w wydawanych
rekomendacjach.
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych podtrzymał stanowisko dotyczące
wprowadzenia w projekcie ustawy zastrzeżenia, że wymianie informacji na potrzeby
funkcjonowania Rady nie będą podlegać dane osobowe. Uwaga nie została uwzględniona –
wprowadzenie postulowanego zastrzeżenia nie jest niezbędne. Dane odosobowe mają inny
charakter niż wspominane przez GIODO informacje chronione tajemnicą statystyczną.
Jednocześnie należy podkreślić, że wszystkie instytucje zaangażowane w prace Rady działają
na podstawie określonych przepisów i zobowiązane są do ich przestrzegania, także w zakresie
ochrony danych osobowych.
W ramach konsultacji uwagi zgłosiła także Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych,
której uwagi koncentrowały się na zgodności z Zaleceniem Europejskiej Rady ds. Ryzyka
Systemowego w sprawie mandatu makroostrożnościowego organów krajowych oraz
rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r.
w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i
ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego. Uwagi nie zostały uwzględnione,
ponieważ rozporządzenie jest aktem prawnym powszechnie obowiązującym i nie wymaga
implementacji, natomiast Zalecenie ERRS nie jest prawnie wiążące i nie wymaga literalnego
odzwierciedlenia w projektowanych krajowych przepisach.
NSZZ „Solidarność” wskazała na brak uzasadnienia dla funkcjonowania nowego organu

35


makroostrożnościowego w przypadku funkcjonowania Komitetu Stabilności Finansowej.
Uwaga stała się nieaktualna w związku z proponowanym funkcjonowaniem w ramach KSF
zarówno polityki makroostrożnościowej oraz zarządzania kryzysowego. Dodatkowo,
odnosząc się do kolejnej uwagi NSZZ „Solidarność”, pomimo ograniczonego składu Rady,
dzięki umiejscowieniu sekretariatu Rady w NBP oraz możliwości uczestnictwa w
posiedzeniach organu osób posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie, Rada będzie
miała możliwość w optymalnym stopniu korzystać z wiedzy naukowej. Nieuwzględniona
została także uwaga dotycząca nieczytelności przepisów dotyczących wymiany informacji –
przepis dotyczący upoważnienia osób trzecich do dostępu do informacji jest niezbędny do
prawidłowego funkcjonowania Rady, m.in. do przygotowywania materiałów na posiedzenia.
Dodatkowo należy zaznaczyć, że Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych oraz NSZZ
„Solidarność” zgłosiły swoje uwagi jedynie na pierwszym etapie konsultacji zewnętrznych.
Przedstawiciele obu instytucji nie zgłosili chęci udziału w konferencji uzgodnieniowej oraz
nie podtrzymali swoich uwag podczas ponownych konsultacji projektu ustawy.
3. Wpływ aktu normatywnego na dochody i wydatki sektora finansów publicznych,
w tym budżetu państwa oraz budżetu jednostek samorządu terytorialnego
Wejście w życie ustawy nie spowoduje zmniejszenia dochodów ani zwiększenia wydatków
budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
4. Wpływ aktu normatywnego na rynek pracy
Wejście w życie ustawy nie wpłynie na rynek pracy.
5. Wpływ aktu normatywnego na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość,
w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Projektowane przepisy mają na celu identyfikację, ocenę oraz monitorowanie ryzyka
systemowego, a także podejmowanie odpowiednich działań w celu ograniczenia tego ryzyka.
Poprzez ryzyko systemowe rozumie się ryzyko zakłócenia w funkcjonowaniu krajowego
systemu finansowego, które, w razie jego urzeczywistnienia, zaburza działanie systemu
finansowego i gospodarki narodowej, jako całości. Identyfikacja i działanie w celu
ograniczenia ryzyka systemowego będzie miało wpływ na stabilność krajowego systemu
finansowego, będącego kluczowym elementem całej gospodarki. Stabilność systemu
finansowego zapewni stabilność źródeł finansowania dla przedsiębiorstw, zapewniając tym
samym odpowiednie warunki dla ich funkcjonowania i rozwoju. Działania podejmowane
w związku z realizacją ustawowych zadań Komitetu Stabilności Finansowej, mające za cel

36


ograniczanie ryzyka systemowego, powinny przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności
polskiej gospodarki, a także poprawy jej postrzegania przez inwestorów.
6. Wpływ aktu normatywnego na sytuację i rozwój regionalny
Wejście w życie ustawy nie wpłynie na sytuację i rozwój regionalny.
7. Wskazanie źródeł finansowania
Wydatki związane z funkcjonowaniem i obsługą Komitetu Stabilności Finansowej, w
zakresie nowo wprowadzonych kompetencji dotyczących nadzoru makroostrożnościowego,
będą obciążać Narodowy Bank Polski. Dlatego też wejście w życie ustawy nie wiąże się
z koniecznością ustanowienia dodatkowych źródeł finansowania i nie spowoduje obciążenia
strony wydatkowej budżetu państwa.























37