Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności

Art. 202 ust. 4 – przepis uwzględnia specyfikę przekazywania dotacji
rozwojowej i wprost wskazuje, że dotacja rozwojowa zachowuje swój
charakter, aż do samego beneficjenta, także w przypadku jej przekazy-
wania za pośrednictwem instytucji zaangażowanych w realizację pro-
gramu. Stąd też istnieje potrzeba doprecyzowania sposobu postępowa-
nia przez te instytucje z tym środkami, a także ich charakteru (kwestie
uregulowane w art. 202 ust. 5 – 7).
Art. 202 ust. 8 – odsetki od środków zgromadzonych przez jednostki
samorządu terytorialnego stanowią dochód tej jednostki - zgodnie
z przepisami ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek
samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2008 r. Nr 88, poz. 539). Oznacza
to, że co do zasady środki te mogą być wykorzystane na dowolny cel.
W związku z powyższym, dostrzega się konieczność uregulowania
kwestii odsetek od dotacji rozwojowej przekazywanej w formie zaliczki
samorządowi województwa, z tytułu umiejscowienia w nim funkcji In-
stytucji Zarządzającej w ramach RPO i Instytucji Pośredniczącej w ra-
mach krajowych programów operacyjnych. Przyjmuje się zasadę, że
środki będą przeznaczane na realizację odpowiednio krajowego lub re-
gionalnego programu operacyjnego, powiększając jednocześnie wkład
własny samorządu województwa.
10) Dot. uchylenia art. 203 i 204 – regulacje te zostają przeniesione do no-
welizowanego art. 205 ustawy, który w sposób bardziej kompleksowy
reguluje kwestie związane z przekazywaniem dotacji rozwojowej samo-
rządom województw.
11) Dot. art. 205 – przepisy tego artykułu w sposób pełny i kompleksowy
regulują sprawy związane z przepływem środków w ramach RPO, dla
których samorząd województwa jest Instytucją Zarządzającą oraz pro-
gramów krajowych, dla których samorząd województwa jest Instytucją
Pośredniczącą (w perspektywie finansowej 2007 – 2013 jest to kompo-
nent regionalny PO KL). Samorząd województwa na realizację tych
11
programów otrzyma dotację rozwojową z budżetu państwa (z części
budżetowej, której dysponentem jest Minister Rozwoju Regionalnego).
Dotacja ta stanowić będzie dochód samorządu województwa i w ramach
wydatków budżetu tegoż samorządu będzie mogła być przeznaczona na
realizację projektów własnych samorządu województwa, przekazana
beneficjentom realizującym projekty, oraz innym instytucjom uczestni-
czącym w systemie realizacji programów (Instytucje Pośredniczące
i Wdrażające), w tym również innym jednostkom samorządu terytorial-
nego.
Wysokość dotacji rozwojowej udzielonej samorządowi województwa na
realizację ww. programów nie może przekroczyć limitu wydatków na
program określonego w odpowiednim załączniku do ustawy budżeto-
wej.
rodki dotacji rozwojowej przekazane przez samorząd Instytucjom Po-
średniczącym lub Wdrażającym gromadzone są na wyodrębnionym ra-
chunku bankowym, co ułatwi kontrolę prawidłowości i wysokości ich
wykorzystania.
12) Dot. uchylenia art. 206 ust. 4 i 5 – przepisy te nakładają na organy sta-
nowiące jednostek samorządu terytorialnego obowiązek przyjęcia
uchwał określających środki (a nie wydatki) pochodzące z budżetów
jednostek samorządu terytorialnego, przeznaczone na realizację pro-
gramów operacyjnych. Kwota środków przeznaczonych na realizację
programu, w tym środków pochodzących z budżetów jednostek samo-
rządu terytorialnego, jest określona w tabelach finansowych dokumen-
tów programowych. W związku z powyższym dane o ww. środkach
mogą być przedstawione przez Instytucję Zarządzającą i nie wymagają
żadnych dodatkowych informacji ze strony samorządowej.


12
13) Dot. art. 209
Art. 209 ust. 2 pkt 2 – wprowadzona zmiana pozwoli na elastyczne po-
dejście do harmonogramu dokonywania wydatków w ramach programu
lub projektu; praktyka pokazuje bowiem, że harmonogramy mogą być
ustalane w podziale na różne okresy, w szczególności miesięczne; prze-
pis ustawowy jest bardzo sztywny i uniemożliwia częstsze rozliczanie
wydatków i przekazywanie środków w ramach projektów.
Art. 209 ust. 2 pkt 3a – z uwagi na to, iż obecnie kwestia ta nie jest ure-
gulowana w ustawie o finansach publicznych, istnieje konieczność
wskazania, że umowa dotacji powinna określać sposób rozliczenia od-
setek bankowych od środków przekazanych w ramach dotacji rozwojo-
wej. W efekcie, poza przypadkiem wskazanym w projektowanym
art. 202 ust. 5, środki te podlegać będą, co do zasady, zwrotowi.
Art. 209 ust. 2 pkt 7 – intencją jest bardziej elastyczne uregulowanie
kwestii związanych z rozwiązywaniem umowy dotacji. Obecnie obo-
wiązujący przepis sugeruje, że umowa może być rozwiązana tylko
w wyniku zaistnienia nieprawidłowości i to niezależnie od jej rodzaju
i „rozmiaru”. Z punktu widzenia sprawnej i jednocześnie elastycznej re-
alizacji projektu lub programu taka sztywna regulacja nie jest właściwa.
Art. 209 ust. 3 – propozycja ma na celu zwolnienie określonych pod-
miotów z obowiązku składania zabezpieczenia przy zawieraniu umowy
o udzielenie dotacji rozwojowej. Zwolnienie objęłoby beneficjentów
dotacji rozwojowej należących do jednostek sektora finansów publicz-
nych albo będących fundacją, której jedynym fundatorem jest Skarb
Państwa, a także BGK. Dotyczy to m.in. jednostek, które pełnią różne
role w systemie realizacji programów operacyjnych (Instytucje Pośred-
niczące i Wdrażające, Wspólne Sekretariaty Techniczne oraz Krajowe
Punkty Kontaktowe w programach EWT i Interreg IVc, podmioty reali-
zujące na podstawie porozumienia część zadań Instytucji Zarządzają-
cych danym programem), a których działalność jest finansowana w ca-
13
łości lub głównie ze środków publicznych, stąd nie mają one środków
lub jest nieuzasadnione wymaganie od nich zabezpieczenia z tytułu za-
wartej umowy dotacji rozwojowej.
Należy mieć na uwadze, że kwoty przekazywane w szczególności Insty-
tucjom Wdrażającym i Pośredniczącym są bardzo wysokie, a tym sa-
mym pojawiłby się problem ustanowienia zabezpieczenia oraz wyso-
kich kosztów jego ustanowienia. Należy uznać, że jednostki sektora fi-
nansów publicznych, których działalność określają szczegółowo
obowiązujące przepisy nie stwarzają dużego ryzyka niewywiązania się
z gospodarowania otrzymanymi środkami.
14) Dot. art. 210 ust. 1 – zmiana łączy się z propozycjami zmian w art. 157.
Obecnie istniejąca konieczność corocznego zwrotu środków dotacji na
rachunki budżetu państwa, niezależnie od stopnia zaangażowania reali-
zacji projektu, powoduje duże trudności po stronie beneficjentów,
z utratą płynności finansowej włącznie, co z kolei może przekładać się
na niemożliwość prawidłowej realizacji projektu lub ogólnie warunkuje
możliwość zrealizowania projektu. Z tego powodu wprowadzono prze-
pis stanowiący, że dotacje rozwojowe są rozliczane nie później niż
w terminie 60 dni od dnia zakończenia realizacji projektu.
15) Dot. art. 211
Art. 211 ust. 3 – przepis w dotychczasowym brzmieniu był wadliwy,
bowiem państwowe jednostki budżetowe, które w całości pokrywają
swoje wydatki bezpośrednio z budżetu państwa, nie mogą otrzymywać
dotacji rozwojowej, a w konsekwencji nie mogą być wykluczone z pra-
wa do jej otrzymywania i nie jest możliwe wyłączenie stosowania
w stosunku do nich sankcji wykluczenia otrzymywania środków dotacji.
Art. 211 ust. 4 – regulacja przewiduje możliwość wydawania decyzji
określającej kwotę przypadającą do zwrotu także przez Instytucję Po-
średniczącą; obecnie jest to tylko Instytucja Zarządzająca. Jednocześnie
14
możliwość taka będzie istniała, o ile w trybie przewidzianym w ustawie
o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Instytucja Zarządzająca po-
wierzy, na podstawie zawartego porozumienia, Instytucji Pośredniczą-
cej zadania w przedmiotowym zakresie.
Art. 211 ust. 4a – dodano przepis, który ma na celu umożliwienie Insty-
tucjom Zarządzającym i Instytucjom Pośredniczącym powierzenie za-
dań Instytucjom Wdrażającym, będącym jednostkami sektora finansów
publicznych, w zakresie wydawania decyzji o zwrocie środków.
W związku z hierarchicznym systemem wdrażania funduszy struktural-
nych w Polsce, instytucje wypłacające środki publiczne i będące stroną
umowy z beneficjentem, tj. Instytucje Wdrażające, również powinny
posiadać uprawnienia do egzekwowania należności od beneficjentów,
którzy nie wydatkują otrzymanych środków zgodnie z zasadami okre-
ślonymi w ramach danego programu.
Art. 211 ust. 4b – wobec istniejącej obecnie „luki” w tym zakresie, ko-
nieczne jest uregulowanie postępowania „odwoławczego” w zakresie
decyzji wydanych w pierwszej instancji zgodnie z art. 211 ust. 4 usta-
wy.
Art. 211 ust. 8 – w przypadku Programu Operacyjnego Pomoc Tech-
niczna 2007 – 2013 wszystkie wydatki wszystkich beneficjentów będą
finansowane wprost z budżetu państwa (zgodnie z art. 202 ust. 2 pkt 1
ustawy). Oznacza to, że brak jest organu przekazującego środki, jak
również rachunku, z którego zostały przekazane (i na jaki mają zostać
zwrócone w przypadku zaistnienia okoliczności, o których mowa
w art. 211 ust. 1). Z powyższych przyczyn proponuje się dodać ust. 8
wyłączający zastosowanie art. 211 dotyczącego sposobu rozliczania nie-
prawidłowości wobec programów realizowanych przez państwowe jed-
nostki budżetowe; ma to związek ze zmianą art. 211 ust. 3.
15