Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Druk nr 1030

Warszawa, 21 września 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja





Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Dariusza Piontkowskiego.



(-) Andrzej Adamczyk; (-) Jan Krzysztof Ardanowski; (-) Zbigniew
Chmielowiec; (-) Edward Czesak; (-) Anna Fotyga; (-) Zbigniew Girzyński;
(-) Józefa Hrynkiewicz; (-) Michał Jach; (-) Wiesław Stanisław Janczyk;
(-) Krzysztof Jurgiel; (-) Bartosz Kownacki; (-) Zbigniew Kuźmiuk;
(-) Krzysztof Lipiec; (-) Maciej Łopiński; (-) Marzena Machałek; (-) Beata
Mazurek; (-) Piotr Naimski; (-) Bolesław Grzegorz Piecha; (-)
Dariusz
Piontkowski; (-) Jerzy Polaczek; (-) Marek Polak; (-) Elżbieta Rafalska;
(-) Jarosław Rusiecki; (-) Małgorzata Sadurska; (-) Jarosław Sellin;
(-) Marek Suski; (-) Krzysztof Szczerski; (-) Stanisław Szwed; (-) Ryszard
Terlecki; (-) Witold Waszczykowski; (-) Michał Wojtkiewicz; (-) Maria
Zuba.
Projekt
USTAWA
z dnia …………….. 2012 r.
o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Art. 1. W ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach (Dz.U.2012.391 j.t..):
1) w art. 6d) po ust. 1 dodaje się ust. 1a, 1b i 1c)
„ 1a. W przypadku zlecenia odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości,
o których mowa w art. 6c, albo odbierania i zagospodarowania tych odpadów, działającym w
gminie zakładowi budżetowemu zajmującemu się gospodarką komunalną lub spółce
komunalnej, w której gmina jest jedynym udziałowcem, wójt, burmistrz lub prezydent miasta
nie jest obowiązany do organizowania przetargu.
1b. Zlecenia o którym mowa w ust. 1b. dokonuje się pod warunkiem utrzymania statusu
prawnego i własnościowego podmiotu otrzymującego zlecenie, z zachowaniem
trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.
1c. W przypadku, gdy po udzieleniu zlecenia o którym mowa w ust. 1b. następuje :
a)
komercjalizacja lub prywatyzacja bezpośrednia zakładu budżetowego
zajmującego się gospodarką komunalną, któremu zlecono odbieranie
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art.
6c, albo odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów;
b)
zbycie akcji w spółce komunalnej, w której gmina jest jedynym
udziałowcem, której zlecono odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo odbieranie i
zagospodarowanie tych odpadów;
- przeprowadzane na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o
komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z .2002 r. nr171.poz. 1397 j.t z poźn. zm.),
burmistrz lub prezydent miasta wypowiada zlecenie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo odbierania
i zagospodarowania tych odpadów, z zachowanie terminu, o którym mowa w ust. 1b, a
następnie organizuje przetarg na wykonywanie tych zadań.”
2) Skreśla się art. 6e.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Uzasadnienie
Nowe brzmienie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zmusza gminy
do organizowania przetargów na odbiór odpadów, nawet tam gdzie dotąd zadania te
prowadziły spółki gminne lub zakłady budżetowe. Może to doprowadzić do takiej sytuacji, że
duża część tych spółek lub zakładów budżetowych przegra takie postepowania przetargowe.
Wówczas ich dalszy byt stanie pod znakiem zapytania. Zmarnowane zostaną wtedy także
duże środki przeznaczane przez samorządy na dotychczasową modernizację tych podmiotów,
a prace straci wiele osób, powiększając problem bezrobocia.
Przymus organizowania przetargów nie wynika z przepisów prawa polskiego ani
europejskiego (wynika to choćby z odpowiedzi Ministerstwa Ochrony Środowiska na
interpelacje posłów w tej sprawie), jest nadgorliwością polskich władz. W tej sprawie
protestują liczne samorządy. List otwarty w tej sprawie kilka miesięcy temu wystosował m.in.
prezydent Inowrocławia. Problem dotyczy jednak kilkuset samorządów. W większości państw
europejskich (m.in. Niemcy, Francja, kraje skandynawskie) nie ma obowiązku stosowania
trybu przetargowego w tej kwestii. Tam władze lokalne przekazują te zadania spółkom
komunalnym. Proponowane zmiany w ustawie mogą więc pomóc w utrzymaniu wielu
samorządowych spółek komunalnych i zapobiec przymusowej prywatyzacji usług
związanych z gospodarką śmieciową.
Projekt ustawy przewiduje zachowanie uprawnienia do udzielania zleceń na odbiór
odpadów wyłącznie dla komunalnych zakładów budżetowych i jednoosobowych spółek
komunalnych. W przypadku jakichkolwiek zmian statusu własnościowego, zlecenie takie
zostanie zerwane, a organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego będzie
zobowiązany do zorganizowania przetargu, w którym będą mogły uczestniczyć wszystkie
podmioty działające na rynku, również te, które dotychczas wykonywały zlecenie.
Projekt wywołuje pozytywne skutki społeczne w postaci zwiększenia racjonalności i
przejrzystości komunalnej gospodarki odpadami.
Projekt nie spowoduje zwiększenia wydatków z budżetu państwa i budżetów
jednostek samorządu terytorialnego, przeciwnie, spowoduje niewielkie oszczędności w
wydatkach jednostek samorządu terytorialnego, poprzez ograniczenie konieczności
organizowania przetargów.
Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, gdyż dotyczy materii leżącej w
wyłącznej gestii państwa członkowskiego.


Warszawa, 5 października 2012 r.
BAS–WAPEiM–2446/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Dariusz
Piontkowski)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32) sporządza się
następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu porządku i
czystości w gminach przewiduje wprowadzenie regulacji, zgodnie z którą, w
przypadku zlecenia odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy albo odbierania i
zagospodarowania tych odpadów, działającym w gminie zakładowi
budżetowemu zajmującemu się gospodarką komunalną lub spółce komunalnej,
w której gmina jest jedynym udziałowcem, wójt, burmistrz lub prezydent miasta
nie byliby zobowiązani do organizowania przetargu. W przypadku, gdy po
udzieleniu zlecenia następowała by komercjalizacja lub prywatyzacja
bezpośrednia zakładu budżetowego albo zbycie akcji w spółce komunalnej,
przeprowadzane na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o
komercjalizacji i prywatyzacji burmistrz lub prezydent miasta byliby
zobowiązani wypowiedzieć zlecenie i zorganizować przetarg na wykonywanie
tych zadań.
Projekt przewiduje również skreślenie przepisu art. 6e nowelizowanej
ustawy. Zgodnie z tym przepisem spółki z udziałem gminy mogą odbierać
odpady od właścicieli nieruchomości, na zlecenie gminy, w przypadku gdy
zostały wybrane w drodze przetargu.

Zgodnie z projektem, ustawa ma wejść w życie 14 dni po ogłoszeniu.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem

1. Ze
względu na przedmiot projektu ustawy należy wskazać
dyrektywę 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31 marca 2004 r. w
sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty
budowlane, dostawy i usługi (Dz. Urz. UE L 134 z 30.04.2004 r., s. 114, ze
zm.).
Zgodnie z art. 7 dyrektywy, ma ona zastosowanie wobec zamówień
publicznych, które nie podlegają wyłączeniu w ramach wyjątków określonych w
art. 10-18, oraz których szacunkowa wartość, nieobejmująca podatku od
wartości dodanej (VAT), jest równa lub wyższa od podanych w dyrektywie
progów. Stosownie do art. 1 ust. 2 lit a. dyrektywy, zamówienia publiczne to
umowy o charakterze odpłatnym zawierane na piśmie pomiędzy jedną lub
więcej instytucjami zamawiającymi a jednym lub więcej wykonawcami, których
przedmiotem jest m.in. świadczenie usług.
Wykonawcą w rozumieniu dyrektywy jest m.in. usługodawca, czyli osoba
fizyczna lub prawna, podmiot publiczny lub grupa takich osób lub podmiotów,
którzy oferują na rynku wykonanie usługi (art. 1 ust. 8 dyrektywy). Instytucją
zamawiającą jest zaś państwo, jednostki samorządu terytorialnego, podmioty
prawa publicznego, związki złożone z jednej lub wielu takich jednostek lub z
jednego lub wielu podmiotów prawa publicznego (art. 1 ust. 9 dyrektywy).


2.
Ze względu na przedmiot projektu ustawy interesujący jest wyjątek
od obowiązku stosowania dyrektywy określony przez Trybunał Sprawiedliwości
(TS) w sprawie Teckal. Trybunał orzekł, że dyrektywa Rady 93/36/EWG z dnia
14 czerwca 1993 r. koordynująca procedury udzielania zamówień publicznych
na dostawy (Dz. Urz. L 199, s. 1) ma zastosowanie w przypadku, gdy instytucja
zamawiająca – taka jak na przykład jednostka samorządu terytorialnego –
zamierza zawrzeć z podmiotem formalnie od niej odrębnym i decyzyjnie
niezależnym umowę odpłatną na piśmie, mającą za przedmiot dostawy
produktów. W kwestii istnienia takiej umowy Trybunał wyjaśnił, że zgodnie z
art. 1 lit. a) dyrektywy 93/36 wystarczającym jest co do zasady, aby zamówienie
zostało zawarte między jednostką samorządu terytorialnego a podmiotem
prawnie od niej odrębnym. Nie jest tak jedynie w przypadku, gdy jednostka
samorządu terytorialnego sprawuje nad danym podmiotem kontrolę analogiczną
do tej, jaką sprawuje nad własnymi służbami, gdy jednocześnie podmiot ten
wykonuje większą część swej działalności wspólnie z jednostką lub jednostkami
samorządu terytorialnego, w których dyspozycji pozostaje.
Zdaniem
Trybunału udział, choćby mniejszościowy, przedsiębiorstwa
prywatnego w kapitale zakładowym spółki, w której udziały ma także
zainteresowana instytucja zamawiająca, wyklucza w każdym razie, by instytucja

1 Wyrok TS z dnia 18 listopada 1999 r. w sprawie C-107/98 Teckal Srl przeciwko Comune di Viano i Azienda
Gas-Acqua Consorziale (AGAC) di Reggio Emilia, pkt 50. Zob. także Dokument roboczy służb Komisji w
sprawie stosowania unijnych przepisów dotyczących zamówień publicznych do stosunków między instytucjami
zamawiającymi („współpraca publiczno-publiczna”) SEC(2011) 1169 wersja ostateczna z dnia 4.10.2011 r.
2 Dyrektywa 93/36/EWG została zastąpiona obecnie obowiązującą dyrektywą 2004/18/WE.
3 Trybunał potwierdził zastosowanie tej zasady również do udzielania zamówień publicznych na usługi – zob.
wyrok TS z dnia 13 października 2005 r. w sprawie C-458/03 Parking Brixen GmbH przeciwko Gemeinde
Brixen i Stadtwerke Brixen AG, pkt 59.

2