Poselski projekt ustawy o ustanowieniu Międzynarodowego Dnia Kobiet świętem państwowym

Druk nr 324

Warszawa, 1 marca 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja





Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o ustanowieniu Międzynarodowego
Dnia Kobiet świętem państwowym.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Krystynę Łybacką.



(-) Marek Balt; (-) Anna Bańkowska; (-) Jacek Czerniak; (-) Eugeniusz
Czykwin; (-) Tomasz Garbowski; (-) Tadeusz Iwiński; (-) Ryszard Kalisz;
(-) Tomasz
Kamiński;
(-)


Witold Klepacz; (-)
Krystyna Łybacka;
(-) Zbigniew Matuszczak; (-) Leszek Miller; (-) Grzegorz Napieralski;
(-) Cezary Olejniczak; (-) Artur Ostrowski; (-) Stanisława Prządka;
(-) Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska; (-) Tadeusz Tomaszewski; (-) Jerzy
Wenderlich; (-) Bogusław Wontor;
(-)


Stanisław Wziątek; (-) Zbyszek
Zaborowski; (-) Ryszard Zbrzyzny.

PROJEKT

Ustawa
z dnia 2012 r.
o ustanowieniu Międzynarodowego Dnia Kobiet świętem państwowym

Art. 1
Obchodzony 8 marca Międzynarodowy Dzień Kobiet jest więtem państwowym.

Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.













UZASADNIENIE

Dzień Kobiet – jest w wielu krajach wiata więtem obchodzonym co roku, które
przypomina o walce kobiet o ich prawa i jest wyrazem szacunku dla ofiar tej walki.
W Polsce od ponad 100 lat obchodzimy je w dniu 8 marca.

Walka o prawa kobiet w Polsce i na świecie.
Uznanie praw kobiet, jako powszechnych praw człowieka trwało wiele lat. Wielka
Francuska Rewolucja, od której wywodzimy współczesne warto ci demokratyczne –
wolno ć, równo ć, braterstwo – nie uznała za wła ciwe przyznanie praw kobietom.
Francuska rewolucjonistka Olimpia de Gouges widząc, że rewolucjoni ci
wykorzystują zaangażowanie kobiet, ich pracę i walkę, ale nie uznanie ich praw,
napisała wzorowany na Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela manifest o prawach
kobiet , w którym domagała się między innymi przyznania im prawa do edukacji i
rozporządzania własno cią prywatną, honorów i funkcji równych, tym
sprawowanym przez mężczyzn, możliwo ci uczestnictwa w siłach zbrojnych oraz
równo ci płci w rodzinie i w ko ciele. Mówiła, je li kobieta może wstąpić na szafot
tak jak mężczyzna, je li płaci jak mężczyzna podatki – powinna mieć prawa równe
mężczyznom. Zginęła, walcząc o równo ć kobiet, cięta na szafocie.

XIX stulecie to czas, kiedy kobiety podjęły walkę o własne prawa. Wywalczyły,
ponosząc ofiary, prawo do pracy i wynagrodzenia, prawo do nauki i studiowania na
wyższych uczelniach, prawo do wykonywania zawodów „męskich” – adwokata,
lekarza, wreszcie także prawa obywatelskie. Polki otrzymały prawo głosu w 1919
roku. Ale ostatnie w Europie Szwajcarki, dopiero w 1971 r., a obywatelki
Lichtensteinu w 1984 r. W wielu państwach na wiecie o to podstawowe prawo
obywatelskie dla kobiet walka toczy się do dzisiaj.

Kobiety w walce o swoje prawa ginęły. Były wy miewane i wsadzane do więzień.
Ustanowienie Dnia Kobiet jest hołdem dla poległych w walce i podkre leniem, że
walka o równe prawa i i równe szanse kobiet na wiecie ciągle trwa.

Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet wywodzą się z ruchów robotniczych w
Ameryce Północnej i Europie. Pierwsze obchody Narodowego Dnia Kobiet odbyły
się 28 lutego 1909 r. w Stanach Zjednoczonych. Zapoczątkowane zostały one przez
Socjalistyczną Partię Ameryki dla upamiętnienia odbywającego się rok wcze niej
nowojorskiego strajku pracownic przemysłu odzieżowego, przeciwko złym
warunkom pracy. Strajkujące kobiety zostały zamknięte w fabryce przez wła ciciela.
W pożarze, który wybuchł w budynku zginęło 126 kobiet.

W 1910 roku Międzynarodówka Socjalistyczna w Kopenhadze ustanowiła
obchodzony na całym wiecie Dzień Kobiet, który służyć miał krzewieniu idei praw
kobiet oraz budowaniu społecznego wsparcia dla powszechnych praw wyborczych
dla kobiet. W konferencji udział wzięło ponad 100 uczestniczek z 17 krajów, w tym
trzy kobiety po raz pierwszy wybrane do Parlamentu Fińskiego. Ustanowienie Dnia
Kobiet zostało przyjęte w drodze anonimowego głosowania, bez ustalania dokładnej
daty jego obchodów.

19 marca 1911 roku po raz pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzono w
Austrii, Danii, Niemczech i Szwajcarii. Domagano się prawa kobiet do głosowania i
obejmowania stanowisk publicznych, praw kobiet do pracy i szkoleń zawodowych
oraz zaprzestania dyskryminacji w miejscu pracy.

W latach pierwszej wojny wiatowej, kobiety manifestowały przeciw wojnie, w 1913-
1914 podczas Międzynarodowego Dnia Kobiet odbyły się demonstracje
antywojenne. Tego dnia więto było obchodzone po raz pierwszy w Rosji. Wiece
odbyły się tam w ostatnią niedzielę lutego, co według kalendarza gregoriańskiego
miało miejsce 8 marca. Tego dnia Dzień Kobiet obchodzony był w innych krajach, w
tym także na ziemiach polskich. Pierwsza manifestacja kobiet walczących o swoje
prawa na naszych ziemiach odbyła się w 1911 roku w Krakowie (zabór Austriacki).
Dzień Kobiet jest obecnie oficjalnym więtem w Albanii, Algierii, Armenii,
Azerbejdżanie, Białorusi, Bo ni i Hercegowinie, Brazylii, Burkina Faso, Kamerunie,
Chinach, Kubie, Włoszech, Laosie, Kazachstanie, Kirgistanie, Macedonii, Mołdawii,
Mongolii, Czarnogórze, Rumunii, Rosji, Serbii, Tadżykistanie, Ukrainie,
Uzbekistanie, Wietnamie i Zambii. W Polsce obchody Międzynarodowego Dnia
Kobiet, jako więta państwowego zlikwidowano w 1993 r. na wniosek ówczesnej
premier Hanny Suchockiej

Likwidacja Dnia Kobiet, jako więta państwowego miała oznaczać, że z chwilą
uzyskania pełnej suwerenno ci i możliwo ci demokratycznego rozwoju, walka o
równo ć i prawa została zakończona. Społeczeństwo, a przede wszystkim kobiety
nie przyjęły likwidacji swojego więta do wiadomo ci. Od lat 8 marca na ulicach
wielu miast maszerują protestując przeciw nierówno ci i dyskryminacji. Od 13 lat te
marsze przyjęły nazwę Manifa.

Dzieje się tak, bo ani w Polsce – pomimo konstytucyjnych gwarancji równo ci –
kobiety nadal nie mają ani równych z mężczyznami płac, dostępu do stanowisk i
awansów, są dyskryminowane w wielu dziedzinach i obszarach życia społecznego,
ani równouprawnienie nie stało się powszechna praktyką w skali wiata. Do dzisiaj
obchodzenie Międzynarodowego Dnia Kobiet spotyka się z przemocą np. w
Teheranie. 4 marca 2007 roku irańska policja pobiła sto osób, które planowały
zgromadzenie. Policja zaaresztowała wiele kobiet.

Prawne gwarancje praw kobiet i równouprawnienia płci. Podpisana w 1945 roku
Karta Narodów Zjednoczonych była pierwszym międzynarodowym dokumentem
potwierdzającym zasadę równo ci kobiet i mężczyzn. ONZ brała udział w
opracowywaniu międzynarodowych strategii, standardów, programów i celów
promujących podwyższanie statusu kobiet. Podstawowym dokumentem ONZ
dotyczącym kwestii równouprawnienia i praw kobiet jest Konwencja ONZ w sprawie
eliminacji wszelkich form dyskryminacji kobiet.
Organizacja Narodów Zjednoczonych i jej wyspecjalizowane agendy propagują
równoprawne uczestnictwo kobiet w realizacji celów zrównoważonego rozwoju,
pokoju, bezpieczeństwa i pełnego poszanowania praw człowieka. Problematyka
praw kobiet znajduje się w centrum działań ONZ w dziedzinach społeczno –
gospodarczo – politycznych na całym wiecie.

Rok 1975 został ogłoszony przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Kobiet. Dwa lata
później, Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję, na mocy której Dzień Praw
Kobiet i Pokoju na wiecie mógł być obchodzony w dowolnie wybranym przez
Państwa Członkowskie dniu, zgodnie z tradycją danego kraju. Przyjmując rezolucję
Zgromadzenie Ogólne uznało znaczącą rolę kobiet w rozwoju społecznym oraz
procesach pokojowych. Wezwało również do zakończenia dyskryminacji oraz
udzielenia większego wsparcia kobietom, aby mogły w pełni i na równych prawach
uczestniczyć w życiu społeczno-politycznym.

W 1993 roku Deklaracja konferencji ONZ w Wiedniu uznała „prawa kobiet i
dziewcząt, za niezbywalną i nieodłączną czę ć powszechnych praw człowieka” W
1995 r. IV wiatowa Konferencja ONZ w sprawach kobiet w Pekinie i jej kontynuacja
Pekin + 15 w 2010 r. w Nowym Jorku ustanowiły podstawową strategię walki o
prawa kobiet i równouprawnienie płci na wiecie – Platformę działania stanowiącą
wyznacznik dla państw i społeczeństw, jakie warunki należy stworzyć i jakie cele
realizować, by osiągnąć realne, a nie tylko deklaratywne równouprawnienie płci.

Obszary dyskryminacji kobiet w Polsce. O co nadal walczą polskie kobiety.

1. O prawo do godno ci i pracy. Większo ć bezrobotnych w Polsce, to kobiety.
Kobiety stanowią ponad połowę długotrwale bezrobotnych. Młode kobiety nie są
zatrudniane, ponieważ pracodawcy uważają, że „zaraz urodzą” i odejdą na urlop
macierzyński i wychowawczy, starsze – bo uważane są „za stare”. Ponad połowa
kobiet obecnie poszukujących pracy zmuszana jest do zatrudnienia na umowach
mieciowych – bez zabezpieczenia społecznego, prawa do urlopu, emerytury,
ubezpieczenia. A państwo pomimo ustawowych gwarancji prawa do pracy nie
potrafi ochronić obywatelek przed dyskryminacją na rynkach pracy;
2. O równe zarobki za równą pracę (pracę o porównywalnej warto ci) - nierówno ć
ok. 20% na niekorzy ć kobiet, pomimo konstytucyjnej normy zawartej w art. 33
Konstytucji;
3. O równe szanse w podejmowaniu decyzji dotyczących wszystkich – „cała płaca i
pół władzy”. Przyjęta w ubiegłej kadencji Sejmu zmiana w prawie wyborczym
wprowadzająca wyłącznie nakaz 35% udziału kobiet na listach wyborczych
okazała się dalece niewystarczająca i nie przyniosła wzrostu liczby kobiet w
parlamencie;
4. O ochronę i prawo do bezpieczeństwa w rodzinie i w sferze publicznej;
5. O możliwo ć godzenia ról życiowych – matki i pracownicy – o realny, równy i
powszechny dostęp do żłobków, przedszkoli dla dzieci i równo ć w tej sferze
także dla ojców;