eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoAkty prawneProjekty ustaw › Komisyjny projekt ustawy o zmianie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz Kodeksu postępowania cywilnego

Komisyjny projekt ustawy o zmianie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz Kodeksu postępowania cywilnego

projekt dotyczy ograniczenia tzw. podziemia adopcyjnego przez wprowadzenie do systemu prawnego instytucji "adopcji ze wskazaniem"

  • Kadencja sejmu: 7
  • Nr druku: 2361
  • Data wpłynięcia: 2014-03-14
  • Uchwalenie: Projekt uchwalony
  • tytuł: Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
  • data uchwalenia: 2015-07-24
  • adres publikacyjny: Dz.U. poz. 1199

2361

 
Druk nr 2361 
 
 
Warszawa, 14 marca 2014 r. 
SEJM  
 
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 
VII kadencja 
Komisja Polityki Społecznej i Rodziny 
 
PSR-020-3-2014 
 
 
 
 
Pani  
 
Ewa Kopacz 
 
Marszałek Sejmu 
 
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
Szanowna Pani Marszałek 
 
Na  podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu,  Komisja Polityki 
Społecznej i Rodziny wnosi projekt ustawy: 
 
o zmianie Kodeksu rodzinnego i 
opiekuńczego 
oraz 
Kodeksu 
postępowania cywilnego. 
 
Do  reprezentowania  Komisji  w  pracach  nad  projektem  ustawy  została 
upoważniona poseł Magdalena Kochan. 
 
                                               Łączę wyrazy szacunku 
 
 
 
Przewodniczący Komisji 
 
 
(-) Sławomir Piechota 
 
 
 
Ustawa 
z dnia ……… 2013 r. 
o zmianie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego  
oraz kodeksu postępowania cywilnego  
 
Art. 1 
 
W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 
59, z późn. zm. wprowadza się następujące zmiany: 
 
1) 
w art. 119 ze znakiem 2 dodaje się § 1 i 2 w brzmieniu:  
„§ 1.  Rodzice mogą przed sądem opiekuńczym wskazać osobę przysposabiającą, którą 
może być wyłącznie krewny lub powinowaty rodziców dziecka za zgodą tej osoby 
złożoną przed tym sądem. Osobą wskazaną może być również małżonek jednego  
z rodziców („przysposobienie ze wskazaniem”).  

 
§ 2. 
Sąd opiekuńczy niezwłocznie przesyła odpis protokołu o wskazaniu do ośrodka 
adopcyjnego celem zarejestrowania w wojewódzkim banku danych.”  

 
2) 
dotychczasowy art. 119 ze znakiem 2 staje się art. 119 ze znakiem 3.  
 
Art. 2 
 
W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 
43, poz. 59, z późn. zm. wprowadza się następujące zmiany: 
 
art. 585 otrzymują brzmienie:  
„§ 1.  Sąd  opiekuńczy  wszczyna  postępowanie  na  wniosek  przysposabiającego,  złożony  za 
pośrednictwem ośrodka adopcyjnego. Ośrodek ten składa sądowi wniosek wraz  
z dokumentami wymaganymi przez właściwe przepisy oraz w każdym przypadku 
opinię o tym wniosku.  
 
§ 2. 

Wniosek ten składa się w sądzie opiekuńczym właściwym dla przysposabiającego 
lub osoby mającej być przysposobioną. 
 
§ 3. 

Art. 87 § 3 stosuje się odpowiednio.”  
 
 
Art. 3 
 
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. 
Uzasadnienie  
 
1. 
stan faktyczny  
 
 
Stan  prawny  w  kwestiach  dotyczących  przysposobienia  został  zmodyfikowany 
poprzez wejście w życie przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny  
i systemie pieczy zastępczej oraz towarzyszące ww. ustawie zmiany w Kodeksie rodzinnym  
i opiekuńczym oraz Kodeksie postępowania cywilnego.  
 
Podczas  prac  nad  wyżej  wymienionymi,  z  uwagi  na  zagrożenia  dobra  dziecka 
wynikające z braku ścisłej kontroli państwa nad doborem kandydatów na przysposabiających  
rozważano  możliwość  formalnego  uregulowania  tzw.  „adopcji za wskazaniem”.  Istotą,  tej 
niewyodrębnionej w sensie prawnym formy przysposobienia, jest wyrażana przez rodziców  
w  postępowaniu  sądowym  zgoda,  która  obejmuje  zarówno  fakt  przysposobienia,  jak  
i akceptację najczęściej samodzielnie wytypowanych kandydatów. Ostatecznie uznano, że cel 
zwiększenia ochrony interesów małoletniego, wypełni wprowadzenie obowiązku posiadania 
przez wnioskodawców –  kandydatów na rodziców adopcyjnych –  opinii kwalifikacyjnej 
sporządzonej przez ośrodek adopcyjny oraz odbycie wymaganego przepisami szkolenia dla 
kandydatów do przysposobienia dziecka. Na skutek zmiany prawa wspomniana opinia 
kwalifikacyjna,  jak  też  wymóg  odbycia  szkolenia  przez  kandydatów  na  rodziców 
adopcyjnych  są  materialnoprawnymi  przesłankami  przysposobienia.  Konsekwencją 
powyższego,  jeśli  sąd  orzeka  przysposobienie  mimo  braku  spełnienia  wymagań 
wprowadzonych do 1141 § 1 k.r.o dopuszcza się rażącego naruszenia prawa materialnego. 
 
Pozornie może się wydawać, że wprowadzone obowiązki wykluczyły jednoznacznie 
wszelkie niebezpieczeństwa związane z tzw. „adopcją ze wskazaniem”. Niemniej jednak, jak 
pokazują  przykłady  monitorowanych  przez  Rzecznika  Praw  Dziecka  postępowań, 
wprowadzone zmiany przepisów nie wpłynęły znacząco na ochronę dziecka przed staniem się 
podmiotem  transakcji  finansowej.  Przede  wszystkim,  nie  uległ  zmianie  proceder 
poszukiwania  i  umawiania  się  np.  poprzez  fora  internetowe  rodziców  biologicznych  z 
ewentualnymi  kandydatami  do  przysposobienia,  czemu  należy  się  sprzeciwiać  i  co  budzi 
uzasadniony niepokój. Zaznaczyć należy, że jedyna różnica między stanem sprzed 1 stycznia 
2012 roku polega na tym, że w ogłoszeniach dotyczących adopcji zawierana jest informacja o 
konieczności posiadania przez ewentualnych kandydatów opinii kwalifikacyjnej i szkolenia. 
Powyższe nie zmienia faktu, że nadal pojawiają się niespełniające ww. warunków formalnych 
wnioski o przysposobienie,  a  praktyka  sądów,  w  tym  zakresie  nierzadko  polega  na 
wyznaczaniu  bardzo  długich  okresów  do  ich  uzupełnienia.  W  tym  czasie,  najczęściej 
odebrane prosto ze szpitala dziecko wrasta w rodzinę, a wówczas decydującym elementem, 
który  przekonuje  sąd  do  orzeczenia  przysposobienia  jest  związek  emocjonalny  dziecka  z 
opiekującymi  się  nim  wnioskodawcami.  Tym  samym,  możliwość  wskazywania  przez 
rodziców  kandydatów  do  przysposobienia  spośród  niewystarczająco  ograniczonego  kręgu 
ludzi  sprawia,  że  tzw.  „adopcja ze wskazaniem”  pozostaje  fundamentem,  działającego 
głównie w oparciu o internet i nielegalnych pośredników, tzw. podziemia adopcyjnego.  
 
Ponadto,  od  wejścia  w  życie  ustawy  o  wspieraniu  rodziny  zastępczej  ujawniło  się 
nowe,  niepokojące  zjawisko,  które  również  nakierowane  jest  na  ominięcie  przedsądowego 
etapu  procedur  powadzonych  przez  ośrodek  adopcyjny  związanych  z  dokonaniem 
kwalifikacji dziecka do określonej rodziny. Mianowicie osoby chcące z pominięciem ośrodka 
adopcyjnego  i  niezbędnych  szkoleń  przysposobić  „wyszukane”  przez  siebie  dziecko, 
występują  o  powierzenie  im  na  czas  trwania  postępowania  pełnienia  funkcji  rodziny 
zastępczej.  Naturalnym  jest,  że  w  przysługującym  im  sześciomiesięcznym  okresie  na 
uzupełnienie szkoleń, między nimi, a dzieckiem nawiązują się silne więzi. Wówczas mająca 
pierwszeństwo  z  racji  sprawowanej  pieczy  rodzina  zastępcza  zgłasza  swój  wniosek 
o przysposobienie. Należy zaznaczyć, iż sprawujący nad dzieckiem rodzinną pieczę zastępczą 
są zwolnieni z obowiązku ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny.  
 
2. 
cel zmiany przepisów  
 
Proponowana zmiana przepisów jest potrzebna, aby: 
 
1) 
ograniczyć zagrażające prawom i dobru dzieci tzw. podziemie adopcyjne,  
 
2) 
wprowadzić taką definicję ustawową „adopcji ze wskazaniem”, której treść: 
- pozwoli na zachowanie adopcji pełnej jako podstawowej formy adopcji, 
- da wyraz przekonaniu, iż dziecko pochodzące z danej rodziny powinno w tej rodzinie 
pozostać,  
-  pozwoli  uchronić  dzieci  przed  przekazywaniem  ich  przez  rodziców  w  celach 
finansowych, 
-  pozwoli  uchronić  dzieci  przed  ich  przekazywaniem  przez  rodziców  osobom 
nieposiadającym  kwalifikacji  i  predyspozycji osobistych i moralnych do opieki nad 
dziećmi,  
-  sprawi, iż utracą rację  bytu liczne, otwarcie i legalnie działające strony  internetowe 
kojarzące  osoby  chcące  przysposobić  dziecko  z  rodzicami,  którzy  noszą  się  z 
zamiarem oddania dziecka do adopcji, 
-  pozwoli na zbieranie  danych  statystycznych  umożliwiających  poznanie  skali  oraz 
ewentualnych kierunków zmian tego zjawiska, 
3) 
przyjąć konkretne rozwiązania gwarantujące, iż do adopcji nie będzie dochodzić bez 
pośrednictwa ośrodka adopcyjnego, a tym samym: 
-  bez  wnikliwej  weryfikacji  kwalifikacji  i  predyspozycji  osób  ubiegających  się  
o adopcję,  
- bez porównania kwalifikacji i predyspozycji wnioskodawców z kwalifikacjami osób 
oczekujących na adopcję w tych ośrodkach, 
- bez dokonania kwalifikacji dziecka do rodziny (a nie odwrotnie),  
- bez wsparcia, a w dalszej perspektywie doradztwa ze strony ośrodka. 
 
3. 
przewidywane skutki prawne  
 
Proponowana zmiana przepisów powoduje, że:  
1) 
„adopcja ze wskazaniem”  zostaje  w  jasny  sposób  określona  i  reguluje  dotychczas 
niejasne, nienazwane w przepisach zjawisko występujące w praktyce. Wprowadzenie 
ustawowego  terminu  pozwala  na  zbieranie  danych  statystycznych,  które  umożliwią 
poznanie skali oraz zmian tego zjawiska, 
strony : [ 1 ] . 2

Dokumenty związane z tym projektem:



Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Akty prawne

Rok NR Pozycja

Najnowsze akty prawne

Dziennik Ustaw z 2017 r. pozycja:
1900, 1899, 1898, 1897, 1896, 1895, 1894, 1893, 1892

Monitor Polski z 2017 r. pozycja:
938, 937, 936, 935, 934, 933, 932, 931, 930

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: