Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego
projekt dotyczy stosowania tzw. protokołu elektronicznego, czyli protokołu sporządzanego za pomocą urządzeń utrwalających dźwięk albo obraz i dźwięk
- Kadencja sejmu: 7
- Nr druku: 2131
- Data wpłynięcia: 2013-12-11
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
- data uchwalenia: 2014-08-29
- adres publikacyjny: Dz.U. poz. 1296
2131
11)
w art. 525 pkt 2 otrzymuje brzmienie
„2)
otrzymywanie zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z akt sprawy, z zastrzeżeniem
art. 9 § 2.”.
Art. 2. Przepis art. 387 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą
ustawą stosuje się do postępowań wszczętych po wejściu w życie ustawy.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Zmiany zaproponowane w niniejszym projekcie dotyczą tzw. protokołu
elektronicznego, czyli protokołu sporządzanego za pomocą urządzeń utrwalających dźwięk
albo obraz i dźwięk. Ten sposób protokołowania posiedzeń sądowych został wprowadzony
ustawą z dnia 29 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego
(Dz. U. Nr 108, poz. 684) i jest stosowany od dwóch lat. W tym okresie ujawniły się
problemy związane ze stosowaniem niektórych regulacji dotyczących protokołu
elektronicznego. Niniejszy projekt wychodzi naprzeciw postulatom zgłaszanym przez
środowisko sędziów, adwokatów i radców prawnych.
Projektowane przepisy art. 9 k.p.c. i art. 525 k.p.c. dotyczą udostępniania informacji
o sprawach. Informacje te będą udostępniane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Ponadto przepisy te przyznają stronom i uczestnikom postępowania uprawnienie do
otrzymania z akt sprawy nie tylko zapisu dźwięku, ale także zapisu obrazu i dźwięku.
Posłużenie się zapisem dźwięku (np. w celu sporządzenia apelacji) jest bardzo czasochłonne
i nierzadko trudne, z uwagi na konieczność ustalenia osoby wypowiadającej zarejestrowane
słowa. W celu zapewnienia uczestnikom posiedzeń ochrony przed bezprawnym
posługiwaniem się takimi zapisami, projektowany przepis art. 9 § 2 k.p.c. wyłącza
dopuszczalność wydania zapisu z przebiegu posiedzenia, które odbyło się przy drzwiach
zamkniętych.
Proponowane regulacje art. 158 § 1 i 11 k.p.c. dotyczą treści protokołu pisemnego
sporządzanego wraz z zapisem elektronicznym (tzw. protokołu skróconego). Przepisy
dopuszczają zamieszczanie w tym protokole wniosków i twierdzeń stron. Zamiast nich
możliwe będzie powołanie się na pisma przygotowawcze. W protokole tym będą mogły być
zamieszczane także wyniki postępowania dowodowego oraz inne okoliczności istotne dla
przebiegu posiedzenia. Protokół skrócony będzie mógł zatem obejmować taką samą treść, jak
tradycyjny protokół pisemny. Dzięki tej zmianie, zapoznanie się z przebiegiem posiedzenia,
zajmie znacznie mniej czasu, niż zapoznawanie się z zapisem elektronicznym.
Druga grupa proponowanych zmian art. 158 k.p.c. dotyczy transkrypcji. Przepis art.
158 § 4 k.p.c. w aktualnym brzmieniu stanowi, że jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia
prawidłowego orzekania w sprawie, prezes sądu na wniosek przewodniczącego może
zarządzić sporządzenie transkrypcji odpowiedniej części protokołu sporządzonego za pomocą
urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk. Transkrypcja stanowi załącznik do
protokołu. Proponuje się powierzenie przewodniczącemu kompetencji do podejmowania
decyzji o sporządzaniu transkrypcji. Nie znajduje bowiem dostatecznego usprawiedliwienia
rozwiązanie, według którego decyzja ta jest podejmowana przez prezesa sądu na wniosek
przewodniczącego. Podjęcie decyzji przez prezesa zazwyczaj wymaga zapoznania się
z aktami sprawy, co wymaga dodatkowego nakładu pracy. Tymczasem akta te są znane
przewodniczącemu.
Proponuje się również odstąpienie od obowiązującego obecnie ograniczenia, według
którego transkrypcja może obejmować tylko część protokołu. Zachodzą bowiem sytuacje,
w których konieczna jest transkrypcja całości protokołu.
Kolejna zmiana art. 158 § 4 k. p.c. polega na skreśleniu tej części przepisu, który
nadaje transkrypcji charakter załącznika do protokołu. Załącznik do protokołu, jest częścią
protokołu posiedzenia i ma na celu uzupełnienie jego treści, przez doprecyzowanie wniosków
oraz oświadczeń strony składającej załącznik. Transkrypcja nie powinna być natomiast
utożsamiana z częścią protokołu, którym jest zapis elektroniczny wraz z pisemnym
protokołem.
Proponowany przepis art. 223 § 1 k.p.c. pozwoli na zamieszczenie treści ugody
sądowej nie tylko w protokole, ale także w odrębnym dokumencie stanowiącym część
protokołu. Pod treścią ugody winny znaleźć się podpisy stron, a niemożność jej podpisania
sąd będzie stwierdzał w protokole. Należy dodać, że ta regulacja znajdzie zastosowanie nie
tylko wtedy, gdy przebieg posiedzenia jest utrwalany przy zastosowaniu tzw. protokołu
elektronicznego, ale także wtedy, gdy jest sporządzany tzw. tradycyjny protokół pisemny.
W art. 328 § 11 k.p.c. przewidziano możliwość sporządzenia elektronicznego
uzasadnienia (w postaci zapisu elektronicznego). Wygłoszenie uzasadnienia nie będzie
obligatoryjne i będzie dopuszczalne tylko wtedy, gdy przebieg posiedzenia jest utrwalany za
pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk. Takie uzasadnienie będzie
jednak odpowiadało wymogom przewidzianym w art. 328 § 2 k.p.c. Elektroniczne
uzasadnienie będzie wygłaszane bezpośrednio po odczytaniu sentencji wyroku i nie będzie
wymagało podpisania przez członków składu orzekającego. Stronie, która zażąda doręczenia
uzasadnienia, będzie doręczany odpis wyroku wraz z transkrypcją uzasadnienia. Od tego
doręczenia będzie biegł termin do wniesienia środka zaskarżenia. Identyczny sposób
sporządzania i doręczania uzasadnienia znajdzie zastosowanie w postępowaniu apelacyjnym.
Proponuje się również zmianę art. 377 k.p.c. Przepis ten stanowi, że rozprawa
apelacyjna zaczyna się od sprawozdania sędziego, który zwięźle przedstawia stan sprawy ze
szczególnym uwzględnieniem zarzutów i wniosków apelacyjnych. W praktyce zdarza się, że
sprawozdanie to nie spełnia swoich celów, gdyż w rozprawie nie uczestniczą strony ani
publiczność albo strony nie są zainteresowane treścią sprawozdania, gdyż dobrze znają
przebieg sprawy. Sprawozdanie jest w takich przypadkach jedynie zbędną formalnością
przedłużającą rozprawę. Dlatego projektowany przepis przyznaje sądowi uprawnienie do
odstąpienia od sprawozdania, jeżeli strony nie stawią się na rozprawie albo stawiwszy się
wyrażą zgodę na odstąpienie od sprawozdania.
Kolejna grupa zmian odnosi się do regulacji dotyczących sporządzania uzasadnienia
wyroku wydanego przez sąd drugiej instancji. Aktualnie obowiązuje zasada, że sąd z urzędu
uzasadnia wydany wyrok. Wyjątek dotyczy wyroku oddalającego apelację, który podlega
uzasadnieniu na żądanie strony. Proponuje się rozszerzenie zakresu tego wyjątku i objęcie
nim również wyroku zmieniającego zaskarżony wyrok. Wyrok taki również powinien być
uzasadniany tylko na wniosek strony. Zdarza się bowiem, że sąd odwoławczy dokonuje
nieznacznych zmian zaskarżonego wyroku, które są akceptowane przez strony. Sporządzanie
uzasadnienia takiego wyroku jest w tych przypadkach zbędne.
Proponuje się też możliwość sporządzenia uproszczonego uzasadnienia wyroku sądu
drugiej instancji. Dotychczas taka możliwość istnieje wyłącznie w sprawach rozpoznawanych
w postępowaniu uproszczonym. W takim uzasadnieniu wystarczające jest wyjaśnienie
podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa. Projekt wprowadza możliwość
sporządzenia uproszczonego uzasadnienia także w innych sprawach. Będzie to możliwe tylko
wtedy, gdy sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił
ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów
dotyczących tych ustaleń.
Bezpośrednimi adresatami proponowanych regulacji są sądy oraz podmioty,
posiadające status tzw. zawodowych pełnomocników (adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy
patentowi). Propozycje zawarte w projekcie odnoszą się również do nieograniczonego kręgu
jednostek, które mogą występować w charakterze stron i uczestników postępowania
cywilnego.
Wejście w życie proponowanych zmian nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu
państwa ani dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Proponowane zmiany nie
spowodują konieczności utworzenia lub przebudowy systemów teleinformatycznych
(obsługujących protokół elektroniczny oraz udostępnianie dokumentów zawartych w aktach
sprawy). Systemy te zostały już utworzone i są wdrażane, a proponowane regulacje nie rodzą
konieczności zmiany ich funkcjonalności.
Projektowane zmiany nie spowodują konieczności wprowadzenia istotnych zmian
w aktach wykonawczych.
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Dokumenty związane z tym projektem:
-
2131
› Pobierz plik