Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw

– 5 –
Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
(Dz. U. z 2013 r. poz. 667, z późn. zm.);
6)
emerytury i renty, o których mowa w art. 3 pkt 1–3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
7)
świadczenia, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6–8 oraz art. 49, art. 50 i art. 52 ustawy
z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322, z późn. zm.);
8)
renty, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 i 4 ustawy z dnia 30 października
2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych
w szczególnych okolicznościach (Dz. U. z 2013 r. poz. 737);
9)
świadczenia przedemerytalne i zasiłki przedemerytalne, o których mowa w ustawie
z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych;
10) świadczenie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r.
o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym
ofiarom działań wojennych (Dz. U. Nr 249, poz. 1824, z 2010 r. Nr 225, poz. 1465 oraz
z 2011 r. Nr 122, poz. 696);
11) okresowe emerytury kapitałowe, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia
21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1097);
12) emerytury, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r.
o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656, z późn. zm.);
13) świadczenie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r.
o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. Nr 97, poz. 800, z 2011 r.
Nr 75, poz. 398 oraz z 2012 r. poz. 637).
2. Waloryzacji od dnia 1 marca 2015 r., polegającej na pomnożeniu ich kwoty przez
wskaźnik waloryzacji ustalony zgodnie z art. 89 ustawy, o której mowa w art. 1, podlegają:
1)
dodatek, o którym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta
Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191 i 1198);

4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 271, 675, 1623
i 1717 oraz z 2014 r. poz. 502 i 696.
5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1725,
z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 122, poz. 696 i Nr 138, poz. 808 oraz z 2012 r. poz. 637.
6) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2011 r. Nr 75, poz. 398, Nr 138, poz. 808
i Nr 171, poz. 1016 oraz z 2012 r. poz. 637.
– 6 –
2)
dodatek, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r.
o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu
powojennego;
3)
świadczenie pieniężne, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r.
o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej
służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach,
zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 622,
z późn. zm.);
4)
świadczenie pieniężne, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 31 maja 1996 r.
o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy
przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek
Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. z 2014 r. poz. 1001);
5)
dodatki, o których mowa w art. 75 ust. 2 i art. 76 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Art. 8. 1. W przypadku zmiany po dniu 28 lutego 2015 r. w wysokości rent inwalidów
wojennych i wojskowych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3, do których prawo ustalono
przed dniem 1 marca 2015 r., renty te oblicza się przez ich ustalenie od podstawy wymiaru,
wynoszącej 2362,10 zł oraz dodanie do tak obliczonego świadczenia kwoty waloryzacji,
o której mowa w art. 6 ust. 1 i 5.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu wysokości rent rodzinnych po
inwalidach wojennych i wojskowych, zmarłych po dniu 28 lutego 2015 r., których
świadczenia zostały zwaloryzowane zgodnie z art. 6 ust. 1.
Art. 9. W 2015 r. w zakresie uregulowanym w art. 6 nie stosuje się:
1)
art. 88 ustawy, o której mowa w art. 1;
2)
art. 48 ustawy, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2;
3)
art. 6 ustawy, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 4;
4)
art. 6 ustawy, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 5.
Art. 10. 1. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłosi, w formie komunikatu
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni
roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, należne od terminu waloryzacji kwoty

7) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 89, poz. 968
i Nr 154, poz. 1788, z 2004 r. Nr 121, poz. 1264, z 2005 r. Nr 85, poz. 725 oraz z 2014 r. poz. 496.
– 7 –
dodatków i świadczeń, o których mowa w art. 7 ust. 2, oraz kwoty maksymalnych
zmniejszeń, o których mowa w art. 6 ust. 8.
2. W 2015 r. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje komunikatów,
o których mowa w:
1)
art. 90 ust. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela;
2)
art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach
będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;
3)
art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach
przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym
w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych;
4)
art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym
osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez
III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich;
5)
art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
Art. 11. W 2015 r. do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Emerytur
Pomostowych i Funduszu Emerytalno-Rentowego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego nie stosuje się przepisu art. 29 ust. 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, 938 i 1646 oraz z 2014 r. poz. 379, 911
i 1146).
Art. 12. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2015 r.



















06/09-kt
UZASADNIENIE
Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych stanowi ważny element konstrukcji
systemu ubezpieczeń społecznych. Ekonomiczna i społeczna funkcja waloryzacji
świadczeń emerytalno-rentowych polega na przeciwdziałaniu deprecjacji świadczeń
i tym samym przeciwdziałaniu wpadaniu emerytów i rencistów w sferę ubóstwa.
Według obecnego stanu prawnego uregulowanego w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) (Dz. U. z 2013 r.
poz. 1440, z późn. zm.) coroczna waloryzacja jest przeprowadzana od dnia 1 marca
z zastosowaniem procentowego wskaźnika waloryzacji, którego główną podstawą
obliczenia jest średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych
w poprzednim roku kalendarzowym. Wskaźnikiem cen towarów jest albo średnioroczny
wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów
i rencistów, albo średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych
ogółem, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla
gospodarstw domowych emerytów i rencistów. Wskaźnik waloryzacji stanowi więc
wyższy wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, zwiększony co najmniej
o 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku
kalendarzowym. Zwiększenie to jest przedmiotem corocznych negocjacji w ramach
Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, przeprowadzanych
w czerwcu, w roku poprzedzającym waloryzację. W razie nieuzgodnienia stanowiska
Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych w sprawie zwiększenia
wskaźnika waloryzacji emerytur i rent co najmniej o 20% realnego wzrostu
przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, Rada Ministrów ma
obowiązek określić w terminie 21 dni od dnia zakończenia negocjacji, w drodze
rozporządzenia, wysokość tego zwiększenia, biorąc pod uwagę informacje
o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych, w tym wielkości wskaźnika
inflacji, stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok
następny. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2014 r.
w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2015 r.
(Dz. U. poz. 938) wysokość zwiększenia w 2015 r. ustalono na poziomie 20% realnego
wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.
Z powyższego wynika, że wszystkie wypłacane świadczenia są podwyższane o ten sam
procent, w związku z tym im niższe świadczenie, tym niższa kwota podwyżki. Również
minimalne emerytury i renty wzrastają w tym samym tempie. W 2012 r. incydentalnie
została wprowadzona waloryzacja kwotowa w miejsce waloryzacji procentowej. Chcąc
chronić budżety gospodarstw domowych emerytów i rencistów z niższymi
świadczeniami, w marcu 2012 r. wszyscy emeryci i renciści dostali jednakowe kwotowe
podwyżki świadczeń.
Proponuje się w 2015 r. jednorazową modyfikację obecnie funkcjonujących zasad
waloryzacji. Obowiązująca metoda ustalania wskaźnika waloryzacji emerytur i rent,
polegająca na tym, że świadczenia są podwyższane w taki sposób, aby nie traciły swej
siły nabywczej w relacji do kosztów utrzymania w poprzednim roku kalendarzowym
oraz wzrastały powyżej wskaźnika inflacji o minimum 20% realnego wzrostu
przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, byłaby uzupełniona
o dodatkowy mechanizm. W 2015 r. poziom najniższych świadczeń byłby dodatkowo
chroniony dzięki wprowadzeniu minimalnej kwoty podwyżki w wysokości 36 zł (art. 6
ust. 1). Prognozowany wskaźnik waloryzacji na 2015 r. wynosi 101,08%. Proponowana
gwarantowana kwota podwyżki wynosi 36 zł. Oznaczałoby to, że świadczenia
emerytalno-rentowe zostałyby podwyższone w wyniku waloryzacji przeprowadzonej
w marcu 2015 r. o 1,08%, nie mniej jednak niż o 36 zł. Waloryzacji będzie podlegać
również podstawa wymiaru świadczenia z FUS. Waloryzacja tej podstawy polegać
będzie na pomnożeniu przez wskaźnik waloryzacji, odpowiadający wyrażonej
w procentach kwotowej podwyżce emerytury lub renty (art. 6 ust. 2). Podstawa
wymiaru jest jednym z czynników decydujących o wysokości świadczeń obliczanych
w myśl dotychczasowych zasad. Stąd też konieczne jest zachowanie właściwych relacji
między podstawą wymiaru a wysokością świadczenia. Oznacza to więc konieczność jej
podwyższenia w ramach waloryzacji o taki sam procent, o jaki wzrosło świadczenie.
Zachowanie realnej wysokości podstawy jest konieczne z uwagi na to, że decyduje ona
o wysokości świadczenia przeliczanego po waloryzacji, np. wskutek zgłoszenia
wniosku o doliczenie okresów składkowych lub nieskładkowych, czy też przy ustalaniu
innego świadczenia, którego podstawę wymiaru stanowi zwaloryzowana podstawa
wymiaru świadczenia wcześniejszego.
W przypadku świadczeń niepodlegających ustawowemu podwyższeniu do kwoty
świadczeń najniższych i świadczeń niższych od minimalnej emerytury gwarantowana
2