Rządowy projekt ustawy o administracji podatkowej

i wsparcie podatnika będzie realizowana na podstawie analizy potrzeb określonych
kategorii podatników, w szczególności rzetelnie wywiązujących się z obowiązków
podatkowych. Zatem na podstawie powyższego przepisu administracja podatkowa
poprzez system obsługi i wparcia podatnika wykaże proaktywne podejście do
zindywidualizowanych – w ramach wyodrębnionych kategorii podatników – potrzeb
i oczekiwań podatników. Wprowadzone zostaną usługi dedykowane określonym
kategoriom podatników, np. podatnikom, którzy cechują się rzetelnością
i wiarygodnością w rozliczaniu podatków, utrzymującym określony poziom
zatrudnienia, osobom niepełnosprawnym.
Administracja podatkowa rozpocznie świadczenie obsługi i wsparcia w sposób
dostosowany do potrzeb określonych kategorii podatników. Podział podatników na
grupy o zbliżonych cechach ma służyć łatwiejszemu dostosowaniu działań administracji
podatkowej do potrzeb odbiorcy, uczynić świadczenie usług w sposób jednolity,
przewidywalny i przyjazny.
Rozdział 4
Pracownicy administracji podatkowej
Przepis art. 21 projektu ustawy jednoznacznie wskazuje, iż w sprawach z zakresu prawa
pracy izba skarbowa wraz z podległymi urzędami skarbowymi stanowi jednostkę
organizacyjną, której kierownikiem jest dyrektor izby skarbowej. Z kolei art. 22
projektu wskazuje na nowy sposób funkcjonowania izby skarbowej oraz urzędu
skarbowego. Przepis ten przewiduje skonsolidowanie na poziomie województwa
procesów pomocniczych realizowanych dotychczas przez izby i urzędy skarbowe
w zakresie obsługi finansowej i kadrowej urzędu, zarządzania majątkiem, remontami
i inwestycjami, zamówieniami publicznymi, obsługą informatyczną, audytem, kontrolą
zarządczą, zarządzaniem jakością, komunikacją, informacjami prawnie chronionymi
i bhp. Powyższe zadania, określone w projekcie mianem spraw organizacyjno-
-finansowych (art. 11 ust. 1 projektu), będzie realizowała izba skarbowa, która przejmie
zasoby kadrowe, majątek, zobowiązania i należności od urzędów skarbowych. Dyrektor
izby skarbowej ponosić będzie odpowiedzialność za racjonalne i celowe zarządzanie
tym majątkiem, mając na względzie zapewnienie prawidłowego funkcjonowania
jednostki, ciągłości pracy urzędu, warunków jego działania, a także organizacji pracy.
Przepis art. 22 ust. 1 projektu wskazuje, iż pracownicy izby skarbowej realizujący
26
w urzędach skarbowych zadania w zakresie określonym w art. 10 ust. 1 projektu ustawy
podlegają naczelnikowi tego urzędu. Z brzmienia art. 22 ust. 2 projektu z kolei
jednoznacznie wynika, że w zakresie ww. zadań dyrektor izby skarbowej nie będzie
mógł wydawać poleceń pracownikom tej izby skarbowej w indywidualnych sprawach,
którzy będą realizowali zadania określone w art. 10 ust. 1 projektu. Przepis ten
gwarantuje zachowanie dwuinstancyjności postępowania. Ponadto rozwiązanie takie
wynika z faktu, iż organy, działając na podstawie przepisów prawa, są zobowiązane
m.in. do przestrzegania z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Każde
uchybienie w tym zakresie miałoby charakter wady kwalifikowanej, stanowiącej
przesłankę stwierdzenia nieważności decyzji.
Do zakresu kompetencji dyrektora izby skarbowej należeć będzie także dokonywanie
czynności z zakresu prawa pracy wobec osób zatrudnionych w izbie skarbowej
wykonujących zadania naczelnika urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem regulacji
zawartej w art. 22 ust. 3 projektu, oraz realizacja polityki personalnej. W powołanym
art. 22 ust. 3 projektu określono przypadki, w których wymagane będzie uzyskanie
stanowiska naczelnika urzędu skarbowego przy podejmowaniu decyzji kadrowych
dotyczących pracowników izby skarbowej wykonujących zadania w urzędzie
skarbowym (sprawy z zakresu prawa pracy). Dotyczyć to będzie zmiany warunków
pracy i płacy, rozwiązania stosunku pracy oraz przeniesienia do innego urzędu
w rozumieniu ustawy o służbie cywilnej, jak i do Najwyższej Izby Kontroli
w rozumieniu ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli. Przy czym w ust. 4 projektu
wyraźnie zaznaczono, iż wskazane powyżej stanowisko naczelnika urzędu skarbowego
jest wiążące dla dyrektora izby skarbowej. Przyjęte rozwiązanie ma na celu
wzmocnienie koniecznej niezależności organów pierwszej i drugiej instancji i będzie
stanowić gwarancję niezależności pracownika urzędu skarbowego w działalności
orzeczniczej.
Projektowana ustawa w art. 23 ust. 1 określa właściwość w sprawach związanych ze
stosunkiem pracy. Zgodnie z projektowanym przepisem dla dyrektora izby skarbowej
i dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej w powyższym zakresie właściwy
jest Szef Administracji Podatkowej, który będzie realizował swoje kompetencje
w imieniu Ministra Finansów. Dla zastępcy dyrektora izby skarbowej, naczelnika
urzędu skarbowego oraz jego zastępcy właściwy jest dyrektor izby skarbowej, zaś dla
zastępcy dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej właściwy jest dyrektor Biura
27
Krajowej Informacji Podatkowej. Proponowane rozwiązanie w sposób jasny i czytelny
określa, kto realizuje czynności pracodawcy oraz zadania dyrektora generalnego urzędu
w stosunku do podległych pracowników. Dodatkowo, na mocy projektowanego art. 23
ust. 2, wskazano, że oceny okresowej, o której mowa w art. 81 ust. 1 ustawy o służbie
cywilnej, w przypadku zastępcy naczelnika urzędu skarbowego, dokonuje naczelnik
urzędu skarbowego.
Przepisy art. 23 ust. 3 i 4 projektu określają kompetencje Szefa Administracji
Podatkowej w zakresie powoływania komisji dyscyplinarnej oraz powoływania
rzecznika dyscyplinarnego do spraw dyscyplinarnych osób zajmujących stanowisko
dyrektora izby skarbowej i dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej.
W projekcie ustawy zaproponowano także przepis, którego celem jest rozwiązanie
problemu ewidencjonowania godzin pracy dyrektora izby skarbowej i dyrektora Biura
Krajowej Informacji Podatkowej jako pracowników zarządzających w imieniu
pracodawcy zakładem pracy. Stąd też w projektowanym art. 24 wskazano, iż
w stosunku do ww. wymienionych osób nie ewidencjonuje się godzin pracy. Zatem czas
pracy ww. osób nie będzie ewidencjonowany, co oznacza również, iż w przypadku tych
osób nie będzie mowy o pracy w godzinach nadliczbowych. Proponowane rozwiązanie
wynika z charakteru zadań realizowanych na ww. stanowiskach. W przypadku
pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy, konieczność
wykonywania pracy w wydłużonym czasie pracy zależy tylko od ich decyzji, a nie od
polecenia przełożonego. Organizują oni swoją pracę i pracę podległego personelu,
w tym kadry kierowniczej niższych szczebli. W znacznym stopniu samodzielnie
decydują o swoim rozkładzie czasu pracy oraz o jego wykorzystaniu. Odpowiadają
więc za prawidłowe funkcjonowanie zakładu pracy.
Przepis art. 25 projektu ustawy wprowadza zasadę, iż pracownicy izby skarbowej,
wykonując czynności służbowe, posługują się legitymacją służbową. W obecnym stanie
prawnym kwestie związane z określeniem wzoru, wydawaniem i posługiwaniem się
przez pracowników administracji podatkowej legitymacją służbową nie zostały
uregulowane w ustawie o urzędach i izbach skarbowych. Jednocześnie niektórych
czynności służbowych pracownicy urzędu skarbowego nie mogą przeprowadzić bez
okazania legitymacji służbowej. Przykładem jest przepis art. 284 § 1 ustawy –
Ordynacja podatkowa, który wprost nakazuje okazanie legitymacji służbowej
28
kontrolowanemu w przypadku wszczęcia kontroli podatkowej. Zatem niezbędne jest
wprowadzenie w tym zakresie regulacji ustawowej. Przy czym, w celu ujednolicenia
zarówno wzoru, jak i standardów wydawania legitymacji służbowych oraz mając na
względzie zapewnienie możliwości identyfikacji pracownika izby skarbowej
wykonującego czynności służbowe, przepis art. 24 ust. 2 projektu zawiera delegację
ustawową dla Ministra Finansów do określenia, w drodze rozporządzenia, wzoru
legitymacji służbowej.
Pracownicy jednostek organizacyjnych administracji podatkowej, do których
obowiązków należy wykonywanie kontroli podatkowej, nadal, tak jak ma to miejsce
obecnie pod rządami ustawy o urzędach i izbach skarbowych, zachowają prawo do
dodatku kontrolerskiego do wynagrodzenia w wysokości do 50% wynagrodzenia
zasadniczego (art. 26 projektu). Ponadto art. 26 ust. 5 stanowi, iż także kierownikom
komórek kontroli podatkowej będzie przysługiwał dodatek kontrolerski w wysokości do
20% kwartalnego wynagrodzenia zasadniczego, jednak pod warunkiem, że ww. osoby
będą dokonywać osobiście czynności kontrolnych, czynności przygotowawczych do
kontroli, opracować dokumentację prowadzonych kontroli lub dokonywać weryfikacji
dokumentacji przeprowadzonych kontroli w zakresie jej zgodności z prawem. Przy
czym wysokość, zmiany stawki albo utrata przyznawanego dodatku kontrolerskiego
będą uzależnione od wyników oceny pracowników komórek kontroli podatkowej, jak
też kierowników komórek kontroli podatkowej.
Ocena
pracowników komórek kontroli podatkowej będzie sporządzana
z uwzględnieniem poniższych kryteriów:
1) znajomości procedury i poprawności zastosowania przepisów prawa podatkowego
w ustaleniach kontroli podatkowej;
2) stopnia trudności i złożoności kontroli podatkowej;
3) kwalifikacji i doświadczenia w przeprowadzaniu kontroli podatkowej;
4) kreatywności i inicjatywy.
Z kolei ocena kierowników komórek kontroli podatkowej będzie przeprowadzana
z uwzględnieniem
stopnia
realizacji zadań komórki kontroli podatkowej
i wyznaczonych celów.
Ocena zarówno pracowników przeprowadzających kontrolę, jak i kierowników
komórek kontroli podatkowej będzie sporządzana kwartalnie, a wyniki oceny mogą
29
stanowić podstawę do zmiany wysokości stawki dodatku na następny okres podlegający
ocenie.
W art. 26 ust. 9 określono, że stawka dodatku kontrolerskiego może być zmieniona,
jeżeli pracownik był nieobecny w pracy dłużej niż 1 miesiąc, z innych przyczyn niż
urlop wypoczynkowy albo jeżeli w ocenianym okresie uzyskał na piśmie ocenę bardzo
dobrą albo niezadawalającą.
Ponadto art. 26 w ust. 10 wskazano kryteria utraty uprawnienia do dodatku
kontrolerskiego.
Jednocześnie Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, stawki dodatku
kontrolerskiego, tryb przyznawania, zmiany albo utraty dodatku kontrolerskiego oraz
sposób i tryb przeprowadzania oceny, o której mowa w art. 26 ust. 6 i 7, uwzględniając
potrzebę zwiększenia skuteczności kontroli podatkowej poprzez zapewnienie motywacji
pracowników do jej sprawnego wykonywania oraz rzetelność dokonywania oceny
i sprawność przyznawania dodatku kontrolerskiego (art. 26 ust. 11 projektu).
Projekt ustawy w art. 27 nakłada na pracowników izby skarbowej oraz Biura Krajowej
Informacji Podatkowej będących członkami korpusu służby cywilnej obowiązek
corocznego składania, w terminie do dnia 31 marca, oświadczenia o swoim stanie
majątkowym, co będzie pozostawało w zgodzie z przepisami ustawy o ograniczeniu
prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
Zasadą będzie składanie przedmiotowych oświadczeń kierownikowi jednostki
organizacyjnej, w której pracownicy są zatrudnieni. Jedyny wyjątek od ww. zasady
będzie dotyczyć dyrektora izby skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji
Podatkowej i ich zastępców oraz naczelnika urzędu skarbowego i jego zastępców,
którzy oświadczenia o stanie majątkowym będą składali bezpośrednio Szefowi
Administracji Podatkowej (art. 27 ust. 4 projektu).
Do dokonywania analizy oświadczeń składanych przez pracowników izb skarbowych
i Biura Krajowej Informacji Podatkowej uprawnieni będą kierownicy tych jednostek
oraz właściwa komórka organizacyjna Ministerstwa Finansów, realizująca zadania
w zakresie oświadczeń o stanie majątkowym. Z kolei, w przypadku dyrektora izby
skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej i ich zastępców oraz
naczelnika urzędu skarbowego i jego zastępcy, analizy ich oświadczeń majątkowych
będzie dokonywała wyłącznie właściwa komórka organizacyjna Ministerstwa
30