Rządowy projekt ustawy o administracji podatkowej

opinii w określonych sprawach.
§ 4. 1. Zmiany regulaminu organizacyjnego następują w trybie właściwym dla jego
nadania.
2. W przypadkach, o których mowa w § 1 ust. 2–5, Dyrektor Biura Krajowej Informacji
Podatkowej składa wniosek o wyrażenie zgody przez Ministra Finansów, wraz z uzasadnieniem
oraz projektem regulaminu organizacyjnego Biura Krajowej Informacji Podatkowej.
§ 5. Dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej ustala zakresy czynności
pracowników Biura Krajowej Informacji Podatkowej.
§ 6. Regulamin organizacyjny Biura Krajowej Informacji Podatkowej podlega
udostępnieniu w siedzibie oraz na stronach BIP Biura na zasadach określonych w przepisach
o dostępie do informacji publicznej.



39
UZASADNIENIE

Podstawę funkcjonowania i organizacji administracji podatkowej stanowi ustawa z dnia
21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1267, z późn.
zm.), która z dniem 1 stycznia 2016 r. zostanie zastąpiona przez ustawę z dnia ... o administracji
podatkowej (Dz. U. poz. ...). Przepisy projektowanej ustawy o administracji podatkowej
upoważniają Ministra Finansów do uregulowania, w drodze aktów wykonawczych, określonego
zakresu spraw związanych z organizacją i funkcjonowaniem organów administracji podatkowej,
w tym również określenia, w drodze zarządzenia, organizacji izb skarbowych, urzędów
skarbowych i Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz nadania im statutów, w których
określa ich strukturę wewnętrzną, szczegółowe zadania oraz zakres i tryb ich działania (art. 11
ust. 2).
1. Zmiany wprowadzane przez ustawę o administracji podatkowej
Celem projektowanego zarządzenia jest dostosowanie przepisów określających organizację oraz
statuty izby skarbowej, urzędu skarbowego i Biura Krajowej Informacji Podatkowej do zmian,
jakie przewiduje projekt ustawy o administracji podatkowej.
Okres 19 lat, jaki upłynął od uchwalenia ustawy o urzędach i izbach skarbowych, a także zmiany
społeczno-gospodarcze, jakie zaszły w tym czasie tworzą potrzebę wprowadzenia aktu
prawnego, który będzie zawierał regulacje w zakresie usprawnienia i poprawy funkcjonowania
obecnej administracji podatkowej, stworzenia najlepszych warunków do realizacji
podstawowego celu, jakim jest zapewnienie prawidłowego wykonywania przez podatników
obowiązków podatkowych.
Administracja podatkowa w Polsce przechodzi proces zmian, których celem jest usprawnienie
funkcjonowania organów podatkowych, wzmocnienie struktury obsługujących te organy
jednostek oraz wdrożenie nowatorskiej formy interakcji z podatnikami, akcentującej funkcje
usługowe, ukierunkowane na ułatwienie podatnikowi rzetelnego i prawidłowego wypełniania
obowiązków przewidzianych w przepisach prawa podatkowego. Konieczność usprawnienia
i wzmocnienia struktury organizacyjnej Administracji Podatkowej, oprócz rekomendacji Rady
Unii Europejskiej dla Polski (tzw. CSR – Country specific recommendation) wprowadzonych
także do Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2014–2017, wynika także
z realizowanego w resorcie finansów Programu e-Podatki, w ramach którego opracowywany jest
nowoczesny system informatyczny i nowe formy komunikacji z podatnikami.
W pierwszym etapie usprawnienia i poprawy funkcjonowania administracji podatkowej
Ministerstwo Finansów podjęło działania mające na celu wzmocnienie organizacyjne izb
40
i urzędów poprzez przygotowanie tych jednostek do wdrożenia konsolidacji procesów
pomocniczych realizowanych w tych jednostkach. W tym celu opracowano zarządzenie nr 5
Ministra Finansów z dnia 27 stycznia 2014 r. w sprawie organizacji urzędów i izb skarbowych
oraz nadania im statutów (Dz. Urz. Min. Fin. poz. 3), które weszło w życie z dniem 1 kwietnia
2014 r.
Drugim etapem działań było stworzenie prawnych warunków wzmocnienia organizacyjnego
administracji podatkowej poprzez nowelizację ustawy o urzędach i izbach skarbowych
zmienionej przez ustawę z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o Służbie Celnej, ustawie
o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 211). Nowelizacja,
która wejdzie w życie z dniem 1 kwietnia 2015 r. przewiduje m.in.: skonsolidowanie na
poziomie województwa procesów pomocniczych realizowanych w izbach i urzędach
skarbowych, przekształcenie izby i podległych urzędów skarbowych w jedną jednostkę
budżetową stanowiącą także urząd w rozumieniu ustawy o służbie cywilnej oraz zapewnienie
większej elastyczności wykorzystania zasobów kadrowych urzędów skarbowych i izb
skarbowych oraz wzmocnienie obsługi i wsparcia podatników i wzmocnienie funkcji analizy
ryzyka.
Trzecim etapem podejmowanych działań nad usprawnieniem i poprawą funkcjonowania
administracji podatkowej są prace nad projektem ustawy o administracji podatkowej (planowane
wejście w życie – wrzesień 2015 r.), w której proponuje się m.in.:
− wprowadzenie ustawowych regulacji odnośnie obsługi i wsparcia podatnika w zakresie
samodzielnego, prawidłowego i dobrowolnego wypełniania obowiązków podatkowych,
w tym poprzez zapewnienie jednolitej i powszechnie dostępnej informacji podatkowej,
w tym podejmowanie działań o charakterze informacyjnym i edukacyjnym; zapewnienie
obsługi podatnika w centrum obsługi oraz za pomocą środków komunikacji
elektronicznej, asystenta podatnika przysługującego mikroprzedsiębiorcom przez
pierwszych 18 miesięcy prowadzenia działalności,
− określenie w przepisach rozporządzenia katalogu kategorii podatników, którzy będą
obsługiwani przez tzw. wyspecjalizowane urzędy skarbowe umożliwiając tym
jednostkom skoncentrowanie się wyłącznie na obsłudze największych podmiotów
budujących potencjał gospodarczy państwa,
− wprowadzenie zmian organizacyjnych obejmujących m.in. wprowadzenie możliwości
elastycznego reagowania na potrzeby podatników i płatników obsługiwanych przez
wyspecjalizowane urzędy skarbowe, ustanowienie Biura Krajowej Informacji
Podatkowej,
41
− stworzenie warunków prawnych umożliwiających wymianę informacji bezpośrednio
pomiędzy jednostkami Administracji Podatkowej oraz administracji publicznej poprzez
utworzony Centralny Rejestr Danych Podatkowych.
Wprowadzenie powyższych rozwiązań pozwoli na osiągnięcie zasadniczych celów
projektowanej ustawy o Administracji Podatkowej, tj.:
1) zapewnienie poprawy jakości wydawanych indywidualnych interpretacji przepisów
prawa podatkowego,
2) prowadzenie zakrojonej na szeroką skalę działalności informacyjnej i edukacyjnej
w zakresie prawa podatkowego,
3) poszerzenie katalogu usług realizowanych przez Administrację Podatkową na rzecz
podatników służących ułatwieniu w realizacji ich obowiązków podatkowych, np. centrum
obsługi, asystent podatnika; zapewnienie kadry kierowniczej o wysokich kompetencjach
zarządczych.
Wdrożenie rozwiązań przewidzianych w ustawie pozwoli na maksymalizację stopnia orientacji
na podatnika poprzez stworzenie obsługi i wsparcia podatnika, co w konsekwencji wpłynie na
poprawę jakości świadczonych usług przez administrację podatkową oraz wzmocni jej rolę
usługową.
2. Organizacja administracji podatkowej
Organizację administracji podatkowej określa rozdział 2 ustawy, który w art. 6 ust. 1 przewiduje,
że ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych podlegają dyrektorzy izb
skarbowych, dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz naczelnicy urzędów
skarbowych, natomiast ust. 2 stanowi, że Minister Finansów będzie kierował administracją
podatkową przy pomocy Szefa Administracji Podatkowej – podsekretarza stanu w Ministerstwie
Finansów.
Katalog organów administracji podatkowej określa art. 7 projektu, zgodnie z którym organami
administracji podatkowej są:
1)
minister właściwy ds. finansów publicznych,
2)
dyrektor izby skarbowej,
3)
dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz
4)
naczelnik urzędu skarbowego.
Organy podlegające Ministrowi Finansów wykonują swoja zadania odpowiednio przy pomocy:
1) izby skarbowej,
2) Biura Krajowej Informacji Podatkowej,
3) urzędu skarbowego.
42
Jednocześnie, w art. 11 ust. 1 dookreślono, że w sprawach organizacyjno-finansowych, izba
skarbowa wraz z podległymi urzędami skarbowymi stanowi jednostkę organizacyjną, której
kierownikiem jest dyrektor izby skarbowej.
Proponowane organy i jednostki administracji podatkowej stanowią powielenie obecnej
struktury organizacyjnej wynikającej z ustawy o urzędach i izbach skarbowych, z wyjątkiem
dotyczącym Dyrektora oraz Biura Krajowej Informacji Podatkowej.
Wyodrębnienie dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej, jako organu podatkowego
właściwego w sprawach dotyczących wydawania interpretacji indywidualnych przepisów prawa
podatkowego nastąpi na mocy nowelizacji ustawy Ordynacja podatkowa, która wprowadza
ustawa o administracji podatkowej. Krajowa Informacja Podatkowa, jako podstawowe centrum
kompetencyjne administracji podatkowej w zakresie udzielania informacji podatkowej powinna
mieć strukturę organizacyjną przystosowaną do pełnienia funkcji głównego źródła wiedzy na
temat stosowania przepisów prawa podatkowego, wskazującego pozostałym jednostkom
organizacyjnym administracji podatkowej prawidłową wykładnię przepisów prawa
podatkowego. Spójny system informacji podatkowej dla całej administracji podatkowej może
powstać pod patronatem Krajowej Informacji Podatkowej tylko wtedy, kiedy będzie ona
funkcjonować jako scentralizowana, niezależna instytucja, skutecznie i efektywnie zarządzająca
swoimi zasobami. Stąd też wyodrębnienie w strukturze administracji podatkowej dyrektora
Biura Krajowej Informacji Podatkowej pozwoli na wprowadzenie jednolitych zasad zarządzania
i skutecznego nadzoru nad realizacją zadań Biura Krajowej Informacji Podatkowej.
Ustanowienie zaś go dodatkowo organem podatkowym w w/w zakresie wpłynie na poprawę
jakości i jednolitości wydawanych interpretacji podatkowych. Z powyższych względów
niezbędne jest utworzenie w ramach administracji podatkowej Biura Krajowej Informacji
Podatkowej.
3. Ogólny zakres zadań administracji podatkowej
Art. 3 ustawy o administracji podatkowej wymienia następujące zadania administracji
podatkowej:
1) realizacja dochodów z podatków oraz niepodatkowych należności budżetowych, jak
również innych należności, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem podatków
i należności budżetowych, w zakresie których właściwe są inne organy,
2) zapewnienie jednolitej i powszechnie dostępnej informacji podatkowej, w tym
podejmowanie działań o charakterze edukacyjnym, ukierunkowanych na podnoszenie
świadomości podatkowej oraz dobrowolne wykonywanie obowiązków podatkowych,
43