Poselski projekt ustawy o postępowaniu dyscyplinarnym wobec osób wykonujących niektóre zawody prawnicze

wskazanym powyżej obowiązkom wymienionym w art. 4 tej dyrektywy,
właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego określą, zgodnie z
własnymi zasadami i procedurami, konsekwencje takiego niepodporządkowania
się. Organy te zostały zobowiązane do poinformowania właściwych organów w
państwie członkowskim pochodzenia o każdej powziętej w tym zakresie decyzji.

Dyrektywa 98/5/WE stosowana jest również wobec enumeratywnie
określonych podmiotów, w tym adwokatów oraz radców prawnych. W art. 6 ust.
1 dyrektywy 98/5/WE wskazano, że prawnik wykonujący zawód w
przyjmującym państwie członkowskim w odniesieniu do wszystkich rodzajów
prowadzonej działalności podporządkowany jest tym samym przepisom
dotyczącym wykonywania zawodu oraz zasad deontologii, co prawnicy
wykonujący swoją działalność, posługując się tytułem zawodowym uzyskanym
w przyjmującym państwie.

W art. 7 dyrektywy 98/5/WE określono, że w przypadku uchybień
obowiązkom przez prawnika wykonującego swój zawód w przyjmującym
państwie członkowskim, posługując się tytułem zawodowym uzyskanym w
kraju pochodzenia, stosuje się zasady proceduralne, sankcje i odwołania
przewidziane w przyjmującym państwie członkowskim. Jest to więc
analogiczne rozwiązanie do tego, które występuje w dyrektywie 77/249/EWG.
W dyrektywie 98/5/WE przewidziano jednak pewien dodatkowy wymóg
dotyczący postepowania dyscyplinarnego. Zgodnie z art. 7 ust. 2 tejże
dyrektywy przed wszczęciem procedury dyscyplinarnej przeciwko prawnikowi
wykonującemu swój zawód, posługując się tytułem zawodowym uzyskanym w
kraju pochodzenia, właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego
zobowiązane są do poinformowania o tym, w możliwie najkrótszym terminie,
właściwe władze państwa członkowskiego pochodzenia poprzez przekazanie im
wszystkich użytecznych informacji. Co istotne wymóg ten ma zastosowanie
również do sytuacji, w których procedura dyscyplinarna wszczęta jest przez
właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia, które informują o tym
właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego (art. 7 ust. 2 akapit 2
dyrektywy 98/5/WE). Innymi słowy organy państwa, w którym prawnik uzyskał
tytuł zawodowy, zobowiązane są, przed wszczęciem procedury, do
poinformowania właściwych organów państwa przyjmującego, w którym ten
prawnik wykonuje zawód, o tym, że będzie wobec niego toczyło się
postępowanie dyscyplinarne.


III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej

Projektowana ustawa dotyczy zasad i trybu
postępowania
dyscyplinarnego oraz wykonywania kar dyscyplinarnych wobec przedstawicieli
niektórych zawodów prawniczych, w tym adwokatów i radców prawnych. W
odniesieniu do przedstawicieli tych dwóch zawodów prawniczych istnieją

3
przepisy w prawie UE regulujące proceduralne aspekty związane z
postępowaniem dyscyplinarnym.
Na tym etapie analizy należy podkreślić, że zakres spraw objętych
opiniowanym projektem ustawy nie jest regulowany dyrektywą 77/249/EWG.
Dyrektywa ta dotyczy bowiem obowiązków prawnika prowadzącego
działalność zawodową w państwie przyjmującym, który zdobył kwalifikacje
zawodowe w państwie pochodzenia, oraz konsekwencji prawnych
nieprzestrzegania tych obowiązków przewidzianych na gruncie prawa państwa
przyjmującego. Te zagadnienia unormowane są w polskim prawie w ustawie z
dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy
prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 126, poz. 1069, ze zm.).
Natomiast opiniowany projekt ustawy kształtuje obowiązujące w Polsce zasady
postępowania dyscyplinarnego w sytuacji nieprzestrzegania prawa lub zasad
deontologii przez prawnika, który uzyskał w Polsce kwalifikacje zawodowe i
świadczy pomoc prawną w innym państwie. W tym zakresie należy ocenić
projekt pod względem zgodności z dyrektywą 98/5/WE. Artykuł 7 ust. 2 akapit
drugi tej dyrektywy stosuje się do sytuacji, w których procedura dyscyplinarna
wszczęta jest przez właściwe organy państwa pochodzenia, które informują o
tym właściwe organy przyjmującego państwa.

W art. 34 pkt 15 projektu ustawy proponuje się nadać nowe brzmienie art.
90 Prawa o adwokaturze. Nowelizacja polega na usunięciu tych przepisów z art.
90, które dotyczą trybu postępowania dyscyplinarnego wobec adwokatów oraz
uprawnień podmiotów uczestniczących w tym postepowaniu. W tym bowiem
zakresie zastosowanie mają mieć ogólne reguły procedury dyscyplinarnej
określone w projekcie ustawy. Zgodnie z wolą projektodawców, treść
zmienianego art. 90 Prawa o adwokaturze ma się ograniczać do obecnie
obowiązującego art. 90 ust. 4 Prawa o adwokaturze, w formie uwzględniającej
modyfikacje wprowadzane opiniowanym projektem ustawy.

Zgodnie z zaproponowanym w projekcie ustawy brzmieniem tego
przepisu w sytuacji, w której adwokat świadczy w państwie członkowskim Unii
Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym (EOG) pomoc prawną na podstawie obowiązujących tam
przepisów o świadczeniu pomocy prawnej przez prawników z Unii
Europejskiej, sąd dyscyplinarny, właściwy do wszczęcia postępowania
dyscyplinarnego, zawiadamia przed wszczęciem procedury dyscyplinarnej
odpowiednie organy państwa, w którym adwokat świadczy pomoc prawną,
przesyłając temu organowi odpis wniosku dyscyplinarnego. Należy uznać, że
projektowany art. 90 Prawa o adwokaturze jest zgodny z art. 7 ust. 2 akapit
drugi dyrektywy 98/5/WE.
W art. 35 pkt 10a projektu ustawy zaproponowano analogiczne do
opisanego powyżej uregulowanie trybu zawiadamiania o postępowaniu
dyscyplinarnym dotyczącym radcy prawnego. Zmianie ulec ma art. 681 ustawy o

4
radcach prawnych. W projekcie ustawy stwierdza się, że jeżeli radca prawny
świadczy w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie
członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) –
stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) pomoc prawną
na podstawie obowiązujących tam przepisów o świadczeniu pomocy prawnej
przez prawników z Unii Europejskiej, sąd dyscyplinarny, właściwy do
wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, zawiadamia przed wszczęciem
procedury dyscyplinarnej odpowiednie organy państwa, w którym radca prawny
świadczy pomoc prawną, przesyłając temu organowi odpis wniosku
dyscyplinarnego. Należy uznać, że projektowany art. 681 ustawy o radcach
prawnych jest zgodny z art. 7 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 98/5/WE.

IV.
Konkluzja
Poselski projekt ustawy o postępowaniu dyscyplinarnym wobec osób
wykonujących niektóre zawody prawnicze jest zgodny z prawem Unii
Europejskiej.


Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona




5

Warszawa, 15 lutego 2013 r.
BAS-WAPEiM-323/13



Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o postępowaniu
dyscyplinarnym wobec osób wykonujących niektóre zawody prawnicze
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Beata Kempa) jest projektem
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a
Regulaminu Sejmu



Przedmiotem opiniowanego projektu ustawy jest określenie zasad i trybu
postepowania dyscyplinarnego oraz wykonywania kar dyscyplinarnych wobec:
sędziów sądów powszechnych, prokuratorów i asesorów powszechnych
jednostek organizacyjnych prokuratury, sędziów sądów powszechnych i
prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury w stanie
spoczynku, adwokatów i aplikantów adwokackich, radców prawnych i
aplikantów radcowskich, komorników sądowych, asesorów i aplikantów
komorniczych, notariuszy, asesorów i aplikantów notarialnych. W projekcie
proponuje się również nowelizację następujących ustaw: ustawy z dnia 26 maja
1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188, ze zm.),
ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz.
65, ze zm.), ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2011 r.
Nr 270, poz. 1599, ze zm.), ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie
(Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158, ze zm.), ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o
komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376, ze zm.),
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U.
Nr 98, poz. 1070, ze zm.), ustawy z dnia 17 czerwca 2011 r. o Krajowej Radzie
Sądownictwa (Dz. U. Nr 126, poz. 714, ze zm.).
Projektodawcy, pośród różnych aspektów związanych z postępowaniem
dyscyplinarnym uregulowanych w projekcie ustawy, określili także zasady
dotyczące postępowań dyscyplinarnych prowadzonych przeciwko adwokatom
oraz radcom prawnym, którzy świadczą pomoc prawną w państwie Unii
Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym (EOG).
Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.
Poselski projekt ustawy o postępowaniu dyscyplinarnym wobec osób
wykonujących niektóre zawody prawnicze nie jest projektem ustawy
wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu
Sejmu.



Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona


2