Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2015

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego kieruje dwoma działami administracji rządowej, tj. działami:
− Nauka, obejmującym sprawy nauki, w tym badań naukowych i prac rozwojowych, oraz
− Szkolnictwo wyższe, obejmującym sprawy szkolnictwa wyższego, w tym dotyczące nadzoru nad szkołami
wyższymi oraz finansowania nauki w szkołach wyższych.
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego koordynuje również uznawanie kwalifikacji w regulowanych zawodach
i działalnościach oraz podejmuje działania mające na celu udostępnianie informacji o uznawaniu tych
kwalifikacji.
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego jest dysponentem trzech części budżetowych: 28 – Nauka, 38 –
Szkolnictwo wyższe oraz 67 – Polska Akademia Nauk, z których finansuje realizację10 zadań budżetowych
(w tym 3 zadań jako organ wiodący) w ramach 7 funkcji państwa. W zakresie funkcji 3. Edukacja, wychowanie
i opieka Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prowadzi przede wszystkim działania związane
z zapewnieniem odpowiednich warunków i standardów studiowania – obejmują one w szczególności nadzór,
współpracę i obsługę finansową jednostek i organów w systemie zarządzania szkolnictwem wyższym,
zapewnienie podstawowej działalności dydaktycznej, wzmocnienie i rozwój potencjału dydaktycznego
szkolnictwa wyższego, a także działania związane z realizacją wymiany stypendialnej, pomocą materialną dla
studentów i doktorantów, czy stypendiami Ministra za osiągnięcia w nauce oraz wybitne osiągnięcia sportowe.
Równie istotne są zadania wykonywane w ramach funkcji 10. Nauka polska, które obejmują finansowanie
i współfinansowanie badań naukowych oraz prac rozwojowych, a także projektów badawczych obejmujących
badania naukowe, finansowanie działalności statutowej i utrzymanie specjalnych urządzeń badawczych
w jednostkach naukowych, działania zmierzające do zwiększenia zainteresowania nauką przez ich
upowszechnianie i promocję, a także zacieśnianie współpracy sektora nauki z przedsiębiorstwami poprzez
wspieranie komercjalizacji wyników badań oraz wzmacnianie kompetencji kadr sektora B+R.
Oprócz wydatków budżetowych finansowanych z części budżetowych 28, 38 i 67 zadania Ministra Nauki
i Szkolnictwa będą finansowane również ze środków Funduszu Nauki i Technologii Polskiej, którego jest on
dysponentem, a także przez nadzorowane przez niego agencje wykonawcze, tj. Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju oraz Narodowe Centrum Nauki.
W ramach działalności Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego wyodrębniono dwa zadania priorytetowe.
Zadanie 3.2. Szkolnictwo wyższe dotyczy działań kluczowych z punktu widzenia tworzenia podstaw
konkurencyjności i innowacyjności gospodarki kraju oraz dopasowania podaży pracy do potrzeb rynku pracy –
zgodnie z założeniami przyjętymi w Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030 (w szczególności
w ramach obszaru Konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, w zakresie celu 3. Poprawa dostępności
i jakości edukacji na wszystkich etapach oraz podniesienie konkurencyjności nauki) oraz Strategii Rozwoju
Kraju 2020 (obszar strategiczny: Sprawne i efektywne państwo, cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających
realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności obywatela, priorytetowy kierunek interwencji I.3.2. Rozwój
kapitału społecznego oraz obszar strategiczny: Konkurencyjność gospodarki, cel II.4. Rozwój kapitału
ludzkiego, priorytetowy kierunek interwencji II.4.2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego), uszczegółowionymi
w Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020 (cel szczegółowy 5. Podniesienie poziomu kompetencji oraz
kwalifikacji obywateli) i Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego 2020 (cel szczegółowy 1. Kształtowanie

177
postaw sprzyjających kooperacji, kreatywności oraz komunikacji). Drugim zadaniem priorytetowym Ministra
Nauki i Szkolnictwa Wyższego jest zadanie 10.2. Wzmocnienie badań naukowych służących praktycznym
zastosowaniom, w ramach którego finansowane są badania stosowane i prace rozwojowe oraz prowadzone są
działania na rzecz bliskiej współpracy sektora nauki z przedsiębiorstwami, w tym m.in. działania wspierające
komercjalizację wyników badań i wzmocnienie kompetencji kadr sektora B+R, co ma kluczowe znaczenie
z punktu widzenia rozwoju nauki, wzrostu innowacyjności, a w konsekwencji konkurencyjności polskiej nauki
i gospodarki na arenie międzynarodowej. Zadanie to wpisuje się w realizację Długookresowej Strategii Rozwoju
Kraju. Polska 2030 (w zakresie obszaru strategicznego Konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, celu
3. Poprawa dostępności i jakości edukacji na wszystkich etapach oraz podniesienie konkurencyjności nauki) oraz
Strategii Rozwoju Kraju 2020 (w zakresie obszaru strategicznego: Konkurencyjna gospodarka, celu
II.3. Zwiększenie innowacyjności gospodarki, przewidującego m.in. następujące priorytetowe kierunki
interwencji: II.3.1. Wzrost popytu na wyniki badań naukowych, II.3.2. Podwyższenie stopnia komercjalizacji
badań, II.3.3. Zapewnienie kadr dla B+R oraz II.3.4. Zwiększenie wykorzystania rozwiązań innowacyjnych).
Założenia te znajdują również uszczegółowienie w kierunkach działań przewidzianych do realizacji ramach
Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020” w obszarze celu
2. Stymulowanie innowacyjności poprzez wzrost efektywności wiedzy i pracy.
Zestawienie mierników dla głównych zadań Ministra Nauki i Szkolnictwa, w tym finansowanych ze środków
jednostek nadzorowanych, zamieszczono w poniższej tabeli.
Mierniki głównych zadań Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (w tym jednostek nadzorowanych)
Wartość
Nazwa zadania
Miernik
Bazowa
PW 2014 r.
2015 r.
2016 r.
2017 r.
Udział osób z wyższym
wykształceniem
3.2. Szkolnictwo wyższe
20,68
21,56
22,44
23,30
24,14
w społeczeństwie polskim
w grupie wiekowej 23+ (w %)
10.1. Prowadzenie badań
Udział publikacji z Polski
naukowych oraz
w czasopismach objętych
1,124
1,127
1,128
1,129
1,130
upowszechnianie, promocja
bazą SCOPUS (w %)
i popularyzacja nauki
Liczba patentów
międzynarodowych
udzielonych w Europejskim
Urzędzie Patentowym (EPO),
10.2. Wzmocnienie badań
Urzędzie Patentowym Stanów EPO: 95
EPO: 130
EPO: 140
EPO: 160
EPO: 180
naukowych służących
Zjednoczonych Ameryki
USPTO: 94
USPTO: 120 USPTO: 140 USPTO: 160 USPTO: 180
praktycznym zastosowaniom
Północnej (USPTO), liczba
UPRP: 2339 UPRP: 2300 UPRP: 2400 UPRP: 2500 UPRP: 2600
patentów krajowych
uzyskanych przez polskich
rezydentów w Urzędzie
Patentowym RP (w szt.)

Zaprezentowane w tabeli mierniki mają kluczowe znaczenie z punktu widzenia realizacji ustawowych zadań
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także celów strategicznych w obszarze rozwoju kapitału ludzkiego
oraz wsparcia innowacyjności i efektywności gospodarki. W perspektywie planowania, tj. do 2017 r., zakłada się
m.in. wzrost udziału osób z wyższym wykształceniem w społeczeństwie polskim w grupie wiekowej 23+ przy
równoczesnym wysokim poziomie wiedzy osób kończących studia, co dodatkowo wpłynie na zwiększenie ich
szans na rynku pracy. Przewidywany wzrost będzie miał zatem także pozytywny wpływ na rozwój potencjału
ludzkiego, przyczyniając się do wzmocnienia fundamentów rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju.
Czynnikiem, który może wpłynąć na osiągnięcie niższego od przewidywanego poziomu wartości miernika jest
178
możliwy spadek liczby studentów, spowodowany w szczególności niżem demograficznym. Innym czynnikiem
ryzyka jest kwestia wyboru ścieżki rozwoju zawodowego, determinująca poziom zainteresowania
podejmowaniem studiów wyższych. Istnieje również zagrożenie, iż nastąpi wzrost liczby osób, które nie
ukończyły toku studiów z uwagi na indywidualne uwarunkowania życiowe. Celem ograniczenia ryzyka w tych
obszarach Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego będzie podejmowało działania zapobiegawcze,
polegające w szczególności na wspieraniu uczelni w przygotowywaniu atrakcyjnej oferty programowej
dostosowanej do potrzeb rynku pracy i oczekiwań studentów.
Z kolei w obszarze funkcji 10. przewiduje się nieznaczny wzrost udziału publikacji z Polski w czasopismach
objętych bazą SCOPUS, będący miarą aktywności naukowej polskich badaczy. Wiąże się to z obserwowaną
w ostatnich latach większą aktywnością publikacyjną autorów z Polski w prestiżowych czasopismach
naukowych, co potwierdza skuteczność realizowanej polityki naukowej, której jednym z celów jest podniesienie
poziomu i efektywności nauki w Polsce oraz wzrost jej międzynarodowej konkurencyjności. Służą temu
podejmowane przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego działania związane m.in. z koncentracją środków
finansowych głównie w jednostkach o najwyższej jakości prowadzonych badań naukowych oraz programach,
a także przedsięwzięciach określanych przez Ministra. Ryzyka niewykonania wartości docelowej miernika są
zróżnicowane, a administracja publiczna ma tylko pośredni wpływ na wartość tego miernika – wzrost ogólnej
liczby publikacji z Polski może bowiem nie przełożyć się na wzrost ich udziału w całkowitej liczbie publikacji
w sytuacji, w której nastąpiłyby szybszy wzrost liczby publikacji w czasopismach objętych bazą SCOPUS
z innych krajów. W tym obszarze zakłada się również wzrost liczby patentów międzynarodowych – miernik ten
pokazuje międzynarodową wartość wyników badań naukowych prowadzonych w Polsce, pozwalając
w obiektywny sposób ocenić jakość wspieranych ze środków publicznych badań. Ryzyko związane
z wykonaniem wartości miernika uwarunkowane jest mniejszą niż oczekiwana liczbą wniosków patentowych,
z przyczyn niezależnych od MNiSW, takich jak kształtowanie się poziomu zainteresowania przedsiębiorców
przedmiotowymi badaniami, a także tym czy finalny efekt badań będzie pozytywny, tj będzie umożliwiał
dokonania zgłoszeń patentowych.

179
Ministerstwo Obrony Narodowej
Minister Obrony Narodowej kieruje działem administracji rządowej Obrona narodowa, obejmującym sprawy
związane z obronnością Państwa oraz funkcjonowaniem i rozwojem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
w tym sprawy dotyczące udziału Rzeczypospolitej Polskiej w przedsięwzięciach wojskowych wynikających
z zobowiązań międzynarodowych.
Minister Obrony Narodowej jest dysponentem części budżetowej 29 – Obrona narodowa, z której finansuje
realizację 22 zadań budżetowych (w tym 4 zadań jako organ wiodący) w ramach 12 funkcji państwa. Ponadto,
część wydatków obronnych ponoszona jest również przez innych dysponentów części budżetowych
z przeznaczeniem na realizację Programu Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych, Programu Mobilizacji
Gospodarki oraz innych zadań obronnych państwa. Fundamentalne zadania państwa w obszarze bezpieczeństwa
zewnętrznego realizowane są przez Ministra Obrony Narodowej w ramach funkcji 11. Bezpieczeństwo
zewnętrzne i nienaruszalność granic – są one związane z rozwijaniem zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych
RP dla zapewnienia skutecznej obrony i ochrony polskich granic i zapewnienia niepodległości i nienaruszalności
terytorialnej kraju. Pozostałe zadania MON dotyczą przede wszystkim rozpoznawania i przeciwdziałania
zagrożeniom zewnętrznym godzącym w bezpieczeństwo i obronność kraju, wypełniania obowiązków
sojuszniczych poprzez utrzymywanie Sił Zbrojnych w gotowości do uczestnictwa w operacjach NATO, UE lub
w ramach doraźnych koalicji państw, jak również utrzymywania zdolności do realizacji zadań obronnych przez
organy administracji publicznej i przedsiębiorców.
Oprócz wydatków budżetowych finansowanych z części budżetowej 29 zadania Ministra Obrony Narodowej
będą również finansowane ze środków państwowego funduszu celowego, którego dysponentem jest Minister, tj.
Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych, a także przez nadzorowane przez niego agencje wykonawcze, tj. Agencję
Mienia Wojskowego i Wojskową Agencję Mieszkaniową oraz instytucję gospodarki budżetowej: Zakład
Inwestycji Traktatu Północnoatlantyckiego.
W ramach działalności Ministra Obrony Narodowej wyodrębniono jedno zadanie priorytetowe, tj. zadanie
11.1. Utrzymanie i rozwój zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (SZ RP),
w ramach którego realizowane są cele związane ze zwiększeniem zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych oraz
podwyższaniem stopnia nowoczesności uzbrojenia i sprzętu wojskowego, w tym w ramach programu
wieloletniego pn. „Priorytetowe zadania modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP w ramach programów
operacyjnych”. Środki publiczne przeznaczone są na utrzymanie osiągniętego poziomu zdolności operacyjnych
Sił Zbrojnych przez odpowiednie szkolenia i utrzymanie ich gotowości bojowej oraz działania służące ich
rozwojowi, w celu uzyskania pożądanych zdolności operacyjnych. Realizowane są przede wszystkim działania
związane z zabezpieczeniem dowodzenia SZ RP, utrzymaniem zdolności do rozpoznania oraz do rażenia sił
przeciwnika w sytuacji zagrożenia państwa, zabezpieczeniem logistycznym i medycznym zdolności
operacyjnych SZ RP, jak również zakwaterowaniem SZ RP. Zadanie to wpisuje się w Strategię Rozwoju Kraju
2020 (w priorytetowy kierunek interwencji I.3.3. Zwiększenie bezpieczeństwa obywatela) oraz w Strategię
Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Strategię Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa
Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022 oraz Program Rozwoju SZ RP w latach 2013-2022.
Zestawienie mierników dla głównych zadań Ministra Obrony Narodowej, w tym finansowanych ze środków
jednostek nadzorowanych, zamieszczono w poniższej tabeli.
180
Mierniki głównych zadań Ministra Obrony Narodowej (w tym jednostek nadzorowanych)
Wartość
Nazwa zadania
Miernik
Bazowa
PW 2014 r.
2015 r.
2016 r.
2017 r.
Wskaźnik osiągnięcia
wymaganego poziomu
11.1. Utrzymanie i rozwój
Informacja
Informacja
Informacja
Informacja
Informacja
dostępności sił (relacja
zdolności operacyjnych SZ RP
niejawna
niejawna
niejawna
niejawna
niejawna
poziomu posiadanego do
wymaganego, w %)
Przyjęcie sprawozdań z
działalności SWW i SKW
11.2. Wsparcie wywiadowcze i przez organ nadrzędny
1
1
1
1
1
kontrwywiadowcze
(wartość logiczna: tak-1/nie-
0)
Liczba stanowisk (w tym
flagowych) w strukturach
11.3. Realizacja zobowiązań
NATO i UE oraz w
sojuszniczych i
narodowych i
międzynarodowych oraz
międzynarodowych
607 (10)
770 (10)
809 (14)
809 (13)
809 (12)
uczestnictwo w działaniach na
strukturach wojskowych w
rzecz pokoju i stabilizacji
kraju i poza granicami
międzynarodowej
państwa, przyjętych do
obsady przez SZ RP (w szt.)
11.4.W Gotowość struktur
Stopień realizacji zadań
administracyjno-gospodarczych obronnych z obszaru
100
100
100
100
100
kraju do obrony państwa
mobilizacji gospodarki (w %)

Miernik dla zadania 11.1. ma zasadniczy charakter z punktu widzenia zadań realizowanych przez Ministra
Obrony Narodowej, pozwalając m.in. na diagnozowanie posiadanego potencjału Sił Zbrojnych RP służącego do
realizacji zadań obronnych, a także określenie wielkości sił zdolnych do użycia w określonym czasie. W sposób
bezpośredni odnosi się on do realizacji celu zadania, który wynika z Postanowienia Prezydenta RP w sprawie
określenia głównych kierunków rozwoju Sił Zbrojnych RP oraz ich przygotowań do obrony państwa na lata
2013-2022. Jednocześnie, z uwagi na bezpieczeństwo państwa i konieczność zachowania w tajemnicy informacji
niejawnych, zgodnie z ust. 82 załącznika nr 71 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 czerwca 2014 r.
w sprawie szczegółowego sposobu, trybu i terminów opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej na
rok 2015, do pomiaru stopnia realizacji zadań w tym obszarze wykorzystywane są mierniki o charakterze
opisowym lub/i logicznym.

181