Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych

Druk nr 3227


Warszawa, 20 stycznia 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja





Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

-
o zmianie ustawy o drogach
publicznych.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Grzegorza Schreibera.

(-) Andrzej Adamczyk; (-) Waldemar Andzel; (-) Piotr
Babinetz; (-) Barbara Bartuś; (-) Włodzimierz Bernacki; (-) Mariusz
Błaszczak; (-) Antoni Błądek; (-) Joachim Brudziński; (-) Zbigniew
Chmielowiec; (-) Witold Czarnecki; (-) Edward Czesak; (-) Zbigniew
Dolata;
(-) Jan Dziedziczak; (-) Tadeusz Dziuba; (-) Jacek
Falfus;
(-) Czesław
Hoc; (-) Józefa Hrynkiewicz; (-) Wojciech
Jasiński; (-) Krzysztof Jurgiel; (-) Mariusz Kamiński; (-) Sławomir
Kłosowski; (-) Maks Kraczkowski; (-) Leonard Krasulski; (-) Elżbieta
Kruk;
(-) Marek Kwitek; (-) Krzysztof Lipiec; (-) Maciej
Łopiński; (-) Marzena Machałek; (-) Antoni Macierewicz; (-) Ewa
Malik;
(-) Gabriela Masłowska; (-) Marcin Mastalerek; (-) Marek
Matuszewski;
(-) Marek
Opioła; (-) Anna Paluch; (-) Krystyna
Pawłowicz; (-) Stanisław Piotrowicz; (-) Bogdan Rzońca; (-) Małgorzata
Sadurska; (-) Grzegorz Schreiber; (-) Dariusz Seliga; (-) Czesław
Sobierajski; (-) Jarosław Stawiarski; (-) Jolanta Szczypińska; (-) Andrzej
Szlachta;
(-) Stanisław
Szwed; (-) Janusz Śniadek; (-) Grzegorz
Tobiszowski;
(-) Witold Waszczykowski; (-) Michał
Wojtkiewicz; (-) Sławomir Zawiślak; (-) Jarosław Zieliński; (-) Maria Zuba.
Projekt
Ustawa
z dnia …… 2015 r.
o zmianie ustawy o drogach publicznych

Art. 1
W ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U.2013.260 j.t. z
późn. zm.) art. 10 ust. 5. otrzymuje brzmienie:
„ 5. Odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem drogi, o której
mowa w art. 3 pkt 1, zostaje pozbawiony dotychczasowej kategorii i zaliczony
do kategorii drogi gminnej.”.
Art. 2.
1. Rada gminy, w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy,
może, w drodze uchwały, pozbawić kategorii drogi gminnej odcinek drogi, który
został zaliczony do kategorii drogi gminnej na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy
zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym.
2. Odcinek drogi, o którym mowa w ust. 1, zostaje zaliczony do kategorii dróg
krajowych.

Art. 3
Ustawa wchodzi w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.


Uzasadnienie

Przedkładany projekt ustawy jest częściowo tożsamy z projektem
zawartym w druku sejmowym nr 1032, który – z uwagi na jego ogromne
znaczenie dla jednostek samorządu terytorialnego oraz wynikającą z tego
potrzebę zmian - był w trybie pilnym rozpatrywany przez Sejm. Projekt ten
ostatecznie został uchwalony w dnia 13 września 2013, niemniej nie wszedł w
życie, ponieważ Prezydenta RP skierował go do Trybunału Konstytucyjnego.
Trybunał do dziś nie rozstrzygnął wniosku Prezydenta, przez co art. 10 ust. 5
ustawy o drogach publicznych w dalszym ciągu obowiązuje w brzmieniu
dotychczasowym. Warto podkreślić, że obowiązująca treść wskazanego przepisu
również budzi uzasadnione zastrzeżenia konstytucjonalistów. Głębokie
wątpliwości w tym zakresie wyraża choćby stanowisko Sejmu zawarte w druku
Biura Analiz Sejmowych- WPTK-34/13 z dnia 12 lipca 2013 roku.
Negatywnymi
skutkami
niekonstytucyjności
obu
zapisów
kontrowersyjnego przepisu art. 10 ust. 5 obarczane są gminy, które ponoszą
istotne koszty finansowe związane z istniejącym stanem rzeczy. W związku z
tym, niezbędna jest zmiana, która pozwoli na właściwe uregulowanie sytuacji
łączącej się z przekazywaniem jednostkom samorządu terytorialnego odcinków
dróg.
Projektowana regulacja wraca do idei zniwelowania szkodliwych skutków
obowiązywania dotychczasowego zapisu art. 10 ust. 5 ustawy o drogach
publicznych. Uregulowanie to w brzmieniu dotychczasowym ustala automatyzm
przejmowania przez samorząd gminny odcinka drogi krajowej, wojewódzkiej
albo powiatowej, który został zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem, co
następuje w chwili oddania do użytkowania tego odcinka. Jak wynika
z doświadczenia, rozwiązanie takie jest niefunkcjonalne w przypadkach
odcinków dróg krajowych zastępowanych odcinkami nowymi. Automatyczne
przekazywanie samorządom gminnym odcinków dotychczasowych dróg
krajowych, bez każdorazowego rozpoznania konkretnego przypadku, rodzi
sytuacje konfliktowe. Wiele bowiem samorządów gminnych nie jest zdolnych
do udźwignięcia ciężarów finansowych związanych z utrzymaniem odcinków
dawnych dróg krajowych. Aktualnie spory dotyczące przekazania dróg mają
miejsce w Zduńskiej Woli, Sieradzu i Łodzi (konflikty o dotychczasowe odcinki
dróg krajowych nr 12 i 14). Samorządowcy ostrzegają, że będą zmuszeni
zamykać rzeczone odcinki dróg. Brak funduszy na zarządzanie drogą będzie w
konsekwencji prowadził do dużego zagrożenia zdrowia i życia dla uczestników
ruchu drogowego.
W odniesieniu do dróg krajowych, automatyzm przewidziany w art. 10
ust. 5 ustawy doprowadzić może do zapaści finansowej samorządów gminnym,
a także do nieodpowiedniego utrzymania dróg, co w rzeczywistości może
skutkować znaczącym pogorszeniem na nich bezpieczeństwa drogowego.
Racjonalny ustawodawca winien wprowadzać rozwiązania elastyczne, które
będą mogły być z powodzeniem stosowane w różnych przypadkach, a które
jednocześnie dadzą możliwość indywidualnego rozpatrywania spraw. Dlatego
projektodawcy proponują nowe rozwiązanie. Sprowadza się ono do
doprecyzowania zapisu kontrowersyjnego art. 10 ust. 5, a tym samym
likwidacji problematycznego rozwiązania. W przypadku zastąpionego odcinka
drogi krajowej na dotychczasowych zasadach okazać się może, że odcinek taki
wcale nie utracił swojego charakteru. Niewykluczone jest wprowadzenie
odpłatności za przejazd nie tylko autostradami, ale także drogami
ekspresowymi, a wielu uczestników ruchu drogowego, w sytuacji obowiązku
uiszczenia opłaty za przejazd drogą szybkiego ruchu, wybierać będzie drogi
alternatywne. Jednocześnie liczba uczestników ruchu się zwiększa. Okazać się
więc może, że natężenie ruchu na konkretnym zastępowanym odcinku drogi
krajowej wcale nie spadnie w perspektywie średnio- i długoterminowej.
Projektowany przepis zwiększa racjonalność działań w zakresie przekazywania
zastępowanych odcinków dróg oraz zapewnia jasne kryterium wyznaczające
możliwość takiej decyzji. Przekazanie „starej” zastąpionej drogi będzie mogło
mieć miejsce tylko w sytuacji wybudowania nowego odcinka będącego drogą
publiczną ogólnodostępną, czyli w zasadzie bezpłatną. Takie rozwiązanie
ograniczy automatyzm w przekazywaniu odcinków dróg w związku
z wybudowaniem w okolicy autostrady lub drogi szybkiego ruchu.
Wprowadzona zmiana zabezpieczy społeczności lokalne przed przekierowaniem
wzmożonego ruchu na przejęte przez nie dawne drogi krajowe.