Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw

– 20 – 
zatrudnionych w  Krajowej  Szkole  Sądownictwa  i  Prokuratury  i  przyznawania  innych 
świadczeń związanych z pracą, 
– 
wydanego  na  podstawie  art.  11  ust.  2  ustawy  o  Krajowej  Szkole  Sądownictwa 
i  Prokuratury  rozporządzenia  Ministra  Sprawiedliwości  z  dnia  8  czerwca  2009  r. 
w   sprawie  wysokości  diet  dla  członków  Rady  Programowej  Krajowej  Szkoły 
Sądownictwa i Prokuratury, 
– 
wydanego  na  podstawie  art.  52  pkt  5  ustawy  o  Krajowej  Szkole  Sądownictwa 
i Prokuratury rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 maja 2009 r. w sprawie 
wysokości  opłaty  za  przystąpienie  do  egzaminu  sędziowskiego  lub  prokuratorskiego 
przez osoby niebędące aplikantami Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. 
Wejście w życie projektowanych regulacji związanych z likwidacją instytucji stypendium 
oraz  wprowadzenie  w  to  miejsce  wynagrodzenia  za  pracę  będzie  natomiast  skutkowało 
derogacją wydanego na postawie dotychczasowego art. 52 pkt 4 ustawy o Krajowej Szkole 
Sądownictwa  i  Prokuratury rozporządzenia  Ministra  Sprawiedliwości  z  dnia  15  czerwca 
2009 r. w sprawie stypendium dla aplikantów Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. 
Ze zmiany przepisu art. 37 ust. 2 ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, 
wynika z kolei konieczność ponownego wydania przez Ministra Sprawiedliwości rozporządzenia 
odkreślającego  wysokość  wynagrodzenia  członków  zespołu  konkursowego  i  zespołów 
egzaminacyjnych oraz komisji konkursowej i komisji egzaminacyjnych. Założenia tego aktu 
wykonawczego powinny odpowiadać w całości treści rozporządzenia obecnie obowiązującego. 
W art. 1 pkt 7  projektu przewidziano nowe brzmienie przepisu art. 21  ust. 2 ustawy 
o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, zgodnie z którym Minister Sprawiedliwości, 
po  zasięgnięciu  opinii  Dyrektora  Krajowej  Szkoły  określi,  w  drodze  rozporządzenia, 
wysokość  opłaty  za  udział  w  konkursie.  Opłata  ta,  będzie  ustalana  z  uwzględnieniem 
konieczności  prawidłowego  i  efektywnego  przeprowadzenia naboru, jednak nie powinna 
przekroczyć  równowartość  50%  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę,  o  którym  mowa 
w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.  
Na mocy  art. 1 pkt 16 lit. b projektowanej  ustawy nowe brzmienie ma  zostać  nadane 
art. 52 pkt 4 ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Na podstawie tego przepisu 
określona zostanie wysokość wynagrodzenia, jakie przysługiwać będzie aplikantowi aplikacji 
sędziowskiej. Jak już była o tym mowa, przewiduje się, że wynagrodzenie to nie przekroczy 
wysokości  wynagrodzenia  przysługującego  asystentowi  sędziego.  Jednocześnie  w  art.  52 
– 21 – 
zmienianej ustawy dodany zostanie pkt 4a  (art. 1 pkt 16 lit. d projektu),  upoważniający 
Ministra  Sprawiedliwości  do wydania –  po  zasięgnięciu  opinii  Prokuratora  Generalnego  – 
rozporządzenia  w  sprawie  wysokości  wynagrodzenia aplikanta aplikacji prokuratorskiej. 
Wysokość  tego wynagrodzenia również  nie przekroczy wysokości  wynagrodzenia  brutto 
przysługującego obecnie asystentowi prokuratora. 
Na  marginesie  należy  ponadto  wspomnieć,  że  wprowadzenie  nowy  stanowisk,  tzn. 
starszych  asystentów  sędziów  oraz  starszych  asystentów  prokuratorów  będzie  wymagało 
korekty  postanowień  dotyczących  wynagrodzeń  asystenckich.  Aktualnie  problematykę  tę 
regulują dwa akty normatywne: rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 kwietnia 
2014 r. w sprawie  wynagrodzenia  zasadniczego  asystentów  sędziów  (wydane  na  podstawie 
art. 155 § 6 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. -  Prawo  o  ustroju  sądów  powszechnych)  oraz 
rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 36 marca 2012 r. w sprawie wynagrodzenia 
zasadniczego asystentów prokuratorów (wydane na podstawie art. 100a ust. 10 ustawy z dnia 
20 czerwca 1985 r. o prokuraturze). Zakłada się przy tym, że dotychczasowa górna granica 
wskazanych wynagrodzeń nie wzrośnie.  
 
6. Konsultacje 
Przed  pierwszym  czytaniem  projekt  został  przesłany  do  zaopiniowania  następującym 
podmiotom: Ministrowi Sprawiedliwości, Prokuratorowi Generalnemu, Dyrektorowi Krajowej 
Szkoły  Sądownictwa  i Prokuratury,  Sądowi  Najwyższemu,  Krajowej  Radzie  Sądownictwa, 
Krajowej Radzie Prokuratury, Stowarzyszeniu Sędziów Polskich IUSTITIA, Stowarzyszeniu 
Sędziów  Themis,  Stowarzyszeniu  Prokuratorów  RP,  Naczelnej  Radzie  Adwokackiej, 
Krajowej Radzie Radców Prawnych oraz Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. 
Pozytywnie  do  projektu  (druk  senacki  nr  535)  odniósł  się  Minister  Sprawiedliwości. 
Pomysł  likwidacji  aplikacji  ogólnej  poparli  również:  Prokurator  Generalny,  Krajowa  Rada 
Sądownictwa  oraz  Helsińska  Fundacja  Praw  Człowieka.  Podmioty  te  wskazały  jednak  na 
szereg  nieścisłości  w  projekcie  i  brak  precyzji  niektórych  z  rozwiązań.  Poza  tym  zarówno 
Krajowa Rada Sądownictwa, jak i Rada Programowa KSSiP, która nadesłała swoje stanowisko 
w sprawie projektowanej nowelizacji, krytycznie oceniły zmiany w zakresie ustroju Krajowej 
Szkoły, w tym propozycję odmiennego uregulowania kompetencji Rady  Programowej oraz 
wzmocnienia kompetencji nadzorczych Ministra Sprawiedliwości. Podobną opinię przedstawiła 
Krajowa  Rada  Prokuratury,  która  to  jednak  nade  wszystko  wyraziła  zaniepokojenie  ideą 
– 22 – 
powoływania  i odwoływania  Dyrektora  Krajowej  Szkoły  bez  uprzedniego  konsultowania 
z nią  tej  kwestii.  Poza  tym  Krajowa  Rada  Sądownictwa  zgłosiła  zastrzeżenia  względem 
projektowanego  art.  4b  ustawy  o  KSSiP,  który  umożliwiał  Krajowej  Szkole  Sądownictwa 
i Prokuratury prowadzenie działalności gospodarczej, oraz zaapelowała o uwzględnienie tego, 
że problem kształcenia ustawicznego nie został odpowiednio uregulowany w obowiązujących 
przepisach. 
Szereg uwag do projektu zawarł w swojej opinii także Dyrektor KSSiP. Jak podniósł, 
proponowana  reforma  jest  przedwczesna,  zaś  zniesienie  aplikacji  ogólnej  spowoduje  brak 
możliwości przeprowadzenia odpowiedniej selekcji kandydatów na aplikacje sędziowską oraz 
prokuratorską. Wskazał jednocześnie liczne problemy, jakie mogą powstać w praktyce przy 
stosowaniu  projektowanych  przepisów,  w  tym  np.  dotyczących  przyjmowania  na  aplikacje 
czy  kreujących  status  aplikanta-pracownika  (w  kontekście  jego  podporządkowania tak 
Dyrektorowi Krajowej Szkoły, jak i pracodawcy). Wiele miejsca Dyrektor KSSiP poświęcił 
również  problemom  natury  ustrojowej,  a  zwłaszcza  wskazał  na  to,  iż  obecna  struktura 
organizacyjna Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, ukształtowana przy założeniu, że 
powołuje się czterech zastępców Dyrektora (w tym jednego do spraw związanych z finansami), 
pozwala na optymalne zarządzanie i kierowanie tą instytucją. Zasygnalizował też niespójność 
między projektem a jego uzasadnieniem w zakresie dotyczącym propozycji uchylenia art. 13 
ustawy  o  KSSiP.  Skądinąd  tę  ostatnią  kwestię  poruszyli  też  Prokurator  Generalny  oraz 
Helsińska Fundacja Praw Człowieka.  
Sąd Najwyższy oraz Krajowa Rada Radców Prawnych poinformowali, iż nie zgłaszają 
uwag,  zaś  Stowarzyszenie  Sędziów  Polskich  IUSTITIA  generalnie  wyraziło  poparcie  dla 
idei nowelizacji  ustawy  o  Krajowej  Szkole  Sądownictwa  i  Prokuratury  w  zakresie  regulacji 
odnoszących się do kształcenia wstępnego, ale równocześnie zakwestionowało te propozycje, 
które prowadzą do zwiększenia nadzoru Ministra Sprawiedliwości nad Krajową Szkołą. 
Pozostałe podmioty nie ustosunkowały się do projektowanych rozwiązań. 
Z  kolei  w  ramach  konsultacji  społecznych  prowadzonych  za  pośrednictwem  strony 
internetowej Kancelarii Senatu, wpłynęły opinie i postulaty ze strony środowiska aplikantów, 
sprowadzające  się  głównie  do  zaakcentowania  potrzeby  utrzymania  ciągłości  rozpoczętego 
przez nich szkolenia i pozostawienia im możliwości kontynuowania obranej ścieżki kariery 
według dotychczasowych zasad. 
– 23 – 
Część  z  opisanych  wyżej  głosów  została  uwzględniona  na  etapie  prac  połączonych 
komisji senackich – Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności 
i Petycji.  Nie  zostały  natomiast  zrealizowane  wnioski  Dyrektora  KSSiP  odnoszące  się  do 
utrzymania  aktualnego  modelu  kształcenia  wstępnego  oraz  odstąpienia  od zmian  w zakresie 
struktury organizacyjnej Krajowej Szkoły i ograniczenia kompetencji przyznanych Ministrowi 
Sprawiedliwości.  
W  związku  ze  znaczącą  modyfikacją  treści  projektowanych  regulacji, projekt (druk 
nr 535  S)  został  ponownie  przekazany  do  konsultacji  tym  samym  podmiotom.  Większość 
z nich  z  aprobatą  wypowiedziała  się  o  wprowadzonych  zmianach.  Ponadto  w  pisemnych 
stanowiskach  znalazły  się  nowe  uwagi  bądź  też  po  raz  kolejny  wyartykułowane  zostały  te 
zastrzeżenia, które – w ocenie opiniujących – nadal pozostały aktualne.  
W stosunku do poprawionej wersji projektu Krajowa Rada Sądownictwa sformułowała 
dwa  główne  zarzuty.  Po  pierwsze,  sprzeciwiła  się  przyznaniu  Ministrowi  Sprawiedliwości 
zbyt  daleko  idących  kompetencji  w  związku  ze  zlecaniem  dodatkowych  szkoleń  oraz 
w zakresie  opracowywania  rocznych  harmonogramów  działalności  szkoleniowej  Krajowej 
Szkoły.  Po  drugie,  wyraziła  przekonanie  o  potrzebie  zmiany  postanowienia  przyznającego 
Ministrowi  prawo  zgłoszenia  sprzeciwu  względem  kandydata  na  wykładowcę  Krajowej 
Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. 
Krajowa Rada Prokuratury, kierując się brzmieniem art. 6 projektowanej ustawy, zgłosiła 
postulat  uzupełnienia  art.  2  o  zmianę,  dzięki  której  wśród  kompetencji przyznanych tejże 
Radzie  zostałaby  wskazana  kompetencja  do  opiniowania  programów  szkolenia  w  ramach 
aplikacji  prokuratorskiej,  zakresu  i  sposobu  przeprowadzania  konkursów  na  aplikację 
prokuratorską oraz egzaminów prokuratorskich. Niezależnie od tego Krajowa Rada Prokuratury 
sprzeciwiła się uchyleniu art. 13 ustawy o KSSiP, wskazała na konieczność wprowadzenia 
kolokwium sprawdzającego oraz wyraziła wątpliwości co do regulacji zawartych w art. 1 pkt 
17 projektowanej ustawy. 
Za pozostawieniem w nowelizowanej  ustawie  katalogu  przesłanek  decydujących 
o  możliwości  odwołania  Dyrektora  Krajowej  Szkoły  (art.  13)  opowiedzieli  się  również: 
Prokurator Generalny, Rada Programowa KSSiP, Dyrektor Krajowej Szkoły oraz Helsińska 
Fundacja  Praw  Człowieka.  Ponadto  Rada  Programowa  KSSiP  podniosła  w  istocie  te  same 
zarzuty  odnośnie  do  rocznych  harmonogramów  działalności  szkoleniowej  Krajowej  Szkoły 
oraz możliwości zgłoszenia sprzeciwu względem konkretnego wykładowcy co Krajowa Rada 
– 24 – 
Sądownictwa.  Z  kolei  Prokurator  Generalny  zaakcentował  potrzebę  wprowadzenia  zasady 
decydowania o pewnych kwestiach przez Ministra Sprawiedliwości „w porozumieniu”, a nie 
jedynie „po zasięgnięciu opinii” Prokuratora Generalnego, a także zasygnalizował celowość 
doprecyzowania  czy  uzupełnienia  niektórych  spośród  projektowanych  rozwiązań,  w  tym 
m.in. przepisów regulujących kierowanie aplikantów do poszczególnych wydziałów zgodnie 
z programem praktyk. 
Uwagi w tym ostatnim zakresie przedstawiła też Helsińska Fundacja Praw Człowieka, 
która dodatkowo wypowiedziała się „deregulacji” zawodu asystenta prokuratora w kontekście 
zadań wykonywanych przez asystentów, wniosła o zachowanie instytucji nagród udzielanych 
przez  Dyrektora  Krajowej  Szkoły  oraz  o  skrócenie  okresu  10-letniego wymaganego do 
awansu na stanowisko starszego asystenta sędziego lub starszego asystenta prokuratora. 
Sąd Najwyższy ponownie poinformował, iż nie zgłasza uwag do projektu. 
W  trakcie  drugiego  czytania  zgłoszone  zostały  poprawki  realizujące  m.in.  pierwszy 
z postulatów przedstawionych  przez  Krajową  Radę  Sądownictwa  (w  części  dotyczącej 
zlecania  dodatkowych  szkoleń),  postulat  wysuwany  m.in.  przez Dyrektora Krajowej Szkoły 
czy Radę Programową KSSiP, a odnoszący się do zagwarantowania Dyrektorowi możliwości 
doboru swoich zastępców, postulat związany z kolokwium sprawdzającym. Zmienione zostało 
ponadto  brzmienie  art.  15  w  sposób  czyniący  zadość  zarówno  zastrzeżeniom  zgłoszonym 
przez podmioty opiniujące (w tym Ministra Sprawiedliwości), jak i oczekiwaniom osób, które 
chcą przystąpić do konkursu na aplikację ogólną, który – zgodnie z ogłoszeniem Dyrektora 
Krajowej Szkoły – ma się odbyć w październiku bieżącego roku. 
Pozostałe zastrzeżenia nie zostały uwzględnione z uwagi na to, że były nie do pogodzenia 
z  przyjętą  koncepcją  (np.  w  zakresie  sposobu  zarządzania  Krajową  Szkołą,  zwiększenia 
kompetencji Ministra Sprawiedliwości czy choćby kierunku zmian dotyczących „deregulacji” 
zawodu asystenta prokuratora).      
 
7. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej 
Przedmiot projektu nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.