Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o nasiennictwie

5

b) nieprzeznaczonych do obrotu na obszarze Unii Europejskiej odmian ga-
tunków roślin rolniczych objętych systemami oceny określonymi przez
Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), ogłoszonymi
na stronach internetowych tej organizacji,
c) sadzonek winorośli
– oraz obrotu tym materiałem.
2. Przepisy ustawy w zakresie wytwarzania, oceny i kontroli materiału siewnego oraz
obrotu tym materiałem dotyczą również gatunków roślin stosowanych do uszla-
chetniania odmian gatunków roślin, o których mowa w ust. 1.
3. Wykaz gatunków roślin, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. c, ogłasza mini-
ster właściwy do spraw rolnictwa, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędo-
wym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, z podziałem na grupy roślin: rolnicze, wa-
rzywne i sadownicze oraz podgrupy roślin, podając nazwę w języku polskim i na-
zwę botaniczną rośliny.

Art. 2.
Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1) materiału siewnego przeznaczonego do państw trzecich innego niż materiał
siewny, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. b;
2) leśnego materiału rozmnożeniowego.

Art. 3.
1. W rozumieniu ustawy określenie:
1) odmiana – oznacza zbiorowość roślin w obrębie botanicznej jednostki systema-
tycznej najniższego znanego stopnia, która:
a) jest określona na podstawie przejawianych właściwości wynikających z
określonego genotypu lub kombinacji genotypów,
b) różni się od każdej innej zbiorowości roślin na podstawie co najmniej jed-
nej z przejawianych właściwości,
c) pozostaje niezmieniona po rozmnożeniu;
2) odmiana mieszańcowa – oznacza odmianę, której materiał siewny jest wytwa-
rzany za każdym razem przez krzyżowanie określonych zbiorowości roślin
zgodnie ze sposobem i kolejnością podanymi przez zachowującego odmianę;
3) składnik odmiany mieszańcowej – oznacza odmianę lub linię rośliny wykorzy-
stywaną za każdym razem w procesie wytwarzania odmiany mieszańcowej;
4) odmiana regionalna (odmiana dla zachowania bioróżnorodności) – oznacza
populację miejscową lub odmianę naturalnie przystosowaną do warunków lo-
kalnych, zagrożoną postępującą z czasem utratą różnorodności genetycznej
między populacjami i w obrębie populacji lub odmian tego samego gatunku
lub ograniczeniem bazy genetycznej gatunku spowodowanym ingerencją
człowieka lub zmianami warunków środowiskowych (erozja genetyczna) ro-
ślin rolniczych lub roślin warzywnych;
5) odmiana amatorska (odmiana odkryta i wyprowadzona do uprawy w szczegól-
nych warunkach) – oznacza odmianę roślin warzywnych odkrytą i wyprowa-
dzoną z przeznaczeniem do uprawy w szczególnych warunkach agrotechnicz-
nych, klimatycznych lub glebowych, która nie ma znaczenia dla towarowej
produkcji warzyw, ale ma znaczenie dla zachowania bioróżnorodności;


6

6) populacja miejscowa – oznacza zbiór populacji gatunku rośliny albo zbiór jed-
norodnego genetycznie wegetatywnego potomstwa pojedynczej rośliny w ra-
mach gatunku rośliny (klony), który w sposób naturalny przystosował się do
warunków środowiskowych regionu pochodzenia;
7) zachowanie odmiany – oznacza działalność zmierzającą do wytworzenia mate-
riału siewnego danej odmiany, która zapewni jej charakterystyczne właściwo-
ści, wyrównanie i trwałość;
8) materiał siewny – oznacza rośliny lub ich części przeznaczone do siewu, sa-
dzenia, szczepienia, okulizacji lub innego sposobu rozmnażania roślin, spełnia-
jące wymagania w zakresie wytwarzania i jakości dla danej kategorii i stanowi:
a) materiał siewny roślin rolniczych obejmujący nasiona roślin rolniczych
odmian gatunków objętych przepisami dotyczącymi wytwarzania i jako-
ści,
b) materiał siewny roślin warzywnych obejmujący nasiona roślin warzyw-
nych odmian gatunków objętych przepisami dotyczącymi wytwarzania i
jakości,
c) sadzeniaki ziemniaka obejmujące bulwy ziemniaka,
d) materiał szkółkarski obejmujący części roślin, w tym podkładki, zrazy,
wstawki i oczka, całe rośliny oraz nasiona, przeznaczone do rozmnażania i
produkcji roślin sadowniczych, z wyłączeniem winorośli,
e) materiał rozmnożeniowy roślin warzywnych obejmujący części roślin lub
rośliny, w tym podkładki, z wyłączeniem nasion, przeznaczone do rozm-
nażania i produkcji roślin warzywnych,
f) materiał rozmnożeniowy roślin ozdobnych obejmujący nasiona, części ro-
ślin lub rośliny, w tym podkładki, przeznaczone do rozmnażania i produk-
cji roślin ozdobnych lub użytkowanych w celach ozdobnych,
g) materiał nasadzeniowy roślin warzywnych lub ozdobnych obejmujący całe
rośliny uzyskane z materiału rozmnożeniowego, a w przypadku roślin wa-
rzywnych – z materiału siewnego, przeznaczone do nasadzeń w celu pro-
dukcji warzyw lub roślin ozdobnych,
h) materiał rozmnożeniowy winorośli obejmujący sadzonki i szczepy uko-
rzenione, pędy jednoroczne i pędy niezdrewniałe, podkładki oraz zrazy,
przeznaczone do rozmnażania i produkcji winorośli;
9) materiał mateczny – oznacza materiał wytworzony przez zachowującego od-
mianę w sposób zapewniający zachowanie właściwych cech tej odmiany, prze-
znaczony do wytworzenia materiału siewnego kategorii elitarny w urzędowej
ocenie materiału siewnego lub materiału siewnego kategorii standard;
10) materiał siewny kategorii elitarny – oznacza:
a) materiał siewny przedbazowy wytworzony przez zachowującego odmianę,
stanowiący rozmnożenia poprzedzające materiał siewny bazowy, przezna-
czony do produkcji materiału siewnego bazowego lub dla zachowującego
odmianę – również do produkcji materiału siewnego kategorii kwalifiko-
wany,
b) materiał siewny bazowy wytworzony z materiału siewnego przedbazowe-
go lub z materiału matecznego – w przypadku gdy jest wytwarzany przez
zachowującego odmianę, przeznaczony do produkcji materiału siewnego
kategorii kwalifikowany;
11) materiał siewny kategorii kwalifikowany – oznacza materiał siewny wyprodu-
kowany bezpośrednio z materiału siewnego kategorii elitarny, przeznaczony do


7

produkcji materiału siewnego kategorii kwalifikowany kolejnych rozmnożeń
lub do produkcji innej niż produkcja materiału siewnego;
12) materiał siewny kategorii standard – oznacza:
a) materiał siewny roślin warzywnych, spełniający wymagania w zakresie
wytwarzania i jakości dla tej kategorii, wytworzony z materiału mateczne-
go, materiału siewnego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany
przez zachowującego odmianę i przez niego oceniony, przeznaczony do
celów innych niż produkcja materiału siewnego,
b) materiał siewny odmiany regionalnej lub odmiany amatorskiej, spełniający
wymagania w zakresie wytwarzania i jakości dla tej kategorii, wytworzo-
ny przez zachowującego odmianę i przez niego oceniony, przeznaczony do
celów innych niż produkcja materiału siewnego,
c) materiał rozmnożeniowy winorośli, pochodzący z rozmnożenia materiału
kategorii elitarny, kategorii kwalifikowany lub kategorii standard, prze-
znaczony głównie do produkcji innej niż produkcja materiału siewnego;
13) materiał szkółkarski CAC (Conformitas agraria communitatis) – oznacza mate-
riał szkółkarski roślin sadowniczych wytworzony przez dostawcę i przez niego
oceniony, spełniający wymagania w zakresie wytwarzania i jakości określone
dla tego materiału;
14) materiał siewny kategorii handlowy – oznacza materiał siewny określonych ga-
tunków roślin pastewnych, oleistych lub włóknistych, spełniający wymagania
w zakresie jakości określone dla tej kategorii materiału siewnego;
15) materiał siewny odmiany regionalnej – oznacza materiał siewny wytworzony
przez zachowującego odmianę i przez niego oceniony, spełniający wymagania
w zakresie wytwarzania i jakości określone dla tego materiału;
16) sadzonki winorośli – oznacza wytworzone na terytorium Rzeczypospolitej Pol-
skiej sadzonki przeznaczone do rozmnożeń i nasadzeń winorośli, spełniające
wymagania w zakresie wytwarzania i jakości określone dla tego materiału
siewnego;
17) partia materiału siewnego – oznacza określoną ilość:
a) materiału siewnego odmiany jednolitą pod względem jej właściwości,
b) materiału siewnego mieszanek o składzie kilku odmian lub gatunków ro-
ślin określonym przez prowadzącego obrót,
c) jednostek materiału rozmnożeniowego lub nasadzeniowego możliwą do
zidentyfikowania ze względu na jego jednorodność i pochodzenie;
18) stopień kwalifikacji – oznacza kolejne rozmnożenie materiału siewnego od-
miany zgodnie z jej właściwościami;
19) obrót – oznacza oferowanie do sprzedaży, sprzedaż, dostawę materiału siew-
nego lub inny sposób dysponowania tym materiałem, z wyłączeniem materiału
siewnego przeznaczonego do:
a) oceny i kontroli,
b) przerobu, uszlachetniania i pakowania,
c) innych celów niż siew i sadzenie,
d) celów naukowych, doświadczalnych i hodowli roślin;
20) hodowca – oznacza osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyj-
ną nieposiadającą osobowości prawnej, która:
a) wyhodowała albo odkryła i wyprowadziła odmianę albo


8

b) jest lub była pracodawcą osoby, o której mowa w lit. a, albo zawarła
umowę, w ramach której inna strona tej umowy wyhodowała albo odkryła
i wyprowadziła odmianę, albo
c) jest następcą prawnym osób, o których mowa w lit. a lub b;
21) zachowujący odmianę – oznacza hodowcę lub inną osobę fizyczną, osobę
prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej,
prowadzącą działalność zmierzającą do wytworzenia materiału siewnego od-
miany, która to działalność zapewni odmianie charakterystyczne właściwości,
wyrównanie i trwałość;
22) zgłaszający odmianę – oznacza składającego wniosek o wpis odmiany do reje-
stru odmian, zachowującego odmianę lub inny podmiot, którym może być oso-
ba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca oso-
bowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub innych państw będących członkami Unii Euro-
pejskiej;
23) producent – oznacza osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organiza-
cyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która wytwarza materiał siewny;
24) prowadzący obrót – oznacza osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę or-
ganizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która prowadzi obrót materia-
łem siewnym roślin rolniczych lub roślin warzywnych;
25) dostawca – oznacza osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyj-
ną nieposiadającą osobowości prawnej, która wytwarza materiał szkółkarski,
sadzonki winorośli, materiał rozmnożeniowy lub materiał nasadzeniowy roślin
warzywnych i ozdobnych lub użytkowanych jako ozdobne lub prowadzi obrót
tym materiałem;
26) nieprofesjonalny odbiorca – oznacza osobę fizyczną, która nabywa materiał
siewny w celu użycia na potrzeby własne i nie przeznacza tego materiału oraz
wytworzonych z niego produktów na cele zarobkowe;
27) państwa członkowskie – oznacza państwa będące członkami Unii Europejskiej;
28) państwa trzecie – oznacza państwa niebędące członkami Unii Europejskiej;
29) państwa stowarzyszone – oznacza państwa trzecie, które są państwami człon-
kowskimi Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
30) wspólnotowy katalog – oznacza wykaz odmian roślin rolniczych i warzywnych
Unii Europejskiej i państw stowarzyszonych, których materiał siewny jest do-
puszczony do obrotu na terytorium państw członkowskich;
31) wspólnotowy wykaz odmian – oznacza wykaz odmian roślin sadowniczych
państw członkowskich i państw stowarzyszonych, dopuszczonych do wytwa-
rzania i obrotu na terytorium państw członkowskich;
32) próba urzędowa – oznacza próbę materiału siewnego pobraną w ramach urzę-
dowych działań;
33) systemy OECD – oznacza stosowane przez Rzeczpospolitą Polską następujące
systemy nasienne OECD dla kwalifikacji odmianowej nasion wprowadzanych
do obrotu międzynarodowego:
a) system OECD dla kwalifikacji odmianowej nasion traw i roślin strączko-
wych oraz motylkowatych drobnonasiennych wprowadzanych do obrotu
międzynarodowego,
b) system OECD dla kwalifikacji odmianowej nasion zbóż wprowadzanych
do obrotu międzynarodowego,


9

c) system OECD dla kwalifikacji odmianowej nasion buraka cukrowego i pa-
stewnego wprowadzanych do obrotu międzynarodowego,
d) system OECD dla kwalifikacji odmianowej nasion kukurydzy i sorga
wprowadzanych do obrotu międzynarodowego,
e) system OECD dla kwalifikacji odmianowej nasion roślin krzyżowych i in-
nych gatunków roślin oleistych i włóknistych wprowadzanych do obrotu
międzynarodowego.
2. Działania wykonywane przez:
1) Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa, zwaną dalej „Państwo-
wą Inspekcją”,
2) osobę prawną upoważnioną przepisami ustawy do działań w imieniu organów
państwa,
3) osobę fizyczną upoważnioną do działań pomocniczych prowadzonych pod
kontrolą organów państwa
–
uważa się za urzędowe działania w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej do-
tyczących nasiennictwa.
3. Działania, o których mowa w ust. 2, obejmują w szczególności badania odrębności,
wyrównania i trwałości lub badania wartości gospodarczej odmiany, sporządzanie
opisu odmian, zwanego dalej „urzędowym opisem”, ocenę materiału siewnego, po-
bieranie prób materiału siewnego oraz kontrolę materiału siewnego.
4. Działania w zakresie oceny materiału siewnego i pobierania prób materiału siewne-
go wykonywane przez osoby akredytowane do tych czynności przez organy Pań-
stwowej Inspekcji uważa się za działania wykonywane pod urzędowym nadzorem
w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej dotyczących nasiennictwa.
5. Osoby wykonujące działania, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i 3, nie uzyskują w za-
kresie swojej działalności żadnych korzyści z tych działań.

Art. 4.
Do postępowań w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji admini-
stracyjnej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że
przepisy ustawy stanowią inaczej.

Tytuł II
Rejestracja odmian

Dział I
Rejestracja odmian roślin uprawnych, z wyłączeniem odmian regionalnych
i odmian amatorskich

Art. 5.
1. Dla odmian gatunków roślin uprawnych, z wyłączeniem odmian użytkowanych
w celach ozdobnych oraz winorośli, prowadzi się rejestr odmian, zwany dalej „kra-
jowym rejestrem”.
2. Krajowy rejestr prowadzi Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych,
zwany dalej „Centralnym Ośrodkiem”.