Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw

jednoczesna realizacja zadania w postaci wykrywania naruszeń praw własności
intelektualnej jest w znacznym stopniu utrudniona. Zwalczanie naruszeń praw
własności intelektualnej odbywa się w postępowaniu administracyjnym, w którym
kontrolujący mają ograniczone możliwości prawne weryfikacji m.in. legalności
oprogramowania używanego do prowadzenia działalności gospodarczej. Do
postępowania kontrolnego stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej,
która nie przewiduje uprawnień procesowych w tym zakresie. W szczególności
kontrolujący nie mogą dokonać czynności przeszukania urządzeń, na których
zainstalowane jest nielegalne oprogramowanie z uwagi na treść art. 288 § 1 pkt 2
Ordynacji podatkowej. Ponadto organy kontroli skarbowej nie posiadają uprawnień
procesowych Policji ścigania sprawców naruszeń praw własności intelektualnej oraz
dokonywania zabezpieczenia dowodów. W związku z tym w art. 2 wyłącza się z
zakresu kontroli skarbowej rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie
przestępstw i wykroczeń przeciwko prawom własności intelektualnej (uchylenie
ust. 2a). Uchylenie przepisów ustawy dotyczących kontroli przestrzegania przepisów
prawa własności intelektualnej nie spowoduje pozostawienia tego zagadnienia poza
zakresem jakiejkolwiek kontroli, gdyż w procesie zwalczania naruszeń praw własności
intelektualnej uczestniczy Służba Celna, Straż Graniczna, Policja i prokuratura. Organy
Służby Celnej i Straży Granicznej rozpoznają i zwalczają przestępczość o charakterze
granicznym (transgranicznym). Działania prokuratury i Policji koncentrują się na
ochronie prawa własności intelektualnej na rynku wewnętrznym.
Wobec wprowadzenia w przepisach Ordynacji podatkowej instytucji pełnomocnika
ogólnego, którego zakresem działania może być też kontrola podatkowa, został
uchylony art. 281a Ordynacji podatkowej. Podatnik w toku kontroli podatkowej będzie
mógł być reprezentowany przez pełnomocnika ogólnego lub szczególnego.
W konsekwencji uchylenia art. 281a Ordynacji podatkowej w art. 13 ust. 5 ustawy
o kontroli skarbowej została wprowadzona zmiana dostosowawcza. Ponadto w art. 13
ust. 9 ustawy o kontroli skarbowej wprowadza się zmianę o charakterze uściślającym,
tak aby nie było wątpliwości, że to postępowanie kontrolne, a nie kontrola podatkowa,
może być wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej i znaków identyfikacyjnych.
W związku z proponowanymi zmianami art. 284a Ordynacji podatkowej polegającymi
na zastąpieniu obecnego 3-dniowego terminu przewidzianego na doręczenie
upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej po okazaniu legitymacji
118
służbowej terminem 3 dni roboczych, analogiczną zmianę dostosowawczą wprowadza
się w art. 13 ust. 9 ustawy o kontroli skarbowej.
W celu ujednolicenia zasad postępowania organów podatkowych i organów kontroli
skarbowej w art. 13b ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej wprowadza się analogiczne
zmiany jak w art. 274c Ordynacji podatkowej.
W art. 14c ustawy o kontroli skarbowej wprowadzono zmianę dostosowawczą w
ust. 5a, w związku z przeniesieniem do art. 56a § 1 Ordynacji podatkowej regulacji
zawartej dotychczas w art. 56 § 1a tej ustawy. W dodawanym art. 14c ust. 5a zawarto
także odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 56b Ordynacji podatkowej do korekt
deklaracji składanych na gruncie przepisów ustawy o kontroli skarbowej.
W aktualnym stanie prawnym organ kontroli skarbowej prowadząc, postępowanie
wymiarowe, w sytuacji gdy wystąpią przesłanki określone w art. 33 § 1 Ordynacji
podatkowej, nie posiada kompetencji do wydania decyzji w przedmiocie
zabezpieczenia. Na mocy art. 155a § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji organ kontroli skarbowej uprawniony jest jedynie do wystąpienia ze
stosownym wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu
celnego, w którym przedstawi m.in. okoliczności świadczące o zasadności dokonania
zabezpieczenia, a także wyszczególni składniki majątkowe mogące być przedmiotem
zabezpieczenia. Następnie naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celnego,
po analizie przesłanego wniosku, wydaje, w trybie art. 33 Ordynacji podatkowej,
decyzję o zabezpieczeniu. Taki schemat działania został negatywnie oceniony przez
sądy administracyjne, które wskazują na nieracjonalność istniejących obecnie
rozwiązań. W dodanym art. 14d ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej rozszerza się
zakres przedmiotowy organom kontroli skarbowej na wydawanie w toku postępowania
kontrolnego decyzji o zabezpieczeniu na majątku podatnika. Odpowiednie zastosowanie
znajdą przepisy art. 33–33c ustawy – Ordynacja podatkowa. Decyzja o zabezpieczeniu
będzie przekazana organowi podatkowemu właściwemu dla kontrolowanego w dniu
wydania decyzji (art. 14 d ust. 2). Wprowadzenie tej zmiany spowoduje skrócenie
czasu reakcji na działania podatnika, które mogą utrudnić zabezpieczenie na majątku
podatnika zobowiązań podatkowych. Dodatkowo spowoduje wyeliminowanie
dwukrotnego przeprowadzenia tych samych czynności dowodowych w zakresie
wykazania ustawowych przesłanek do zabezpieczenia, tj. raz przez organ kontroli
skarbowej przed wystąpieniem z wnioskiem o zabezpieczenie do naczelnika urzędu
119
skarbowego, a drugi raz przez naczelnika urzędu skarbowego przed wydaniem decyzji o
zabezpieczeniu. Organ kontroli skarbowej prowadzący postępowanie kontrolne posiada
wiedzę o sytuacji faktycznej i prawnej kontrolowanego. W konsekwencji jest w stanie
na bieżąco weryfikować działania podatnika pod kątem wystąpienia przesłanek
określonych w art. 33 § 1 Ordynacji podatkowej, co pozwala zminimalizować ryzyko
Skarbu Państwa odnośnie do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania
podatkowego. Decyzje o zabezpieczeniu wydawane przez organy kontroli skarbowej
będą podlegały kontroli instancyjnej, która wykonywana jest w tym zakresie przez
dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej właściwego dla kontrolowanego w
dniu wszczęcia postępowania kontrolnego (art. 14d ust. 3). Jeżeli nie można ustalić
właściwego dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej, odwołanie będzie
służyć do dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej właściwego ze względu na
siedzibę urzędu kontroli skarbowej, którego dyrektor wydał decyzję (art. 26 ust. 1 w
związku z art. 14d ust. 3 zdanie drugie).
W dodanym w art. 33 ustawy o kontroli skarbowej nowym ust. 4a wprowadza się
regulacje umożliwiające uzyskanie informacji o przepływie środków pieniężnych
transferowanych z wykorzystaniem usługi przekazu pieniężnego. Dostawcy usług
płatniczych świadczący usługi przekazu pieniężnego w kraju i za granicą, na pisemne
żądanie upoważnionego organu kontroli skarbowej zostaną obowiązani do sporządzania
informacji o wysokości i dacie dokonania przekazu oraz nadawcy i odbiorcy. Coraz
częściej zdarza się, iż podatnicy powołują się na uzyskane tą drogą przychody
najczęściej z zagranicy, natomiast przepisy ustawy o kontroli skarbowej nie zawierają
regulacji pozwalających na zweryfikowanie tych wyjaśnień. Dodatkowo w celu
ujednolicenia sposobu przekazywania informacji przez banki i instytucje finansowe
organom podatkowym i organom kontroli skarbowej w ustawie o kontroli skarbowej w
art. 33 dodaje się nowy ust. 9, umożliwiający przekazywanie tych informacji za pomocą
środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznym nośniku danych. W
związku z dodanym w art. 33 ust. 9 wprowadza się zmianę dostosowawczą w art. 33a
ust. 4 polegającą na zastąpieniu wyrazów „art. 33 ust. 6–8” wyrazami „art. 33 ust. 6–9”.
W dodanym ust. 1a w art. 43a ustawy o kontroli skarbowej doprecyzowuje się termin
płatności kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1 tego artykułu. Przyjmuje się, że
termin płatności kary pieniężnej wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji.


120
Art. 5. Zmiana w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i
płatników
Z uwagi na zmiany w zakresie właściwości w kierunku zunifikowania właściwości
miejscowej organu podatkowego dla celów VAT i podatku dochodowego i szerszą
koncepcję uregulowania właściwości miejscowej w Ordynacji podatkowej, wymagają
dostosowania przepisy ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i
płatników (art. 4 i art. 9 ust. 2), w których są nawiązania do tejże właściwości.
Zaproponowane przepisy wpisują się w nurt dotyczący wprowadzania uproszczeń i
ujednoliceń działania organów podatkowych i czynności wymaganych od podatników i
płatników podatków w kontaktach z administracją podatkową.
Propozycje zmiany art. 5 ust. 4a i dodania w art. 10a ust. 4 ustawy o zasadach
ewidencji i identyfikacji podatników i płatników wynikają z konieczności dostosowania
przepisów tej ustawy do projektowanych przepisów Ordynacji podatkowej w zakresie
kompleksowego uregulowania spraw z zakresu pełnomocnictw (art. 138a i następne)
oraz regulacji w zakresie podpisywania deklaracji (art. 80a), które powinny być
jednolite również dla podpisywania zgłoszeń identyfikacyjnych i aktualizacyjnych,
o których mowa w art. 10a ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji
podatników i płatników.
Art. 6. Zmiany w ustawie – Prawo o ruchu drogowym
Niezbędne jest dokonanie zmiany w art. 80c ust. 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym
w celu zapewnienia dostępu organowi prowadzącemu Rejestr Zastawów Skarbowych
do danych lub informacji zgromadzonych w centralnej ewidencji pojazdów.
Rozwiązanie to umożliwi dokonanie prawidłowego wpisu zastawu skarbowego do tego
rejestru poprzez oznaczenie ruchomości obciążonej zastawem skarbowym w sposób
zgodny z centralną ewidencją pojazdów. Ponadto zgodnie z art. 46b § 2 organ
prowadzący rejestr zobowiązany jest badać zgodność danych wskazanych we wniosku z
dostępnymi danymi zgromadzonymi w systemach teleinformatycznych, przy pomocy
których prowadzone są rejestry publiczne ruchomości. Uzasadnione jest więc
zapewnienie temu organowi dostępu do centralnej ewidencji pojazdów.
Art. 7. Zmiana w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych
W ustawie wprowadzono zmiany dostosowawcze (art. 49b ust. 3 i uchylenie art. 49b
ust. 4) do zmian w Ordynacji podatkowej w zakresie zastawów skarbowych.
121
Art. 8. Zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych
Poprzez zmianę art. 34 § 4 pkt 1 i 2 ustawa – Ordynacja podatkowa rozszerza przedmiot
hipoteki przymusowej na udział w prawie użytkowania wieczystego oraz w
spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu. Analogicznej modyfikacji dokonuje
się w art. 26 ust. 3b pkt 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jest to
zmiana dostosowawcza podyktowana tym, iż zgodnie z art. 26 ust. 3b ustawy o
systemie ubezpieczeń społecznych odnośnie do hipotek, o których mowa w ust. 3–3c
niniejszego przepisu, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy – Ordynacja podatkowa,
dotyczące hipoteki przymusowej. Wprowadzony w Ordynacji podatkowej art. 38a
przewiduje, że zaspokojenie z przedmiotu hipoteki przymusowej następuje w trybie
przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, chyba że z przedmiotu
hipoteki jest prowadzona egzekucja przez sądowy organ egzekucyjny. Oznacza to, że
możliwe będzie prowadzenie egzekucji administracyjnej również z majątku dłużnika
rzeczowego niebędącego podatnikiem. W art. 26 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych proponuje się wprowadzenie takiej regulacji do należności z tytułu składek
w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w tym również
składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.
Zmiana w art. 27 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i uchylenie w
art. 27 ust. 3 tej ustawy stanowią zmiany dostosowawcze do zmian w Ordynacji
podatkowej w zakresie zastawów skarbowych.
W art. 67d § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej wprowadza się przepisy umożliwiające
umorzenie zaległości podatkowej „z urzędu” w razie umorzenia postępowania
upadłościowego. W przepisach art. 28 w ust. 3 pkt w 4b ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych proponuje się wprowadzenie podobnej regulacji, w tym także
w zakresie dotyczącym pomocy publicznej, mającej również zastosowanie do
należności z tytułu składek (obowiązujący art. 28 ust. 1 i 2), z zastrzeżeniem że
umorzenie składek z urzędu w razie umorzenia postępowania upadłościowego:
1) nie powinno dotyczyć składek w części finansowanej przez ubezpieczonego, chyba
że jest on (był) jednocześnie płatnikiem składek (art. 28 ust. 6) oraz
2) będzie miało charakter fakultatywny ze względu na możliwość dochodzenia
należności w związku z przeniesieniem odpowiedzialności na osobę trzecią.
122