Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo celne oraz o zmianie niektórych innych ustaw

9) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 113, Nr 90, poz. 756,
Nr 143, poz. 1199 i Nr 179, poz.1484, z 2006 r. Nr 143, poz. 1028 i 1029, z 2007 r. Nr 168,
poz. 1187 i Nr 192, poz. 1382 oraz z 2008 r. Nr 74, poz. 444 i Nr 130, poz. 826.






25
U Z A S A D N I E N I E

Potrzeba nowelizacji ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne (Dz. U.
Nr 68, poz. 622 i Nr 273, poz. 2703), zwanej dalej „Prawem celnym”, wynika
z dotychczasowych doświadczeń organów celnych, związanych z czteroletnim
stosowaniem przepisów ustawy. Jest wynikiem uwag zgłaszanych przez tereno-
we jednostki organizacyjne Służby Celnej, jak również stanowi odpowiedź na
postulaty środowisk gospodarczych. Dodatkowo, w związku z wprowadzaniem
nowych rozwiązań prawnych w przepisach wspólnotowych, nastąpiła potrzeba
ich implementacji do przepisów krajowych.
Zmiany w znacznym stopniu są nakierowane na wprowadzanie uproszczeń i uła-
twień w obrocie towarowym z państwami trzecimi w obszarze, w jakim można
regulować je przepisami krajowymi.
Kolejnym ważnym elementem projektowanych zmian jest wprowadzenie więk-
szego zabezpieczenia prawnego dotyczącego skuteczności egzekwowania długu
celnego, a tym samym zabezpieczania należności, które stanowią zarówno do-
chód Skarbu Państwa, jak i Wspólnoty Europejskiej. W odniesieniu do przepi-
sów dotyczących bezpośrednio elementów finansowych, związanych z należno-
ściami celnymi, proponuje się zmiany zmierzające do ujednolicania instrumen-
tów prawnych, analogicznie jak jest to regulowane w ustawie z dnia 29 sierpnia
1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.),
zwanej dalej „Ordynacją podatkową”.
Proponowana zmiana art. 12 polega na usunięciu obowiązku publikacji not wyja-
śniających do Nomenklatury Scalonej i opinii wydanych przez Radę Współpracy
Celnej oraz na dodaniu obowiązku publikacji decyzji Komitetu Systemu Zhar-
monizowanego. Wynika to z faktu, że noty wyjaśniające do Nomenklatury Sca-
lonej, obowiązujące również Rzeczpospolitą Polską po akcesji do UE, są publi-
kowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej serii C. W związku z tym,
że publikacji tej nie można powielać w polskich promulgatorach prawa, zostały
one wykreślone z art. 12.
Po akcesji Rzeczpospolitej Polskiej do UE organem ustalającym sporne klasyfi-
kacje taryfowe we Wspólnocie jest Komitet Kodeksu Celnego – Sekcja Nomen-
klatury Taryfowej i Statystycznej UE, zaś opinie Rady Współpracy Celnej
(WCO) są niewiążące. To działanie ma na celu zapewnienie jednolitej klasyfika-
cji towarów przez wszystkie państwa członkowskie UE.
Ponadto w propozycji zmiany art. 12 dodano obowiązek publikacji przez Rzecz-
pospolitą Polską decyzji Komitetu Systemu Zharmonizowanego, ponieważ ich
treść nie jest publikowana przez Komisję. W Dzienniku Urzędowym UE serii C
Komisja publikuje jedynie komunikat w sprawie tych decyzji, z wykazem nume-
rów załączników ze sprawozdania Komitetu Systemu Zharmonizowanego. Ten
fakt uzasadnia potrzebę ogłoszenia treści decyzji Komitetu Systemu Zharmoni-
zowanego.
Propozycja dodania art. 13a wynika z potrzeby uzupełnienia krajowego prawa
celnego o przepisy regulujące przemieszczanie towarów na terytorium kraju
w ramach uprzywilejowanego traktowania towarów ze względu na ich końcowe
przeznaczenie. Zgodnie z art. 296 ust. 4 rozporządzenia Komisji (EWG)
nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania
rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks
Celny (Dz. Urz. WE L 253 z 11.10.1993, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 2, t. 6, str. 3, z późn. zm.), zwanego dalej „RWKC”,
jeżeli wysyłka jest dokonywana między dwoma osobami posiadającymi pozwo-
lenie w procedurze dopuszczenia do obrotu z końcowym przeznaczeniem, mają-
cymi siedziby w tym samym państwie członkowskim, to odbywa się ona zgodnie
z przepisami krajowymi. Obecnie w polskim prawie celnym takie przepisy nie
występują. Zgodnie z przepisem art. 82 ust. 1 rozporządzenia Rady (EWG)
nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Ko-
deks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19.10.1992, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 2, t. 4, str. 307, z późn. zm.), zwanego dalej
„WKC”, towary dopuszczone do swobodnego obrotu z zastosowaniem zerowej
lub obniżonej stawki należności ze względu na ich przeznaczenie pozostają pod

2
dozorem celnym, który zostaje zakończony, jeżeli warunki zastosowania zerowej
lub obniżonej stawki nie muszą być dalej spełniane, a także gdy towary zostały
wywiezione lub zniszczone, bądź gdy użycie towarów w celach innych niż te,
które były wymagane do zastosowania zerowej lub obniżonej stawki, zostało
dopuszczone pod warunkiem uiszczenia należnych opłat. Wobec braku odpo-
wiednich uregulowań prawnych, regulujących kwestię przemieszczania takich
towarów, dozór celny jest utrudniony, a tym samym powstają wątpliwości przy
ustalaniu terminu jego zakończenia. Wprowadzenie delegacji ustawowej pozwoli
na uregulowanie w prawie krajowym, wzorem innych państw członkowskich,
rozwiązań prawnych związanych z przemieszczaniem na terenie kraju towarów
objętych uprzywilejowanym traktowaniem taryfowym.
Z obecnego brzmienia art. 14 Prawa celnego wynika, iż towary mogą być wpro-
wadzane na obszar celny Wspólnoty lub wyprowadzane z tego obszaru przez
otwarte dla danego ruchu przejścia graniczne. Przepis ten nie uwzględnia wpro-
wadzania i wyprowadzania towarów poza przejściami granicznymi. Możliwość
taka wynika z postanowień § 1 i § 2 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów
z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie upoważnienia innych organów administra-
cji państwowej do wykonywania niektórych zadań organów celnych (Dz. U.
Nr 101, poz. 1032), które upoważniają terenowe organy Straży Granicznej do
kontroli celnej i przyjmowania zgłoszeń celnych w trakcie przekraczania granicy
państwowej poza przejściami granicznymi, oraz nie uwzględnia specyfiki prze-
kraczania granicy państwowej przez statki i okręty wojenne. Dlatego zasadna jest
zmiana brzmienia art. 14 przez wskazanie, iż towary mogą być wprowadzane na
obszar celny Wspólnoty lub wyprowadzane z tego obszaru przez otwarte dla da-
nego ruchu przejścia graniczne, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Propozycja zmiany brzmienia zdania wstępnego w art. 21 wynika z konieczności
dostosowania przepisów ustawy do możliwości elektronicznego dokonywania
zgłoszeń celnych oraz ich elektronicznej obsługi. Nałożenie na organ celny obo-
wiązku pisemnej formy odmowy przyjęcia zgłoszenia celnego powoduje dualizm
dokumentów w przypadku odmowy przyjęcia zgłoszenia złożonego w formie

3
elektronicznej. Komunikaty elektroniczne przesyłane w systemie do zgłaszające-
go, zawierają w swojej treści informację na temat przyczyn odmowy przyjęcia
zgłoszenia celnego. Dodanie przepisu o formie elektronicznej umożliwi organo-
wi celnemu wybór formy, w jakiej wskaże przyczynę odmowy przyjęcia zgło-
szenia celnego. Organ celny będzie mógł to zrobić w formie papierowej lub w
formie elektronicznej.
Dodanie art. 21a dostosowuje instytucję unieważnienia zgłoszenia celnego do
przyjętej w przepisach prawa celnego konstrukcji „bezdecyzyjnego” załatwiania
spraw związanych z objęciem towaru procedurą celną.
Złożenie i przyjęcie zgłoszenia celnego ma charakter czynności materialno-
-technicznej, której dokonanie powoduje z mocy prawa objęcie towaru procedurą
celną oraz stanowi podstawę do zaksięgowania kwoty należności celnych. Po-
dobny charakter ma instytucja odmowy przyjęcia zgłoszenia celnego, której za-
stosowanie wiąże się na dzień dzisiejszy wyłącznie ze wskazaniem w formie pi-
semnej („bezdecyzyjnej”) przyczyn takiej odmowy.
Przedmiotowa konstrukcja wpływa na znaczne odformalizowanie postępowania
celnego i sprawdza się w praktyce – forma „bezdecyzyjnej” odmowy przyjęcia
zgłoszenia celnego rozpoczęła swój byt prawny jeszcze na gruncie uregulowań
obowiązujących przed wejściem Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.
Proponowana zmiana jest niezbędna ze względu na fakt, iż brak określonego
w przepisach trybu unieważniania zgłoszeń celnych, zwłaszcza w kontekście
zgłoszeń elektronicznych, powoduje praktyczne problemy ze stosowaniem tej
instytucji. Proponowana regulacja sprowadza się do zastosowania skutecznego
i pozytywnie ocenianego rozwiązania w zakresie „bezdecyzyjnego” załatwienia
sprawy, także do instytucji unieważnienia zgłoszenia celnego, stosowanej na
wniosek osoby uprawnionej.
W przypadku elektronicznego zgłoszenia celnego, jego obsługa jest dokonywana
w systemie przez wymianę komunikatów elektronicznych, zawierających
w sobie informację co do etapu postępowania ze zgłoszeniem celnym, w tym np.
komunikat informujący o unieważnieniu zgłoszenia celnego i podający przyczy-

4