Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych

Druk nr 1112

Warszawa, 19 czerwca 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja




Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy o cmentarzach

i chowaniu zmarłych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Marka Balta.



(-) Romuald Ajchler; (-) Leszek Aleksandrzak; (-) Marek Balt; (-) Anna
Bańkowska; (-) Jacek Czerniak; (-) Tomasz Garbowski; (-) Dariusz Joński;
(-) Ryszard
Kalisz;
(-) Tomasz
Kamiński;
(-) Krystyna
Łybacka;
(-) Zbigniew Matuszczak; (-) Grzegorz Napieralski; (-) Cezary Olejniczak;
(-) Artur Ostrowski; (-) Stanisława Prządka; (-) Małgorzata Sekuła-
Szmajdzińska;
(-) Tadeusz
Tomaszewski;
(-) Jerzy
Wenderlich;
(-) Bogusław Wontor; (-) Stanisław Wziątek; (-) Zbyszek Zaborowski;
(-) Ryszard Zbrzyzny.
[projekt]

Ustawa
z dnia .......... 2012 r.
o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych



Art. 1.
W ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tj. Dz. U. z 2011 r.
Nr 118, poz. 687, Nr 144, poz. 853) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 1 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1. Ustawa określa zasady zakładania i funkcjonowania cmentarzy, zasady i sposoby
postępowania ze zwłokami, szczątkami i prochami ludzkimi, dokonywania ich pochówku
oraz zasady przechowywania prochów ludzkich przez osoby fizyczne.

2) po art. 1 dodaje się art. 1a – 1b w brzmieniu:
„Art. 1a. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) zwłoki - ciało osoby zmarłej, w związku z której śmiercią wystawiono akt stanu
cywilnego,
2) szczątki - pozostałości zwłok ludzkich lub ich części odłączone od całości, w tym
wydobyte z miejsca ich położenia,
3) prochy - prochy powstałe w wyniku skremowania zwłok lub szczątków.
4) cmentarz - obszar służący do pochówku zwłok, szczątków lub prochów, w
grobach, kolumbariach lub poprzez rozsypanie na polach pamięci,
5) grób ziemny - grób stanowiący dół nie murowany, do którego chowa się trumnę
ze zwłokami lub szczątkami lub urny z prochami i zasypuje ziemią,
6) grób ziemny zbiorowy - grób ziemny służący do pochowania więcej niż jednej
trumny ze zwłokami lub szczątkami lub urny z prochami,
7) grób murowany - grób stanowiący dół, którego boki są murowane do poziomu
gruntu, do którego chowa się trumnę ze zwłokami lub szczątkami, dopuszcza się
pochowanie wielu urn z prochami, a nad trumną lub urną zakłada się sklepienie,
8) grób murowany zbiorowy - grób murowany służący do pochowania więcej niż
jednej trumny ze zwłokami lub szczątkami lub urn z prochami,
9) grób urnowy - grób ziemny lub murowany przeznaczony wyłącznie do chowania
urny lub urn,
10) katakumby - pomieszczenie podziemne posiadające nisze w ścianach służące do
pochowania zwłok, szczątków lub prochów w trumnach lub urnach,
11) kolumbarium – budowla z niszami przeznaczona do składania urn.
12) pole pamięci – miejsce niezabudowane, usytuowane na terenie cmentarza, wolne
od grobów, kolumbariów lub katakumb, służące do rozsypywania prochów,
13) trumna – skrzynia, w której chowa się zwłoki lub szczątki,
14) urna - zamykane naczynie służące do umieszczenia prochów,
15) kostnica - budynek lub jego część służąca do przechowywania i przygotowywania
zwłok lub szczątków do pochówku.
16) prosektorium - budynek lub jego część posiadający salę sekcyjną oraz
infrastrukturę służąca do przechowywania i przygotowywania zwłok lub
szczątków do pochówku,
17) dom przedpogrzebowy - kompleks budynków, budynek lub część budynku
posiadający w szczególności kostnicę i salę służącą do przeprowadzania
ceremonii pogrzebowych,
18) krematorium - budynek lub jego część, wyposażony w urządzenia służące do
kremacji zwłok lub szczątków,
19) balsamowanie zwłok - utrwalanie zwłok mające na celu powstrzymanie lub
spowolnienie ich rozkładu,
20) pochowanie - złożenie zwłok, szczątków lub prochów, w grobach, katakumbach,
kolumbariach, rozsypanie na polach pamięci lub zatopienie w morzu,
21) dochowanie - umieszczenie zwłok, szczątków lub prochów w grobie lub niszy, w
którym złożono już przynajmniej jedne zwłoki, szczątki lub prochy,
22) ekshumacja - wydobycie z grobu zwłok, szczątków lub prochów, i ich ponowne
pochowanie, w tym samym lub innym grobie.

Art. 1b.
1. Zakładanie i rozszerzanie cmentarzy komunalnych należy do zadań własnych gmin.
2. O założeniu lub rozszerzeniu cmentarza komunalnego decyduje rada gminy, a w
miastach na prawach powiatu rada miasta, po uzyskaniu zgody właściwego
państwowego inspektora sanitarnego.
3. Właściwe władze kościoła lub innego związku wyznaniowego decydują o założeniu
lub rozszerzeniu cmentarza wyznaniowego, które może nastąpić na terenie
przeznaczonym na ten cel w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
po uzyskaniu zgody właściwego państwowego inspektora sanitarnego.
4. O zamknięciu cmentarza komunalnego decyduje właściwa rada gminy lub rada miasta
po zasięgnięciu opinii właściwego państwowego inspektora sanitarnego.
5. O zamknięciu cmentarza wyznaniowego decyduje właściwa władza kościoła lub
innego związku wyznaniowego, po zasięgnięciu opinii właściwego państwowego
inspektora sanitarnego.”

3) po art. 6 dodaje się art. 6a w brzmieniu:
„Art. 6a. Groby: ziemne, murowane, urnowe, a także kolumbaria oraz pola pamięci mogą
znajdować się wyłącznie na cmentarzach.”

4) art. 7 otrzymuje brzmienie:
„ 1. Grób ziemny nie może być użyty do ponownego chowania przed upływem 20 lat.
2. Ust. 1 nie stosuje się w przypadku grobu ziemnego wieloosobowego.
3. Ust. 1 nie stosuje się w przypadku dochowania do grobu, w którym pochowano
urnę lub urny.
4. Po upływie 20 lat ponowne użycie grobu ziemnego pojedynczego nie może
nastąpić, jeżeli właściciel lub współwłaściciel prawa do grobu zgłosi zastrzeżenie
przeciw temu i uiści opłatę, przewidzianą za pochowanie zwłok. Zastrzeżenie to
ma skutek na dalsze 20 lat i może być odnowione.
5. Przepisy ust. 1 i 4 nie mają zastosowania do pochowania w grobach murowanych,
przeznaczonych do pomieszczenia zwłok więcej niż jednej osoby.
6. Przepisów ust. 1 i 4 nie mają zastosowania do pochowania w grobach urnowych
przeznaczonych do pomieszczenia więcej niż jednej urny.
7. Ust. 1, 2,3, 4, 5 i 6 stosuje się odpowiednio do kolumbariów i katakumb.
8. Dozwolone są umowy, przedłużające termin, przed upływem którego nie można
użyć grobu do ponownego pochowania.
9. Niezależnie od przepisów ust. 1 - 8 zabronione jest użycie do ponownego
pochowania grobów, mających wartość pamiątek historycznych, ze względu na
swą dawność lub osoby, które są w nich pochowane, lub zdarzenia z którymi mają
związek albo wartość artystyczną”
10. W istniejących grobach murowanych dopuszcza się chowanie zwłok osób
zmarłych w ciągu 20 lat od wydania decyzji o zamknięciu cmentarza. Przy
zmianie przeznaczenia terenu cmentarnego przepis art. 6 ust. 7 ma zastosowanie
również do zwłok i urn z prochami pochowanych w tym dwudziestoletnim
okresie.”

5) w art. 8 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Prawo to służy, obok osoby określonej w ust. 3, także jej bliskim, to jest małżonkowi, z
wyjątkiem małżonka separowanego, osobie pozostającej w trwałym wspólnym pożyciu,
wstępnym, zstępnym, rodzeństwu i przysposobionym.”


6) art. 10 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„Art. 10. 1. Zwłoki i szczątki ludzkie mogą być przechowywane jedynie w kostnicach,
prosektoriach lub domach pogrzebowych.

7) w art. 10 po ust. 1 dodaje się ust. 1a-1f w brzmieniu:
„1a. Zwłoki lub szczątki chowa się w trumnach.
1b. Prochy chowa się albo przechowuje w urnach.
1c. Prawo pochowania zwłok lub prochów ludzkich albo przechowywania urny z
prochami mają osoby najbliższe wobec osoby zmarłej, a mianowicie:
1) małżonek (ka), o ile nie pozostawał(a) z nią w separacji bezpośrednio przed
śmiercią,
2) osoba, która pozostawała w faktycznym, trwałym wspólnym pożyciu
bezpośrednio przed jej śmiercią,
3) krewni zstępni,
4) przysposobieni,
5) krewni wstępni,
6) krewni boczni do czwartej linii pokrewieństwa,
7) powinowaci w linii prostej do pierwszego stopnia.
1d. Prawo pochowania osób wojskowych zmarłych w czynnej służbie wojskowej
przysługuje właściwym organom wojskowym w myśl przepisów wojskowych.
1e. Prawo pochowania zwłok osób zasłużonych wobec Państwa i społeczeństwa
przysługuje organom państwowym, instytucjom i organizacjom społecznym.
1f. Prawo pochowania zwłok przysługuje również osobom, które dobrowolnie się do
tego zobowiążą.”.

8) art. 12 otrzymuje brzmienie:
„1. Zwłoki i szczątki mogą być pochowane przez złożenie w grobach ziemnych, w grobach
murowanych, kolumbariach lub katakumbach oraz zatopienie w morzu.
2. Prochy mogą być pochowane przez złożenie w grobach ziemnych, w grobach
murowanych, w grobach urnowych, katakumbach, kolumbariach, rozsypanie na
polach pamięci lub zatopienie w morzu.
3. Prochy mogą być przechowywane przez osobę najbliższą wobec osoby zmarłej z
zastrzeżeniem wymogów określonych w niniejszej ustawie.
4. Zatopienie w morzu, o którym mowa w ust. 1, może być dokonane tylko w przypadku
osób zmarłych na okrętach będących na pełnym morzu i nastąpić zgodnie ze
zwyczajem morskim. W przypadku gdy okręt może w przeciągu 24 godzin przybyć do
portu objętego programem podróży, należy zwłoki przewieźć na ląd i pochować.