Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy

b) Dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 4
listopada 2003 r. dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.
Urz. UE L 299 z 18.11.2003 r., s. 9, Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 5, tom 4, s. 381) w art. 5 stanowi, że państwa członkowskie przyjmują
niezbędne środki w celu zapewnienia, by każdy pracownik był uprawniony w
okresie siedmiodniowym do minimalnego nieprzerwanego okresu odpoczynku
w wymiarze 24 godzin oraz również do odpoczynku dobowego w wymiarze 11
godzin. Dyrektywa nie odnosi się w żaden szczególny sposób do pracy w
niedzielę. Warto zauważyć, że poprzednio obowiązująca dyrektywa Rady
93/104/WE (uchylona na mocy art. 27 ust. 1 dyrektywy 2003/88/WE),
dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy, stanowiła w preambule,
że w odniesieniu do cotygodniowych przerw w pracy należy uwzględnić
różnorodność kulturową, etniczną, religijną i inne czynniki występujące w
Państwach Członkowskich; w szczególności, wyłącznie do Państwa
Członkowskiego należała decyzja, czy niedziela powinna być włączona do
cotygodniowej przerwy w pracy, a jeżeli tak, to w jakim zakresie. Przepis art. 5
dyrektywy 93/104/WE, który był odpowiednikiem art. 5 dyrektywy
2003/88/WE, w pierwotnej wersji (przed zmianami dokonanymi z dniem 1
sierpnia 2000 r. przez dyrektywę 2000/34/WE) zawierał również ówczesne
zdanie drugie, które stanowiło, że minimalny czas przerwy w pracy określony w
akapicie pierwszym powinien w zasadzie obejmować niedzielę. Przepis ten
został jednak uznany za nieważny przez Trybunał Sprawiedliwości (wyrok z 12
listopada 1996 r. w sprawie C-84/94 Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i
Irlandii Północnej przeciwko Radzie Unii Europejskiej).

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
a)
Proponowana zmiana brzmienia art. 1519a Kodeksu pracy polega na
zastąpieniu obecnego zakazu pracy w placówkach handlowych w święta, w tym
w święta przypadające w niedziele, zakazem pracy w placówkach handlowych
w niedziele i święta.
Należy uznać, że proponowany przepis odnosi się w ten sam sposób do
wszystkich przedsiębiorców działających na terytorium Polski i oddziałuje w ten
sam sposób, prawnie i faktycznie, na sprzedaż produktów krajowych i
produktów z innych państw członkowskich. Zgodnie z uzasadnieniem projektu
ustawy, celem przepisu jest poprawa sytuacji rodzin i wzmocnienie więzi
wewnątrzrodzinnych, gdyż niedziela, w polskiej i europejskiej kulturze,
przeznaczona jest na odpoczynek i życie rodzinne, co wynika z chrześcijańskich
tradycji kontynentu. Celem projektowanego przepisu nie jest natomiast wpływ
na handel między państwami członkowskimi. Nie będzie również prowadził do
nierównego traktowania produktów krajowych i produktów importowanych w
zakresie dostępu do rynku. Proponowana zmiana nie będzie również naruszała
traktatowych zasad: swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług.
3

W konsekwencji należy uznać, że projektowana zmiana art. 1519a
Kodeksu pracy nie narusza art. 34, art. 49 ani art. 56 TfUE.

b)
Proponowana zmiana art. 15110 Kodeksu pracy polega na
rozszerzeniu listy wyjątków od zakazu pracy w niedziele i święta. W
porównaniu do obecnego stanu prawnego proponuje się wprowadzenie
dodatkowego wyjątku dotyczącego pracy na stacjach benzynowych.
Projekt zmierza zatem do liberalizacji ogólnego zakazu pracy w niedziele
i święta. Jak wykazano w punkcie III lit. a niniejszej opinii, sam zakaz pracy w
niedziele i święta sformułowany jest w sposób niedyskryminacyjny, dotyczy w
jednakowym stopniu podmiotów krajowych i podmiotów z innych państw
członkowskich Unii Europejskiej. Jest też uzasadniony względami społecznymi
i kulturowymi. Nie narusza zatem art. 34, art. 49 i art. 56 TfUE. Tym bardziej
liberalizacja zakazu nie będzie naruszać przywołanych przepisów TfUE.

c)
Przepis art. 5 dyrektywy 2003/88/WE jest implementowany do
prawa polskiego przez art. 133 § 1 Kodeksu pracy. Proponowane rozszerzenie
zakazu pracy w niedziele i święta na wszystkie niedziele, przy równoczesnym
rozszerzeniu listy wyjątków od tego zakazu, nie wpłynie na stopień
implementacji art. 5 dyrektywy odnośnie przerwy w pracy.

IV.
Konkluzje
Przedstawiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy,
w wersji uwzględniającej autopoprawkę, nie jest sprzeczny z prawem Unii
Europejskiej.



Dyrektor Biura Analiz Sejmowych








Zbigniew Wrona



4


Warszawa, 17 czerwca 2013 r.

BAS-WAPEiM-1500/13

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o
zmianie ustawy – Kodeks pracy (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Robert Telus) w wersji uwzględniającej autopoprawkę jest projektem
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a
Regulaminu Sejmu


Przedstawiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy
zakłada rozszerzenie zakazu pracy w placówkach handlowych na niedziele
(obecnie obowiązuje zakaz pracy w święta, w tym w święta przypadające w
niedziele). Jednocześnie projekt przewiduje rozszerzenie listy wyjątków
określających przypadki, w których praca w niedziele i święta jest dozwolona.
Zmiana polegałaby na dopuszczeniu pracy w niedziele i święta na stacjach
benzynowych.
Projekt ustawy nie zawiera przepisów mających na celu wykonanie prawa
Unii Europejskiej.
Poselski projekt ustawy o zmianie – Kodeks pracy, w wersji
uwzględniającej autopoprawkę, nie jest projektem ustawy wykonującej prawo
Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu.





Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona