Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o nasiennictwie

materiału siewnego przeznaczonego do oceny tożsamości i czystości odmianowej w sezonie
poprzedzającym ocenę oraz wykaz pobranych prób materiału siewnego wysłanego do oceny
tożsamości i czystości odmianowej w danym sezonie wegetacyjnym. Projektowane przepisy
wynikają z dotychczasowych doświadczeń i mają na celu uporządkowanie i usprawnienie
oceny tożsamości i czystości odmianowej.
Dział III, podzielony na dwa rozdziały, dotyczy mieszanek materiału siewnego.
Rozdział 1 obejmuje przepisy dotyczące mieszanek materiału siewnego roślin
rolniczych i roślin warzywnych. Skład mieszanki określa prowadzący obrót. Po dniu 30
czerwca trzeciego roku, licząc od dnia zabezpieczenia opakowania, mieszanki materiału
siewnego nie mogą być przeznaczone na cele siewne. Jest to rozwiązanie stosowane w wielu
państwach członkowskich. Ma to na celu zapewnienie właściwej jakości materiału siewnego
mieszanek znajdujących się w obrocie.
Rozdział 2 dotyczy mieszanek nasiennych roślin pastewnych dla ochrony środowiska.
Przepisy te zostały wprowadzone w związku z opublikowaniem dyrektywy Komisji
2010/60/WE z

dnia 30 sierpnia 2010 r. przewidującej pewne odstępstwa dotyczące
wprowadzania do obrotu mieszanek materiału siewnego roślin pastewnych przeznaczonych
do wykorzystania w ramach ochrony środowiska naturalnego (Dz. Urz. UE L 228
z 31.08.2010, str. 10). Ponieważ przepisy ww. dyrektywy Komisji odnoszą się do regulacji
zawartych w dyrektywie Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony
siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (kwestie te należą do kompetencji
Generalnej Dyrekcji Ochrony rodowiska), przepisy projektu ustawy dotyczące mieszanek
dla ochrony środowiska powinny być zgodne z art. 26 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.). Dlatego też minister
właściwy do spraw rolnictwa, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw ochrony
środowiska, określi w drodze rozporządzenia szczegółowe wymagania dotyczące
wytwarzania mieszanek dla ochrony środowiska zbieranych bezpośrednio oraz składników
uprawianych mieszanek dla ochrony środowiska oraz szczegółowe wymagania dotyczące
jakości mieszanek dla ochrony środowiska zbieranych bezpośrednio oraz składników
uprawianych mieszanek dla ochrony środowiska, a także wzór świadectwa mieszanki dla
ochrony środowiska.
Dział IV obejmuje przepisy dotyczące wytwarzania i oceny materiału szkółkarskiego
oraz materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin warzywnych i ozdobnych oraz
sadzonek winorośli.

13
W stosunku do obowiązujących przepisów zostały wprowadzone przepisy wynikające
z wdrożenia przepisów dyrektywy Rady 2008/90/WE z dnia 29 września 2008 r. w sprawie
obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinami sadowniczymi
przeznaczonymi do produkcji owoców, w tym przepis, zgodnie z którym wojewódzki
inspektor dokonuje kontroli wytwarzania materiału szkółkarskiego CAC, a także materiału
rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin warzywnych lub ozdobnych oraz sadzonek
winorośli.
Dodano przepis, zgodnie z którym obowiązek przechowywania dokumentacji

sprzedaży przez 3 lata nie dotyczy sprzedaży dla nieprofesjonalnych odbiorców.
Wprowadzono przepis, zgodnie z którym minister właściwy do spraw rolnictwa określi,
w drodze rozporządzenia, wykaz gatunków i odmian roślin, dla których materiał szkółkarski
CAC powinien być wytwarzany wyłącznie z materiału siewnego kategorii kwalifikowany.
Rozszerzony został przepis stanowiący, że za odmiany powszechnie znane uznaje się
odmiany wprowadzane do obrotu przed dniem 30 września 2012 r., jeżeli posiadają urzędowo
uznany opis. Za urzędowo uznany opis uznaje się opis odmiany, jeżeli został on sporządzony
dla odmiany utrzymywanej przez dostawcę na liście odmian materiału szkółkarskiego CAC.
Do działu IV przeniesione zostały przepisy dotyczące upoważniania przez
wojewódzkiego inspektora, w drodze decyzji, jednostki organizacyjnej do przeprowadzania
oceny laboratoryjnej materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin
sadowniczych, ponieważ dla tego materiału nie przewiduje się udzielania akredytacji
kwalifikatorom i próbobiorcom.
Dział V obejmuje przepisy dotyczące dokumentowania wyników poszczególnych
ocen materiału siewnego.
Wprowadzono przepis stanowiący, że do świadectw i informacji z wyników oceny nie
stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Biorąc pod uwagę specyfikę
wytwarzania i oceny materiału siewnego w wielu przypadkach zachodzi potrzeba
dokonywania dodatkowych, niezbędnych czynności polegających m.in. na ponownym
czyszczeniu, łączeniu już ocenionych partii materiału siewnego o

różnej zdolności
kiełkowania (ocena ponowna, degradacja, łączenie partii) i na tej podstawie wydawania
nowych świadectw lub informacji. Ma to miejsce w przypadku, gdy materiał siewny został
oceniony w kategorii elitarny, a w wyniku braku zainteresowania nie został sprzedany przez
zachowującego odmianę w tej kategorii, istnieje natomiast możliwość jego sprzedaży
w kategorii kwalifikowany. Proponowany przepis powoduje, że po degradacji tego materiału

14
do kategorii kwalifikowany można bez oceny wydać nowe świadectwo, ponieważ materiał
kategorii elitarny spełnia wyższe wymagania niż materiał kategorii kwalifikowany. Gdyby
świadectwo było zaświadczeniem w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania
administracyjnego, należałoby wystąpić z wnioskiem o ponowne dokonanie oceny tego
materiału w kategorii kwalifikowany i wydać nowe świadectwo. Przepis ten działa na
korzyść przedsiębiorców prowadzących obrót, natomiast Państwowej Inspekcji Ochrony
Roślin i Nasiennictwa umożliwia właściwą kontrolę nad wytworzonymi i ocenionymi
partiami materiału siewnego.
Wprowadzono przepis mówiący o tym, że wyniki poszczególnych ocen,
tj. świadectwa i informację, w przypadku oceny materiału siewnego roślin rolniczych
i warzywnych wydaje się w miejscu dokonania tej oceny niezwłocznie po uzyskaniu
wyników oceny materiału siewnego. Takie brzmienie tego przepisu jest związane
z regulacjami dotyczącymi ponownej oceny, a przede wszystkim krótkimi terminami
złożenia wniosku o dokonanie ponownej oceny, która musi być wykonana w odpowiedniej
fazie wegetacji roślin.
W dziale tym wprowadzone zostały przepisy, zgodnie z którymi w przypadku gdy
oceniana partia materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych spełnia wymagania
jakości, na wniosek właściciela ocenianej partii, może być wydane świadectwo ISTA zamiast
świadectwa oceny laboratoryjnej. Jeżeli świadectwo oceny laboratoryjnej zostało już wydane,
to świadectwo ISTA wydaje się po anulowaniu świadectwa oceny laboratoryjnej, którego
dokonuje się przez przekreślenie świadectwa i umieszczenie na nim wyrazu „anulowano”.
Przepis ten daje możliwość właścicielowi danej partii materiału siewnego roślin rolniczych
sprzedaży materiału siewnego ze świadectwem ISTA, jeżeli takie są wymogi zakupu danego
materiału. Na terytorium Unii Europejskiej i państw stowarzyszonych obowiązują świadectwa
oceny laboratoryjnej wydawane przez właściwe urzędy państw członkowskich lub ich
akredytowane laboratoria (odpowiednio państw stowarzyszonych), ale swobodny
międzynarodowy obrót odbywa się przede wszystkim zgodnie z przepisami systemów
nasiennych OECD, gdzie dla partii materiału siewnego roślin rolniczych lub warzywnych
wymagane jest świadectwo ISTA.
Tytuł IV obejmuje przepisy dotyczące wydawania upoważnień i akredytacji

w zakresie oceny materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, jak też kontroli pracy
upoważnionych i akredytowanych kwalifikatorów, upoważnionych i akredytowanych
próbobiorców oraz urzędowych, akredytowanych i samodzielnych laboratoriów. W stosunku

15
do obowiązującej ustawy wprowadzono przepis stanowiący, że upoważnienia i akredytacje do
oceny polowej, oceny laboratoryjnej i pobierania prób udziela się bezterminowo.
Jednocześnie został wprowadzony obowiązek uczestniczenia przez akredytowane
i upoważnione podmioty w szkoleniach doskonalących. Urzędowi kwalifikatorzy, urzędowi
próbobiorcy, akredytowani kwalifikatorzy, akredytowani próbobiorcy i analitycy nasienni,
którzy nie odbędą corocznego szkolenia doskonalącego, nie mogą dokonywać oceny lub
pobierać materiału siewnego w tym roku. Dodany został również przepis dotyczący składania
przez podmioty upoważnione i akredytowane oświadczeń o przestrzeganiu przepisów
z zakresu nasiennictwa, zapoznawaniu się ze wszelkimi zmianami tych przepisów oraz
zobowiązania się przez te podmioty do uczestniczenia we wszystkich szkoleniach
organizowanych przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa. Przepisy te
mają na celu usprawnienie systemu udzielania upoważnień i akredytacji oraz
zagwarantowanie rzetelnego wykonywania obowiązków przez upoważnione i akredytowane
podmioty. Wprowadzono przepis, zgodnie z którym kwalifikatorzy i próbobiorcy, po
uzyskaniu pierwszego upoważnienia lub akredytacji, pierwszych pięć ocen materiału
siewnego mogą dokonywać z udziałem urzędowego kwalifikatora lub akredytowanego
kwalifikatora, który posiada upoważnienie lub akredytację co najmniej od 2 lat. Dodano
ponadto przepis, zgodnie z którym w przypadku cofnięcia akredytacji, dany podmiot może
ponownie ubiegać się o jej uzyskanie po upływie roku od dnia, w którym decyzja o cofnięciu
akredytacji stała się ostateczna. Wydaje się, że okres ten pozwoli na wyeliminowanie
stwierdzonych uchybień, które stały się przyczyną cofnięcia akredytacji. W projektowanych
przepisach przewiduje się cofnięcie upoważnienia lub akredytacji przewidzianej dla

kwalifikatorów, próbobiorców i laboratoriów. Nie ma zaś bezpośredniego odniesienia do
analityków nasiennych, którzy są pracownikami laboratorium i których zatrudnienie jest
wymagane przy udzielaniu akredytacji i

funkcjonowaniu laboratorium. W przypadku
cofnięcia akredytacji dla laboratorium, analitycy nasienni nie mogą dokonywać w nim oceny.
Uzupełniono przepisy dotyczące kontrolnej oceny polowej dokonywanej przez wojewódzkich
inspektorów o przepis, zgodnie z którym, jeżeli zainteresowany podmiot nie zgadza się
z

wynikami kontrolnej oceny polowej, może zwrócić się do Głównego Inspektora
z wnioskiem o ponowne dokonanie oceny.
Wprowadza się przepis zobowiązujący akredytowane laboratoria do wprowadzania
danych zawartych w świadectwach oceny laboratoryjnej i informacjach o dyskwalifikacji
materiału siewnego do systemu informatycznego udostępnionego przez Inspekcję Ochrony
Roślin i Nasiennictwa.

16
Tytuł V obejmuje przepisy dotyczące obrotu materiałem siewnym. Został on
podzielony na siedem działów, z których dwa pierwsze dodatkowo zostały podzielone na
rozdziały.
Dział I obejmuje przepisy dotyczące praw i obowiązków podmiotów prowadzących
obrót i składa się z dwóch rozdziałów. Rozdział 1 zawiera przepisy dotyczące rejestracji
podmiotów prowadzących obrót materiałem siewnym.
Rejestr przedsiębiorców i rejestr rolników zostały zastąpione odpowiednio ewidencją
przedsiębiorców i ewidencją rolników, a wniosek o wpis do rejestru – zgłoszeniem do
ewidencji. Konieczność prowadzenia ewidencji podyktowana jest koniecznością
dostosowania przepisów obowiązującej ustawy do przepisów Unii Europejskiej oraz
zapewnieniem właściwej jakości materiału siewnego dzięki wydajnemu i sprawnemu
systemowi nadzoru nad wytwarzaniem i oceną materiału siewnego oraz kontroli jego jakości
w obrocie. Numer w ewidencji przedsiębiorców, ewidencji rolników i ewidencji dostawców
jest nierozerwalnie związany z numerem partii materiału siewnego wprowadzonego do
obrotu. Numer partii materiału siewnego umożliwia jego kontrolę na każdym etapie
wytwarzania i oceny, a także obrotu. Po wpisie do ewidencji zainteresowany podmiot
otrzymuje zaświadczenie, w którym podaje się numer nadany mu w ewidencji. Wydanie
zaświadczenia nie wymaga wniosku podmiotu i dlatego nie podlega opłacie skarbowej.
W projekcie ustawy wprowadza się ewidencję dostawców zajmujących się wytwarzaniem
i obrotem materiałem szkółkarskim oraz rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin
warzywnych i ozdobnych. Obecnie rejestr dostawców jest prowadzony na podstawie
przepisów ustawy o ochronie roślin, natomiast pozostałe przepisy dotyczące wytwarzania
i oceny ww. materiału znajdują się w obowiązującej ustawie. Zasadne jest więc, aby przepisy
dotyczące ewidencji dostawców były wprowadzone do projektu ustawy.
Z obowiązku wpisu do ewidencji przedsiębiorców oraz ewidencji dostawców zostały
wyłączone podmioty prowadzące sprzedaż materiału siewnego wyłącznie dla
nieprofesjonalnych odbiorców, ponieważ materiał ten wykorzystywany jest w celach
niezarobkowych, jedynie na potrzeby własne odbiorcy.
Przepisy rozdziału 2 określające obowiązki podmiotów prowadzących obrót, nakładają
na prowadzącego obrót wymóg składania wojewódzkiemu inspektorowi okresowych
pisemnych informacji dotyczących obrotu, w tym informacji o materiale siewnym
przywożonym z państw trzecich. Prowadzący obrót jest obowiązany również do prowadzenia

17