Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawy o finansach publicznych

wysokość zobowiązania z tytułu wpłat wraz z odsetkami ustalonymi jak dla zaległości
podatkowych.
3. Do wpłat określonych w art. 29, 30 i 31a stosuje się przepisy działu III ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.”,

d) uchyla się ust. 4,

e) po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:
„4a. Przewidziane w przepisach wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 235 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Przez dochody bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się dochody
budżetowe nie będące dochodami majątkowymi, pomniejszone o wpłaty do budżetu
państwa z przeznaczeniem na zwiększenie części subwencji ogólnej, określone
w odrębnych ustawach.”;

2) w art. 249 w ust. 4 uchyla się pkt 4.


3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 938 i 1646 oraz
z 2014 r. poz. 379.

6
Art. 3. Przepisy ustawy stosuje się po raz pierwszy do ustalenia na 2015 r. części regionalnej
subwencji ogólnej dla województw, wpłat województw do budżetu państwa i Funduszu, o
którym mowa w art. 1 pkt 4, oraz do opracowania ustawy budżetowej i uchwał budżetowych
na 2015 r.

Art. 4. 1. Na pokrycie występującej w latach 2015 – 2017 różnicy wysokości części
regionalnej subwencji ogólnej dla województw, obliczonej na podstawie przepisów
dotychczas obowiązujących a kwoty części regionalnej subwencji ogólnej dla województw
obliczonej na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym
niniejsza ustawą, przeznacza się środki budżetu państwa ujęte w części korygującej subwencji
ogólnej dla województw.
2. Część korygującą subwencji ogólnej dla województw otrzymuje województwo uprawnione
do otrzymania części regionalnej subwencji ogólnej dla województw, na podstawie przepisów
ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
3. Kwotę stanowiącą część korygującą subwencji ogólnej dla województw, o której mowa w
ust. 1, ustala się w następujący sposób:
1) w roku 2015 – w wysokości 75% różnicy, o której mowa w ust. 1 z uwzględnieniem
ust. 2;
2) w roku 2016 – w wysokości 50% różnicy, o której mowa w ust. 1 z uwzględnieniem
ust. 2;
3) w roku 2017 – w wysokości 25% różnicy o której mowa w ust. 1 z uwzględnieniem
ust. 2.
4. Wysokość należnej województwu części korygującej subwencji ogólnej dla województw,
oblicza się proporcjonalnie do wysokości udziału kwoty różnicy, o której mowa w ust. 1 dla
danego województwa w łącznej kwocie różnicy, o której mowa w ust. 1, dla wszystkich
województw.
5. Dla roku budżetowego 2017 podstawę do wyliczenia wskaźników W i Ww stanowią
dochody wykazane za rok poprzedzający rok bazowy w sprawozdaniach jednostek samorządu
terytorialnego, których obowiązek sporządzania wynika z przepisów o finansach publicznych
w zakresie sprawozdawczości budżetowej, z uwzględnieniem korekt złożonych do
właściwych regionalnych izb obrachunkowych, w terminie do dnia 30 czerwca roku
bazowego, skorygowane o kwoty części korygującej subwencji ogólnej dla województw
otrzymane w roku poprzedzającym rok bazowy.
6. Dla lat budżetowych 2015 – 2017 podstawę do wyliczenia wskaźników Wr i Wwr stanowią
dochody wykazane za rok poprzedzający rok bazowy w sprawozdaniach jednostek samorządu
terytorialnego, których obowiązek sporządzania wynika z przepisów o finansach publicznych
w zakresie sprawozdawczości budżetowej, z uwzględnieniem korekt złożonych do
właściwych regionalnych izb obrachunkowych, w terminie do dnia 30 czerwca roku
bazowego, skorygowane o kwoty części wyrównawczej i korygującej subwencji ogólnej
zaplanowane w ustawie budżetowej odpowiednio dla każdego roku budżetowego.

Art. 5. 1. Przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,
stosuje się do postępowań dotyczących wpłat do budżetu państwa z przeznaczeniem na część
regionalną subwencji ogólnej dla województw, wraz z odsetkami, wszczętych i
niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
2. Przepis ust. 1 stosuje się do postępowań toczących się przed organami administracji
publicznej oraz przed sądami administracyjnymi.

Art. 6. Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy postępowania egzekucyjne wszczęte i
niezakończone przed tym dniem, dotyczące zobowiązań z tytułu wpłaty do budżetu państwa z

7
przeznaczeniem na część regionalną subwencji ogólnej dla województw, ulegają umorzeniu z
mocy prawa, jeżeli zobowiązania te wynikają z decyzji wydanych od dnia 4 marca 2014 r. do
dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 7. 1. Województwo, wobec którego od dnia 4 marca 2014 r. do dnia wejścia w życie
niniejszej ustawy została wydana ostateczna decyzja określająca wysokość zobowiązania z
tytułu wpłaty do budżetu państwa z przeznaczeniem na część regionalną subwencji ogólnej
wraz z odsetkami, może żądać wznowienia postępowania. Przepisy ustawy z dnia 14 czerwca
1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 oraz z 2014 r.
poz. 183) stosuje się odpowiednio.
2. Termin na złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 1, wynosi 6 miesięcy od dnia wejścia
w życie niniejszej ustawy.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po przeprowadzeniu postępowania, o
którym mowa w ust. 1, uchyla decyzję dotychczasową i wydaje decyzję na podstawie
przepisów ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 8. 1. Województwo, które w okresie od dnia 4 marca 2014 r. do dnia wejścia w życie
niniejszej ustawy przekazywało raty wpłaty do budżetu państwa z przeznaczeniem na część
regionalną subwencji ogólnej dla województw, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty.
2. Termin na złożenie skargi o wznowienie postępowania wynosi 6 miesięcy od dnia wejścia
w życie niniejszej ustawy.
3. Nadpłatę, o której mowa w ust. 1, ustala się w następujący sposób:
1) ustala się wysokość rat wpłaty do budżetu państwa z przeznaczeniem na część
regionalną subwencji ogólnej dla województw za okres, o którym mowa w ust. 1, w
sposób określony w przepisach ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą;
2) ustala się różnicę między sumą rat, o których mowa w ust. 1, a sumą rat, o których
mowa w pkt 1.
4. Przepisy dotyczące zwrotu nadpłaty, o której mowa w art. 74 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.), stosuje się
odpowiednio.

Art. 9. Pożyczka z budżetu państwa, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 13 grudnia
2013 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2013 r.
poz. 1609) wraz z odsetkami podlega umorzeniu z mocy prawa.

Art. 10. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1
pkt 4 w części dotyczącej art. 19a ust. 3-11 ustawy zmienianej w art. 1, który wchodzi w życie
z dniem 1 stycznia 2018 r.





8
UZASADNIENIE
I. Celem projektowanej ustawy jest uregulowanie kwestii dotyczącej mechanizmu
dokonywania przez województwa wpłat do budżetu państwa, z przeznaczeniem na część
regionalną subwencji ogólnej dla województw, w związku z wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego. W wyroku z dnia 4 marca 2014 r. (sygn. akt K 13/11) Trybunał
stwierdził niezgodność przepisów art. 31 oraz art. 25 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r.
o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526,
z późn. zm.) z art. 167 ust. 1 i 2 w związku z art. 166 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w
jakim nie gwarantują województwom zachowania istotnej części dochodów własnych dla
realizacji zadań własnych.
Obecnie obowiązujące przepisy naruszają zasadę wyposażania jednostek samorządu
terytorialnego w dochody, wyrażoną w art. 167 Konstytucji RP oraz wynikające z niej:
1) zasadę adekwatności (art. 167 ust. 1 Konstytucji RP) służącą zapewnieniu
samorządowi odpowiedniego udział w dochodach publicznych państwa stosownie
do przypadających mu zadań;
2) zasadę ustawowego przekazywania źródeł dochodów publicznych na rzecz
samorządu (art. 167 ust. 3 Konstytucji RP);
3) zasadę przekazywania dochodów ze szczebla centralnego na rzecz samorządu
(art. 167 ust. 2 Konstytucji RP);
4) zasadę podstawowego charakteru dochodów własnych samorządu terytorialnego
w zakresie finansowania zadań własnych (art. 167 ust. 2 w związku z art. 166 ust.
1 Konstytucji RP);
5) zasadę zapewnienia obligatoryjnego, uzupełniającego finansowania zadań
samorządu subwencjami ogólnymi i dotacjami celowymi z budżetu państwa (art.
167 ust. 2 w związku z art. 166 ust. 1 Konstytucji RP Konstytucji RP).

Dzisiejsza instytucja części regionalnej subwencji ogólnej wbrew swojej nazwie nie jest
subwencją w rozumieniu art. 167 ust. 2 Konstytucji. Jest niewymienioną w Konstytucji
instytucją o charakterze korekcyjno – wyrównawczym, której istota polega na obowiązku
wpłat jednych województw i nadaniu uprawnień do wypłat innym województwom.
Wpłata na część regionalną subwencji ogólnej ma charakter celowy, ma bowiem
doprowadzić do wyrównania potencjału finansowego poszczególnych samorządów.
Instytucja ta stanowi wyjątek od zasady przekazywania źródeł dochodów ze szczebla
centralnego (budżetu państwa) na rzecz samorządu, wyłączająca funkcjonowanie
poziomego systemu wyrównywania dochodów między samorządami.

Art. 167 ust. 2 nie przewiduje poziomej redystrybucji dochodów, kształtuje relacje
między państwem a samorządem terytorialnym, a nie między poszczególnymi
samorządami. Z ww. przepisu wynika obowiązek ustawodawcy takiego ukształtowania
dochodów własnych, subwencji ogólnej i dotacji celowych, by wpłaty korekcyjno –
wyrównawcze były wyjątkiem, a nie stałym elementem niwelowania różnic w potencjale
dochodowym samorządów.


1

Analiza aktualnych rozwiązań wskazuje, że obecnie zgodnie z art. 31, województwa,
w których wskaźnik W jest większy od wskaźnika Ww, dokonują wpłat do budżetu
państwa, z przeznaczeniem na część regionalną subwencji ogólnej dla województw.
Kwotę rocznej wpłaty oblicza się mnożąc liczbę mieszkańców województwa przez kwotę
wynoszącą:
1) 80% nadwyżki wskaźnika W ponad 110% wskaźnika Ww – dla województw,
w których wskaźnik W jest nie większy niż 170% wskaźnika Ww;
2) 48% wskaźnika Ww, powiększona o 95% nadwyżki wskaźnika W ponad 170%
wskaźnika Ww – dla województw, w których wskaźnik W jest większy niż 170%
wskaźnika Ww.
Wskaźnik W oblicza się dzieląc kwotę dochodów podatkowych województwa,
uzyskanych w roku poprzedzającym rok bazowy, przez liczbę mieszkańców
województwa. Wskaźnik Ww oblicza się dzieląc liczbę dochodów podatkowych
wszystkich województw, uzyskanych w roku poprzedzającym rok bazowy, przez liczbę
mieszkańców kraju (art. 24 ust. 4 i 5). Dochody podatkowe to łączne dochody z tytułu
udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz wpływach
z podatku dochodowego od osób prawnych (art. 24 ust. 3).
W myśl art. 32 ust. 1 ustawy podstawę do wyliczenia wskaźników W i Ww stanowią
dochody wykazane za rok poprzedzające rok bazowy w sprawozdaniach jednostek
samorządu terytorialnego, których obowiązek sporządzania wynika z przepisów
o finansach publicznych w zakresie sprawozdawczości budżetowej, z uwzględnieniem
korekt złożonych do właściwych regionalnych izb obrachunkowych, w terminie do dnia
30 czerwca roku bazowego. Rokiem bazowym jest rok poprzedzający rok budżetowy,
rokiem budżetowym zaś rok, na który uchwalana jest ustawa budżetowa (art. 2 pkt 2 i 3).
Uprawnionymi do uzyskania części regionalnej subwencji ogólnej są wszystkie
województwa, przy czym ustalenie kwoty przypadającej na każde z województw
następuje wg algorytmu:
1) 20% części regionalnej dzielone jest pomiędzy województwa, w których stopa
bezrobocia jest wyższa niż 110% średniej stopy bezrobocia w kraju;
2) 40% części regionalnej dzielone jest pomiędzy województwa, w których
powierzchnia dróg wojewódzkich, w przeliczeniu na jednego mieszkańca
województwa, jest wyższa od powierzchni dróg wojewódzkich w kraju, w
przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju;
3) 10% części regionalnej dzielone jest pomiędzy województwa, w których PKB
w województwie, w przeliczeniu na jednego mieszkańca województwa, jest niższy od
75% PKB w kraju, w przeliczeniu na jednego mieszkańca;
4) 15% części regionalnej dzielone jest pomiędzy województwa według wydatków
bieżących na regionalne kolejowe przewozy pasażerskie, wykonane w roku
poprzedzającym rok bazowy;
5) 15% części regionalnej dzielone jest pomiędzy województwa, w których kwota
2