Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji rynku rybnego

3
2.4. Przepis art. 23 ust. 1 przewiduje, że „pierwsza sprzedaż [niektórych gatunków
ryb] odbywa się wyłącznie w centrum pierwszej sprzedaży lub innym miejscu
pierwszej sprzedaży określonym przez ministra właściwego do spraw rybołówstwa”.
Centrum pierwszej sprzedaży jest zdefiniowane w ustawie, natomiast inne miejsca pierwszej
sprzedaży nie są; obie kategorie miejsc wskazuje minister. „Zawarta w zaskarżonym przepisie
ustawy kategoria ‘inne miejsce pierwszej sprzedaży’ (…) mająca być w pełni określona przez
ministra, stanowi naruszenie wskazanych wyżej wymogów formalnych ograniczenia wolności
działalności gospodarczej, wynikających z art. 22 Konstytucji, w myśl których wszystkie
istotne elementy regulacji ograniczającej wolność działalności gospodarczej winny być
określone przez ustawę w taki sposób, aby z samej ustawy wynikały skonstruowane na
gruncie jej przepisów normy skierowane do ich adresatów, będące konsekwencją dokonanego
ograniczenia wolności działalności gospodarczej”.
„W świetle powyższych wymogów upoważnienie dla ministra do określenia kategorii
‘innego miejsca pierwszej sprzedaży’, zawarte w art. 23 ust. 1 ustawy, jest upoważnieniem
blankietowym. Nie zmieniają tej oceny Trybunału zamieszczone w art. 23 ust. 3 ustawy
wytyczne dla ministra, aby określił (tzn. wskazał) miejsca pierwszej sprzedaży, o których
mowa w art. 23 ust. 3 pkt 2 ustawy, ‘mając na uwadze konieczność ochrony żywych zasobów
wód i zapewnienia ich zrównoważonej eksploatacji oraz pewności obrotu’. Wytyczne te
dotyczą bowiem wskazania konkretnych miejsc pierwszej sprzedaży (również określenia
czasu wyładunku ryb, o których mowa w art. 23 ust. 3 pkt 1 ustawy). Jak ustalono wyżej, art.
23 ust. 3 pkt 2 ustawy upoważnia ministra do wskazania konkretnych miejsc pierwszej
sprzedaży. Upoważnienie zawarte w tym przepisie dotyczy wskazania przez ministra
konkretnych miejsc pierwszej sprzedaży w ramach obydwu wspomnianych kategorii, tzn.
‘centrum pierwszej sprzedaży’ oraz kategorii ‘innego miejsca pierwszej sprzedaży’, która ma
być w pełni określona przez ministra”. Choć dana regulacja, upoważniająca ministra do
wydania rozporządzenia, może odpowiadać wymogom formalnym wynikającym z art. 92 ust.
1 Konstytucji, to jednak może ona jednocześnie nie spełniać formalnych wymogów regulacji
ustawowej ograniczenia wolności działalności gospodarczej, wynikających z art. 22
Konstytucji, ponieważ ten ostatni przepis wprowadza bardziej rygorystyczne kryteria w
zakresie upoważnienia ustawodawczego dotyczącego regulacji ograniczeń wolności
działalności gospodarczej.
2.5. TK odnosząc się do naruszenia zasady określoności przepisów prawnych, w
zakresie w jakim ustawodawca posługuje się określeniem „inne miejsce pierwszej

4
sprzedaży”, biorąc pod uwagę funkcję jaką pełni to określenie w ustawie, doszedł do
wniosku, że „zwrot: ‘inne miejsce pierwszej sprzedaży’ winien być określony w ustawie”.
Z charakteru zaskarżonej regulacji, ograniczającej wolność działalności gospodarczej,
wynika więc, że ów zwrot niedookreślony „jest niedopuszczalny, gdyż jego pełne określenie
w drodze rozporządzenia jest niezgodne z art. 22 Konstytucji”. Tymczasem, jak ustalono
wyżej, w odniesieniu do pierwszej z wymienionych w zaskarżonym przepisie art. 23 ust. 1
ustawy kategorii miejsc pierwszej sprzedaży, a mianowicie w odniesieniu do „centrum
pierwszej sprzedaży”, takie określenie jest w pełni możliwe w ustawie.
„W świetle (…) zasady określoności (…) nie tylko nie zachodzi konieczność
posłużenia się przez ustawodawcę niedookreślonym zwrotem: ‘inne miejsce pierwszej
sprzedaży’, lecz jest to wręcz niedopuszczalne”. Kluczowa funkcja, jaką pełni ten zwrot
niedookreślony w ustawowej normie prawnej, upoważniającej ministra do określenia
kategorii „inne miejsce pierwszej sprzedaży”, powoduje, że zwrot ten winien być określony w
ustawie.




3. Cele i zakres projektowanej ustawy

TK stwierdził, iż orzeczenie o niezgodności art. 23 ust. 1 ustawy, w zakresie
wskazanym w sentencji wyroku, „powoduje uchylenie stosownej części zaskarżonego
przepisu”, na gruncie której rekonstruowana jest norma upoważniająca ministra do określenia
„innego miejsca pierwszej sprzedaży”. W konsekwencji owego „uchylenia” przepis ten
będzie miał następujące brzmienie: „W przypadku gatunków ryb, których zasoby wymagają
wzmożonej ochrony lub wzmożonego nadzoru, pierwsza sprzedaż odbywa się wyłącznie w
centrum pierwszej sprzedaży”.
Ponadto, orzeczenie o niekonstytucyjności art. 23 ust. 1 ustawy wywołuje również
skutki dotyczące art. 23 ust. 3 pkt 2 ustawy, w zakresie dotyczącym „określenia”, tzn.
faktycznie wskazania, przez ministra właściwego do spraw rybołówstwa w rozporządzeniu
konkretnych „miejsc pierwszej sprzedaży” ryb, o których mowa w art. 23 ust. 1 oraz w art. 23
ust. 3 pkt 1 ustawy. W konsekwencji „uchylenia przez Trybunał” art. 23 ust. 1 ustawy,
„miejscami pierwszej sprzedaży”, o których dotychczas była mowa w art. 23 ust. 3 pkt 2
ustawy, pozostają tylko „centra pierwszej sprzedaży”. W konsekwencji wyroku, minister nie
będzie już mógł, na podstawie art. 23 ust. 3 pkt 2 ustawy, wskazywać „innych miejsc
pierwszej sprzedaży”. Orzeczenie o niekonstytucyjności art. 23 ust. 1 ustawy nie zmienia

5
jednak brzmienia art. 23 ust. 3 pkt 2 ustawy, a tylko wykładnię tego przepisu w zakresie
wyżej wskazanym.
Przepisy te zostały zakwestionowane w trybie kontroli prewencyjnej. W takim
przypadku, art. 122 ust. 4 Konstytucji przewiduje, że „Jeżeli (…) niezgodność z Konstytucją
dotyczy poszczególnych przepisów ustawy, a Trybunał Konstytucyjny nie orzeknie, że są one
nierozerwalnie związane z całą ustawą, Prezydent (…), po zasięgnięciu opinii Marszałka
Sejmu, podpisuje ustawę z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne z
Konstytucją albo zwraca ustawę Sejmowi w celu usunięcia niezgodności.”.
Prezydent podpisał ustawę, jednak z jej treści nie usunięto zakwestionowanych przepisów;
zaznaczono tylko, że przepisy te zostały przez TK zakwestionowane. Stąd wyrok w zakresie
art. 23 ust. 1, a także w zakresie art. 23 ust. 3 pkt 2 wymaga wykonania.
Mając powyższe na uwadze, kierując się brzmieniem sentencji wyroku oraz jego
uzasadnieniem, proponuje się, aby zmiana ustawy polegała na nadaniu nowego brzmienia art.
23 ust. 1, które wynika wprost z uzasadnienia wyroku TK (pkt III. 5), oraz art. 23 ust. 3 pkt 2.
Projekt w istocie nie zmienia stanu prawnego, ponieważ zmieniane przepisy, a ściślej
normy z nich wywodzone, już dziś mają treść wyrażoną w projekcie. Obecnie nie istnieją
więc „inne miejsca pierwszej sprzedaży”. Nadal możliwe jest funkcjonowanie większej lub
mniejszej liczby „centrów pierwszej sprzedaży”. Projekt ma na celu tylko usunięcie
wątpliwości, które mogą istnieć po stronie adresatów.


4. Konsultacje

Pisma w sprawie projektu przedstawili: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Federacja
ZZ Marynarzy i Rybaków, Polskie Stowarzyszenie Przetwórców Ryb, Agencja
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Morski Instytut Rybacki. W pismach nie
zanegowano celowości przyjęcia projektu, zwracano jednak uwagę na konieczność zmian
ustawie, choć nie związanych z wykonaniem wyroku TK.


5. Skutki finansowe wykonania projektowanej ustawy

Ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.



6
6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej

Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

Warszawa, 11 kwietnia 2012 r.
BAS-WAPEiM-878/12




Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu RP
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna o zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o organizacji rynku rybnego
(przedstawiciel wnioskodawcy: senator Andrzej Stefan Grzyb)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2012 r.,
poz. 32) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektowanej regulacji
Projekt zmierza do zmiany art. 23 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o
organizacji rynku rybnego (Dz. U. z 2011 r. Nr 34, poz. 168; dalej: ustawa). W
wersji obowiązującej zmieniany przepis w ustępie pierwszym ustanawia zasadę,
zgodnie z którą pierwsza sprzedaż ryb, których zasoby wymagają wzmożonej
ochrony lub wzmożonego nadzoru, odbywa się wyłącznie w centrum pierwszej
sprzedaży lub innym miejscu pierwszej sprzedaży określonym przez ministra
właściwego do spraw rybołówstwa. Projektowana zmiana polega na
ograniczeniu miejsc sprzedaży do jednej z wymienionych w tym przepisie
kategorii – centrów pierwszej sprzedaży. Konsekwentnie, z ustępu trzeciego
tego przepisu, określającego podstawę prawną rozporządzenia wykonawczego,
proponuje się wykreślić upoważnienie do określenia przez ministra miejsca
pierwszej sprzedaży. Proponowane zmiany ustawy mają na celu wykonanie
obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z 13 października 2010 r. (sygn. akt Kp 1/09).
Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia jej
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej proponowaną
regulacją
Analizując projekt pod kątem zgodności z prawem UE należy wziąć pod
uwagę postanowienia:
 rozporządzenia Rady (WE) nr 1224/2009 z dnia 20 listopada 2009 r.
ustanawiającego wspólnotowy system kontroli w celu zapewnienia
przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa, zmieniającego