Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz niektórych innych ustaw

– 7 –

Załączniki
do rozporządzenia
Ministra Infrastruktury i Rozwoju
z dnia … (poz. …) Załącznik nr 1

WYTYCZNE DOTYCZĄCE OPRACOWYWANIA INSTRUKCJI
BEZPIECZEŃSTWA DLA JACHTÓW REKREACYJNYCH

I. Opracowanie przez armatora w instrukcji bezpieczeństwa systemu monitorowania stanu
technicznego jachtu i jego wyposażenia, kwalifikacji załogi i procedur postępowania
oraz wdrożenie i utrzymywanie tego systemu, powinno służyć ustanowieniu wysokiego
poziomu bezpieczeństwa żeglugi poprzez zwiększenie świadomości i zakresu
odpowiedzialności armatora.

II. Celem opracowania przez armatora instrukcji bezpieczeństwa jednostki lub jednostek
pływających jest, aby armator:
1)
wskazał siebie jako podmiot odpowiedzialny za bezpieczeństwo żeglugi;
2)
ustalił, jakie rodzaje żeglugi uprawia (w przypadku jachtów rekreacyjnych) lub
rodzaje działalności prowadzi (w przypadku jachtów komercyjnych);
3)
opisał czynniki zagrożenia związane z rodzajem uprawianej żeglugi lub prowadzonej
działalności;
4)
wprowadził techniczne i operacyjne środki zapobiegawcze, które w efektywny sposób
zmniejszą ryzyko wystąpienia zagrożenia;
5)
zapewnił, że jednostka/jednostki pływające są we właściwym stanie technicznym
i posiadają niezbędne wyposażenie;
6)
zapewnił, że wdrożono odpowiednie procedury w celu należytego utrzymania
eksploatacyjnego jednostki oraz wyposażenia;
7)
zapewnił, że liczebność i kwalifikacje załogi są wystarczające;
8)
opisał operacyjne środki zapobiegawcze, których załoga musi przestrzegać;
9)
opisał środki zapobiegawcze zapewniające, że w razie wypadku można w możliwie
największym stopniu zapewnić ratunek dla wszystkich osób na pokładzie;
10)
zapewnił możliwość efektywnego wezwania pomocy w razie wypadku;
– 8 –

11)
zapewnił, że informacja na temat liczby osób na pokładzie jest znana
i przechowywana na lądzie oraz łatwo dostępna w razie akcji ratunkowej;
12)
zapewnił, że przed rozpoczęciem żeglugi nowe osoby na pokładzie zostaną
poinstruowane co do istotnych elementów bezpieczeństwa na jachcie w oparciu o instrukcję
bezpieczeństwa;
13)
zapewnił gromadzenie doświadczeń w celu bieżącego podwyższania poziomu
bezpieczeństwa.

III. Instrukcja bezpieczeństwa powinna, co najmniej:
1)
określać przedsiębiorstwo lub osobę odpowiedzialną za eksploatację jednostki
(nazwisko lub armatora, dane kontaktowe);
2)
opisywać rodzaje żeglugi, jakie uprawia się na jednostce lub rodzaje działalności, jakie
prowadzi się na jednostce;
3)
opisywać rodzaje zagrożeń z zakresu bezpieczeństwa żeglugi, występujące w związku
z rodzajem uprawianej żeglugi lub prowadzonej działalności;
4)
opisywać działania mające na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia wspomnianych
zagrożeń;
5)
opisywać jednostkę pływającą, wraz z jej specyfikacją techniczną, wyposażeniem
oraz sposobem eksploatacji i konserwacji;
6) określać odstępy czasu oraz procedurę weryfikacji stanu jednostki oraz wyposażenia wraz
ze sposobem dokumentacji wykonania przedmiotowych czynności;
7)
określać kwalifikacje załogi oraz zakres przeszkolenia, które obowiązkowo muszą
odbyć kapitan jachtu oraz załoga oraz określać sposób dokumentowania takiego
przeszkolenia;
8)
ustalać ograniczenia żeglugowe dla jednostki pływającej, których kapitan musi
przestrzegać, aby żegluga przebiegała w bezpieczny sposób. Obejmuje to podanie obszarów
dalekomorskich, pór roku, warunków atmosferycznych, temperatury wody, maksymalnej
dozwolonej liczby osób na pokładzie itp. których to ograniczeń należy przestrzegać w trakcie
eksploatacji danej jednostki pływającej;
9)
ustalać środki zapobiegawcze, które należy zastosować zarówno na pokładzie, jak na
lądzie, aby w przypadku pożaru, wywrotki, zderzenia i podobnych wypadków można
w możliwie największym stopniu zapewnić ratunek i utrzymanie przy życiu wszystkich osób
na pokładzie do momentu nadejścia pomocy, także w przypadku znalezienia się tych osób
w wodzie;
10)
zapewniać, że zawsze w razie wypadku istnieje możliwość wezwania pomocy;
– 9 –

11)
zapewniać, że informacja odnośnie liczby osób na pokładzie jest znana
i przechowywana na lądzie oraz łatwo dostępna w przypadku prowadzenia akcji ratunkowej;
12)
ustalać procedurę zapoznawania przed rozpoczęciem żeglugi nowych osób
na pokładzie z instrukcją bezpieczeństwa oraz sposób dokumentowania tego faktu;
13)
opisywać procedurę postepowania po zajściu incydentu lub wypadku, celem wykrycia
przyczyn i zapobiegania podobnym wydarzeniom w przyszłości.

IV. Armator powinien zapewnić, że osoba opracowująca instrukcję bezpieczeństwa ma
odpowiednią wiedzę, umiejętności i kompetencje w zakresie żeglugi, w tym:
1)
posiada rozległą wiedzę w zakresie żeglugi na jednostkach tego typu;
2)
posiada rozległą wiedzę w zakresie bezpieczeństwa na morzu, nawigacji i ratownictwa
morskiego;
3)
posiada wiedzę na temat łączności na morzu;
4)
posiada zrozumienie procedur łączności na morzu;
5)
posiada szeroką wiedzę w zakresie znaczenia czynników istotnych dla planowania
żeglugi;
6)
posiada szeroką wiedzę w zakresie oceny znaczenia warunków atmosferycznych dla
żeglugi.

V. Armator powinien zadbać o to, aby instrukcja bezpieczeństwa rzetelnie przedstawiała
rodzaj uprawianej żeglugi lub prowadzonej działalności oraz była na bieżąco aktualizowana.

VI. Armator powinien ustanowić procedury gwarantujące, że kapitan jednostki oraz załoga
każdorazowo zapozna się z instrukcją bezpieczeństwa.

VII. Instrukcja bezpieczeństwa powinna być zwięzła i łatwo czytelna dla wszystkich
użytkowników.

VIII. W przypadku gdy dla jachtu opracowano instrukcję zgodnie z normą PN-EN ISO 10240
Małe statki Instrukcja dla właściciela, instrukcja ta może stanowić część instrukcji
bezpieczeństwa, bez potrzeby powtarzania informacji.

– 10 –

IX. Wyjaśnienia, uwagi i przykłady odnośnie pkt. III:
Ad. 1) „Armator“ jest osobą lub podmiotem w swoim imieniu uprawiającym żeglugę lub
prowadzącym działalność na danej jednostce. Armator jest zatem odpowiedzialny za wybór
rodzaju uprawianej żeglugi/ prowadzonej działalności oraz za jej przygotowanie
i przeprowadzenie. Armator może być właścicielem jednostki pływającej, nie jest to jednak
wymagane. Żegluga może równie dobrze odbywać się na jednostkach wynajmowanych.
Instrukcja powinna określać nazwisko lub nazwę armatora oraz jego dane kontaktowe.
Ad. 2) Należy krótko wskazać rodzaje uprawianej żeglugi lub prowadzonej działalności,
uwzględniając rejon uprawianej żeglugi, pory roku, oraz warunki atmosferyczne, w jakich
ona przebiega.
Przykłady:
– Rejsy turystyczne po morzu Bałtyckim, w okresie [data1]-[data2] na jachcie żaglowym
o długości 12 m, przy sprzyjających warunkach atmosferycznych i temperaturze: (temperatura
wody i powietrza, siła wiatru, stan morza itp.);
– Żegluga turystyczna na Zalewie Szczecińskim w okresie [data1]-[data2,] w porze dziennej,
przy następujących warunkach atmosferycznych i temperaturze: (temperatura wody
i powietrza, siła wiatru, stan morza itp.,);
– Kursy szkoleniowe na patenty i certyfikaty żeglarskie na akwenach treningowych
i w żegludze osłoniętej, w sezonie letnim, w korzystnych warunkach atmosferycznych
(temperatura wody min. X C, temperatura powietrza min. Y C oraz maks. prędkość wiatru
Z B);
– Rejsy turystyczne i szkoleniowe po morzu Bałtyckim, w okresie [data1]-[data2] na jachcie
żaglowym o długości 12 m, przy sprzyjających warunkach atmosferycznych i temperaturze:
(temperatura wody i powietrza, siła wiatru, stan morza itp.);
– Żegluga turystyczna na Zalewie Szczecińskim w okresie [data1]-[data2] przy następujących
warunkach atmosferycznych i temperaturze: (temperatura wody i powietrza, siła wiatru, stan
morza itp.);
– Rejsy wędkarskie na środkowym wybrzeżu Polski, w odległości nie przekraczającej 20 Mm
od portu schronienia, żegluga całoroczna, w sprzyjających warunkach atmosferycznych
(maks. siła wiatru X B, max. stan morza Y);
– Jednostka używana do holowania za rufą sprzętu pływającego z 8- osobowymi grupami
turystów, rejsy 20 minutowe w odległości nie większej niż 0,5 Mm od brzegu, przy
sprzyjających warunkach atmosferycznych (min. temperatura wody, min. temperatura
powietrza, max. siła wiatru, max. stan morza);
– Rejsy manewrowe na akwe.
Ad. 3) Zagrożenie z zakresu bezpieczeństwa żeglugi różnią się znacznie w zależności
od rodzaju uprawianej żeglugi lub prowadzonej działalności i okoliczności. Na armatora
– 11 –

nakłada się obowiązek przeglądu konkretnych rodzajów uprawianej żeglugi lub prowadzonej
działalności w konkretnych okolicznościach w celu identyfikacji istotnych zagrożeń.
Wszystkie istotne zagrożenia należy umieścić na liście w instrukcji bezpieczeństwa.
W przypadku gdy inne zagrożenia zostaną zidentyfikowane, należy dodać je do listy, gdy
tylko zostaną one potwierdzone.
Przykłady istotnych zagrożeń:
– wypadnięcie za burtę;
– wychłodzenie organizmu w skutek oddziaływania niskich temperatur (np. jako dodatkowy
czynnik ryzyka dla jachtów uprawiających żeglugę po Morzu Bałtyckim);
– wypadnięcie za burtę podczas wachty nocnej, ograniczonej ilości osób na pokładzie;
– pożar;
– awaria olinowania stałego grożąca utratą masztu;
– uderzenie o skały i naruszenie mocowania balastu lub urządzenia sterowego;
– kolizja na akwenie o dużym natężeniu ruchu;
– trudne warunki pogodowe, silny wiatr lub sztorm oraz wysoka fala;
Przy żegludze z dziećmi i osobami małoletnimi należy rozważyć w szczególności następujące
zagrożenia:
– Czy osoby przebywające na pokładzie potrafią pływać?
– Czy rodzice/opiekunowie wyrazili zgodę na udział w imprezie żeglarskiej?
Przy żegludze na jednostkach osiągających dużą prędkość należy rozważyć następujące
istotne zagrożenia:
– Zderzenie/wpłynięcie na mieliznę (zagrożenie wzrasta na skutek dużej prędkości).
– Ochrona osób przebywających na pokładzie przed działaniem sił przyspieszenia
i hamowania.
– Zapobieganie urazom kręgosłupa itp. Podczas gwałtownych uderzeń jednostki o falę.
– Dostępność osobistych środków ratunkowych i środków bezpieczeństwa oraz ochrony
w celu zapobiegania wypadnięciu za burtę lub obrażeniom cielesnym na skutek upadku lub
uderzenia.
– Zapobieganie wyziębieniu na skutek działania wiatru lub wody.