Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

 reklamacje.

11. Żywność i napoje:
 dania, potrawy;
 napoje;
 naczynia i przybory kuchenne;
 nakrycia stołowe;
 lokale gastronomiczne;
 przepisy i zwyczaje kulinarne;
 dieta, sposób odżywiania się.

12. Usługi:
 bank, poczta;
 biblioteka;
 punkty usługowe (np. pralnia, zakład fotograficzny, fryzjer, stacja benzynowa itp.);
 warsztaty (np. samochodowy, szewski).

13. Miejsca:
 rodzaj, położenie i wielkość miejscowości;
 instytucje użyteczności publicznej;
 miejsca użyteczności publicznej;
 zabytki;
 atrakcje turystyczne.

14. rodowisko naturalne:
 rośliny;
 zwierzęta domowe i dzikie;
 elementy krajobrazu;
 pogoda, pory roku, klimat;
 problemy ekologiczne.

15. Nauka i technika:
 rozwój nauki i techniki (np. komputeryzacja, motoryzacja, telekomunikacja itp.);
 odkrycia i wynalazki.

16. Media:
 prasa;
 radio;
 telewizja;
 Internet.

17. Tradycje, zwyczaje, święta:
 uroczystości rodzinne;
 święta religijne;
 uroczystości państwowe;
 zwyczaje ogólnopolskie i regionalne.

18. Tematy ogólne:
 warunki życia, poziom życia, styl życia;
 życie kulturalne;
- 94 -
 wydarzenia polityczno-społeczne;
 polityka, ekonomia, religia, obyczaje itp.;
 problemy dyskusyjne, np.: kara śmierci, eutanazja, klonowanie itp.

13. OPIS KOMPźTźNCJI W J ZYKU POLSKIM JAKO OBCYM NA POZIOMIź
źŻźKTYWNźJ BIźżŁO CI UŻYTKOWźJ - C1

A. ROZUMIźNIź Zź SŁUCHU

Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie C1 rozumieją treść i intencje prawie wszystkich rodzajów wypowiedzi
mówionych (zob. Katalogi A i B), w tym także nacechowanych stylistycznie (zawierających
wyrażenia potoczne, frazeologiczne, idiomatyczne). Rozumieją wypowiedzi realizowane w
naturalnym, szybkim tempie i w niedoskonałych warunkach akustycznych (gdy przeszkadza
szum, hałas w tle, jak np. w kawiarni czy na ulicy).
Zdający rozumieją treść prawie wszystkich polskich programów radiowych i telewizyjnych
oraz filmów. Rozumieją również wykłady, odczyty i prezentacje na tematy ogólne, a także te
specjalistyczne, które są im dobrze znane.
Nagrania do zadań na tym poziomie są autentyczne (pochodzą np. z radia, telewizji, filmów
itp.).

Rodzaje tekstów:
 wypowiedzi w ramach dialogów i polilogów intencjonalnych oraz tematycznych (np.
wywiady radiowe i telewizyjne, fragmenty seriali telewizyjnych, programy typu talk
show, programy publicystyczne);
 krótsze wypowiedzi ciągłe (np.: komunikaty radiowe, reklamy, zapowiedzi, ogłoszenia
podawane przez megafon, fragmenty programów radiowych i telewizyjnych);
 dłuższe wypowiedzi ciągłe (np.: wykłady i prezentacje na tematy ogólne, programy
radiowe i telewizyjne, dzienniki, wiadomości i sprawozdania, reportaże, programy i filmy
dokumentalne, komentarze do aktualnych wydarzeń, dyskusje, fragmenty seriali i filmów
fabularnych).

Role komunikacyjne:
 nieznajomy, znajomy;
 kolega, przyjaciel;
 członek rodziny,
 gość;
 podróżny, przewodnik;
 uczący, uczący się (uczeń);
 pracodawca, pracownik
 przełożony, podwładny;
 klient, konsument;
 urzędnik, petent;
 kupujący, sprzedający;
 właściciel, wynajmujący;
 lekarz, pacjent;
 uprawiający sport;
 widz, czytelnik, słuchacz, kibic sportowy;
 kierowca, właściciel pojazdu;
 uczestnik wypadku drogowego lub kolizji;
- 95 -
 świadek, poszkodowany, ofiara przestępstwa;
 uczestnik dyskusji/debaty;
 uczestnik negocjacji;
 uczestnik rozmowy telefonicznej.

B. POPRAWNO Ć żRAMATYCZNA
Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie C1 znają i stosują poprawne gramatycznie formy językowe, wyrażające
i pozwalające na wyrażanie intencji komunikacyjnych w zakresie określonym w katalogu
intencjonalno-pojęciowym dla poziomu C1 (zob. Katalog A), w odniesieniu do tematów
zawartych w katalogu tematycznym (zob. Katalog B). Zakres struktur precyzuje Lista
zagadnień gramatycznych dla poziomu C1. Obejmuje ona wszystkie zagadnienia występujące
na poziomach A1, A2, B1 i B2, poszerzone o nowe funkcje syntaktyczne, a także formy
rzadko występujące w tekstach, ale umożliwiające ich zróżnicowanie stylistyczne,
frazeologiczne i leksykalne.
Mając do wyboru kilka sposobów syntaktycznego wyrażenia tej samej informacji, zdający
potrafią wybrać jeden z nich w zależności od formy i stylu tworzonego tekstu (mówiony -
pisany, nieformalny - formalny, potoczny, urzędowy, publicystyczny, naukowy i artystyczny).
Błędy gramatyczne pojawiające się w wypowiedziach zdających nie mogą mieć wpływu na
skuteczność komunikacji. Na poziomie C1 styl zdających charakteryzuje się cechami
indywidualnymi zarówno w mowie, jak i w piśmie.
Na tym poziomie poprawność gramatyczna stanowi osobną część egzaminu certyfikatowego.

Lista zagadnień gramatycznych dla poziomu Cń

I. FLEKSJA Deklinacja

1. Odmiana rzeczowników (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego, np.: chrzest, cień, niuans, palec, książę, a także
typu: sędzia, hrabiaś
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na -o, np.: wujcio;
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na -anin, -an, np.:
mieszczanin, pleban;
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju męskiego, np.: Hamburg, Gostyńś
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych na -a, np.: zorza, idea, statua,
królowa, gwiazda, ofiara, pomarańczaś
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych na spółgłoskę, np.: więź, wie ć,
pie ń, łódź, sieć, pier , postać, gałąź, brew, młodzież;
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju żeńskiego, np.: Narew;
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -o, np.: zioło, ziarno, getto,
godło, a także typu: straszydło, chłopiskoś
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -e, np.: poddasze, nadwozie;
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -ę, np.: znamię, kocię,
dziewczęś
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju nijakiego, np.: Gniezno, Zakopane;
 odmiana rzeczowników dwurodzajowych typu: niemowa, jąkała, sierotaś
 odmiana rzeczowników typu: akt - akty/akta; organ - organy/organa.
2. Odmiana przymiotników (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana przymiotników rodzaju męskiego, żeńskiego, nijakiego np.: twórczy, cudzy,
głuchy, wieżyś
- 96 -
 odmiana przymiotników złożonych, np.: polsko-angielski.

3. Odmiana zaimków (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana zaimków osobowych, wskazujących, dzierżawczych, pytających, względnych;
 odmiana zaimka zwrotnego sięś
 zaimków nieokreślonych, np. ktokolwiek, cokolwiek, pewien;
 odmiana zaimków upowszechniających, np.: każdy, żaden, wszyscy.
4. Odmiana liczebników:
 odmiana liczebników głównych (prostych i złożonych) i liczebników porządkowych;
odmiana liczebników w datach;
 odmiana liczebników zbiorowych, np.: troje skrzypiec, pięcioro dzieciś
 odmiana liczebników oba/obydwa, obie/obydwie, obaj/obydwaj, oboje/obydwoje;
 odmiana liczebników nieokreślonych, np.: wiele/wielu, kilka/kilku, kilkaset/kilkuset,
kilkoro, kilkana cioro, kilkadziesięcioroś
 odmiana ciągów liczebnikowych, np.: dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt jedenś
 odmiana liczebników ułamkowych, np.: trzy czwarte, dwie setne.
5. Odmiana grup nominalnych, np.: pan doktor Piotr Kowalski/pani profesor Ewa Nowak.
6. Odmiana imion i nazwisk polskich oraz obcych.
7. Ograniczenia w odmianie nazw pospolitych i nazw własnych we współczesnej
polszczyźnie, np.: Po dyskusji z minister edukacji narodowej postanowili my poczekać
z decyzją.

Koniugacja
1. Odmiana czasowników trudnych, np.: pachnieć, zawiadywać, zaspokajać, deptać, trzeć,
żebrać, stygnąć.
2. Czasowniki z prefiksami nadającymi im szczególne znaczenie, np.: prze-:
 przebycie jakiegoś odcinka, np.: przebiec 100 m;
 przeniknięcie, np.: przebić cianęś
 zmiana kierunku lub miejsca, np.: przenie ć rzeczyś
 ułożenie czegoś w inny sposób, np.: przeple ć włosyś
 doprowadzenie czynności do końca, np.: przeczytać sprawozdanieś
 ustanie, przeminięcie czegoś, np.: przekwitnąćś
 wykonanie czegoś na nowo, np.: przebudować pałacś
 nadmierna intensywność czynności lub stanu, np.: przeładować ciężarówkęś
 strata, zmarnowanie, np.: przegapić autobusś
 wybieganie naprzód myślą lub działaniem, np.: przeczuć zakończenie tej sprawyś
 czynność, która obejmuje kolejno elementy danego zbioru, np.: przebadać grupę ludzi.

Tryby
1. Tryb oznajmujący :
 czas teraźniejszy, np.: wlecześ rozdziera, ssą, więdnieś
 czas przeszły czasowników niedokonanych i dokonanych, np.: rozdarł, uro li, żebrałś
 czas przyszły prosty i złożony (forma bezokolicznikowa i rodzajowa), np.: będzie
karał/karać, ukarze, ostygnie.
2. Tryb rozkazujący, np.: Zdejmij tę czapkę! Ciągnijcie drzwi! Trzyjmy te warzywa szybciej!
3. Tryb przypuszczając y, np.: o lepłbym, rozwiedliby się, klaskałby .

Strony
1. Strona czynna, np.: Dzieci depczą trawę. Babcia usypia niemowlę.
2. Strona zwrotna, np.: Hrabia ucieszył się tymi wie ciami.
- 97 -
3. Strona bierna, np.: Chorzy są leczeni nowoczesnymi metodami przez najlepszych
specjalistów. Owoce zostaną zamrożone przez robotnice. Morderca został ukarany przez
sędziów.

Imiesłowy przymiotnikowe
1. Tworzenie i odmiana imiesłowów czynnych, np.: klęczący, siwiejące.
2. Tworzenie i odmiana imiesłowów biernych, np.: przekłuta, ochłodzone, okradziony.

Imiesłowy przysłówkowe
1. Tworzenie i użycie imiesłowów współczesnych, np.: słodząc, zawiadując.
2. Tworzenie i użycie imiesłowów uprzednich, np.: zamknąwszy, usiadłszy.
Formy bezosobowe
1. Formy bezosobowe z zaimkiem zwrotnym sięę, np.: wiezie się, piekło się, będzie się
strzygło.
2. Formy bezosobowe zakończone na -no, -to, -ono, -ano, np.: kładziono, zmoknięto,
musiano.

II. SŁOWOTWÓRSTWO
Stopniowanie
1. Stopniowanie przymiotników:
 proste (regularnych i nieregularnych), np.: zielony -zieleńszyś
 opisowe, np.: bardziej doro li.
2. Stopniowanie przysłówków:
 proste (regularnych i nieregularnych), np.: szaro - szarzej;
 opisowe, np.: bardziej w prawo; bardziej mglisto; bardziej po polsku.

Derywacja:
 rzeczowników odczasownikowych (nazwy czynności), np.: ostrzeżenie, tarcieś
 rzeczowników od przymiotników (nazwy cech), np.: blady - blado ć, głupi - głupota,
skąpy - skąpstwoś
 rzeczowników od czasowników, np.: zjeżdżać - zjazd, odlecieć - odlot;
 form żeńskich od rzeczowników rodzaju męskiego, np.: książę - księżnaś dozorca -
dozorczyniś osioł - o licaś
 form męskich od rzeczowników rodzaju żeńskiego, np.: gę - gąsiorś
 nazw miejsc od czasowników, np.: je ć - jadalnia, myć - myjnia;
 rzeczowników od wyrażeń przyimkowych, np.: pod + dach = poddasze, nad + wóz =
nadwozie;
 nazw wykonawców czynności, np.: m cić się - m cicielś jeździć - jeździecś działka -
działkowiecś
 nazwy narzędzi, np.: spinać - spinacz;
 przymiotników od rzeczowników, np.: tysiąc - tysięcznyś wieczór -
wieczorny/wieczorowy, kamień - kamienny/kamienisty;
 przysłówków od przymiotników, np.: stały - stale, modny - modnie.


III. SKŁAŹNIA
Żunkcje przypadków

1. Mianownik
- 98 -