Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy - Prawo budowlane

18) w art. 31 (art. 1 pkt 22) dodaje się ust. 1a umożliwiający kontrolowanemu
producentowi albo importerowi złożenie zażalenia na postanowienie zakazujące
dalszego przekazywania wyrobu wydane zgodnie z ust. 1 pkt 1 tego artykułu;
19) w art. 31a (art. 1 pkt 23 projektu), w którym wprowadzono obowiązek stosowania
„zasady proporcjonalności” w wydawanych postanowieniach i decyzjach w ramach
postępowania
administracyjnego
dotyczących
wyrobów
budowlanych
niespełniających wymagań ustawy. Zgodnie z ust. 4 organu nadzoru budowlanego
wydaje – w zależności od rodzaju stwierdzonych niezgodności wyrobu
budowlanego z wymaganiami określonymi niniejszą ustawą oraz od stopnia
zagrożenia powodowanego przez wyrób budowlany – postanowienia i decyzje,
mając na celu w szczególności zapobieganie zagrożeniu lub usunięcie już
istniejącego oraz zapewnienie bezpieczeństwa, zdrowia i życia użytkowników
obiektów budowlanych. Mając powyższe na uwadze, wprowadza się w przepisie
ust. 5 warunek, że w przypadku stwierdzenia niezgodności formalnych, o których
mowa w art. 59 rozporządzenia nr 305/2011, organy nadzoru mogą wydać
wyłącznie postanowienie, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy, nakazujące
usunięcie w określonym terminie tych nieprawidłowości;
20) zmiany w art. 32 i dodanie art. 32a (art. 1 pkt 24 i 25 projektu) mają na celu
odstąpienie od obowiązku umarzania postępowań, w drodze decyzji, w przypadku
usunięcia niezgodności, która była podstawą do wszczęcia postępowania.
Proponuje się natomiast wydawanie w takich przypadkach przez organ, na wniosek
zainteresowanego, decyzji o stwierdzeniu usunięcia nieprawidłowości. Dotychczas
decyzja o umorzeniu postępowania, uregulowana w art. 32 pkt 2, kończyła
postępowanie, które w zasadzie było wszczynane w celu jego umorzenia, co może
budzić wątpliwości. W gruncie rzeczy celem tej decyzji nie jest samo umorzenie
postępowania, ale stwierdzenie, że niezgodności wyrobu budowlanego
z wymaganiami określonymi niniejszą ustawą zostały usunięte albo wyrób
budowlany został wycofany z obrotu. Tym samym decyzja taka nie powinna
nazywać się decyzją o umorzeniu postępowania. Stąd przeniesienie takiej decyzji
do nowej jednostki redakcyjnej, ponieważ cały art. 32 reguluje sprawy dotyczące
decyzji o umorzeniu postępowania. Warto jednak dodać, że decyzja, o której mowa
w art. 32a, ma być wydawana na wniosek producenta, importera lub sprzedawcy
wyrobu budowlanego, ponieważ tylko te podmioty są zainteresowane wydaniem
– 14 –

przedmiotowej decyzji. Dzięki takiej decyzji zaistnieje podstawa wykreślenia
zakwestionowanych wcześniej wyrobów budowlanych z Krajowego Wykazu
Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych, jeżeli niezgodności zostaną usunięte
lub wyrób budowlany zostanie wycofany z obrotu;
21) w przepisach karnych określonych w rozdziale 6 ustawy wprowadzono zmiany
mające na celu zapewnienie skuteczności i efektywności działań kontrolnych
organów nadzoru budowlanego – poprzez nieuchronność i szybkość karania
w uzasadnionych sytuacjach. W art. 34 (art. 1 pkt 27 projektu) określającym czyny
podlegające odpowiedzialności karnej zmieniono przepis pkt 2, ograniczając zakres
naruszeń przepisów ustawy w zakresie umieszczania oznakowania CE lub znaku
budowlanego na wyrobie budowlanym wyłącznie do przypadku umieszczania tych
oznakowań na wyrobie nieposiadającym zadeklarowanych właściwości
użytkowych określonych w deklaracji właściwości użytkowych lub krajowej
deklaracji właściwości użytkowych. Projektowana regulacja odnosi się
bezpośrednio do przepisu art. 8 ust. 2 rozporządzenia nr 305/2011 (w odniesieniu
do oznakowania CE) oraz projektowanego art. 8 ust. 1a ustawy o wyrobach
budowlanych (w odniesieniu do znaku budowlanego), i w szczególności ma na celu
skuteczne egzekwowanie wiarygodnego deklarowania przez producentów
właściwości użytkowych wyrobów budowlanych. W dodanym art. 35a (art. 1
pkt 28 projektu) określono czyny obejmujące niezgodności formalne, o których
mowa w art. 31a ust. 5, przy wprowadzeniu do obrotu lub udostępnianiu na rynku
wyrobów budowlanych, i tak:
a) udostępnianie bez oznakowania CE lub bez znaku budowlanego, lub bez
informacji towarzyszącej temu oznakowaniu wyrobu budowlanego, na którym
takie oznakowanie i informacja towarzysząca powinny być umieszczone.
Udostępnianie wyrobów budowlanych bez oznakowania CE lub bez znaku
budowlanego, lub bez informacji towarzyszącej temu oznakowaniu, jeżeli te
oznakowania lub informacje towarzyszące są wymagane zgodnie z przepisami
rozporządzenia nr 305/2011 albo art. 5 ust. 2 lub art. 8 ustawy o wyrobach
budowlanych odnosi się do wszystkich podmiotów gospodarczych
uczestniczących w wytwarzaniu i obrocie wyrobami budowlanymi i stanowi
naruszenie obowiązków tych podmiotów określonych w art. 11–14
– 15 –

rozporządzenia nr 305/2011 i art. 10a, 10b, 10c i 10d ustawy o wyrobach
budowlanych,
b) niesporządzenie lub sporządzenie w sposób nieprawidłowy deklaracji
właściwości użytkowych lub krajowej deklaracji właściwości użytkowych dla
wyrobu, dla którego deklaracja powinna być sporządzona. Obowiązek
sporządzenia i zakres deklaracji właściwości użytkowych wynika z przepisów
rozporządzenia nr 305/2011, natomiast obowiązek sporządzenia i zakres
krajowej deklaracji właściwości użytkowych wynika z przepisów art. 8 ustawy
o wyrobach budowlanych,
c) umieszczenie w sposób nieprawidłowy oznakowania CE lub znaku
budowlanego na wyrobie, na którym takie oznakowanie powinno być
umieszczone. Zasady umieszczenia oznakowania CE na wyrobie budowlanym
wynikają z przepisów rozporządzenia nr 305/2011, natomiast zasady
umieszczania znaku budowlanego na wyrobie budowlanym wynikają
z przepisów art. 5 ust. 2 oraz art. 8 ustawy o wyrobach budowlanych,
d) niesporządzenie dokumentacji technicznej lub krajowej dokumentacji
technicznej stanowiących podstawę sporządzenia odpowiednio deklaracji
właściwości użytkowych lub krajowej deklaracji właściwości użytkowych.
Obowiązek sporządzenia dokumentacji technicznej wynika z przepisów
rozporządzenia nr 305/2011, natomiast obowiązek sporządzenia krajowej
dokumentacji technicznej wynika z przepisów art. 10a ust. 1 ustawy o wyrobach
budowlanych.
Przypadki opisane w pkt b–d odnoszą się do producenta.
Konsekwencją powyższego są zmiany w art. 36 (art. 1 pkt 29 projektu). W odniesieniu
do czynów określonych w art. 35a stosowany będzie Kodeks postępowania w sprawach
o wykroczenia.
Projektowana regulacja wymaga zmiany rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
16 października 2002 r. w sprawie nadania pracownikom organów nadzoru
budowlanego uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego
(Dz. U. Nr 174, poz. 1423).
II. W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane proponuje się:
1) zmianę art. 5 ust. 1 (art. 2 pkt 1 projektu), mając na względzie osiągnięcie
spełnienia przez obiekt budowlany, jako całość oraz jego poszczególne części,
– 16 –

wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi podstawowych wymagań
dotyczących obiektów budowlanych określonych w Załączniku I do
rozporządzenia nr 305/2011;
2) zmiana w art. 2 pkt 2 projektu ma charakter redakcyjny i polega na
doprecyzowaniu terminologii wynikającej ze zmian wprowadzonych w ustawie
o wyrobach budowlanych – wprowadza pojęcia wprowadzenia do obrotu
i udostępnienia na rynku krajowym zamiast dotychczasowego pojęcia
wprowadzenia do obrotu;
3) zmiany w art. 2 pkt 3 i 4 projektu mają na celu doprecyzowanie zadań osób
pełniących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie (kierownik budowy
i inspektor nadzoru inwestorskiego) w zakresie stosowania wyrobów
budowlanych przy wykonywaniu robót budowlanych. W zaproponowanych
zmianach uwzględniono, że przepis art. 10 mówiący o stosowaniu wyrobów
przy wykonywaniu robót budowlanych odnosi się zarówno do wyrobów
budowlanych w rozumieniu przepisów ustawy o wyrobach budowlanych, jak
i innych wyrobów trwale wbudowywanych w obiekty budowlane. W przypadku
obowiązków w tym zakresie wykonywanych przez inspektora nadzoru
inwestorskiego wskazano w sposób szczególny na potrzebę zapobiegania
stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów budowlanych
niedopuszczonych do stosowania w budownictwie, czyli niespełniających
wymagań określonych w ustawie o wyrobach budowlanych. Wiąże się to z tym,
że zdecydowaną większość wyrobów stosowanych przy wykonywaniu robót
budowlanych stanowią właśnie wyroby budowlane, które z definicji mają istotny
wpływ na spełnienie przez obiekty budowlane podstawowych wymagań,
o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane;
4) zmiany w art. 2 pkt 5–7 projektu doprecyzowują ustawowe zadania i obowiązki
organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego
w zakresie kontroli stosowania wyrobów przy wykonywaniu robót budowlanych
w celu ich dostosowania do zmienionych zasad wprowadzania do obrotu
i udostępniania na rynku tych wyrobów, jak również uwzględniają, że zadania te
i obowiązki odnoszą się nie tylko do wyrobów budowlanych, ale również innych
wyrobów stosowanych przy wykonywaniu robót budowlanych. Projektowane
przepisy nie powodują zmiany zadań i obowiązków organów administracji
– 17 –

architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego oraz nie powodują
zwiększenia wydatków tych organów.
III. Przepisy przejściowe i końcowe (art. 3–8 projektu).
W art. 3 projektu przewidziano przepisy przejściowe, które dotyczą zmian
wprowadzonych w ustawie o wyrobach budowlanych i dotyczących wyrobów
wprowadzanych do obrotu lub udostępnianych na rynku zgodnie z art. 5 ust. 2 (wyroby
znakowane znakiem budowlanym). Proponowane regulacje są oparte o podobne
rozwiązanie jak w przepisie art. 66 rozporządzenia nr 305/2011. I tak wyroby
budowlane, o których mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o wyrobach budowlanych,
wprowadzone do obrotu przed dniem wejścia w życie przepisów art. 1 pkt 5–8 projektu
ustawy, mogą być w dalszym ciągu udostępniane na rynku. Niezależnie od powyższego
producent takiego wyrobu będzie mógł po dniu wejścia w życie przepisów art. 1
pkt 5–8 projektu ustawy sporządzić – na podstawie wydanej wcześniej krajowej
deklaracji zgodności – krajową deklarację właściwości użytkowych, o której mowa
w art. 1 pkt 5 projektu.
Jednocześnie przepis art. 3 ust. 3 umożliwia producentom wykorzystywanie, po dniu
wejścia w życie przepisów art. 1 pkt 5–8 projektu ustawy, aprobat technicznych
wydanych przed tą datą, jako krajowych ocen technicznych.
Przepisy proponowanego art. 4 umożliwiają stosowanie dotychczasowych przepisów do
kontroli wyrobów budowlanych i prowadzenia postępowań administracyjnych
w sprawach wyrobów budowlanych, które zostały wprowadzone do obrotu ze znakiem
budowlanym przed dniem wejścia w życie przepisów art. 1 pkt 5–8 projektu ustawy.
Przepisy projektowanego art. 5 umożliwiają stosowanie dotychczasowych przepisów do
kontroli wyrobów budowlanych i postępowań administracyjnych w sprawach wyrobów
budowlanych wszczętych i niezakończonych, czyli będących w toku przed dniem
wejścia w życie projektu ustawy.
W art. 6 ust. 1 i 2 projektu wskazano na możliwość stosowania przepisów
wykonawczych wydanych na podstawie art. 8 ust. 6, art. 9 ust. 7, art. 14 ust. 4 oraz
art. 15 ust. 6 ustawy o wyrobach budowlanych w dotychczasowym brzmieniu do czasu
wydania nowych rozporządzeń wykonawczych, ale nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia
wejścia w życie niniejszej ustawy. Zmiana podstawowych wymagań dla obiektów
budowlanych wynikająca z nowego brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo
budowlane skutkuje potrzebą dostosowania przepisów techniczno-budowlanych
– 18 –