Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw

Natomiast trzecią kategorię informacji podlegających wymianie powinny stanowić
informacje o dochodach z zatrudnienia osiąganych przez podatników podatku
dochodowego od osób fizycznych, mających miejsce zamieszkania na terytorium
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, któremu przekazuje się informacje.
W odniesieniu do informacji o dochodach z zatrudnienia istnieją możliwości
najprostszego ich pozyskania z systemów informatycznych administracji podatkowej,
bez nakładania dodatkowych obowiązków informacyjnych na podatników. Ponadto
zgodnie z dyspozycją art. 8 ust. 2 dyrektywy Polska poinformowała Komisję
Europejską o ww. kategoriach dochodów, w odniesieniu do których dysponuje
informacjami.
Aktualnie nie jest możliwa wymiana informacji o dochodach z produktów
ubezpieczenia na życie oraz o dochodach z nieruchomości. Analizując możliwość
przekazania informacji o dochodach dotyczących produktów ubezpieczeń na życie
należy zauważyć, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.)
kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń osobowych są wolne od podatku dochodowego.
Wobec powyższego informacje o tych dochodach nie są wykazywane w formularzach
podatkowych i w konsekwencji nie są dostępne administracji podatkowej. Natomiast
wymiana informacji o dochodach z nieruchomości jest rozważana w przyszłości.
Stosownie do art. 8 ust. 5 lit. a ww. dyrektywy Polska będzie przekazywała informacje
o trzech spośród pięciu kategorii dochodów.
W projektowanym art. 305ja § 1 pkt 1–5 ustawy – Ordynacja podatkowa uregulowano
przekazywanie informacji o dochodach z zatrudnienia (implementacja art. 8 ust. 1 lit. a
dyrektywy). W myśl projektowanego przepisu minister właściwy do spraw finansów
publicznych udziela z urzędu obcej władzy (zdefiniowanej w art. 154a Ordynacji
podatkowej) państwa członkowskiego Unii Europejskiej dostępnych informacji o
osiągniętych w roku podatkowym przez podatników podatku dochodowego od osób
fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium tego państwa dochodach z
tytułu:
1) stosunku pracy,
2) stosunku służbowego,
3) spółdzielczego stosunku pracy,
4) pracy nakładczej,
113
5) zasiłków pieniężnych wypłaconych przez zakład pracy, o którym mowa w art. 31
ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz
przez płatników, o których mowa w art. 42e ust. 1 tej ustawy
– które zostały wykazane w deklaracjach składanych przez płatników podatku
dochodowego od osób fizycznych.
Informacje, o których mowa w projektowanym przepisie, będą pobierane z:
1) formularza PIT-11, z części E, z wiersza 1,
2) formularza PIT-40, z części F, z wiersza 1.
W projektowanym art. 305ja § 1 pkt 6 ustawy – Ordynacja podatkowa uregulowano
przekazywanie informacji o wynagrodzeniach dyrektorów (implementacja art. 8 ust. 1
lit. b dyrektywy). Informacje, o których mowa powyżej, będą pobierane z formularza
IFT-1/IFT-1R, z części D, z wiersza D.6.
W projektowanym art. 305ja § 1 pkt 7 ustawy – Ordynacja podatkowa uregulowano
przekazywanie informacji o dochodach z tytułu świadczeń emerytalnych i rentowych
(implementacja art. 8 ust. 1 lit. d dyrektywy). Informacje, o których mowa powyżej,
będą pobierane z formularza PIT 40A/11A, z części D, z wiersza 1.
W projektowanym art. 305ja § 2 wskazano, że informacje przekazuje się przynajmniej
raz w roku w terminie 6 miesięcy od zakończenia roku podatkowego, w którym
informacje stały się dostępne dla organów podatkowych (implementacja art. 8 ust. 6
dyrektywy). Powyższe informacje będą przekazywane przez ministra właściwego do
spraw finansów publicznych.
DZIAŁ VIIIa
Zaświadczenia
W obecnym stanie prawnym wątpliwości dotyczą uwzględnienia w zaświadczeniu
stwierdzającym stan zaległości treści wydanej decyzji określającej lub ustalającej, która
nie została jeszcze doręczona. W praktyce doręczenie decyzji przed wydaniem
zaświadczenia nie zawsze jest możliwe. Stąd proponuje się, aby w przypadku gdy
doręczenie decyzji kończącej postępowanie podatkowe nie jest możliwe przed upływem
terminu określonego na wydanie zaświadczenia, organ podatkowy, wydając
zaświadczenie, podawał informację nie tylko o prowadzonym, ale także o zakończonym
postępowaniu (art. 306e § 3 Ordynacji podatkowej). Zmiana ta jest konieczna ze
względu potrzebę ochrony pewności obrotu.
114
Aktualnie w zaświadczeniu stwierdzającym stan zaległości podatkowych nie są
wykazywane odsetki za zwłokę od zaliczek na podatek. Z przepisu art. 53a § 1 ustawy –
Ordynacja podatkowa wynika, że w przypadkach w nim określonych odsetki za zwłokę
są określane w odrębnej decyzji. Po zakończeniu roku podatkowego zaległość
podatkowa z tytułu zaliczek nie jest określana, ponieważ nie może być już dochodzona.
Określenie w decyzji samych odsetek za zwłokę powoduje, że te odsetki są
świadczeniem samodzielnym i dlatego powinny być wykazywane w treści
zaświadczenia stwierdzającego stan zaległości podatkowych (art. 306e § 7 Ordynacji
podatkowej). Organ podatkowy wydaje zaświadczenie na podstawie danych
znajdujących się w jego posiadaniu, a zatem jeśli nie dysponuje informacją o należnych
odsetkach od zaliczek, to wydaje zaświadczenie według stanu wiedzy, jaką posiada w
dniu wydania zaświadczenia.
Proponuje się wprowadzenie przepisu, który pozwoli organowi podatkowemu, na
żądanie właściciela przedmiotu hipoteki lub zastawu skarbowego, wydać zaświadczenie
o wysokości zobowiązania podatkowego (zaległości podatkowych), kosztów
upomnienia oraz kosztów egzekucyjnych, zabezpieczonych hipoteką przymusową lub
zastawem skarbowym. Zgoda podatnika na wydanie zaświadczenia nie będzie tu
wymagana. W zaświadczeniu będą ujęte także te zobowiązania, które są przedmiotem
wniosku o wpis hipoteki, mimo że hipoteki jeszcze formalnie nie wpisano do księgi
wieczystej (art. 306h § 4 Ordynacji podatkowej). Konieczność wydawania takiego
zaświadczenia jest związana z wprowadzaną możliwością zapłaty przez dłużnika
rzeczowego podatku zabezpieczonego hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym.
Przepis art. 306h Ordynacji podatkowej zezwala na wydanie zaświadczenia o
wysokości zaległości podatkowych za zgodą podatnika wspólnikowi spółek
wymienionych w art. 115 § 1 Ordynacji podatkowej. W przypadku rozwiązania spółki
cywilnej powyższy przepis nie ma zastosowania. Jednocześnie byli wspólnicy spółek
cywilnych uzasadniają żądanie wydania zaświadczenia koniecznością jego przedłożenia
w banku. Z punktu widzenia banku istotna jest bowiem informacja, czy były wspólnik
spółki cywilnej może potencjalnie ponosić odpowiedzialność podatkową – jako osoba
trzecia – za zaległości zlikwidowanej spółki cywilnej. Mając na względzie konieczność
zapewnienia ochrony obrotu gospodarczego, proponuje się wprowadzenie podstawy
prawnej do wydania zaświadczenia o wysokości zaległości podatkowych rozwiązanej
115
spółki cywilnej na żądanie byłego wspólnika takiej spółki (art. 306h § 3 Ordynacji
podatkowej).
W obecnych przepisach Ordynacji podatkowej brak jest podstawy prawnej do wydania
zaświadczenia o wysokości obrotu lub dochodu spadkodawcy, natomiast spadkobiercy
ubiegający się o świadczenia socjalne obowiązani są wykazywać dochody członków
rodzin.
W związku z powyższym proponuje się w art. 306i § 1a Ordynacji podatkowej, aby w
razie śmierci podatnika, na wniosek jego wstępnego, zstępnego lub małżonka, organ
podatkowy wydawał zaświadczenie o wysokości dochodu lub obrotu podatnika.
Warunkiem wydania zaświadczenia byłoby uprawdopodobnienie, że wymienione osoby
mogą być spadkobiercami.
Art. 2. Zmiany w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
W art. 64c ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji proponuje się
wprowadzenie zmiany polegającej na dodaniu w punkcie 4d nowej regulacji prawnej
umożliwiającej zapłatę kosztów egzekucyjnych przez dłużnika rzeczowego. Koszty
egzekucyjne zabezpieczone zastawem skarbowym lub hipoteką przymusową będą
mogły być pokryte również przez aktualnego właściciela przedmiotu zastawu
skarbowego lub hipoteki przymusowej niebędącego zobowiązanym. Jest to zmiana o
charakterze dostosowawczym do zmiany proponowanej w art. 62b § 1 pkt 2 Ordynacji
podatkowej, tj. wygaśnięcie zobowiązania poprzez zapłatę dokonaną przez dłużnika
rzeczowego.
Brak bowiem możliwości zapłaty zabezpieczonych kosztów
egzekucyjnych przez aktualnego właściciela przedmiotu zastawu skarbowego lub
hipoteki przymusowej niweczyłoby cel wprowadzenia tej regulacji. Brak regulacji w
tym zakresie powodowałby konieczność skierowania egzekucji do obciążonego
przedmiotu, pomimo dobrowolnej zapłaty podatku.
Proponowany przepis art. 155b § 1a ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji umożliwi doręczenie zarządzenia zabezpieczenia wraz z decyzją o
zabezpieczeniu, jeżeli doręczenie odpisu zarządzenia zabezpieczenia po doręczeniu
decyzji o zabezpieczeniu mogłoby utrudnić lub udaremnić dokonanie zabezpieczenia.
Za powyższym rozwiązaniem przemawia konieczność zapobiegania wyzbywaniu się
składników majątkowych przez podatników, którym doręczono decyzję o
zabezpieczeniu przed wszczęciem postępowania zabezpieczającego. Zabezpieczenie na
majątku zobowiązanego skutkuje brakiem możliwości swobodnego dysponowania
116
zajętymi składnikami tego majątku. Proponowana zmiana umożliwi wszczęcie
postępowania zabezpieczającego z chwilą doręczenia decyzji o zabezpieczeniu.
Uregulowanie powyższej kwestii pozwoli na wyeliminowanie lub ograniczenie sporów
interpretacyjnych, co jednocześnie będzie miało istotne znaczenie dla ochrony praw
podatników oraz zwiększy gwarancje prawidłowości działań organów podatkowych i
egzekucyjnych. W niektórych orzeczeniach sądowych wskazuje się na konieczność
wcześniejszego wprowadzenia do obrotu decyzji o zabezpieczeniu, co bardzo często
powoduje, iż przed wszczęciem postępowania zabezpieczającego, majątek na którym
można byłoby dokonać zabezpieczenia, zostaje zbyty (por. wyrok NSA z dnia 25 maja
2010 r. sygn. akt II FSK 112/99). Projektowane rozwiązanie będzie miało istotne
znaczenie w walce z oszustwami podatkowymi, w której szybkość postępowania ma
zasadniczy wpływ na skuteczność przeprowadzonych działań.
Doręczenie decyzji o zabezpieczeniu (w przypadku doręczania jej wraz z odpisem
zarządzenia zabezpieczenia) odbywać się będzie w sposób określony w proponowanym
art. 144 § 1 pkt 1 ustawy – Ordynacja podatkowa, tj. przez organy lub osoby
uprawnione na podstawie odrębnych przepisów. Brak regulacji umożliwiającej
doręczenie decyzji o zabezpieczeniu przez organ egzekucyjny lub egzekutora mógłby
spowodować brak możliwości doręczania odpisu zarządzenia zabezpieczenia wraz z
decyzją o zabezpieczeniu, stosownie do art. 155b § 1a.
Art. 3. Zmiany w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników
Zmiany w art. 52 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników są
zmianami dostosowawczymi, analogicznymi do zmian w art. 31 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych.
Art. 4. Zmiany w ustawie o kontroli skarbowej
Realizacja zadań organów kontroli skarbowej w zakresie rozpoznawania, wykrywania,
zapobiegania i zwalczania przestępstw i wykroczeń przeciwko prawom własności
intelektualnej może następować wyłącznie w toku postępowania kontrolnego
prowadzonego w zakresie kontroli rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania
oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu
państwa, ujawniania i kontroli niezgłoszonej do opodatkowania działalności
gospodarczej, kontroli źródeł pochodzenia majątku oraz przychodów nieznajdujących
pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych. Mając
na uwadze podstawowy cel i charakter postępowań kontrolnych w ww. zakresie,
117