Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

w tym zakresie. Z wnioskiem o dokonanie analizy będzie mógł wystąpić do Komisji
minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego.
Wprowadzenie do systemu poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego
zmian proponowanych w projekcie ustawy ma na celu zwiększenie dostępności
egzaminów oraz dostosowanie certyfikatów poświadczających znajomość języka do
standardów obowiązujących w krajach, które przyjęły określoną przez Radę Europy
klasyfikację poziomów biegłości językowej. Proponowane rozwiązania zapewnią udział
w pracach komisji egzaminacyjnych osób posiadających wiedzę z zakresu organizacji
egzaminów, umożliwią również stałą kontrolę nad prawidłowym sposobem
organizowania egzaminów.
Projektowane przepisy będą miały wpływ na zwiększenie mobilności zawodowej
i edukacyjnej osób, dla których język polski jest językiem obcym. Spowodują
zwiększenie konkurencyjności podmiotów ubiegających się o uprawnienie do
organizowania egzaminów oraz wpłyną na umacnianie zaufania do polskich
certyfikatów jako dokumentów wydawanych na podstawie rzetelnie i bezstronnie
przeprowadzonego egzaminu.
W związku ze wskazaniem w projekcie ustawy maksymalnych wysokości opłat za
przystąpienie do egzaminu oraz przepisami art. 15 ust. 2 lit. g i art. 15 ust. 7 dyrektywy
2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej
usług na rynku wewnętrznym, Komisja Europejska zostanie powiadomiona
o przyjętych rozwiązaniach.
Przepisy wskazujące na maksymalne wysokości opłat pobieranych przez podmioty
uprawnione nie noszą znamion dyskryminacji. Stawki te będą dotyczyć każdego
podmiotu uprawnionego do organizacji egzaminów, ich wysokość nie będzie podlegać
kształtowaniu ze względu na dodatkowe kryteria (np. kraj, w którym podmiot ma
siedzibę).
Wysokość opłaty za przeprowadzenie egzaminu ustalana będzie przez podmiot
uprawniony do organizacji tego egzaminu. Brak wskazania maksymalnej wysokości
opłaty mógłby skutkować określaniem przez podmioty uprawnione takiej wysokości
opłat, która umożliwiałaby przystąpienie do egzaminu tylko wąskiej grupie osób, a tym
samym ograniczałaby dostępność egzaminów. Z drugiej strony należy zauważyć, że
wskazane maksymalne wysokości stawek umożliwią podmiotom uprawnionym
określenie wysokości opłat na takim poziomie, który umożliwi sfinansowanie
organizacji egzaminu.
8

Projektowane ograniczenia zachowują wymóg proporcjonalności, ponieważ brak jest
środków mniej restrykcyjnych, które zapobiegałyby ustalaniu opłat na zbyt wysokim
poziomie. Wskazanie stawek maksymalnych nie pozbawia podmiotu uprawnionego
możliwości kształtowania ceny, wskazuje jedynie na przedział kwotowy, w którym
powinna znaleźć się opłata.
Zmiany w ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy
emerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 989, 1289 i 1717 oraz z 2015 r. poz. 238) wynikają
ze zmian wprowadzanych do ustawy o języku polskim.
Projektowane przepisy wskazują, że minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego
powoła nową Komisję do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako
Obcego w terminie 6 miesięcy od daty wejścia w życie projektowanej ustawy. Projekt
przewiduje, że do czasu powołania Komisji jej zadania będzie wykonywała obecna
Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.
Rozwiązanie to umożliwi rozpoczęcie wprowadzania nowego systemu poświadczania
języka polskiego jako obcego bezpośrednio po wejściu w życie przepisów
projektowanej ustawy, bez zwłoki spowodowanej koniecznością ukonstytuowania się
nowej Komisji do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.
Lista egzaminatorów oraz lista podmiotów uprawnionych będą prowadzone w postaci
elektronicznej i będą odpowiadały zasadom interoperacyjności, z tym że do czasu
dostosowania ich do tych zasad lista będzie publikowana w Biuletynie Informacji
Publicznej na stronie podmiotowej ministra właściwego do spraw szkolnictwa
wyższego w formie nieinteroperacyjnej.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie podlega notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r.
Nr 65, poz. 597).
Projekt został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej
Rządowego Centrum Legislacji, zgodnie z § 52 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia
29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. poz. 979). Projekt
został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Nauki
i Szkolnictwa Wyższego, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.).
W trybie tej ustawy żaden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem.
9


Data sporządzenia
Nazwa projektu
9 marca 2015 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz ustawy

o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
Źródło:
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu
Nr w wykazie prac legislacyjnych Rady
lub Podsekretarza Stanu
Dr hab. Daria Lipińska
Ministrów: UD 146
-Nałęcz

Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Marek Korowajczyk, Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy
Międzynarodowej, tel: 22 52 92 266,
e-mail: marek.korowajczyk@nauka.gov.pl
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
Zasadniczymi przesłankami nowelizacji ustawy o języku polskim są:
1) zwiększenie dostępności egzaminu z języka polskiego jako obcego,
2) zapewnienie spójności polskiego systemu poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego
z międzynarodowymi wymaganiami wobec certyfikacji znajomości języków obcych (np. systemami Rady Europy,
ALTE).
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
Rekomendowane rozwiązanie:
1. Zwiększenie dostępności egzaminów z języka polskiego jako obcego zostanie zapewnione przez decentralizację systemu
polegającą na przeniesieniu zadań związanych z organizowaniem egzaminów z Komisji Poświadczania Znajomości Języka
Polskiego jako Obcego na podmioty, które uzyskają uprawnienie do organizowania tych egzaminów. Zwiększeniu ulegnie
liczba lokalizacji, w których będą przeprowadzane egzaminy, natomiast o uprawnienie do organizowania egzaminów będą
mogły ubiegać się zarówno podmioty krajowe, jak i zagraniczne, samo zaś uprawnienie nadawane będzie w drodze decyzji
administracyjnej ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego po spełnieniu warunków ustawowych. Przed
wydaniem decyzji minister będzie zasięgał opinii Komisji do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako
Obcego – podmiotu, o charakterze eksperckim, którego głównym zadaniem będzie koordynowanie i zapewnienie
prawidłowego funkcjonowania systemu poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego. Celem jest udostępnienie
możliwości zdawania egzaminu w wielu ośrodkach, także poza Polską, jednocześnie.
Wpływ na zwiększenie dostępności egzaminu będzie miało ograniczenie możliwości dowolnego regulowania przez
podmioty uprawnione opłat za egzamin. Proponuje się wskazanie maksymalnych wysokości stawek za przystąpienie do
egzaminów na poszczególnych poziomach biegłości językowej.
2. Spójność polskiego systemu poświadczania znajomości języka polskiego z międzynarodowymi wymogami zostanie
osiągnięta przez wydawanie certyfikatów na poziomach biegłości językowej zgodnych z poziomami określonymi przez
Radę Europy w Common European Framework of Reference for Languages: learning, teaching, assessment (CEFR)
– Europejskim Systemie Opisu Kształcenia Językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie (ESOKJ). Rozwiązanie takie
przyczyni się do zwiększenia mobilności ich posiadaczy.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Analizie procesu certyfikacji znajomości języka poddane zostały systemy prawne: Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii,
Włoch i Szwecji. Badanie systemów ww. państw wykazało, że:
1. System certyfikacji znajomości języka ma charakter zdecentralizowany – egzaminy są przeprowadzane zarówno przez
oficjalne przedstawicielstwa instytucji publicznych, jak i przez licencjonowane centra egzaminacyjne; odnosząc się w tym
zakresie do instytucji działających w Polsce można stwierdzić, że centra funkcjonują najczęściej przy uczelniach oraz
szkołach językowych; rolą instytucji publicznej jest natomiast koordynowanie procesu certyfikacji, w tym dostarczanie
materiałów oraz nadzorowanie procesu prowadzenia egzaminów.
2. Certyfikaty można uzyskiwać zazwyczaj na wszystkich poziomach biegłości w skali przyjętej przez Radę Europy
(tj. od A1 do C2), ewentualnie z wyjątkiem poziomu najniższego lub najwyższego; w części krajów dodatkowo istnieją
specjalistyczne egzaminy dla kandydatów na studia (Niemcy, Szwecja), a w przypadku największych krajów są także
dostępne równoważne certyfikaty w wersji „junior”, w których tematy egzaminacyjne są dopasowane do wieku zdających.

10

4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Osoby ubiegające się
Ponad 2000 osób
Dane Państwowej Komisji
Wskazanie warunków
o wydanie certyfikatu
przystępujących do
Poświadczania Znajomości
ubiegania się o uzyskanie
egzaminu rocznie
Języka Polskiego jako Obcego
certyfikatu.
(stała tendencja rosnąca
od 2010 r.)

ok. 1000 osób
BUWiWM – dane szacunkowe
ubiegających się
o wydanie certyfikatu
bez konieczności
zdawania egzaminu
Podmioty mogące się
ok. 50 podmiotów
BUWiWM – dane szacunkowe
Wskazanie warunków
ubiegać o nadanie


ubiegania się o uzyskanie
uprawnienia do organizacji


uprawnienia do organizowania
egzaminów (zagraniczne
egzaminów.
szkoły wyższe, szkoły
Nałożenie obowiązków
językowe i inne podmioty
związanych z organizowaniem
prowadzące nauczanie
egzaminów.
w języku polskim)



Osoby ubiegające się
ok. 100 osób
BUWiWM
Wskazanie warunków
o wpis na listę
ubiegania się o wpis na listę
egzaminatorów
egzaminatorów.
prowadzoną przez Komisję
Nałożenie obowiązków
oraz egzaminatorzy
związanych z pracą w komisji
egzaminacyjnej.
Komisja do spraw
1 (14 członków)
Projekt ustawy
Wskazanie uprawnień
Poświadczania Znajomości

i nałożenie obowiązków
Języka Polskiego jako


związanych ze sprawowaniem
Obcego
funkcji koordynacyjnych

i nadzorczych w ramach

systemu certyfikacji.
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
W ramach uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych projekt ustawy został przesłany w dniu 31 października
2014 r. Termin zakończenia uzgodnień i konsultacji został wyznaczony na dzień 21 listopada 2014 r.

W ramach uzgodnień międzyresortowych swoje uwagi do projektu zgłosili:
- Minister Edukacji Narodowej,
- Minister Finansów pismem z dnia 21.11.2014 r.
- Minister Spraw Zagranicznych pismem z dnia 28.11.2014 r.
- Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych pismem z dnia 3.12.2014 r.
- Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa pismem z dnia 17.11.2014 r.
- Pełnomocnik Rządu do Spraw Równego Traktowania pismem z dnia 19.11.2014 r.
- Sekretarz Stanu, Zastępca Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pismem z dnia 21.11.2014 r.

W ramach konsultacji społecznych projekt ustawy został przesłany do:
- Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego,
- Rady Języka Polskiego,
- Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów,
- Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
- Polskiej Komisji Akredytacyjnej,
- Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich,
- Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich,
- Konferencji Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych,
- Polskiej Akademii Nauk,
- Rady Głównej Instytutów Badawczych,
- Polskiej Akademii Umiejętności,
11

- Komitetu Polityki Naukowej,
- Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych,
- Rady Młodych Naukowców,
- Krajowej Reprezentacji Doktorantów,
- Parlamentu Studentów RP,
- Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej,
- Niezależnego Zrzeszenia Studentów,
- Zrzeszenia Studentów Polskich,
- Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki Związku Nauczycielstwa Polskiego,
- Rady Działalności Pożytku Publicznego przy Ministrze Pracy i Polityki Społecznej.

W ramach konsultacji społecznych swoje uwagi do projektu zgłosiły:
- Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego uchwałą z dnia 13.11.2014 r.
- Konfederacja „Lewiatan” pismem z dnia 24.11.2014 r.
- Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego uchwałą z dnia 17.11.2014 r.
- Rada Języka Polskiego pismem z dnia 18.11.2014 r.
- Polska Komisja Akredytacyjna pismem z dnia 7.11.2014 r.

W wyniku przeprowadzonych konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych do projektu ustawy
wprowadzono opisane poniżej zmiany

1. Do wykazu poziomów egzaminów w grupie dostosowanej do potrzeb dzieci i młodzieży dodano poziom B2, skutkiem tej
zmiany było określenie wysokości maksymalnej wysokości opłaty pobieranej za przystąpienie do egzaminu na tym
poziomie.
2. Wyłączono absolwentów polskich szkół ponadgimnazjalnych oraz szkół średnich funkcjonujących w systemie edukacji
innego państwa, które zdały egzamin dojrzałości w języku polskim z katalogu osób uprawnionych do uzyskania certyfikatu
bez konieczności zdawania egzaminu z języka polskiego jako obcego. Umożliwiono natomiast uzyskanie certyfikatu bez
konieczności zdawania egzaminu absolwentom polskich szkół ponadgimnazjalnych lub ponadpodstawowych szkół
średnich, którzy zdali egzamin dojrzałości w języku polskim, działających w systemie edukacji RP.
3. Rozszerzono zakres podmiotów, które mają możliwość ubiegania się o nadanie uprawnienia do organizowania
egzaminów poprzez umożliwienie także osobom fizycznym ubiegania się o nadanie uprawnienia.
4. W treści projektu ustawy znalazła się regulacja wskazująca na kompetencje, które powinna posiadać osoba pełniąca
funkcję wizytatora.
5. Kompetencja wizytatora do przerwania egzaminu została ograniczona tylko do przypadków rażącego naruszenia
warunków lub trybu przeprowadzania egzaminu.
6. Dane, które powinny być uwzględnione w protokole z przeprowadzonej wizytacji, będą miały charakter katalogu
zamkniętego.
Nie zostały uwzględnione uwagi dotyczące konieczności wprowadzenia dodatkowych regulacji mających na celu
zapewnienie prawidłowej pracy komisji egzaminacyjnych (np. konieczność poświadczenia znajomości języka polskiego na
określonym poziomie czy udział w pracy komisji egzaminacyjnej przedstawiciela Komisji do spraw Poświadczania
Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.)
Projekt ustawy przewiduje szereg środków mających na celu zapewnienie właściwej pracy komisji egzaminacyjnej oraz
weryfikację prawidłowego przebiegu egzaminu (np. wizytacja, badanie protokołu z egzaminu, badanie prawidłowości
oceny prac egzaminacyjnych). Poza określeniem formalnych warunków, jakie powinien spełniać członek komisji
egzaminacyjnej, istotne jest, że komisja egzaminacyjna działa pod kierownictwem egzaminatora wpisanego na listę
prowadzoną przez Komisję. Wpis na listę poprzedzony jest szkoleniem obejmującym zasady organizowania
i przeprowadzania egzaminów. W ramach tego szkolenia ocenie podlegać będzie również znajomość języka polskiego
kandydata do wpisu na listę prowadzoną przez Komisję.
Wskazane powyżej środki będą stanowiły wystarczające zabezpieczenie przed wystąpieniem sytuacji patologicznych
polegających na możliwym zaniżaniu standardów w danym podmiocie celem pozyskania większej liczby osób
zainteresowanych przystąpieniem do egzaminu.
Nie uwzględniona została uwaga wskazująca na konieczność dodania przypadku śmierci egzaminatora do przesłanek
wykreślenia go z listy prowadzonej przez Komisję. Fakt śmierci danej osoby oznacza zakończenie istnienia bytu prawnego,
czego naturalną konsekwencją jest brak możliwości kontynuacji nałożonych na tę osobę praw i obowiązków. W związku
z powyższym przedmiotowa regulacja nie znajduje uzasadnienia.
Nie uwzględniono również konieczności uwzględnienia liczby egzaminatorów w procedurze nadania uprawnienia do
organizowania egzaminów. Podmiot uprawniony może bowiem zatrudniać egzaminatorów tylko na potrzeby
przeprowadzenia danego egzaminu, liczba egzaminatorów zatrudnionych przez dany podmiot przed nadaniem uprawnień
będzie zatem niemiarodajna.
Należy mieć na uwadze również fakt, że istnienie stosunku prawnego (np. umowa o pracę) wiążącego egzaminatora
i podmiot organizujący dany egzamin nie powinno być utożsamiane z wystąpieniem zagrożenia braku obiektywizmu
12