Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Druk nr 1348

Warszawa, 22 marca 2013 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja





Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Ryszarda Zbrzyznego.


(-) Romuald Ajchler; (-) Leszek Aleksandrzak; (-) Marek Balt; (-) Anna
Bańkowska; (-) Jacek Czerniak; (-) Eugeniusz Czykwin; (-) Tomasz
Garbowski; (-) Tadeusz Iwiński; (-) Dariusz Joński; (-) Tomasz Kamiński;
(-) Krystyna Łybacka; (-) Zbigniew Matuszczak; (-) Leszek Miller;
(-) Grzegorz Napieralski; (-) Cezary Olejniczak; (-) Artur Ostrowski;
(-) Stanisława Prządka; (-) Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska; (-) Tadeusz
Tomaszewski; (-) Jerzy Wenderlich; (-) Bogusław Wontor; (-) Stanisław
Wziątek; (-) Zbyszek Zaborowski; (-) Ryszard Zbrzyzny.

(Projekt)



Ustawa

z dnia ……………2013 r.
o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych




Art. 1

W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U.
z 2011 r., Nr 74, poz. 397, z późn. zm.) w art. 17 w ust. 1 uchyla się pkt 44.




Art. 2

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.






















UZASADNIENIE

Projektowana ustawa ma na celu uregulowanie problemów ujawnionych w
trakcie ostatnich sześciu lat funkcjonowania art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15
lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( Dz. U. z 2011 r. Nr 74,
poz. 397 z późn. zm.), zwaną dalej u.p.d.o.p. Na mocy wspomnianego przepisu
ustawodawca zwalnia od podatku dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot
mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych
jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki
mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części
przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem
dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami
mieszkaniowymi.
Proponowana zmiana, polegająca na uchyleniu zwolnienia, o którym mowa w
art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p., uwzględnia uwagi zgłaszane przez podmioty stosujące
ustawę, tj. spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, towarzystwa
budownictwa społecznego oraz zarządców nieruchomości mieszkaniowych. W toku
prac nad zmianą ustawy zostały wykorzystane również poglądy doktryny oraz
orzecznictwo sądów administracyjnych. Nie bez znaczenia dla proponowanego
uchylenia w art. 17 w ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p miały interpretacje resortu finansów.
Dotychczasowa praktyka w zakresie zwolnienia dochodów wymienionych w
art. 17 ust. 1 pkt 44 wskazuje na potrzebę ujednolicenia zasad opodatkowania
dochodów spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw
budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych
prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej, uzyskane z
gospodarki zasobami mieszkaniowymi – bez wyodrębniania działalności
,,opodatkowanej” i ,,zwolnionej”.
Wadliwie skonstruowany przepis art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p. stwarza
problemy interpretacyjne już od 2007 r., tj. od wejścia w życie nowelizacji ustawy o
podatku dochodowym od osób prawnych. Nowelizacja ta wprowadziła do art. 17 ust.
1 nowy pkt 44, zgodnie z którym wolne od podatku są dochody spółdzielni
mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego
oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w
zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami
mieszkaniowymi w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych
zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż
gospodarka zasobami mieszkaniowymi.
Należy podkreślić, że przepis art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p. posługuje się
kluczowym dla potrzeb zwolnienia pojęciem ,,gospodarka zasobami
mieszkaniowymi”, które to pojęcie nie zostało zdefiniowane zarówno w ustawach
podatkowych, jak w innych przepisach powszechnie obowiązujących. Dlatego też
kwestie dotyczące stosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44
u.p.d.o.p. oraz propozycje definiowania pojęcia ,,gospodarka zasobami
mieszkaniowymi” są często przedmiotem interpretacji podatkowych, zaś ostateczna
wykładnia przepisu art. 17 ust. 1 pkt 44 jest dokonywana przez sądy administracyjne,
które niejednolicie orzekają w tym zakresie.
Obecnie obowiązująca regulacja nakłada na spółdzielnie mieszkaniowe oraz
inne podmioty wskazane expressis verbis w przepisie art. 17 ust. pkt 44 ustawy,
obowiązek rozgraniczenia ewidencji kosztów i przychodów działalności podlegającej
opodatkowaniu, od ewidencji kosztów i przychodów związanych z gospodarką
zasobami mieszkaniowymi przeznaczonymi w całości na utrzymanie tych zasobów,
jako działalności zwolnionej z podatku dochodowego od osób prawnych.
Jednocześnie należy zauważyć, że podstawowym wyznacznikiem rozgraniczenia
prowadzonej ewidencji jest pojęcie ,,gospodarki zasobami mieszkaniowymi”, gdyż to
właśnie ta działalność uprawnia do ewentualnego zwolnienia podatkowego - przy
spełnieniu dodatkowych wymogów, tj. przekazania dochodu uzyskanego z tytułu
prowadzenia owej działalności na utrzymanie zasobów mieszkaniowych,
znajdujących się w dyspozycji prowadzącego tę działalność. W praktyce zatem
spółdzielnie mieszkaniowe oraz inne podmioty wskazane expressis verbis w art. 17
ust. pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych musza płacić daninę
publiczną, nawet jeżeli w wyniku gospodarki zasobami mieszkaniowymi w ujęciu
kompleksowym odnotowują one straty. Wprowadzany przez ustawodawcę podział
przychodów wywiera skutek dyskryminujący dla zainteresowanych podmiotów.
Kwestionowana regulacja nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia i nie odpowiada
realiom działalności zwłaszcza spółdzielni mieszkaniowych.
Pojęcie ,,gospodarka zasobami mieszkaniowymi” zostało uznane przez
ustawodawcę podatkowego za tzw. pojęcie zastane, którego wyartykułowanie
explicite uznano za zbyteczne wskazując przy tym, że posługiwały się nim zarówno
organy administracyjne, jak i sądy administracyjne i sądy powszechne. Poprzez taką
argumentację ustawodawca podatkowy wywiódł, że brak legalnej definicji nie
wprowadza luki w prawie, a jedynie realizuje postulat ekonomiki legislacyjnej.
Jednakże wieloletnia praktyka stosowania zwolnienia z art. 17 ust. 1 pkt 44
u.p.d.o.p. wskazuje, że wszystkie spory dotyczące zakresu zwolnienia mają wspólną
podstawę – jest nim brak legalnej definicji ,,gospodarki zasobami mieszkaniowymi”.
Zakres zwolnienia, zgodnie z zasadą wyrażoną w Konstytucji RP, może być
określony wyłącznie w drodze ustawy. Tymczasem art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p.
zawiera niezdefiniowane pojęcie, które organy podatkowe oraz sądy administracyjne
oceniają z dużą swobodną interetacyjną, co może prowadzić w konsekwencji do
naruszenia prawa. Uchylenie rzeczonego przepisu służyć będzie zatem realizacji
zasady określoności prawa wynikającej z zasady demokratycznego państwa prawnego
(art. 2 Konstytucji). Z aktu normatywnego zostanie wyeliminowane pojęcie nie
dookreślone, budzące rozbieżności interpretacyjne, które mogą bezpośrednio
wpływać na wysokość daniny publicznej płaconej przez duża grupę podatników.
W związku z przedłożonym projektem warto przytoczyć fragment odpowiedzi z
dnia 15 czerwca 2007 r., jakiej udzielił Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
- Pan Jacek Dominik, na interpelację poselską nr 8163 w sprawie zmiany ustawy o
podatku dochodowym od osób prawnych: ,,Całkowite zatem zwolnienie dochodów
spółdzielni mieszkaniowych od podatku dochodowego nie jest możliwe bez zmiany ww.
przepisu art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy. Pragnę przy tym zauważyć, że przepis ten
obowiązuje dopiero od 1 stycznia tego roku. Ocena i analiza skutków podatkowych
wprowadzonego rozwiązania możliwa będzie dopiero po pewnym okresie jego
funkcjonowania. W tym czasie analizie poddane zostaną także wnioski i postulaty
zgłaszane przez podatników i obywateli proponujących inne rozwiązania podatkowe w
stosunku do obecnie istniejących. Wtedy też będzie można rozważyć ewentualne
zmiany ww. przepisu art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy.”
Odnosząc się do zacytowanego wyżej stanowiska Ministra Finansów odnośnie
możliwości dokonania zmian przepisu po upływie pewnego okresu jego stosowania
należy raz jeszcze podkreślić, że w ocenie projektodawców sześcioletni okres
stosowania art. 17 ust. 1 pkt 44 jest tym ,,miarodajnym” okresem, który pozwala na
postawienie tezy o wadliwości ww. przepisu i tym samym uzasadnia propozycję
skreślenia art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Uchylenie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych spowoduje, że wszystkie dochody spółdzielni mieszkaniowych oraz
podmiotów wskazanych expressis verbis w ww. przepisie, będą podlegały
opodatkowaniu na tych samych zasadach. Tym samym spółdzielnie mieszkaniowe,
wspólnoty mieszkaniowe oraz towarzystwa budownictwa społecznego będą płacić
podatek dochodowy, tak jak wszystkie inne podmioty gospodarcze, tj. od łącznego
wyniku (dochodu) wszystkich prowadzonych przez siebie działalności. Zatem
zostanie zniesiony dyskryminujący wyjątek w zakresie prawa podatkowego
kolidujący z fundamentalna ustrojową zasadą równości wobec prawa oraz z prawem
do równego traktowania przez władze publiczne (art. 32 ust. 1 Konstytucji).
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Projektowana ustawa
nie rodzi negatywnych skutków finansowych dla budżetu państwa i samorządu
terytorialnego.
Projekt ustawy nie przewiduje wydania aktów wykonawczych. W stosunku do
projektu nie przeprowadzono konsultacji, o których mowa w wart. 34 ust. 3
regulaminu Sejmu.