Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

13. rodowisko naturalne:
 nazwy podstawowych roślin;
 podstawowe nazwy zwierząt domowych;
 elementy krajobrazu;
 pogoda;
 pory roku.

ń4. Tradycje, zwyczaje, święta:
 uroczystości rodzinne (urodziny, imieniny);
 święta religijne (np. Wielkanoc, Boże Narodzenie), państwowe (np. 3 Maja, 11 Listopada)
i okolicznościowe (np. sylwester, Nowy Rok).

11. OPIS KOMPźTźNCJI W J ZYKU POLSKIM JAKO OBCYM NA POZIOMIź
PROGOWYM - B1

A. ROZUMIźNIź Zź SŁUCHU Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie B1 rozumieją pojedyncze wypowiedzi, wypowiedzi w ramach dialogu
i polilogu oraz dłuższe wypowiedzi monologowe sformułowane w standardowej odmianie
języka, w zakresie wyznaczonym przez inwentarz intencjonalno-pojęciowy i tematyczny
(zob. Katalogi A i 6). Rozumieją intencje komunikacyjne wypowiedzi, główną myśl tekstu
(rozumienie globalne). Potrafią również znaleźć konkretne informacje zawarte w wypowiedzi
o przejrzystej strukturze (rozumienie szczegółowe), mówionej w normalnym tempie,
w dobrych (lecz nie idealnych) warunkach akustycznych, przy użyciu standardowej wymowy
i intonacji.
Nagrania do zadań mogą być specjalnie opracowane (studyjne) lub autentyczne (urywki
programów radiowych i telewizyjnych oraz fragmenty filmów).

Rodzaje tekstów:
 pojedyncze wypowiedzi intencjonalne i tematyczne (zob. Katalogi A i 6);
 krótkie dialogi intencjonalne oraz tematyczne (np. rozmowa telefoniczna);
 fragmenty polilogów (np. prosta dyskusja na tematy ogólnego zainteresowania);
 ciągłe wypowiedzi intencjonalne (np. uzasadnianie własnego zdania, relacjonowanie
wydarzeń, wyrażanie opinii na konkretny temat, porównywanie osób i zdarzeń);
 ciągłe wypowiedzi tematyczne (np. opowiadanie, opis, charakterystyka, opinia na
określony temat);
 krótkie fragmenty programów radiowych i telewizyjnych, związanych z życiem
codziennym i zainteresowaniami uczących się.


Role komunikacyjne:
 nieznajomy, znajomy;
 kolega, przyjaciel;
 członek rodziny;
 gość;
 podróżny;
 uczący się (uczeń);
 pracownik;
 petent;
 wynajmujący, właściciel;
- 69 -
 kupujący, sprzedający;
 klient, konsument;
 pacjent;
 widz, czytelnik, słuchacz;
 uczestnik zdarzenia;
 uczestnik rozmowy telefonicznej.


B. POPRAWNO Ć żRAMATYCZNA Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie B1 potrafią rozpoznawać, stosować i tworzyć poprawne gramatycznie
formy językowe, pozwalające na wyrażanie intencji komunikacyjnych w zakresie określonym
w katalogu intencjonalno-pojęciowym (zob. Katalog A) w odniesieniu do tematów zawartych
w katalogu tematycznym (zob. Katalog B). Zakres zagadnień gramatycznych, które zdający
powinni znać, prezentuje zamieszczona poniżej lista.
Na tym poziomie poprawność gramatyczna stanowi osobną część egzaminu certyfikatowego.

Lista zagadnień gramatycznych dla poziomu B1

I. FLEKSJA Deklinacja

1. Odmiana rzeczowników (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na spółgłoskę, np.: mąż, pies,
dzieńś
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na -a, np.: kierowca, poeta,
gitarzysta;
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na -anin, np.: Amerykanin,
Rosjanin, lublinianin, wegetarianin;
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju męskiego, np.: Wrocław, Marek, Pawełś
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego uważanych za trudne, np.: człowiek, tydzień,
miesiącś
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego: żywotnych i nieżywotnych, np.: student, pies ż
stół, zeszytś
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego: męskoosobowych i niemęskoosobowych, np.:
panowie, studenci ż stoły, studentkiś czterech panów, czterej studenci ż cztery stoły, cztery
studentki;
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych na -a, np.: sala, ciocia, ulica,
cisza, droga;
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych na -i, np.: wychowawczyni;
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego zakończonych na spółgłoskę, np.: miło ć,
przyjaźń, twarzś
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju żeńskiego, np.: Norwegia, Wisła, Beataś
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego uważanych za trudne, np.: ręka, rzecz, ko ćś
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -o, np.: ciasto, mydło,
pudełkoś
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -e, np.: słońce, morze,
zdjęcieś
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -um, np.: liceum, stypendium,
akwarium;
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -ę, np.: imię, ramięś
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju nijakiego, np.: Opole;
- 70 -
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego uważanych za trudne, np.: oko, ucho.
2. Odmiana przymiotników (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana przymiotników rodzaju męskiego zakończonych na -y, np.: chory, miły, wieży,
znajomy;
 odmiana przymiotników rodzaju męskiego zakończonych na -i, np.: polski, lekki, długiś
także nazw własnych np.: Kowalski, Słowacki;
 odmiana przymiotników rodzaju żeńskiego, np.: chora, miła, wieża, znajomaś także
nazw własnych np.: Kowalska, Słowackaś
 odmiana przymiotników rodzaju nijakiego, np.: chore, miłe, wieżeś
3. Odmiana za i m k ó w (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana zaimków osobowych: ja, ty, on, ona, ono;
 odmiana zaimków wskazujących: ten, ta, to;
 odmiana zaimków dzierżawczych: mój, twój, nasz, wasz, swójś
 odmiana zaimków pytających: kto, co, jaki, który, czyj, ileś
 odmiana zaimków nieokreślonych: kto , co ś
 odmiana zaimków przeczących: nikt, nic;
 odmiana zaimka zwrotnego: siebie, się.
4. Odmiana liczebników:
 odmiana liczebników porządkowych, np.: dwunasty, dwudziesty, pięćdziesiątyś
 odmiana liczebników głównych, np.: jeden, dwa, dwieś cztery, czterej, czterechś pięć,
pięciuś siedem, siedmiu.

Koniugacja Tryby
1. Tryb oznajmujący:
 czas teraźniejszy, np.: umiem, rozumiem, wiem, jem, znam, chodzę, jadę, liczę, myję sięś
 czas przeszły czasowników niedokonanych i dokonanych, np.: leżały, kupowali, poszłam,
zjadłe , umyło sięś
 czas przyszły prosty i złożony (forma bezokolicznikowa i rodzajowa), np.: pójdę, kupię,
będziemy spacerować, będziecie chciały.

2. Tryb rozkazując y, np.: bierzcie! napiszmy! przeczytaj! uczcie się! niech słuchają!
3. Tryb przypuszczający, np.: napisaliby cie, przeczytałby .

Aspekt
1. Aspekt czasowników dokonanych i niedokonanych.
2. Tworzenie form aspektu dokonanego od form aspektu niedokonanego.
3. Znaczenie i użycie składniowe aspektu niedokonanego i dokonanego.

II. SŁOWOTWÓRSTWO

1. Stopniowanie przymiotników:
 proste:
- regularnych, np.: pilny - pilniejszy, długi - dłuższyś
- supletywnych, np.: duży - większyś
 opisowe, np. bardziej chory.
2. Stopniowanie przysłówków:
 proste:
- regularnych, np. szybko - szybciej;
- supletywnych, np.: źle - gorzejś dużo - więcej.
 opisowe, np.: bardziej gorąco.
- 71 -

III. SKŁAŹNIA
Funkcje przypadków

1. Mianownik
 jako podmiot, np.: Poeci dyskutują o poezji. Chorzy są na badaniach.
 jako orzecznik, np.: On jest za bardzo zmęczony. Ci pracowici studenci to Niemcy.
2. Źopełniacz
 jako określenie rzeczownika:
- bez przyimka, np.: Książka Iwony leży na stole. Janek wypił filiżankę kawy. Kibice
obserwują czwórkę sportowców.
- z przyimkiem, np.: Dostał koszulę z bawełny. Studenci piszą test z gramatyki. To była
reklama proszku do prania.
 jako określenie czasownika:
- zaprzeczonego, np.: Studentki nie przeczytały tych artykułów na dzisiaj.
- z rekcją dopełniaczową, np.: Szuka większego mieszkania. Potrzebują nowych butów.
- wyrażające różne okoliczności, np.: Wracają z Krakowa do Warszawy. Apteka jest
obok szpitala. Jestem bez pracy. Zrobił to dla kariery.
 jako podmiot, np.: Studentów nie było na tym spotkaniu.
3. Celownik
 jako określenie czasownika, np.: Ten film o Polsce podobał mi się bardzo. Dał matce
kwiaty i drobny upominek.
4. Biernik
 jako określenie czasownika:
- bez przyimka, np.: Danusia przerobiła już te dwa podręczniki.
- z przyimkiem, np.: Ta pani pyta o cenę książki. Ania poprosiła o szklankę wody. Ta
grupa turystów od dawna czeka na samolot.
 wyrażające różne stosunki znaczeniowe, np.: Zapraszam was na siódmą na kolację na
Stare Miasto. Ewa była w Brazylii tydzień. Rodzice przyjadą do nas na miesiąc.
5. Narzędnik
 jako orzecznik, np.: Piotr jest przystojnym mężczyzną.
 jako określenie rzeczownika, np.: Zamówił dwie kawy z mlekiem i lody z bitą śmietaną.
Wakacje w Grecji są do ć drogie.
 jako określenie czasownika:
- bez przyimka, np.: Po studiach kierował biurem uniwersyteckim. W czasie studiów
zajmowała się dziećmi znajomych.
- z przyimkiem, np.: Sklep znajduje się za tamtym rogiem. Napisali to oficjalne pismo
przed kolacją. Przyjdziemy między siódmą a ósmą.
6. Miejscownik
 jako określenie rzeczownika, np.: To jest film o historii Polski w czasie wojny. Studenci
rozmawiali długo o tym wykładzie.
 jako określenie czasownika:
- z przyimkiem, np.: Przemek mieszka w Warszawie przy ulicy Pięknej na pierwszym
piętrze. Spotkajmy się na placu Litewskim przy pomniku. Teraz oni spacerują po
lesie.
7. Wołacz
 jako wyraz poza zdaniem, kierujący wypowiedź do konkretnej osoby, np.: Szanowni
Państwo! Dzisiejszy wykład zacznę od...
 jako wyraz poza tekstem, kierujący wypowiedź do konkretnej osoby, np.: Kochana
Mamo! Pozdrawiam Cię bardzo serdecznie z Poznania.
- 72 -

Zdania pojedyncze
1. Oznajmujące, np.: Dwa razy w miesiącu moi sąsiedzi chodzą do teatru. Lubię rozmawiać o
filmach. Nie lubię zupy pomidorowej. Koledzy już dyskutowali o tej sprawie.
2. Pytające:
 rozstrzygające, np.: Czy moi sąsiedzi chodzą do teatru dwa razy w miesiącu ?
 uzupełniające, np.: Kto chodzi do teatru dwa razy w miesiącu? Jak często moi sąsiedzi
chodzą do teatru? Dokąd moi sąsiedzi chodzą dwa razy w miesiącu? O czym lubisz
rozmawiać? Jakiej zupy nie lubisz? O której sprawie dyskutowali już koledzy?
3. Zaprzeczone, np.: Niczym się nie interesujesz. Nikt nie przyszedł. Nigdy nie byłem w
Polsce.
4. Rozkazujące, np.: Posłuchajcie go! Nie słuchajcie go! Niech oni kupią chleb! Niech oni nie
kupują chleba!

Zdania złożone
1. Współrzędnie ze spójnikami: oraz, a także, lub, albo, czy, dlatego, ale.
2. Podrzędnie ze spójnikami: że, żeby, ponieważ, bo, dlatego że, kiedy, gdy, który, jaki, je li,
jeżeli, ... to, gdyby, ... to, im... tym.

IV. STYLISTYKA
1. Rodzaje stylu:
 styl formalny;
 styl nieformalny;
 styl potoczny.
2. rodki stylistyczne:
 elipsy, np.: Jak miło!ś
 antonimy, np.: dobry - zły, smutny - wesołyś
 synonimy, np.: miły - sympatyczny;
 epitety, np.: gotycki ko ciół, wysokie drzewoś
 porównania, np.: biały jak nieg, zimny jak lód.

C. ROZUMIźNIź TźKSTÓW PISANYCH Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie B1 rozumieją pojedyncze napisy, fragmenty tekstów o długości jednego
akapitu oraz kompletne krótkie teksty napisane w standardowej odmianie języka, zawarte w
słowniku podstawowym. Zakres tematyczno-pojęciowy tekstów określają katalogi
intencjonalno-pojęciowy oraz tematyczny (zob. Katalogi A i B) .
Zdający rozumieją główną myśl oraz intencje komunikacyjne (rozumienie globalne) tekstów
dotyczących życia codziennego i zawodowego lub związanych z ich zainteresowaniami.
Potrafią również odnaleźć w nich konkretne informacje (rozumienie selektywne,
szczegółowe). Umieją także rozpoznać główne przesłanie oraz argumenty przejrzyście
skonstruowanego tekstu argumentacyjnego, dotyczącego znanych im tematów.
Zdający potrafią stosować strategie ułatwiające rozumienie tekstów, takie jak rozumienie
kontekstowe, czytanie pobieżne w celu wyszukiwania informacji oraz dostosowywać tempo
czytania do postawionych przed nimi zadań.

Rodzaje tekstów:
 pojedyncze napisy i ogłoszenia intencjonalne (np. Nie zastawiać wyjazdu! Nie wychylać
się! Wstęp wzbroniony!);
 pojedyncze napisy i ogłoszenia tematyczne (np. Data ważno ci..., Przedstawienie
odwołane)ś
- 73 -