Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw

Druk nr 1647


Warszawa, 14 marca 2013 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja









Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

-
o zmianie ustawy-
Kodeks
postępowania karnego oraz niektórych
innych ustaw.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Andrzeja Romanka.

(-) Jacek Bogucki; (-) Andrzej Dera; (-) Mieczysław Golba; (-) Tomasz
Górski;
(-) Patryk Jaki; (-) Beata Kempa; (-) Arkadiusz
Mularczyk;
(-) Józef Rojek; (-) Andrzej Romanek; (-) Edward
Siarka;
(-) Piotr Szeliga; (-) Tadeusz
Woźniak;
(-) Jan
Ziobro; (-) Kazimierz Ziobro; (-) Jarosław Żaczek.
Projekt

Ustawa
z dnia 2012 r.
o zmianie ustawy o Kodeks postępowania karnego oraz niektórych
innych ustaw

Art. 1
W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r., Nr
89, poz. 555 z późn. zm.), wprowadza się następujące zmiany:

1) Art. 10. § 1. ustawy otrzymuje brzmienie:

„Ar. 10. § 1. Organ powołany do ścigania przestępstw jest obowiązany do wszczęcia
i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a oskarżyciel publiczny także
do wniesienia i popierania oskarżenia - o czyn ścigany z urzędu, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej”.

Art. 2
W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
(tekst jednolity: Dz. U. 2008 r. Nr 133 poz. 848 z późn. zm.), wprowadza się następujące
zmiany:

1) Art. 17 ust. 1 ustawy otrzymuje brzmienie.

Art. 17. § 1. Oskarżycielem publicznym we wszystkich sprawach o wykroczenia jest
Policja, chyba że ustawa stanowi inaczej. Uprawnienie Policji przysługują na
zasadach i w zakresie określonym w niniejszej ustawie również innym organom, o ile
przepis szczególny tak stanowi.

Art. 3
W ustawie z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (tekst jednolity:
Dz. U. z 2012 r., poz. 82 z późn. zm.), wprowadza się następujące zmiany:

1) Art. 63 ustawy otrzymuje brzmienie:

„Art. 63. 1. W razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub
wykroczenia, Najwyższa Izba Kontroli zawiadamia organ powołany do ścigania
przestępstw lub wykroczeń oraz informuje o tym kierownika jednostki kontrolowanej
lub kierownika jednostki nadrzędnej i właściwy organ państwowy lub samorządowy.
Organ powołany do ścigania przestępstw lub wykroczeń obowiązany jest
zawiadomić Najwyższą Izbę Kontroli o wynikach postępowania.

2. Najwyższa Izba Kontroli w zakresie prowadzonej kontroli może wszcząć i
prowadzić dochodzenie, a także prowadzić czynności wyjaśniające w sprawie o
wykroczenie oraz wnosić i popierać wniosek o ukaranie i środki odwoławcze. W
takiej sytuacji przysługują jej uprawnienia Policji przewidziane w przepisach kodeksu
postępowania karnego i ustawy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.
Jednakże Najwyższa Izba Kontroli może w danej sprawie z uprawnień tych nie
skorzystać i poprzestać na dokonaniu zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1
zdanie pierwsze.

3. Najwyższej Izbie Kontroli przysługują uprawnienia Policji przewidziane w
przepisach kodeksu postępowania karnego normujących śledztwo, w śledztwie
prowadzonym w sprawie z zakresu kontroli Najwyższej Izby Kontroli. Jednakże
Najwyższa Izba Kontroli może w zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1 zdanie
pierwsze zastrzec, że nie będzie w danej sprawie korzystać z tych uprawnień.

4. W razie ujawnienia innych czynów niż określone w ust. 1, za które ustawowo
przewidziana jest odpowiedzialność, Najwyższa Izba Kontroli zawiadamia o tym
właściwe organy; przepis ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Art. 4
Ustawa wchodzi w życie z po upływie trzech miesięcy od dnia jej ogłoszenia.







U Z A S A D N I E N I E
1. Cel projektu i przesłanki jego przyjęcia.
Celem projektu jest przyznanie dodatkowych uprawnień Najwyższej Izbie Kontroli
polegających na:
1) przyznaniu jej uprawnień Policji przewidzianych w przepisach kodeksu
postępowania karnego normujących śledztwo (z których może nie skorzystać), z
zastrzeżeniem, że śledztwo jest prowadzone w sprawie z zakresu kontroli NIK,
2) możliwości wszczęcia i prowadzenia dochodzenia (z którego może nie
skorzystać), z zastrzeżeniem, że dochodzenie jest prowadzone w sprawie z
zakresu kontroli NIK,
3) możliwości prowadzenia czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenie
oraz wnoszenia i popierania wniosku o ukaranie oraz środków odwoławczych w
tych sprawach (z których może nie skorzystać), z zastrzeżeniem, że czynności
wyjaśniające są prowadzone w sprawie z zakresie kontroli NIK.

Wydarzenia ostatnich miesięcy pokazują, że organem kontroli, który należycie
spełnia swoje zadania jest Najwyższa Izba Kontroli, będąca naczelnym organem kontroli
państwowej. Kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli oraz osoby mające uprawnienia do
przeprowadzenia kontroli w rozumieniu przepisów ustawy, w zakresie prowadzonych
kontroli często wykrywają czyny zabronione mogące stanowić przestępstwa lub
wykroczenia. W takim przypadku zgodnie z obecnym stanem prawnym Najwyższa Izba
Kontroli może jedynie zawiadomić organy powołane do ścigania przestępstw lub
wykroczeń.

Projektodawca podkreśla, że kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli oraz osoby
mające uprawnienia do przeprowadzenia kontroli w rozumieniu przepisów ustawy,
którzy w zakresie kontroli wykryli czyn zabroniony mogący stanowić przestępstwo lub
wykroczenie, dysponują niezbędnym materiałem dowodowym oraz wiedzą ku temu aby
podejmować czynności procesowe. Zatem w ocenie projektodawcy ich wysiłek nie
powinien być marnowany, a Najwyższa Izba Kontroli powinna mieć możliwość nie tylko
zawiadamiania stosownych organów, ale również prowadzenia postępowań w zakresie i
na zasadach określonych dla Policji w ustawie kodeks postępowania karnego oraz
kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

W związku z powyższym projektodawca proponuje dokonać zmiany art. 10 par. 1
kodeksu postępowania karnego, wyrażającego zasadę legalizmu materialnego
i nadać mu nowe brzmienie o treści „Organ powołany do ścigania przestępstw jest
obowiązany do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a
oskarżyciel publiczny także do wniesienia i popierania oskarżenia - o czyn ścigany z
urzędu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”. Dodanie zapisu „chyba że
przepis jest szczególny stanowi inaczej” jest niezbędny z uwagi na fakt, iż Najwyższa
Izba Kontroli, w zmienionym art. 63 ustawy, będzie miała możliwość skorzystania z
uprawnień do prowadzenia w/w postępowań, a nie obowiązek (w przypadku
nieskorzystania z tych uprawnień obowiązki z art. 10 dotyczące organów powołanych do
ścigania przestępstw nie będą jej dotyczyły). W tym kontekście konieczna jest również
zmiana art. 17 kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia i nadanie mu nowego
brzmienie o treści „Oskarżycielem publicznym we wszystkich sprawach o wykroczenia
jest Policja, chyba że ustawa stanowi inaczej. Uprawnienie Policji przysługują na
zasadach i w zakresie określonym w niniejszej ustawie również innym organom, o ile
przepis szczególny tak stanowi”. Dodanie zapisu, iż uprawnienie policji będą
przysługiwać na zasadach i w zakresie określonym w rzeczonej ustawie również innym
organom, o ile przepis szczególny tak stanowi, jest niezbędne bowiem w zmienionym
art. 63 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli możliwość prowadzenia czynności
wyjaśniających w sprawach o wykroczenie oraz wnoszenia i popierania wniosków o
ukaranie oraz środków odwoławczych przysługiwać będzie właśnie temu organowi.

Projektodawca
proponuje nadać nowe brzmienie art. 63 ustawy
o Najwyższej Izbie Kontroli, który obecnie statuuje, że

Art. 63. 1. W razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub
wykroczenia Najwyższa Izba Kontroli zawiadamia organ powołany do ścigania
przestępstw lub wykroczeń oraz informuje o tym kierownika jednostki kontrolowanej lub
kierownika jednostki nadrzędnej i właściwy organ państwowy lub samorządowy.
2. Organ powołany do ścigania przestępstw lub wykroczeń obowiązany jest
zawiadomić Najwyższą Izbę Kontroli o wynikach postępowania.
3. W razie ujawnienia innych czynów niż określone w ust. 1, za które ustawowo
przewidziana jest odpowiedzialność, Najwyższa Izba Kontroli zawiadamia o tym
właściwe organy; przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Według nowego brzmienia przepisu Najwyższa Izba Kontroli, zachowując
dotychczasowe uprawnienia uzyskuje, w zakresie śledztwa, uprawnienia Policji
przewidziane w przepisach kodeksu postępowania karnego normujących śledztwo, oraz
będzie miała możliwość wszczęcia i prowadzenia dochodzenia, jak również