Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Traktatu o handlu bronią, sporządzonego w Nowym Jorku dnia 2 kwietnia 2013 r.

Wobec faktu, iż Traktat nie przewiduje możliwości związania się nim przez regionalne
organizacje integracyjne, Unia Europejska zobowiązana była do przyjęcia ww. decyzji
w celu przekazania państwom członkowskim upoważnienia do ratyfikacji Traktatu
także w obszarze pozostającym w zakresie jej kompetencji (wewnątrzunijne transfery
uzbrojenia). Na podjęcie tej decyzji wyraził zgodę Parlament Europejski w dniu
5 lutego 2014 r.
Uzasadnienie do wyżej wymienionej decyzji Rady z dnia 3 marca 2014 roku
upoważniającej państwa członkowskie do ratyfikacji, w interesie Unii Europejskiej,
Traktatu o handlu bronią, wskazuje też wyraźnie, że postanowienia Traktatu pozostają
w zgodności z prawem UE. Traktat nie wymaga wprowadzenia zmian w przepisach
prawa UE obowiązujących w tym zakresie.

4. Przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe, polityczne i prawne
związane z wejściem w życie Traktatu o handlu bronią
Skutki społeczne i gospodarcze
Wejście w życie Traktatu nie przyniesie bezpośrednich skutków społecznych, ani
gospodarczych. Zakłada się, że ustanowienie wspólnych standardów kontroli obrotu
bronią wpłynie na wyrównanie warunków konkurencyjności na rynku i eliminację
nieuczciwej konkurencji
zagranicznej, dyskryminującej czasami eksporterów
i producentów krajowych.
Skutki finansowe
Wejście w życie Traktatu przyniesie skutki finansowe, jednakże na obecnym etapie nie
jest możliwe określenie ich wysokości. Artykuł 17 ust. 3 Traktatu przewiduje, że
Konferencja Państw Stron przyjmie zasady finansowania Konferencji i innych instytucji
pomocniczych, które może ustanowić, a także postanowienia finansowe dotyczące
funkcjonowania Sekretariatu. Pierwsze posiedzenie Konferencji dotyczące tej kwestii
powinno odbyć się nie później, niż w ciągu roku od wejścia w życie Traktatu.
W przypadku przyjęcia przez Konferencję postanowień dotyczących zobowiązań
finansowych Państw Stron składki o ustalonej wysokości będą płacone z budżetu
Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Obecnie określenie wysokości ewentualnych
składek i daty powstania zobowiązania finansowego nie jest więc możliwe.
W art. 16 ust. 3 Traktat ustanawia także fundusz powierniczy w celu wspierania państw
potrzebujących pomocy międzynarodowej w zakresie wykonania tego Traktatu. Wpłaty
10
Państw Stron na rzecz tego funduszu będą miały charakter dobrowolny. Ewentualne
wpłaty na fundusz powierniczy byłyby również finansowane z budżetu Ministerstwa
Spraw Zagranicznych.
Skutki polityczne
Wejście w życie Traktatu o handlu bronią przyczyni się do upowszechnienia w skali
globalnej prawnie wiążących standardów w zakresie transferów broni konwencjonalnej
oraz do zapobiegania i wyeliminowania nielegalnego handlu bronią konwencjonalną.
Traktat pozwoli na upowszechnienie obowiązujących w Unii Europejskiej kryteriów
wydawania zezwoleń na dokonywanie międzynarodowych transferów uzbrojenia
i sprzętu wojskowego. Traktat zapewni też większą odpowiedzialność i przejrzystość
w zakresie handlu bronią konwencjonalną w skali globalnej. Tym samym Traktat może
przynieść pozytywne skutki w zakresie wzmocnienia międzynarodowego pokoju
i bezpieczeństwa
w skali globalnej, poszanowania przestrzegania norm
międzynarodowych dotyczących praw człowieka, międzynarodowego prawa
humanitarnego, zapobiegania terroryzmowi i międzynarodowej przestępczości
zorganizowanej oraz może stanowić wsparcie dla prowadzonych działań
humanitarnych.
W wymiarze krajowym Traktat pozwoli na umocnienie międzynarodowej pozycji
i wizerunku Polski jako państwa aktywnie działającego na rzecz umocnienia
międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.
Skutki prawne
Związanie się Traktatem nie będzie wymagać wydania nowych przepisów prawnych,
ani wprowadzenia zmian w obowiązujących przepisach prawa krajowego. Nie jest
wymagana nowelizacja aktów wykonawczych w części dotyczącej wywozu (eksportu)
uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Celowe jest natomiast stałe monitorowanie
istniejących przepisów prawnych regulujących wewnątrzkrajowy obrót bronią pod
kątem oceny ich wystarczalności dla kontroli przywozu (importu) broni. W przypadku
uznania w przyszłości za niezbędne wprowadzenia regulacji prawnej w zakresie
licencjonowania przywozu (importu), wskazana będzie odpowiednia nowelizacja
rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie wykazu
uzbrojenia, na obrót którym jest wymagane zezwolenie.
Zgodnie z art. 91 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Traktat o handlu bronią jako umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą
11
wyrażoną w ustawie będzie miała pierwszeństwo w polskim porządku prawnym przed
ustawą, jeżeli ustawy nie da się pogodzić z postanowieniami Traktatu.

5. Wyjaśnienie trybu związania Rzeczypospolitej Polskiej Traktatem
Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach
międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, z 2002 r. Nr 216, poz. 1824, z 2010 r.
Nr 213, poz. 1395 oraz z 2011 r. Nr 11, poz. 676) ratyfikacji podlegają umowy
międzynarodowe, o których mowa w art. 89 i art. 90 Konstytucji RP oraz inne umowy
międzynarodowe, które przewidują wymóg ratyfikacji albo ją dopuszczają, a szczególne
okoliczności to uzasadniają. Traktat o handlu bronią spełnia przesłankę określoną
w art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji RP, dotyczy bowiem spraw uregulowanych w ustawie.
W związku z powyższym, proponuje się, aby właściwym trybem związania
Rzeczypospolitej Polskiej Traktatem była ratyfikacja za uprzednią zgodą wyrażoną
w ustawie.
Zgodnie z art. 22 Traktatu o handlu bronią wejdzie on w życie 90. dnia od daty złożenia
pięćdziesiątego dokumentu ratyfikacyjnego depozytariuszowi. Po ratyfikowaniu
Traktatu o handlu bronią i jego ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, będzie on, zgodnie
z art. 91 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., stanowił część krajowego porządku
prawnego i będzie bezpośrednio stosowany.

6. Podmioty prawa krajowego, których dotyczy Traktat o handlu bronią
Wykonanie Traktatu o handlu bronią spoczywać będzie, według właściwości na:
1) Ministrze Spraw Zagranicznych – w zakresie reprezentowania Rzeczypospolitej
Polskiej w kontaktach z Państwami Stronami Traktatu i Sekretarzem Generalnym
ONZ, sporządzania pierwszego raportu i corocznych raportów o wykonaniu
Traktatu oraz koordynacji podejmowanych przez Rzeczpospolitą Polską działań
w ramach międzynarodowych inicjatyw pomocowych,
2) Ministrze Gospodarki – organie kontroli obrotu,
3) Ministrze Finansów, Ministrze Obrony Narodowej, Ministrze Spraw
Wewnętrznych, Szefie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Szefie Agencji
Wywiadu – organach opiniujących w zakresie kontroli obrotu,
4) Ministrze Finansów, Ministrze Obrony Narodowej, Ministrze Spraw
Wewnętrznych i Szefie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego – organach
12
sprawujących nadzór i kontrolę w zakresie posiadanych kompetencji w sprawach
związanych z realizacją obrotu,
5) Każdym z wyżej wymienionych organów w zakresie przekazywania danych
niezbędnych do sporządzania raportów o wykonaniu Traktatu i w zakresie
włączania się w programy pomocowe w ramach realizacji założonych celów
polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej.
Traktat dotyczy też innych podmiotów krajowych: osób fizycznych, osób prawnych
lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, biorących
udział w międzynarodowym handlu bronią konwencjonalną.



















52/05/KC
13
Załącznik 1
Wykaz Państw Sygnatariuszy Traktatu o handlu bronią

Państwo Sygnatariusz
Lp.
Traktatu o handlu bronią
Data podpisania

1. Republika Albanii
03.06.2013
2. Republika Angoli
24.09.2013
3. Antigua i Barbuda
03.06.2013
4. Republika Argentyńska
03.06.2013
5. Związek Australijski
03.06.2013
6. Republika Austrii
03.06.2013
7. Wspólnota Bahamów
03.06.2013
8. Królestwo Bahrajnu
21.11.2013
Ludowa Republika
9.
26.09.2013
Bangladeszu
10. Barbados
25.09.2013
11. Królestwo Belgii
03.06.2013
12. Belize
03.06.2013
13. Republika Beninu
03.06.2013
14. Bośnia i Hercegowina
25.09.2013
Federacyjna Republika
15.
03.06.2013
Brazylii
16. Republika Bułgarii
02.07.2013
17. Burkina Faso
03.06.2013
18. Republika Burundi
03.06.2013
19. Republika Chile
03.06.2013
20. Republika Chorwacji
03.06.2013
21. Republika Cypryjska
03.06.2013
22. Republika Czadu
25.09.2013
23. Republika Czarnogóry
03.06.2013
24. Republika Czeska
03.06.2013
25. Królestwo Danii
03.06.2013
26. Republika Dominikańska
03.06.2013
27. Wspólnota Dominiki
01.10.2013
28. Republika Dżibuti
03.06.2013
29. Republika Estońska
03.06.2013
30. Republika Filipin
25.09.2013