Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu

Druk nr 1185

Warszawa, 16 stycznia 2013 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja









Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy o Trybunale Stanu.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Arkadiusza Mularczyka.



(-) Jacek Bogucki; (-) Andrzej Dera; (-) Mieczysław Golba; (-) Tomasz
Górski; (-) Patryk Jaki; (-) Beata Kempa; (-) Arkadiusz Mularczyk; (-) Józef
Rojek; (-) Andrzej Romanek; (-)
Edward Siarka;
(-)


Piotr Szeliga;
(-) Tadeusz Woźniak; (-) Jan Ziobro; (-) Kazimierz Ziobro; (-) Jarosław
aczek.

PROJEKT
Ustawa
z dnia ………
o zmianie ustawy o Trybunale Stanu

Art.
1. W ustawie z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu (Dz. U. z 2002 r. Nr
101, poz. 925 z późn. zm.="") wprowadza się następujące zmiany:
1) W art. 6 skreśla się ust. 6a;
2) W art. 9a:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„Czynności dowodowe Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej
przeprowadza na posiedzeniach jawnych z zastrzeżeniem ust. 2a.”,
b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej przeprowadza czynności
dowodowe na posiedzeniach zamkniętych, jeżeli czynności te wiążą się z
koniecznością ujawnienia informacji niejawnych.”.
Art.
2. Ustawa wchodzi w życie w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia.











1 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 175, poz. 1692, z 2004 r. Nr 25, poz.
219, z 2010 r. Nr 75, poz. 472, Nr 182, poz. 1228.
Uzasadnienie

1. Potrzeba i cel wydania ustawy.
Ustawa o Trybunale Stanu reguluje szczególny rodzaj postępowanie wobec
najważniejszych osób w państwie, które dopuściły się naruszenia Konstytucji lub ustaw w
związku z zajmowanym stanowiskiem. Postępowanie to ze względu na jego szczególny
charakter powinno w największym możliwym stopniu odbywać się z udziałem opinii
publicznej. Nowelizowana ustawa nakreśla ramy działania dwóch podmiotów, które mają
bezpośredni wpływ na przebieg postępowania, Sejmowej Komisji Odpowiedzialności
Konstytucyjnej oraz samego Trybunału Stanu będącego organem konstytucyjnym. W art. 20 b
ustawy ograniczono możliwość wyłączenia jawności rozprawy przed Trybunałem Stanu
jedynie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub ochronę informacji niejawnych o klauzuli
tajności „tajne” lub „ściśle tajne”. Analogiczny przepis dotyczący poprzedzającego czynności
dokonywane przed Trybunałem postępowania przed Komisją Odpowiedzialności
Konstytucyjnej przewiduje natomiast utajnienie wszelkich czynności dowodowych.
Ze
względu na fakt, że - jak wskazane zostało na wstępie - postępowanie przed
Trybunałem Stanu jest szczególnym rodzajem postępowania, do którego przepisy Kodeksu
postępowania karnego stosuje się w zakresie nieuregulowanym odpowiednio, pożądane z
punktu widzenia obywateli jest możliwie najpełniejsze ujawnienie czynności dokonywanych
również przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Z przyczyn oczywistych
posiedzenia Komisji, na których w ramach czynności dowodowych postępowanie
wymagałoby dostępu do informacji niejawnych podlegałyby w dalszym ciągu zamknięciu.
Wszystkie pozostałe natomiast czynności, poza ograniczeniami wynikającymi z ustaw
szczególnych (np. tajemnica służbowa) przeprowadzane byłyby na posiedzeniach jawnych.

Proponowana regulacja wychodzi naprzeciw przede wszystkim oczekiwaniom
społecznym przejrzystości i celowości prowadzonego przed Komisją Odpowiedzialności
Konstytucyjnej postępowania. Możliwie najpełniejsze odtajnienie postępowania dowodowego
przyczyni się do wzrostu zaufania społecznego do naczelnych organów państwa oraz
ugrupowań parlamentarnych, których członkowie zasiadają w Komisji, pozwalając
obywatelom na swobodną ocenę, czy prowadzone postępowanie ma uzasadnione podstawy
faktyczne oraz, czy sformułowany wniosek o postawienie w stan oskarżenia, o pociągnięcie
do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu albo o umorzenie postępowania nie ma
charakteru wyłącznie politycznego.

Przedmiotowy projekt dostosowuje dotychczas utajnione postępowanie dowodowe
prowadzone przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej do standardów otwarcia i
jawności postępowania - w kluczowych dla spraw kraju spraw naruszenia Konstytucji lub
ustaw przez najważniejsze osoby w państwie w związku z zajmowanym stanowiskiem -
toczącego się przed Trybunałem Stanu.
2. Stan rzeczywisty w normowanej dziedzinie oraz różnica pomiędzy
dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym
W obecnym stanie prawnym postępowanie dowodowe przed Komisją Odpowiedzialności
Konstytucyjnej prowadzone jest na posiedzeniu zamkniętym. Przedmiotowa nowelizacja
przewiduje prowadzenie tego postępowania na posiedzeniach jawnych z uwzględnieniem
ograniczeń nakładanych przez ustawę o ochronie informacji niejawnych.
3. Przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne
Przedmiotowy projekt ustawy otwiera dla opinii publicznej postępowanie dowodowego
prowadzone przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej, przyczyniając się do wzrostu
zaufania społecznego dla naczelnych organów państwa. Jednocześnie nowelizacja zachowa
dotychczasowy porządek prawny wynikający z ustawy o ochronie informacji niejawnych i
innych ustaw szczególnych.
Projekt ustawy nie spowoduje żadnych skutków w sferze finansowej oraz gospodarczej.
4. Źródła finansowania jeżeli projekt niesie obciążenia dla budżetu państwa lub
jednostek samorządu terytorialnego
Projekt nie niesie obciążenia dla budżetu państwa ani jednostek samorządu terytorialnego.
5. Założenia projektów podstawowych aktów wykonawczych
Nowelizowane przepisy nie wymagają przygotowania aktów wykonawczych.
6. Ocena zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej
Wprowadzane przepisy nie są objęte regulacją prawa Unii Europejskiej.

Warszawa, 4 lutego 2013 r.
BAS-WAPEiM-165/13


Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Arkadiusz Mularczyk)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r., poz. 32
oraz 819) sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Projektowana nowelizacja dotyczy ustawy z dnia 26 marca 1982 r.
o Trybunale Stanu (t.j. Dz. U. z 2002 r., Nr 101, poz. 925, ze zmianami, dalej:
ustawa). Projekt zakłada uchylenie ust. 6a w art. 6 ustawy, zmianę ust. 1 oraz
dodanie ust. 2a w art. 9a ustawy.
Zmiany mają na celu ograniczenie możliwości wyłączenia jawności
w postępowaniu przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Projekt
zakłada m.in., iż czynności dowodowe Komisji będą przeprowadzane

na posiedzeniach jawnych. Wyjątek dotyczy czynności dowodowych wiążących
się z koniecznością ujawnienia informacji niejawnych – będą one wówczas
przeprowadzane na posiedzeniach zamkniętych.
Proponowana ustawa ma wejść w życie w terminie miesiąca od dnia
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii zawartych w przepisach
opiniowanego projektu.