Poselski projekt ustawy o przyznaniu świadczenia pieniężnego i renty inwalidzkiej przysługującym sybirakom-kombatantom przebywającym w latach 1939-1956 na przymusowym zesłaniu lub deportacji w byłym Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich

2
ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.
U. z 2012 r. poz. 361 ze zmianami).
Projekt przewiduje również przyznanie sybirakom – kombatantom z tytułu
przymusowych zesłań i deportacji do byłego ZSRR uprawnienia do renty
inwalidzkiej inwalidy wojennego.
Zgodnie z projektem ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2014 r., z
wyjątkiem przepisu przewidującego obowiązek przekazania przez Ministra
Sprawiedliwości list osób, które otrzymały odszkodowanie lub
zadośćuczynienie na podstawie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń
wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego
bytu Państwa Polskiego. Przepis ten ma wejść w życie z dniem ogłoszenia.
2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Art. 18 TfUE zakazuje wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność
państwową, jednak tylko w zakresie zastosowania Traktatów. Zakaz ten nie
odnosi się więc do świadczeń nieobjętych prawem UE, takich jak stanowiące
przedmiot projektu. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości,
świadczenie, którego celem jest zadośćuczynienie cywilnym ofiarom wojny lub
represji uszczerbku psychicznego i fizycznego, należy do kompetencji państw
członkowskich, a sprawy związane z takimi świadczeniami były uznawane
przez TS za objęte ratione materiae zakresem prawa UE tylko o tyle, o ile
wiązały się one ze swobodnym przepływem osób. Związek ten wynikał z
uzależnienia przyznania świadczenia od zamieszkania w państwie przyznającym
świadczenie, wskutek czego skorzystanie ze swobody przepływu osób,
gwarantowanej przez unijny porządek prawny, miało ujemny wpływ na
uprawnienie do wypłaty świadczenia . Taki warunek nie występuje w
projektowanych przepisach.
Również rozporządzenie nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie
koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 200 z
7.6.2004 r., s. 1) nie dotyczy świadczeń stanowiących przedmiot projektu.
3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa Unii
Europejskiej
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.



1 Wyrok Trybunału z dnia 22 maja 2008 r., C-499/06 - Halina Nerkowska przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych Oddział w Koszalinie, Zb. Orz. 2008 s. I-03993, pkt 23.
2 Wyrok Trybunału z dnia 26 października 2006 r, C-192/05 - K. Tas-Hagen i R. A. Tas przeciwko Raadskamer
WUBO van de Pensioen- en Uitkeringsraad, Zb. Orz. 2006 I-10451; wyrok Trybunału z dnia 22 maja 2008 r., C-
499/06 - Halina Nerkowska przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Koszalinie; wyrok
Trybunału z dnia 4 grudnia 2008 r., C-221/07 - Krystyna Zablocka-Weyhermüller przeciwko Land Baden-
Württemberg, Zb. Orz. 2008 I-09029.
3 Art. 3 ust. 5 b rozporządzenia.
3
4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o przyznaniu świadczenia pieniężnego i renty
inwalidzkiej przysługującym sybirakom – kombatantom przebywającym w
latach 1939–1956 na przymusowym zesłaniu lub deportacji w byłym Związku
Socjalistycznych Republik Radzieckich nie jest objęty prawem Unii
Europejskiej.


Autor:
Marek Jaśkowski
Biuro Analiz Sejmowych
Akceptował:
Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona



Deskryptory bazy Rex: deportacja, obywatelstwo, represjonowani, Unia Europejska
Warszawa, 19 czerwca 2013 r.
BAS-WAPEiM-1539/13


Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o przyznaniu
świadczenia pieniężnego i renty inwalidzkiej przysługującym
sybirakom – kombatantom przebywającym w latach 1939–1956 na
przymusowym zesłaniu lub deportacji w byłym Związku Socjalistycznych
Republik Radzieckich (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Krzysztof
Jurgiel) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w
rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu


Projekt zmierza do przyznania jednorazowego świadczenia pieniężnego
osobom, które w latach 1939-1956 z przyczyn politycznych, religijnych lub
narodowościowych przebywały na przymusowym zesłaniu lub deportowaniu w
ZSRR. Świadczenie ma przysługiwać zainteresowanej osobie pod warunkiem,
że posiadała ona polskie obywatelstwo w czasie zesłania/deportowania, a także
w chwili złożenia wniosku o przyznanie świadczenia będzie obywatelem
polskim. Projekt przewiduje, że świadczenie nie będzie przysługiwać osobom,
które uzyskały odszkodowanie lub zadośćuczynienie na podstawie przepisów
ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych
wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu
Państwa Polskiego (Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149 ze zmianami) z tytułu
przebywania w latach 1939-1956 na przymusowym zesłaniu lub deportacji w
byłym ZSRR. Świadczenie ma być przyznawane decyzją Kierownika Urzędu do
Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Ponadto projekt zmierza do wprowadzenia zmiany w ustawie o uznaniu za
nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na
rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, polegającej na wyłączeniu
możliwości dochodzenia odszkodowania/zadośćuczynienia na podstawie tej
ustawy przez osoby, które otrzymały świadczenie na podstawie projektowanych
przepisów. Projekt przewiduje też zwolnienie przedmiotowego świadczenia z
podatku dochodowego od osób fizycznych przez wprowadzenie zmiany w
ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.
U. z 2012 r. poz. 361 ze zmianami).
2

Projekt przewiduje również przyznanie sybirakom – kombatantom z tytułu
przymusowych zesłań i deportacji do byłego ZSRR uprawnienia do renty
inwalidzkiej inwalidy wojennego.
Zgodnie z projektem ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2014 r., z
wyjątkiem przepisu przewidującego obowiązek przekazania przez Ministra
Sprawiedliwości list osób, które otrzymały odszkodowanie lub
zadośćuczynienie na podstawie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń
wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego
bytu Państwa Polskiego. Przepis ten ma wejść w życie z dniem ogłoszenia.
Prawo Unii Europejskiej nie obejmuje przedmiotu projektu ustawy.

Projekt ustawy o przyznaniu świadczenia pieniężnego i renty inwalidzkiej
przysługującym sybirakom – kombatantom przebywającym w latach 1939–1956
na przymusowym zesłaniu lub deportacji w byłym Związku Socjalistycznych
Republik Radzieckich nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej.


Autor:
Marek Jaśkowski
Biuro Analiz Sejmowych

Akceptował:
Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona




Deskryptory bazy Rex: deportacja, obywatelstwo, represjonowani, Unia Europejska