Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o finansach publicznych

– 5 –
Art. 2. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r.
poz. 885, z późn. zm.)) w art. 50 w ust. 6 w pkt 7 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje
się pkt 8 w brzmieniu:
„8) wydatków obronnych w części budżetu państwa „obrona narodowa” oraz w dziale
„obrona narodowa” w innych częściach budżetu państwa.”.
Art. 3. Przepisy art. 6, art. 7 oraz art. 11 ust. 3 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, stosuje się po raz pierwszy do ustawy budżetowej na rok 2016.
Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.


3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 938 i 1646 oraz
z 2014 r. poz. 379, 911, 1146, 1626 i 1877.

UZASADNIENIE
Przedmiotowy projekt wprowadza zmiany do ustawy z dnia 25 maja 2001 r.
o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2009 r. Nr 67, poz. 570, z późn. zm.), zwanej dalej
„ustawą”, oraz do ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.). Konieczność wprowadzenia jednocześnie zmian do
dwóch ustaw uzasadniona jest niewątpliwym związkiem tematycznym. Projektowana
nowelizacja ustawy wymusza zmiany w ustawie o finansach publicznych w celu
zharmonizowania projektowanych rozwiązań. Podstawowym celem nowelizacji jest
uwzględnienie na gruncie przepisów ustawowych ustaleń państw członkowskich NATO
podjętych na szczycie w Newport 2014 r. oraz deklaracji Prezydenta RP i Rządu RP
w zakresie zwiększenia poziomu finansowania wydatków obronnych do wysokości 2%
PKB. Pozostałe zmiany m.in. w zakresie okresów planistycznych, udzielania zaliczek,
dotowania Zakładu Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego,
świadczenia usług wojskowych, jak również udzielania wsparcia wojskom obcym, są
konsekwencją dotychczasowych doświadczeń w tych obszarach.
Art. 1 projektu ustawy
1) art. 2 ust. 2 oraz art. 5 ust. 4 (art. 1 pkt 1 oraz pkt 3 lit. b projektu ustawy)
Zmiany cyklu planowania i programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP z 2-letniego na
4-letni i okresu planistycznego 6-letniego na 10-letni (art. 2 ust. 2 ustawy) związane są
z koniecznością harmonizacji prawa narodowego z rozwiązaniami w tym zakresie
przyjętymi w ramach NATO. W konsekwencji zmiany cyklu planowania
i programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP z 2-letniego na 4-letni, konieczna jest
zmiana na 4-letni okresu, w którym Rada Ministrów składa Sejmowi informację
o wykonaniu „Programu rozwoju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach ...”
(art. 5 ust. 4 ustawy).
2) art. 4 ust. 1 i 3 (art. 1 pkt 2 projektu ustawy)
Ustawa z dnia 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz
finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w wielu miejscach odwołuje się
do programu, o którym mowa w art. 4 ust. 1, tj. do programu przebudowy
i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych w latach 2001–2006. W konsekwencji
przedmiotowe odwołania straciły na aktualności. „Następcą” programu przebudowy
i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych w latach 2001–2006 jest program rozwoju Sił
Zbrojnych, o którym mowa w art. 4 ust. 3, wprowadzany na kolejne okresy
planistyczne. Propozycja zmiany w art. 4 ma na celu zapewnienie, że odwołania do
programu występujące wielokrotnie w treści ustawy będą dotyczyły obowiązującego
dokumentu.
3) art. 5 ust. 2 pkt 3 (art. 1 pkt 3 projektu ustawy)
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r.
poz. 907, z późn. zm.) w art. 4b ust. 1 pkt 6 wskazuje, że ustawy tej nie stosuje się do
zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa udzielanych przez rząd
Rzeczpospolitej Polskiej rządowi innego państwa.
Należy zauważyć, że z dotychczasowego brzmienia art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 25 maja
2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej wynika, że realizację programu powierza się Ministrowi,
a więc powinien mieć on narzędzia w celu realizacji tego obowiązku.
Mając na uwadze praktyczne aspekty dotyczące zarówno procesu zawierania, jak
i wykonywania umów związanych z programem przebudowy i modernizacji technicznej
Sił Zbrojnych RP, za zasadne wydaje się przyznanie Radzie Ministrów możliwości
upoważnienia Ministra Obrony Narodowej do zawierania i realizacji przedmiotowych
umów, które są umowami cywilnoprawnymi. Ponadto rozwiązanie to zwiększy
efektywność w zakresie realizacji powierzonego Ministrowi Obrony Narodowej
programu przebudowy i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP.
4) art. 6 ust. 2 (art. 1 pkt 4 projektu ustawy)
Art. 6 ust. 2 w obowiązującym brzmieniu wskazuje, że darowizny, zapisy i spadki mogą
być źródłem finansowania programu. Proponuje się jedynie, aby darowizny, zapisy
i spadki stanowiły przychód Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych (projektowany
art. 11 ust. 3 pkt 8 ustawy), a nie samodzielne i bezpośrednie źródło finansowania
wydatków obronnych.
5) art. 7 (art. 1 pkt 5 projektu ustawy)
Zgodnie z obowiązującym art. 7 ust. 1 ustawy, na finansowanie potrzeb obronnych
Polski przeznacza się corocznie wydatki z budżetu państwa w wysokości nie niższej niż
2
1,95% PKB z roku poprzedniego. Mając na uwadze ustalenia państw członkowskich
NATO podjęte na szczycie w Newport 2014 r. oraz deklaracje Prezydenta RP i Rządu
RP w zakresie wzmocnienia zakresu finansowania Sił Zbrojnych RP, proponuje się
zwiększenie limitu wydatków obronnych z budżetu państwa z „nie niższej niż 1,95%
PKB” do „nie niższej niż 2% PKB”.
Powyższe rozwiązania będą miały zastosowanie po raz pierwszy do ustawy budżetowej
na rok 2016.
W projektowanym art. 7 uchyla się ust. 5, który wskazuje, że limit wydatków
obronnych, określony na podstawie art. 7 ust. 1 nie obejmuje wydatków na
sfinansowanie wyposażenia Sił Zbrojnych w samoloty wielozadaniowe, realizowanych
na podstawie odrębnych przepisów. Powyższe uzasadnione jest tym, że Program
wyposażenia Sił Zbrojnych w samoloty wielozadaniowe zostanie zakończony w roku
2015. W konsekwencji od 2016 r. nie będą potrzebne szczególne uregulowania
dotyczące finansowania wyposażenia Sił Zbrojnych w samoloty wielozadaniowe.
Ponadto proponuje się również uchylenie ust. 6 w art. 7, który wskazuje, że środki
nieuwzględnione w budżecie, a niezbędne dla wykonania zadań poza granicami Polski
przez jednostki organizacyjne Sił Zbrojnych powinny pochodzić z rezerw celowych lub
rezerwy ogólnej Rady Ministrów. Przedmiotowy obszar reguluje bowiem już art. 9
ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1510), który
stanowi, że Rada Ministrów zapewni środki finansowe na użycie lub pobyt jednostek
wojskowych poza granicami państwa w przypadkach określonych w art. 2, jeżeli środki
na ten cel nie zostały uwzględnione w budżecie Ministerstwa Obrony Narodowej albo
urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
6) art. 11 ust. 3 pkt 1 lit. a (art. 1 pkt 6 projektu ustawy)
W obecnej sytuacji międzynarodowej, w związku ze zwiększonym zaangażowaniem
wojsk obcych w przedsięwzięcia szkoleniowe realizowane na terytorium Polski,
omawiane zagadnienie ma zdecydowanie większą skalę niż w latach ubiegłych.
W ramach Wsparcia Państwa-Gospodarza (Host Nation Support) z budżetu państwa
z części 29 – Obrona narodowa przejściowo finansuje się w określonym zakresie
zabezpieczenie logistyczne wojsk obcych przebywających na terytorium Polski.
Uzyskany od wojsk obcych zwrot poniesionych wydatków w znacznej części jest
3
obecnie odprowadzany na dochody budżetu państwa. Siły Zbrojne RP nie mogą ponosić
negatywnych konsekwencji przedsięwzięć realizowanych w ramach współpracy
międzynarodowej. Stąd też proponuje się, aby uzyskane zwroty wydatków za udzielone
wsparcie wojskom obcym oraz udostępnianie im poligonów stanowiły w całości
przychód Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych (FMSZ). Wydatki z FMSZ przeznacza
się na realizację programu, co obejmuje zróżnicowany katalog wydatków, w tym
również wydatki na odtworzenie zużytych środków materiałowych przekazanych
w naturze z tytułu wsparcia Państwa-Gospodarza dla wojsk obcych. W konsekwencji
zakup środków na wsparcie państw obcych będzie finansowany ze środków
budżetowych, jak również ze środków FMSZ. Tym samym uzyskany od wojsk obcych
zwrot poniesionych wydatków będzie wykorzystywany na odtwarzanie środków
materiałowych zakupionych ze środków budżetowych.
7) art. 11 ust. 3 pkt 1 lit. b oraz art. 11a (art. 1 pkt 6 oraz pkt 7 projektu ustawy)
Siły Zbrojne RP dysponując specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem i sprzętem,
realizują zadania na rzecz bardzo zróżnicowanego katalogu podmiotów zewnętrznych,
w tym na rzecz jednostek organizacyjnych sektora finansów publicznych, ale również
na rzecz podmiotów komercyjnych. Formą działania Sił Zbrojnych RP na rzecz
podmiotów zewnętrznych są specjalistyczne usługi wojskowe wykonywane w czasie
realizacji zadań szkoleniowych, o których mowa w art. 11 ust. 3 pkt 1 lit. b ustawy. Na
gruncie przepisów powszechnie obowiązujących brak jest innych regulacji
doprecyzowujących m.in. możliwość świadczenia usług w określonych
okolicznościach, zakres i charakter świadczonych usług, katalog podmiotów, na rzecz
których takie usługi mogą być świadczone, jak również katalog kosztów podlegających
zwrotowi. Zasadne wydaje się wobec tego uregulowanie przedmiotowego obszaru na
gruncie przepisów powszechnie obowiązujących. Proponuje się przyjąć zasadę pełnego
zwrotu kosztów realizacji usługi. W kontekście dotychczasowych doświadczeń
proponuje się jednak, aby w przypadkach uzasadnionych szczególnym interesem
publicznym lub szczególnym interesem Sił Zbrojnych RP istniała możliwość
odstąpienia od naliczania kosztów pośrednich.
Zgodnie z obecnie obowiązującym zapisem ustawowym musi istnieć ścisły związek
między charakterem usługi oraz planem szkolenia tej jednostki. Jakkolwiek oczywisty
musi być związek między charakterem usługi a specjalistycznym przygotowaniem
4