Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt

– 5 –
4)
podpis posiadacza zwierząt.
9. Do wniosku dołącza się kopię decyzji, o której mowa w art. 57e ust. 4, oraz
dokumenty potwierdzające wykonanie tej decyzji.
10. Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przekazuje
ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa, w terminie 60 dni od daty upływu terminu
na złożenie wniosku o przyznanie rekompensaty, informację o faktycznej liczbie
zwierząt z gatunków wrażliwych, za które będą przyznane rekompensaty.
11. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia,
warunki i częstotliwość wypłaty rekompensat oraz stawkę za zwierzę, odrębnie dla
każdego gatunku zwierząt wrażliwych, biorąc pod uwagę przewidywany okres
obowiązywania zakazów, o których mowa w art. 57e ust. 4, długość cyklu
produkcyjnego, średnią cenę rynkową zwierząt danego gatunku oraz liczbę zwierząt,
o której mowa w ust. 10.
Art. 57h. Do ustalania wysokości, umarzania, odraczania terminu spłaty
i rozkładania na raty płatności nienależnie pobranej rekompensaty i odsetek za zwłokę
stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1438).”;
4)
w art. 78 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) nie stosuje się do nakazów, zakazów lub ograniczeń wydanych w celu zwalczania
choroby zakaźnej zwierząt lub zapobiegania takiej chorobie, wymienionych
w art. 44 ust. 1 pkt 1, 3, 6, 9, pkt 10 lit. c, pkt 12–14 i 17, ust. 1a pkt 1, 2 i pkt 6
lit. c, art. 45 ust. 1 pkt 2–5, 6, 10 i 11, art. 46 ust. 3 pkt 2–5, 6, 8a i 10 oraz art. 57e
ust. 4,”;
5)
w art. 85 w ust. 1:
a)
pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) nie stosuje się do nakazów, zakazów lub ograniczeń, wydanych w celu
zwalczania choroby zakaźnej zwierząt lub zapobiegania takiej chorobie,
wymienionych w art. 44 ust. 1 pkt 4, 5, 7, 8, pkt 10 lit. a i b, pkt 11, 15 i 16,
ust. 1a pkt 3–5 i pkt 6 lit. a i b, art. 45 ust. 1 pkt 5a, 7 i 8 oraz art. 46 ust. 3
pkt 5a i 7,”,
b) w pkt 9 w lit. a dodaje się tiret piąte w brzmieniu:
„– bioasekuracji”.
– 6 –
Art. 2. 1. Maksymalny limit wydatków z budżetu państwa, będących skutkiem
finansowym ustawy zmienianej w art. 1, nie przekroczy:
1)
w odniesieniu do rekompensat, o których mowa w art. 57g ust. 1 ustawy zmienianej
w art. 1:
a)
w 2015 r. kwoty 2 050 300 zł,
b)
w 2016 r. kwoty 3 658 500 zł,
c)
w 2017 r. kwoty 3 658 500 zł,
d)
w 2018 r. kwoty 3 658 500 zł,
e)
w latach 2019–2024 kwoty 0 zł;
2)
w odniesieniu do odszkodowań, o których mowa w art. 57f ustawy zmienianej w art. 1:
a)
w 2015 r. kwoty 11 030 614 zł;
b)
w 2016 r. kwoty 8 652 116 zł;
c)
w latach 2017–2024 kwoty 0 zł.
2. Minister właściwy do spraw rolnictwa monitoruje przekroczenie limitu wydatków,
o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz w razie potrzeby wdraża mechanizm korygujący.
3. Mechanizm korygujący, o którym mowa w ust. 2, polega na proporcjonalnym,
w zależności od liczby zwierząt z gatunków wrażliwych, za które będą przyznane
rekompensaty, zmniejszeniu stawki za zwierzę, określonej w przepisach wydanych na
podstawie art. 57g ust. 11 ustawy zmienianej w art. 1.
4. Minister właściwy do spraw rolnictwa monitoruje przekroczenie limitu wydatków,
o których mowa w ust. 1 pkt 2, a właściwy miejscowo wojewoda w razie potrzeby wdraża
mechanizm korygujący.
5. Mechanizm korygujący, o którym mowa w ust. 4, polega na wstrzymaniu lub
zaprzestaniu przekazywania powiatowym lekarzom weterynarii informacji, o których mowa
w art. 57e ust. 5 pkt 2 ustawy zmienianej w art. 1.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
UZASADNIENIE
Głównym celem projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz
zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt jest ograniczenie liczby gospodarstw
spełniających niskie standardy w zakresie bioasekuracji (biobezpieczeństwa), co
przyczyni się do zapobieżenia szerzeniu się chorób zakaźnych zwierząt podlegających
obowiązkowi zwalczania na zwierzęta z gatunków wrażliwych przebywające
w gospodarstwach.
Bezpośrednim powodem podjęcia prac legislacyjnych było zagrożenie
rozprzestrzenienia się afrykańskiego pomoru świń z dzików wolno żyjących na świnie
utrzymywane w gospodarstwach na obszarze województwa podlaskiego, gdzie
zanotowano pierwszy i kolejne przypadki tej choroby u dzików. W tej sytuacji
niezbędne jest podjęcie wszelkich możliwych środków, aby zapobiec przeniesieniu się
tej choroby na teren gospodarstw, w których są utrzymywane zwierzęta z gatunków
wrażliwych, co mogłoby spowodować duże straty ekonomiczne.
Podniesienie poziomu bioasekuracji w gospodarstwach, w których są utrzymywane
zwierzęta, będzie możliwe przez realizację w nich programu bioasekuracji.
W projekcie ustawy zaproponowano, aby program bioasekuracji opracowany przez
Głównego Lekarza Weterynarii wprowadzany był do realizacji na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, w drodze rozporządzenia ministra
właściwego do spraw rolnictwa. Minister właściwy do spraw rolnictwa będzie mógł
wprowadzić taki program, mając na względzie zmniejszenie zagrożenia szerzenia się
chorób zakaźnych zwierząt na zwierzęta z gatunków wrażliwych przebywające
w gospodarstwie oraz umożliwienie podmiotom utrzymującym zwierzęta tych
gatunków osiągnięcie poziomu bioasekuracji wymaganego w tym programie.
Program bioasekuracji będzie zawierał między innymi:
1) określenie chorób zakaźnych zwierząt, których szerzeniu się ma zapobiec realizacja
programu,
2) określenie gatunków zwierząt objętych tym programem,
3) określenie obszaru, na którym będzie obowiązywał ten program,
4) analizę poziomu bioasekuracji na obszarze objętym tym programem,
5) prawdopodobny czas trwania programu oraz określenie celu, który ma zostać
osiągnięty do dnia jego zakończenia,
6) określenie wymagań dotyczących bioasekuracji, które mają spełnić gospodarstwa
objęte tym programem,
7) określenie kwoty przeznaczonej na wypłatę odszkodowań, w każdym roku
realizacji tego programu,
8) określenie szczegółowego sposobu i trybu realizacji programu.
Ponadto w programie bioasekuracji, w zależności od potrzeb, możliwe będzie
wskazanie niezbędnych w celu realizacji tego programu nakazów i zakazów, biorąc pod
uwagę nakazy i zakazy przewidziane odpowiednio w art. 44 ust. 1a oraz w art. 45
ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób
zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1539). Konieczność ewentualnego wskazania
określonych nakazów i zakazów zależeć będzie każdorazowo od danej choroby
zakaźnej (np. czynnika chorobotwórczego, dróg szerzenia się choroby) oraz sytuacji
epizootycznej w odniesieniu do tej choroby.
Realizacja programu bioasekuracji będzie finansowana przez posiadaczy zwierząt,
z wyłączeniem kosztów nadzoru sprawowanego przez Inspekcję Weterynaryjną. Nadzór
nad realizacją wprowadzonego w drodze rozporządzenia programu będzie sprawował
Główny Lekarz Weterynarii.
Wprowadzenie programu bioasekuracji dla gospodarstw, w których są utrzymywane
określone gatunki zwierząt (np. świnie) na terytorium państwa lub jego części
w zależności od sytuacji epizootycznej i epidemicznej państwa, ma na celu
zmniejszenie skutków ekonomicznych i gospodarczych wynikających z wystąpienia
choroby zakaźnej zwierząt.
Odpowiednie postępowanie w zakresie bezpieczeństwa biologicznego pomaga
ograniczyć ryzyko wystąpienia chorób zakaźnych zwierząt oraz ich rozprzestrzeniania
się. Chroni zdrowie zwierząt i poprawia ich dobrostan oraz wpływa na efektywność
ekonomiczną gospodarstw. Podstawowym kryterium bezpieczeństwa biologicznego
w gospodarstwach jest utrzymywanie wysokich standardów higieny. Bardzo istotna jest
wysoka świadomość nie tylko służb weterynaryjnych, ale i hodowców odnośnie do
czynnika chorobotwórczego, objawów choroby i odpowiednich standardów w zakresie
bezpieczeństwa biologicznego. Utrzymywanie w gospodarstwie odpowiednich
standardów bioasekuracji przez wszystkich, którzy zajmują się zwierzętami
2
gospodarskimi i mają z nimi kontakt, jest czynnikiem decydującym o zapobieżeniu
rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych zwierząt.
Wdrożenie przepisów programu bioasekuracji umożliwi ograniczenie szerzenia się
czynników chorobotwórczych wśród zwierząt z gatunków wrażliwych i tym samym
ograniczy koszty ewentualnego zwalczania tej choroby.
Niezwykle istotne jest wprowadzenie odpowiedniego programu bioasekuracji,
zwłaszcza na obszarach, na których ustanowiono środki kontroli w zakresie zdrowia
zwierząt w odniesieniu do konkretnej jednostki chorobowej (np. afrykańskiego pomoru
świń). Na takich obszarach wszystkie gospodarstwa powinny bowiem posiadać taki sam
poziom biobezpieczeństwa.
Czas trwania programu bioasekuracji jest związany ściśle z sytuacją epizootyczną
w odniesieniu do danej choroby zakaźnej zwierząt. Wstępnie planuje się, że program
bioasekuracji opracowany w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń
u dzików będzie realizowany przez cztery lata.
Główną korzyścią z wprowadzenia programu bioasekuracji będzie niedopuszczenie do
przeniesienia czynnika chorobotwórczego do gospodarstw, co w efekcie nie spowoduje
ograniczenia eksportu zwierząt, mięsa oraz produktów pochodzenia zwierzęcego,
a jednocześnie zmniejszy koszty zwalczania chorób metodami administracyjnymi.
W przypadku wprowadzenia na określonym obszarze programu bioasekuracji należy
zapewnić posiadaczom zwierząt z gatunków objętych takim programem czas na
dostosowanie się do nowych wymagań.
Przewiduje się, że w terminie określonym w programie bioasekuracji posiadacz takich
zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie, które nie spełnia wymagań określonych
w tym programie, będzie mógł złożyć oświadczenie, że gospodarstwo, w którym
przebywają te zwierzęta, nie spełni wymagań określonych w tym programie. W takim
przypadku
powiatowy lekarz weterynarii, po przeprowadzeniu kontroli
w gospodarstwie, wyda decyzję nakazującą zabicie utrzymywanych w gospodarstwie
zwierząt z gatunków wrażliwych lub poddanie tych zwierząt ubojowi oraz zakazującą
wprowadzania do gospodarstwa i utrzymywania w nim takich zwierząt przez okres
wskazany w programie.
3