Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

 wypowiedzi używane w dialogach i polilogach intencjonalnych oraz tematycznych
(np. dłuższe rozmowy telefoniczne, wywiady radiowe i telewizyjne, fragmenty seriali
telewizyjnych i programów typu talk show);
 krótsze wypowiedzi ciągłe (np. instrukcje, komunikaty, zapowiedzi, reklamy, informacje);
 dłuższe wypowiedzi ciągłe (np. wiadomości, wywiady, komentarze oraz reportaże radiowe i
telewizyjne, fragmenty filmów dokumentalnych i fabularnych, fragmenty
sprawozdań i dyskusji).
Nagrania na tym poziomie znajomości języka są przeważnie autentyczne (pochodzą z radia lub
telewizji).

Role komunikacyjne:
 nieznajomy, znajomy;
 kolega, przyjaciel;
 członek rodziny;
 gość;
 turysta;
 uczący się (uczeń);
 klient, kupujący, konsument;
 pacjent;
 uprawiający sport;
 widz, czytelnik, słuchacz, kibic sportowy;
 świadek zdarzenia;
 uczestnik rozmowy, dyskusji, wywiadu;
 uczestnik rozmowy telefonicznej.

B. POPRAWNO Ź żRAMATYCZNA

Ogólny opis umiejętności
Zdający na poziomie B2 JUNIOR umieją rozpoznawać, stosować i tworzyć poprawne
gramatycznie formy językowe, pozwalające na wyrażanie intencji komunikacyjnych w zakresie
określonym w katalogu intencjonalno-pojęciowym (zob. Katalog A), w odniesieniu do tematów
zawartych w katalogu tematycznym (zob. Katalog B). Zakres zagadnień gramatycznych, który
zdający znają, prezentuje zamieszczona poniżej lista. Obejmuje ona wszystkie zagadnienia,
występujące na poziomach A1, A2 i B1, poszerzone o ich nowe funkcje syntaktyczne, a także
formy nowe, rzadziej występujące w tekstach, ale pozwalające na ich zróżnicowanie stylistyczne.
Mając do wyboru kilka sposobów syntaktycznego wyrażenia tej samej informacji, zdający
umieją wybrać jeden z nich w zależności od typu tworzonego tekstu (mówiony – pisany,
nieoficjalny – oficjalny, prywatny – urzędowy – medialny) i jego stylu.
Na tym poziomie poprawność gramatyczna stanowi osobną część egzaminu certyfikatowego.

Lista zagadnień gramatycznych dla poziomu B2 JUNIOR

I. FLEKSJA

Deklinacja
- 34 -
1.Odmiana rzeczowników (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego, np.: orzeł, osioł, go ć, li ć, mieć, gołąb;
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na -o, np.: dziadzio, Kazio;
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju męskiego, np.: Ostrów, Zamo ć;
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego uważanych za trudne, np.: pieniądz, przyjaciel,
ksiądz, rząd/rzędy/rządy;
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego, zakończonych na -a, np.: palarnia, Anglia,
nadzieja, aleja;
 odmiana rzeczowników rodzaju żeńskiego uważnych za trudne, np.: mierć, krew, mysz;
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju żeńskiego, np.: Bydgoszcz;
 odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na -anin, -an, np.: kielczanin,
dominikanin; Hiszpan;
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -o, np.: wiatło, gniazdo;
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -ę, np.: ramię, plemię, zwierzę;
 odmiana rzeczowników własnych rodzaju nijakiego, np.: Krosno, Lesko;
 odmiana rzeczowników rodzaju nijakiego uważanych za trudne, np.: (to) oko/(te) oka, (to)
ucho/(te) ucha.
2.Odmiana przymiotników (liczba pojedyncza i mnoga):
 odmiana rodzaju męskiego, np.: cichy, obcy, elegancki, wesoły;
 odmiana rodzaju żeńskiego, np.: literacka, głupia, drewniana;
 odmiana rodzaju nijakiego, np.: chorowite, ruchliwe, bezmy lne.
3.Odmiana zaimków:
 odmiana zaimków osobowych, dzierżawczych, wskazujących, pytających;
 odmiana zaimka zwrotnego się;
 odmiana zaimków nieokreślonych, np.: jaki , który , ktokolwiek, cokolwiek;
 odmiana zaimków liczebnych nieokreślonych , np.: ile, tyle;
 odmiana zaimków upowszechniających, np.: każdy, wszyscy, żaden.
4.Odmiana liczebników:
 odmiana liczebników głównych (prostych i złożonych); odmiana liczebników
w datach;
 odmiana liczebników głównych z rzeczownikami męskoosobowymi , np.: dwaj, czterej,
o miu, dwustu;
 odmiana liczebników porządkowych, np.: drudzy;
 odmiana
liczebników
nieokreślonych,
np.: kilka/kilku,
kilkana cie/kilkunastu,
kilkadziesiąt/kilkudziesięciu, kilkaset/kilkuset, wiele/wielu, parę/paru.

Koniugacja
Odmiana czasowników nieregularnych, np.: wieźć, znaleźć, sią ć, piec, móc, biec.

Tryby
1.Tryb oznajmujący:
 czas teraźniejszy, np.: wiezie, niosę, pieką, biegniemy, płacze;
 czas przeszły czasowników niedokonanych i dokonanych, np.: zaczęły, ciął, urósł;
 czas przyszły prosty i złożony (forma bezokolicznikowa i rodzajowa), np.: zawiozę,
polecimy, będziemy piec/będziecie piekły, uro nie.
2.Tryb rozkazujący, np.: weź! włóż! pracujcie! wynie my! niech upiecze!
3.Tryb przypuszczający, np.: przyniósłbym, zaczęliby my, wzięłabym, mógłby .
- 35 -

Aspekt
1.Aspekt czasowników dokonanych i niedokonanych.
2.Tworzenie form aspektu dokonanego od form aspektu niedokonanego.
3.Znaczenie i użycie składniowe aspektu niedokonanego i dokonanego.

Strony
1.Strona czynna, np.: Matka myje dziecko. Paweł uporządkuje pokój. Jadę pociągiem.
2.Strona zwrotna, np.: Matka myje się. Jutro uporządkuje się pokój.

3. Strona bierna (w ograniczonym zakresie), np.: Dziecko jest myte przez matkę. Pokój zostanie
uporządkowany przez Pawła.

Imiesłowy przymiotnikowe
1.Tworzenie i odmiana imiesłowów czynnych, np.: słuchający, czytające.
2.Tworzenie i odmiana imiesłowów biernych, np.: zabici, zmęczony, wypoczęte.

Imiesłowy przysłówkowe (w ograniczonym zakresie)
1.Tworzenie i użycie imiesłowów współczesnych, np.: słuchając, pisząc.
2.Rozpoznawanie imiesłowów uprzednich, np.: wysłuchawszy, zjadłszy.

Formy bezosobowe (w ograniczonym zakresie)
1.Formy bezosobowe z zaimkiem zwrotnym się, np.: czyta się, robiło się, nudziło się, będzie się
mówiło.
2.Formy bezosobowe zakończone na -no, -to, -ono, -ano, np.: jedzono, otwarto, zrobiono,
czytano.

II. SŁOWOTWÓRSTWO

Stopniowanie
1.Stopniowanie przymiotników:
 proste:
- regularnych, np.: biały – bielszy, lekki – lżejszy;
- supletywnych, np.: zły – gorszy, duży – większy.
 opisowe, np.: bardziej gorzki, bardziej liski.
2.Stopniowanie przysłówków:
 proste:
- regularnych, np.: biało – bielej;
- supletywnych, np.: źle – gorzej, dużo – więcej.
 opisowe, np.: bardziej niebiesko, bardziej po ludzku.

Derywacja:
 rzeczowników odczasownikowych, np.: pisać – pisanie, rozumieć – rozumienie, liczyć
- liczenie, szyć – szycie;
 nazw wykonawców czynności, np.: leczyć – lekarz; handlować – handlowiec;
 form żeńskich od rzeczowników rodzaju męskiego, np.: lekarz – lekarka, gospodarz –
gospodyni, król – królowaś
- 36 -
 nazw miejsc od czasowników, np.: pływać – pływalniaś czytać – czytelnia; pracować –
pracownia;
 przysłówków od przymiotników, np.: stały – stale; modny – modnie; polski – po polsku;
 przymiotników od wyrażeń przyimkowych, np.: przeciw + deszcz = przeciwdeszczowy; bez
+ alkohol = bezalkoholowy;
 przymiotników od rzeczowników, np.: miesiąc – miesięczny, drewno – drewniany;
rzeczowników od przymiotników, np.: wygodny – wygoda, zły – zło ć, biały – biel.
III. SKŁAŹNIA

Żunkcje przypadków
1.Mianownik
 jako podmiot, np.: Pacjenci czekają na zabieg. Pięć jest liczbą nieparzystą. Ojciec i
matka wyszli przed chwilą na spacer z dziećmi.
 jako orzecznik, np.: Bądź zawsze miła. Ci ludzie to nasi rodacy.
2.Źopełniacz
 jako określenie rzeczownika:
- bez przyimka, np.: Mieszkaniem orła jest gniazdo. Upiekły ciasto z kilograma mąki.
- z przyimkiem, np.: Podano wiadomo ci z ostatniej chwili. Tomek pisze referat z historii
Polski. Kupili urządzenie do pieczenia chleba.
 jako określenie czasownika:
- zaprzeczonego, np.: Nie przywitał wszystkich zaproszonych gości.
- z czasownikiem wymagającym dopełniacza, np.: Boję się fałszywych ludzi. Agnieszka
zawsze wszystkim udziela pomocy. To dotyczy nas wszystkich.
- wyrażające różne okoliczności, np.: Wła nie wrócili my z wakacji. Pracuje od świtu do
nocy. Po tym włamaniu Waldek został bez pieniędzy.
 jako podmiot, np.: W czasie ataku księcia nie było w zamku.
3. Celownik
 jako określenie rzeczownika, np.: Lekarz przepisał mu syrop przeciw kaszlowi.
 jako określenie czasownika:
- bez przyimka, np.: Powierzyła tę tajemnicę swym siostrom. Nie potrafiła wybaczyć
starszemu bratu tego zachowania.
- z przyimkiem, np.: Wyzdrowiał dzięki znakomitym lekarzom. Wyjechali wbrew zakazowi.
Głosujmy przeciwko tej propozycji!
4. Biernik
 jako określenie czasownika:
- bez przyimka, np.: W następnym tygodniu przeredaguję ten artykuł.
- z przyimkiem, np.: My liwy wycelował w zwierzę. Moi bracia kłócili się bez przerwy o
spadek.
 wyrażający różne stosunki znaczeniowe, po kolana. Na tę uroczysto ć spóźnili my się
np.: Woda w rzece była zaledwie przez was.

5.Narzędnik
 jako orzecznik, np.: Tamten poniedziałek okazał się pechowym dniem.
 jako określenie rzeczownika, np.: Koledzy szukają słonecznego mieszkania z balkonem.
Weekend poza miastem był dobrym pomysłem.
 jako określenie czasownika:
- bez przyimka, np.: W czasie wojny trudnili się nielegalnym handlem.
- 37 -
- z przyimkiem, np.: Mieszkańcy miasta przez kilka dni walczyli z powodzią. Magda
chwaliła się przed koleżankami swoim sukcesem.
6. Miejscownik
 jako określenie rzeczownika, np.: Ten artysta za piewał piosenkę o czarnych oczach.
To jest człowiek o złotym sercu.
 jako określenie czasownika:
- z przyimkiem, np.: Po wielu latach podróżowania teraz wiedli spokojne życie na
przedmieściach Szczecina. Dzieci kręciły się po całym domu.
7. Wołacz
 jako wyraz poza zdaniem, kierujący wypowiedź do konkretnej osoby, np.: Szanowni
Państwo! Drodzy koledzy! Dzisiejsze spotkanie zaczniemy od...
 jako wyraz poza tekstem, kierujący tekst do konkretnej osoby, np.: Szanowna Pani
Profesor! Dziękuję bardzo za pomoc przy redagowaniu artykułu… Drogi Dziadku!
Spotkanie z Tobą było niezapomnianym przeżyciem…

Zdania pojedyncze
1 . Rozwijanie zdań pojedynczych, np.: Brat czyta. / Mój młodszy brat od rana do wieczora czyta
książki o wakacyjnych przygodach grupy szkolnych przyjaciół.
2. Skracanie zdań pojedynczych, np.: Znany polski aktor otrzymał ciekawą propozycję zagrania
w najnowszym filmie słynnego reżysera Romana Polańskiego. / Aktor otrzymał propozycję.
3. Zamiana zdań złożonych na pojedyncze, np.: Kolega namawiał nas, żeby my wyjechali
wcze nie. Kolega namawiał nas na wczesny wyjazd.

Zdania złożone
1. Współrzędnie ze spójnikami, np.: oraz, a także, lub, albo, lecz, czy, dlatego, toteż, czyli, to jest,
jednak, natomiast, za .
2. Podrzędnie:
 ze spójnikami, np.: kto, co, że, żeby, aby, by, ponieważ, bo, dlatego że, gdyż, kiedy, gdy, je li,
jeżeli, ... to, gdyby, ... to, im… tym, zanim, choć/chociaż, mimo/pomimo że, jak, gdzie, skąd,
dokąd;
 rozpoczynanymi zaimkami względnymi (np. który) i spójnikami, np.: Chłopak, na którego
czekała przez tyle lat, nigdy już nie wróci.
3. Zamiana zdań pojedynczych na złożone, np.: Michel przyjechał rok temu do Polski. Chciał tu
studiował slawistykę. Michel przyjechał rok temu do Polski, dlatego że chciał tu uczyć się języka
polskiego.
4. Okresy warunkowe:
 rzeczywiste, np.: Jeżeli tak bardzo chcesz, pójdziemy w sobotę na koncert Maryli
Rodowicz.
 możliwe, np.: Je li zdam / Je libym zdał wszystkie egzaminy w czerwcu, pojadę na wakacje
do Włoch.
 nierzeczywiste, np.: Gdybym wiosną więcej pracował, skończyłbym już pracę roczną, ale
ponieważ tak się nie stało, wciąż muszę nad nią pracować.
5. Zdania wielokrotnie złożone, np.: Kolega nagle wstał i nie patrząc na nikogo podszedł do
drzwi, otworzył je, chwilę pomy lał, po czym bez słowa wyszedł z klasy.
6. Mowa niezależna i mowa zależna:
 wykładniki formalne mowy niezależnej i zależnej;
 zamiana mowy niezależnej na mowę zależną, np.: Mama powiedziałaŚ Idź po zakupy! /
- 38 -