Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw

7. Informacja o odbytych konsultacjach społecznych 
Projekt  ustawy  nie  był  poddany  konsultacjom  społecznym  w  rozumieniu  art.  34  ust.  3 
Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. 
 
 
8. 
Zgodność regulacji z prawem Unii Europejskiej. 
Projektodawcy oświadczają, iż prezentowany projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii 
Europejskiej. 
Wyjaśnienia wymaga zwłaszcza kwestia zgodności projektowanej ustawy z przepisami prawa 
wspólnotowego  odnoszącymi  się  do  zagadnienia  tzw.  „pomocy  publicznej”.  W  trakcie  pierwszego 
czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ujętego w druku nr 
1332 (tj. projektu zbliżonego w treści do zgłaszanego w niniejszym przedłożeniu) ze strony posłów 
reprezentujących  większość  parlamentarną  formułowane  były  zarzuty  sprzeczności  projektowanych 
przepisów z regulacjami prawa Unii Europejskiej zakazującymi niektórych form udzielania pomocy 
publicznej.  Podobne  zarzuty  stawiał  również  w  swojej  opinii  Urząd  Ochrony  Konkurencji  i 
Konsumentów. Aby wykazać niezasadność tych zarzutów należy w  pierwszej kolejności przywołać 
odpowiednie  regulacje  zawarte  w  Traktacie  o  Funkcjonowaniu  Unii  Europejskiej  odnoszące  się  do 
zakazanych  form  pomocy  udzielanej  przez  państwa  UE  podmiotom  prywatnym,  a  następnie 
uzasadnić, iż udogodnienia dla przedsiębiorców,  których wprowadzenie przewiduje niniejszy projekt 
ustawy  w  żaden  sposób  nie  mogą  być  uznawane  za  niezgodną  z  prawem  UE  formę  interwencji 
państwowej na rzecz podmiotów prywatnych. 
Za  wzorzec  kontroli  należy  więc  uznać  art.  107  ust.  1  wspomnianego  wyżej  Traktatu  o 
Funkcjonowaniu  Unii  Europejskiej.  Przywołany  przepis  stanowi,  iż  „z  zastrzeżeniem  innych 
postanowień  przewidzianych  w  Traktatach,  wszelka  pomoc  przyznawana  przez  Państwo 
Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi 
zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych 
towarów jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie w jakim wpływa na wymianę handlową 
między Państwami Członkowskimi”.  
Na podstawie tego przepisu można (co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości – 
por.  zwłaszcza  wyrok  TS  z  dn.  24  lipca  2003  r.  w  sprawie  C-280/00,  Altmark  Trans  GmbH  i 
Regierungspräsidium Magdeburg przeciwko Nahverkehrsgesellschaft Altmark GmbH, oraz wyrok TS 
z dn. 3 marca 2005 w sprawie C-172/03, Heiser) wyróżnić cztery kryteria, które muszą być spełnione 
w sposób kumulatywny, aby dane działanie państwa zakwalifikować jako pomoc publiczną, zakazaną 
przez pierwotne Unii Europejskie. Te cztery koniunktywne przesłanki uznania interwencji państwa za 
pomoc publiczną w świetle art. 107 ust. 1 TFUE są następujące: 
1)  należy  mieć  do  czynienia  z  interwencją  państwa  lub  interwencją  przy  użyciu  zasobów 
państwowych; 
10 
 
2)  wspomniana  interwencja  musi  wpływać  na  wymianę  handlową  między  państwami 
członkowskimi; 
3)  wspomniana pomoc musi zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem; 
4)  wspomniana  pomoc  musi  być  selektywna,  tzn.  musi  sprzyjać  wyłącznie  niektórym 
podmiotom gospodarczym, wybranym przez władzę państwową na zasadzie swobodnego 
uznania. 
 
Projektodawcy  nie  zaprzeczają  temu,  iż  przepisy  ustawy  spełniają  pierwsze  trzy  kryteria 
zdefiniowanego  wyżej  „testu  pomocy  publicznej”.  W  przedmiocie  pierwszego  kryterium,  należy 
stwierdzić, iż faktycznie przewidywane w projekcie ustawy są rodzajem interwencji państwa.  
Jeśli chodzi o drugie przywołane kryterium, to zgodnie z tezami  przedstawionymi w wyroku 
Trybunału  Sprawiedliwości  z  dnia  21  marca  1991  w  sprawie  C305/89  (Włochy  przeciwko  Komisji 
Europejskiej),  do  stwierdzenia,  iż  udzielana  pomoc  wpływa  na  wymianę  handlową  pomiędzy 
państwami  UE,  wystarczy  udowodnić,  iż  podmiot  korzystający  z  pomocy  prowadzi  działalność 
gospodarczą i działa na rynku, na którym istnieje wymiana handlowa. Istotnie osoby rejestrujące w 
Polsce działalność w okresie próbnym i korzystające z udogodnień z tym związanych będą działać na 
rynku wewnętrznym Unii Europejskiej. 
Projektodawcy  zgadzają  się  również  z  tym,  iż  preferencje  stworzone  dla  osób 
rozpoczynających  działalność  gospodarczą  mogą  zakłócić  konkurencję  rynkową.  Wykazanie,  iż 
zachęty podatkowe dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą nie wpływają na konkurencję 
rynkową jest w zasadzie możliwe wyłącznie wtedy, gdy beneficjenci pomocy znajdują się w sytuacji 
tzw.  monopolu  naturalnego.  W  takiej  sytuacji,  rzecz  jasna,  nie  znalazłaby  się  większość  osób 
rozpoczynających  działalność  gospodarczą,  w  związku  z  czym  można  stwierdzić,  projektowane 
przepisy grożą zakłóceniem konkurencji na rynku wewnętrznym. 
W  ocenie  projektodawców  planowane  wsparcie  dla  nowych  firm  nie  stanowi  jednak 
„selektywnej”  formy  pomocy.  Jak  wiadomo  z  uwagi  na  koniunktywny  charakter  przesłanek,  które 
muszą  się  ziścić,  by  można  było  mówić  o  naruszeniu  normy  określonej  w  art.  107  ust.  1  TFUE, 
stwierdzenie, iż w przypadku danej regulacji jedna z przesłanek nie jest spełniona jest równoznaczne 
ze  stwierdzeniem,  iż  regulacja  ta  nie  narusza  norm  prawa  Unii  Europejskiej  odnoszących  się  do 
kwestii pomocy publicznej. 
Uzasadniając  powody,  dla  których  projektodawcy  przyjmują  taką,  a  nie  inną  kwalifikację 
należy  w  pierwszej  kolejności  zwrócić  uwagę  na  fakt,  iż  możliwość  rozpoczęcia  działalności 
gospodarczej w okresie próbnym jest skierowana do wszystkich podmiotów, które w dłuższym okresie 
czasu nie prowadziły działalności gospodarczej. Każdy obywatel Polski podobnie jak innych państw 
Unii  Europejskiej,  który  chce  założyć  działalność  w  okresie  próbnym  może  w  taki  sam  sposób  to 
uczynić.  Nie  można  więc  mówić  o  naruszeniu  zasady  równości,  czy  o  arbitralności  decydowania 
11 
 
organów  państwowych  w  zakresie  tego,  które  przedsiębiorstwa  mogłyby  uzyskać  pomoc,  a  które 
takiej pomocy nie mogłyby uzyskać. 
Ponadto,  stwierdzić  należy,  iż  projektowana  regulacja  ma  w  swoim  założeniu  stanowić 
„ogólny środek polityki państwa” (tzw. general measure), do której celów powinna należeć promocja 
przedsiębiorczości  oraz  wprowadzenie  systemu  zachęt  dla  rozpoczęcia  prowadzenia  działalności 
gospodarczej.  Takie  cele  polityki  gospodarczej  państwa  powinny  być  realizowane  również  poprzez 
odpowiednie  skonstruowanie  przepisów  podatkowych,  w  ten  sposób,  by  istniały  zachęty  natury 
fiskalnej do rejestrowania działalności gospodarczej.  
Przykładem  obecnie  istniejących  udogodnień  dla  osób  rozpoczynających  działalność 
gospodarczą  są  przepisy  art.  18a  ustawy  z  dnia  13  października  1998  r.  o  systemie  ubezpieczeń 
społecznych, określające preferencyjną wysokość składek na ubezpieczenia społeczne w pierwszych 
24 miesiącach działalności. Istnienie w obecnym prawodawstwie takich rozwiązań dowodzi tego, iż 
tworzenie  systemu  zachęt  dla  rozpoczęcia  prowadzenia  działalności  gospodarczej  już  obecnie  jest 
elementem polityki gospodarczej państwa. 
Projektowane  przepisy  doskonale  więc  wpisują  się  w  ogólne  cele  polityki  gospodarczej 
państwa, a nadto na zasadach równości skierowane są do wszystkich osób, które potencjalnie mogłyby 
założyć nową firmę. 
Tym  samym  należy  uznać,  iż  projektowane  przepisy,  stanowiąc  środek  realizacji  ogólnych 
celów  polityki  gospodarczej  państwa,  nie  przewidują  pomocy  dla  podmiotów  prywatnych  o 
charakterze selektywnym, co jest równoznaczne ze stwierdzeniem, iż projektowana ustawa nie narusza 
przepisów wspólnotowych odnoszących się do kwestii pomocy publicznej.   
 
12