Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego

weryfikacji pod kątem ewentualnego uzupełnienia, kompletność wykazów oceniają na
podstawie określonych kryteriów. Wykaz kompletny to taki, który jest zgodny
z ewidencją gruntów i budynków, czyli jedynym publicznym zbiorem informacji
o gruntach, budynkach i lokalach, obejmującym całe terytorium RP, z wyjątkiem morza
terytorialnego, prowadzonym na podstawie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo
geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, z późn. zm.)
i rozporządzenia z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków
(Dz. U. Nr 38, poz. 454), oraz z obowiązującymi zasobami nieruchomości
prowadzonymi przez reprezentantów sektora publicznego na podstawie ustawy z dnia
21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651,
z późn. zm.). Kompletność wykazu powinna być oceniana przez starostę według stanu
na dzień jego sporządzenia na podstawie art. 1 ust. 1 zmienionej ustawy.

Dla usprawnienia procesu uzupełniania wykazów w art. 1a ust. 2 przewidziany został
obowiązek współpracy marszałków województw, wójtów, burmistrzów i prezydentów
miast oraz innych niż starostowie organów reprezentujących Skarb Państwa ze
starostami. Zaproponowany został także nowy, efektywniejszy i szybszy sposób
przekazywania przez starostów i wojewodów danych oraz ich gromadzenia przez
Głównego Geodetę Kraju, koordynującego działania z zakresu zintegrowanego systemu
informacji o nieruchomościach, z wykorzystaniem infrastruktury teleinformatycznej
(art. 1a ust. 1 i 3 – 6). Na podstawie powyższych danych Główny Geodeta Kraju
dokona uzupełnienia zestawienia krajowego dla obszaru całego kraju. Projekt daje przy
tym wojewodom oraz GGK możliwość żądania uzupełnienia w dalszym ciągu
niekompletnych, odpowiednio, wykazów oraz danych – z określeniem terminu i zakresu
uzupełnienia.
Art. 1a (jak również późniejszy przepis art. 4a) przewiduje przesunięcie obowiązków
i kompetencji z zakresu koordynacji prac nad krajowym zestawieniem zbiorczym
z ministra właściwego ds. administracji publicznej na Głównego Geodetę Kraju.
Wprowadzone w projekcie bezpośrednie nałożenie obowiązków ustawowych na
wspomniany organ wynika z faktu, iż zestawienie zbiorcze, o którym mowa
w art. 1 ust. 4, zostało sporządzone w oparciu o upoważnienie udzielone mu jako
koordynującemu działania z zakresu zintegrowanego systemu informacji
o nieruchomościach. Rozwiązanie wprowadzone w projektowanej regulacji pozwoli na

4
uniknięcie wydawania kolejnego dokumentu cedującego zadania i kompetencje na
Głównego Geodetę Kraju faktycznie zawiadującego wspomnianą w projekcie
infrastrukturą teleinformatyczną.
Z uwagi na prolongatę terminu przewidzianego na uzupełnienie wykazów, wydłużeniu
musiał ulec do 72 miesięcy termin (liczony od dnia wejścia w życie ustawy z dnia
7 września 2007 r., tj. od dnia 19 listopada 2007 r.) na złożenie przez uprawnione
organy we właściwych sądach rejonowych wniosków o ujawnienie w księgach
wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu
terytorialnego (art. 2a).
Terminy określone w art. 2 mają charakter instrukcyjny, co nie powoduje – w wypadku
ich niezachowania – konieczności nowelizacji art. 2 zmienianej ustawy.
Zmiana brzmienia art. 3 ust. 2 oraz dodanie art. 3a ma charakter dostosowujący do
wcześniejszych propozycji.
Proponuje się uchylenie art. 4, w miejsce którego w art. 4a przewidziane zostały nowe
rozwiązania w zakresie kontroli oraz realizacji obowiązku sprawozdawczości.
Przeprowadzana przez wojewodów kontrola obejmować będzie oprócz wykonywania
obowiązku składania we właściwych sądach rejonowych wniosków o ujawnienie
w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości sektora publicznego również
realizację obowiązku składania do właściwych sądów wniosków o stwierdzenie nabycia
własności nieruchomości przez Skarb Państwa. Kontrola ta dotyczyć będzie ustalenia
faktycznego złożenia wniosku. Ustalenie braku wykonywania zadań nałożonych ustawą
obligować będzie właściwego wojewodę do niezwłocznego zawiadomienia organu
sprawującego nadzór nad działalnością organu dopuszczającego się uchybienia (na
przykład wobec wójta zawiadomienie będzie kierowane do rady gminy, wobec starosty
– do rady powiatu, wobec marszałka województwa – do sejmiku województwa, wobec
Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe – do ministra właściwego do
spraw środowiska, wobec Agencji Nieruchomości Rolnych – do ministra właściwego do
spraw rozwoju wsi itd.). Zawiadomienie przez wojewodę będzie następowało również
na wniosek właściwego starosty jako podmiotu posiadającego dobrą znajomość stanu
zasobów nieruchomości sektora publicznego na terenie powiatu.
W nowelizacji proponuje się, by minister właściwy do spraw administracji publicznej
przedstawił raz w roku – do dnia końca pierwszego kwartału – w latach 2013 i 2014,
oraz do końca drugiego kwartału w roku 2015 Radzie Ministrów informację o stanie

5
realizacji ustawy, tj. o uaktualnionym zestawieniu zbiorczym, sporządzonym na
podstawie art. 1a ust. 6 (w wyniku uzupełnienia pierwotnych wykazów) w związku
z art. 4a ust. 2 (w wyniku uaktualnienia zastawienia krajowego). Informacja ta
bazowałaby na danych znajdujących się w będącym w gestii Głównego Geodety Kraju
uaktualnionym krajowym zestawieniu zbiorczym. Wprawdzie zasadniczo realizacja
obowiązku sprawozdawczości powinna być zakończona do dnia 15 stycznia 2014 r., to
biorąc pod uwagę trwające postępowania sądowe w sprawach nieruchomości o
nieuregulowanym stanie prawnym, przewiduje się przedłużenie terminu związanego z
przekazywaniem sprawozdań do początku 2015 r. Tendencja widoczna w porównaniu
zestawienia krajowego według stanu na dzień 19 sierpnia 2009 r. i 28 maja 2010 r.,
polegająca na zmniejszaniu się liczby nieujawnionych w księgach wieczystych
nieruchomości sektora publicznego, pozwala na określenie przewidywanego terminu
zakończenia procesu sprawozdawczości.
W art. 4a ust. 5 proponuje się, aby Główny Geodeta Kraju sporządził w terminie do
końca I kwartału 2015 roku wykaz nieruchomości Skarbu Państwa i jednostek
samorządu terytorialnego, dla których nie zostały złożone wnioski o ujawnienie
w księgach wieczystych prawa własności. Wykaz ten będzie pomocny w dokonaniu
ostatecznej diagnozy stanu nieruchomości sektora publicznego. Projekt dopuszcza
bowiem sytuację, w której w okresie realizacji zadań ustawowych (w latach

2012 – 2015) nie w przypadku wszystkich nieruchomości objętych ustawą dojdzie do
złożenia właściwych wniosków, co może być spowodowane wystąpieniem
skomplikowanych i złożonych stanów prawnych nieruchomości.
Szczegółowe unormowania w sprawie zakresu uzupełnienia wykazu (art. 1a ust. 1),
sposobu i formy przekazywania wykazu (art. 1a ust. 1) i danych (art. 1a ust. 4) oraz
sposobu uzupełnienia zestawienia zbiorczego dla obszaru całego kraju (art. 1a ust. 6)
zostaną zawarte w rozporządzeniu, do którego wydania został w projekcie upoważniony
minister właściwy do spraw administracji publicznej (art. 4b). Powyższe rozporządzenie
określi także zakres informacji zawartych w sprawozdaniach (art. 4a ust. 1), sposób
i formę przekazywania sprawozdań i danych (art. 4a ust. 1 i 2), a także sposób
dokonywania uaktualnienia zestawienia zbiorczego nieruchomości dla obszaru całego
kraju. Dotychczasowy brak regulacji w tym zakresie znacząco utrudnia
przeprowadzanie aktualizacji krajowego zbiorczego zestawienia.

6
Propozycja uchylenia art. 8 jest bezpośrednią konsekwencją przyjęcia przedstawionego
powyżej odmiennego sposobu kontroli wykonania obowiązku składania wniosków
o ujawnienie prawa własności nieruchomości sektora publicznego w księgach
wieczystych oraz o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez Skarb Państwa.
Zgodnie z projektowanym przepisem przejściowym – postępowanie o ukaranie osoby
zobowiązanej do ujawnienia w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości
Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego wszczęte i niezakończone
decyzją ostateczną do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy umarza się. Powyższe
rozwiązanie wynika z faktu, iż dotychczasowy przepis uprawniający wojewodów do
nakładania kar w praktyce nie stanowił skutecznego sposobu kontroli i egzekwowania
wykonania obowiązku składania właściwych wniosków. Wprowadzona zmiana ma na
celu podniesienie skuteczności w egzekwowaniu obowiązków spoczywających na
organach.
W art. 3 ustala się roczny limit wydatków w latach 2012 – 2015, czyli w okresie
wykonywania ustawy.
W przypadku zagrożenia przekroczenia przyjętego na dany rok budżetowy
maksymalnego limitu wydatków, o którym mowa w art. 3 ust. 1, zostaną zastosowane
mechanizmy korygujące polegające na:
– obniżeniu kosztów przeznaczonych na utrzymanie i modernizację infrastruktury
teleinformatycznej w zakresie rozwiązań sprzętowych i oprogramowania (GUGiK),
– obniżeniu kosztów przeznaczonych na obsługę techniczną infrastruktury
teleinformatycznej (wojewodowie).
Mogą one zostać zastosowane nie stanowiąc zagrożenia dla realizacji zadań
przewidzianych w ustawie. Określone w projekcie koszty wynikają z konieczności:
a) utrzymania infrastruktury teleinformatycznej systemu Integrującej Platformy
Elektronicznej (Główny Urząd Geodezji i Kartografii),
b) utrzymania i modernizacji infrastruktury teleinformatycznej w zakresie rozwiązań
sprzętowych i oprogramowania (Główny Urząd Geodezji i Kartografii),
c) zapewnienia
obsługi technicznej infrastruktury teleinformatycznej (wojewodowie).
Projektując mechanizmy korygujące uznano za stosowne obniżenie kosztów
wskazanych w pkt b i c, mając zarazem na względzie konieczność zapewnienia
bieżącego utrzymania infrastruktury teleinformatycznej systemu IPE. Rozpatrzenie

7
zasadności projektowanych mechanizmów korygujących zostało poprzedzone
konsultacjami przeprowadzonymi z przedstawicielami Głównego Geodety Kraju.
Minister właściwy do spraw administracji publicznej wykonuje obowiązki określone
w art. 50 ust. 5 ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. W tym
zakresie jest on odpowiedzialny za bieżące monitorowanie przynajmniej dwa razy
w roku według stanów na koniec każdego półrocza wykorzystanych limitów wydatków
i stosowanie mechanizmów korygujących. Wdrożenia mechanizmów korygujących
dokonują natomiast minister właściwy do spraw administracji publicznej oraz właściwy
wojewoda – każdy w zakresie swojej właściwości.
W toku prac legislacyjnych, na skutek uwzględnienia uwagi Ministra Finansów,
nastąpiła zmiana niektórych okresów realizacji obowiązków wynikających z ustawy
z roku 2016 na rok 2015 oraz w konsekwencji zmniejszenie maksymalnego limitu
wydatków z budżetu państwa z 14 472 500 zł na 10 337 500 zł.
Zakres regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów dotyczących
notyfikacji norm i aktów prawnych.



8