Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw

OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
Projektowana ustawa będzie oddziaływać na:
− publiczne przedszkola, publiczne inne formy wychowania przedszkolnego,
publiczne szkoły i placówki,
− organy prowadzące przedszkola, publiczne inne formy wychowania
przedszkolnego, publiczne szkoły i placówki – jednostki samorządu
terytorialnego, właściwi ministrowie, osoby fizyczne i osoby prawne niebędące
jednostkami samorządu terytorialnego,
− organy sprawujące nadzór pedagogiczny.
2. Konsultacje społeczne
W ramach konsultacji społecznych projekt otrzymali następujący partnerzy
społeczni i związki zawodowe:
1)
Alians Ewangeliczny w Polsce;
2)
Chrześcijański Związek Zawodowy „Solidarność im. Ks. J. Popiełuszki”;
3)
Forum Związków Zawodowych;
4)
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”;
5)
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność 80”;
6)
Krajowa Sekcja Nauki NSZZ „Solidarność";
7)
Krajowa Sekcja Oświaty NSZZ „Solidarność 80”;
8)
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Schronisk dla
Nieletnich i Zakładów Poprawczych;
9)
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”;
10) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych;
11) Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”;
12) Sekcja Oświaty KNSZZ „Solidarność 80”;
13) Wolny Związek Zawodowy „Sierpień 80” Komisja Krajowa;
14) Wolny Związek Zawodowy „Solidarność – Oświata”;
15) Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego;
16) Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Nauczycieli Średnich Szkół Leśnych
w Polsce;
17) Związek Zawodowy Pracowników Oświaty i Wychowania „Oświata”;
65
18) Związek Zawodowy „Rada Poradnictwa”;
19) Business Centre Club – Związek Pracodawców;
20) Federacja Inicjatyw Oświatowych;
21) Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT;
22) Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej;
23) Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego;
24) Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji;
25) Instytut Spraw Publicznych;
26) Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy;
27) Komitet Nauk Pedagogicznych PAN;
28) Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich;
29) Konferencja Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych;
30) Konferencja Rektorów Zawodowych Szkół Polskich;
31) Konferencja Rektorów Uczelni Zawodowych;
32) Konfederacja Stowarzyszeń Nauczycielskich;
33) Krajowa Izba Gospodarcza;
34) Krajowe Forum Oświaty Niepublicznej;
35) Krajowe Porozumienie Rodziców i Rad Rodziców;
36) Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji (IOM);
37) Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych;
38) Ogólnopolskie
Stowarzyszenie
Dyrektorów
Centrów
Kształcenia
Ustawicznego;
39) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty;
40) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Niepublicznych Szkół Muzycznych I i II
Stopnia;
41) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Gminnych Samorządowych
Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli;
42) Polska Izba Książki;
43) Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”;
44) Polska Rada Ekumeniczna;
45) Polski Związek Głuchych – Zarząd Główny;
46) Polski Związek Logopedów;
47) Polski Związek Niewidomych – Zarząd Główny;
66
48) Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym;
49) Polskie Stowarzyszenie Wychowania Pozaszkolnego im. Aleksandra
Kamińskiego;
50) Polskie Towarzystwo ADHD;
51) Polskie Towarzystwo Dysleksji;
52) Pracodawcy RP;
53) Rada do spraw Szkolnictwa Artystycznego;
54) Rada Główna Szkolnictwa Wyższego;
55) Rada Języka Polskiego;
56) Rada Szkół Katolickich;
57) Rzecznik Praw Obywatelskich;
58) Rzecznik Praw Dziecka;
59) Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski;
60) Społeczne Towarzystwo Oświatowe;
61) Społeczne Towarzystwo Oświatowe Ogólnopolskie Forum Rodziców;
62) Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych Rzeczypospolitej
Polskiej;
63) Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół Średnich;
64) Stowarzyszenie Oświatowców Polskich – Zarząd Główny;
65) Stowarzyszenie Rektorów i Założycieli Uczelni Niepaństwowych;
66) Stowarzyszenie Rodziców „TU”;
67) Towarzystwo Nauczycieli Szkół Polskich;
68) Towarzystwo Wiedzy Powszechnej – Zarząd Główny;
69) Unia Metropolii Polskich;
70) Unia Miasteczek Polskich;
71) Związek Gmin Wiejskich RP;
72) Związek Harcerstwa Polskiego;
73) Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej;
74) Związek Miast Polskich;
75) Związek Powiatów Polskich;
76) Związek Rzemiosła Polskiego;
77) Związek Województw RP;
78) Związek Zakładów Doskonalenia Zawodowego;
67
79) Polski Komitet Światowej Organizacji Wychowania Przedszkolnego;
80) Polska Komisja Akredytacyjna;
81) Forum Rodziców przy Ministrze Edukacji Narodowej;
82) Ogólnopolskie Stowarzyszenie Ośrodków Dokształcania i Doskonalenia
Zawodowego;
83) Stowarzyszenie Dyrektorów i Nauczycieli Centrów Kształcenia Praktycznego;
84) Fundacja Synapsis;
85) Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci;
86) Ogólnopolskie Forum Rodziców Społecznego Towarzystwa Oświatowego;
87) Polska Rada Organizacji Młodzieżowych;
88) Sekretariat Ochrony Zdrowia NSZZ „Solidarność”;
89) Stowarzyszenie Centrum Wolontariatu.
Ponadto projekt ustawy został przekazany do zaopiniowania przez następujące
podmioty: Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, Komisja Wspólna
Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz Sekretariat Konferencji
Episkopatu Polski.
Komisja Wspólna Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych 24 września
2013 r. pozytywnie zaopiniowała projekt.
Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego na posiedzeniu w dniu
23 października 2013 r. zaopiniowała projekt. Strona samorządowa zgłosiła uwagi
dotyczące zasadności kryterium dochodowego. Komisja wyraziła pozytywną opinię
o projekcie, z zastrzeżeniem wyżej wymienionej uwagi zgłoszonej przez stronę
samorządową. W niniejszym projekcie zrezygnowano z kryterium dochodowego na
poziomie ustawy.
Uwagi do projektu zgłosili: Związek Nauczycielstwa Polskiego, Sekcja Krajowa
Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”, Stowarzyszenie Dyrektorów
i Nauczycieli Centrów Kształcenia Praktycznego, Unia Metropolii Polskich,
Związek Miast Polskich, Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Urząd
Marszałkowski Województwa Łódzkiego, Rzecznik Praw Dziecka, Sekretarz
Generalny Konferencji Episkopatu Polski, Bussines Centre Club, Polski Komitet
Światowej Organizacji Wychowania Przedszkolnego, Fundacja Synapsis,
Stowarzyszenie Domowej Edukacji, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Lipiny, Związek
Zakładów Doskonalenia Zawodowego, Polska Izba Książki.
68
2.1. Uwagi zgłoszone do kwestii związanych z rekrutacją:
Uwagi zgłoszone do projektu ustawy w części dotyczącej rekrutacji
koncentrowały się głównie wokół dwóch tematów: określenia kryteriów
rekrutacji oraz zakończenia postępowania decyzją administracyjną. Mniejsze
wątpliwości wzbudziły określone w projekcie zasady rekrutacji do
poszczególnych typów szkół i rodzajów placówek.
Kontrowersje wzbudziło wprowadzenie w ustawie kryteriów odnoszących się
do potrzeb osób znajdujących się w trudnej sytuacji, w szczególności
rodzinnej lub finansowej, społecznej lub zdrowotnej. Urząd Marszałkowski
Województwa Łódzkiego zwracał uwagę, że kryteria przyjmowania powinny
być przejrzyste oraz jednolite tak, aby nie faworyzowały niektórych grup
uczniów, jednocześnie ograniczając dostęp do edukacji grupom
nieuprzywilejowanym. Z kolei Polski Komitet Światowej Organizacji
Wychowania Przedszkolnego wskazywał, że wykorzystanie w procesie
rekrutacji zaproponowanych kryteriów oznacza faktycznie preferowanie,
faworyzowanie dzieci z rodzin niepełnych, dysfunkcyjnych itp. Ponadto
zwracano uwagę, że kryteria z tej grupy nie uwzględniają rodzeństwa
kandydata (Sekretarz Generalny Episkopatu Polski), faktu posiadania pracy
przez rodziców kandydata (Sekretarz Generalny Episkopatu Polski, Unia
Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich). Postulowano również z jednej
strony wykreślenie kryterium niepełnosprawności kandydata (Związek Miast
Polskich), a z drugiej strony przyjęcie niepełnosprawności ucznia jako
kryterium przyznającego bezwzględne pierwszeństwo w procesie rekrutacji
do placówki oświatowej (Fundacja Synapsis).
Ustosunkowując się do powyższych uwag należy wskazać, że kryteria z tej
grupy sprzyjają realizacji wynikającego z Konstytucji RP obowiązku
uwzględnienia przez państwo dobra rodziny w polityce społecznej
i gospodarczej. Katalog grup społecznych został wywiedziony z przepisów
art. 69, art. 71 ust. 1 i art. 72 ust. 2 Konstytucji RP, które wskazują zwłaszcza
na osoby niepełnosprawne, rodziny wielodzietne i niepełne oraz dzieci
pozbawione opieki rodzicielskiej, jako wymagające wsparcia ze strony
państwa. Ponadto projekt ustawy przewiduje, że wszystkie kryteria
uwzględniające potrzeby osób mających trudną sytuację, w szczególności
69