Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina

4
Uzasadnienie
Projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym
oraz z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi
wyrobami i organizacji rynku wina ma na celu:
1) ułatwienie podjęcia produkcji win gronowych przez podmioty posiadające własne
uprawy winorośli, w tym szczególnie rolników i gospodarstwa agroturystyczne,
2) podniesienie konkurencyjności małych i średnich producentów zajmujących się
wyrobem wina gronowego z własnego surowca, rozwój turystyki związanej z winem
tzw. enoturystyki,
3) pełne wykorzystanie możliwości jakie stwarzają przepisy Unii Europejskiej
w sprawie wspólnej organizacji rynku wina dla rozwoju upraw winorośli i produkcji win
gronowych w małych i średnich gospodarstw rolnych w Polsce.
Zmiana w zakresie art. 30 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym ma na celu wyłączenie
z obowiązku uzyskania statusu składów podatkowych małe winiarnie, które wytwarzają wino
gronowe z winogron pochodzących z własnych upraw. Celem wyłączenia tej kategorii
producentów z obowiązku tworzenia składów podatkowych oraz prowadzenia produkcji
w składach podatkowych jest wyeliminowanie dodatkowych obciążeń administracyjnych, które
w przypadku małych producentów win stanowią istotną barierę w efektywnym
gospodarowaniu, a w wielu przypadkach nie pozwalają wręcz na prowadzenie działalności.
Należy zaznaczyć, że wyłączenie z obowiązku tworzenia składów podatkowych przez
małe winiarnie nie spowoduje zwiększenia ryzyka wytwarzania wyrobów alkoholowych poza
systemem kontroli wykonywanej w składach podatkowych, ponieważ wyłączenie to będzie
miało zastosowanie jedynie do małych winiarni o rocznym poziomie produkcji poniżej 1000 hl
gotowego wyrobu. Dodatkowo, wyłączenie z obowiązku tworzenia składu podatkowego będzie
miało zastosowanie jedynie do winiarni, które wykorzystują winogrona pochodzące z własnej
uprawy.
Proponowany przepis stanowi jednocześnie implementację przepisu zawartego
w art. 29 ust. 1 dyrektywy 92/12/EWG. W rezultacie proponowana regulacja jest w pełni
zgodna z przepisami prawa wspólnotowego. Wprowadzenie niniejszego przepisu wychodzi
również naprzeciw postulatom branży winiarskiej. Dodatkowo należy zaznaczyć, że powyższa
zmiana będzie połączona ze zmianami w przepisach dotyczących obowiązku oznaczania
wyrobów alkoholowych znakami akcyzy (art. 87 ust. 1), w taki sposób, aby podmiot
5
produkujący wina poza składem podatkowym był uprawniony do otrzymywania znaków akcyzy
oraz do ich nakładania poza systemem zawieszenia poboru akcyzy.
W obecnym stanie prawnym wytwarzanie win gronowych przeznaczonych do obrotu
może odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym. Wymóg ten jest najpoważniejszą
barierą hamującą rozwój produkcji win gronowych w gospodarstwach rolnych. Przepisy
o podatku akcyzowym odnoszące się do warunków prowadzenia składów podatkowych nie
biorą bowiem pod uwagę specyfiki i skali produkcji win gronowych w niewielkim
gospodarstwie rolnym.
W latach poprzedzających nasze wstąpienie do UE wielu polskich rolników dostrzegło
w uprawie winorośli i produkcji win gronowych potencjalne źródło dochodów i szansę na
utrzymanie swoich gospodarstw. W gospodarstwach rolnych, szczególnie w województwach
południowych, powstały mniejsze lub większe winnice i podjęto próby z produkcją win
gronowych. Działaniom tym przyświecała nadzieja, że po przystąpieniu Polski do Unii
Europejskiej wprowadzone zostaną, podobnie jak w innych krajach europejskich warunki
sprzyjające rozwojowi produkcji win gronowych w gospodarstwach rolnych. Oczekiwania te
spełniły się tylko częściowo. Ustawa z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów
winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina zwolniła podmioty produkujące
wyłącznie wina gronowe z winogron zebranych z własnych upraw z uciążliwego, zwłaszcza dla
drobnych producentów wymogu uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących
działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich. Jednak wynikające z tego
zapisu korzyści dla rolników i drobnych producentów zostały zniweczone przez obowiązujące
przepisy o podatku akcyzowym. W tej sytuacji z jednej strony funkcjonuje więc teoretycznie
skuteczny, "szczelny" system egzekwowania podatku akcyzowego w formie składów
podatkowych. Z drugiej strony system ten skutecznie zniechęca potencjalnych producentów do
podjęcia wyrobu win gronowych i pozbawia Państwo nie tylko potencjalnych wpływów z tytułu
podatku akcyzowego, ale również wpływów z podatku VAT oraz PIT ew. pracowników
winiarni. Sytuacja ta jest tym bardziej nielogiczna, że dla skutecznej kontroli ilości
wyrabianego wina i jego rozchodu w celu wymierzenia akcyzy, w przypadku produkcji win
gronowych z własnego surowca nie jest konieczny skład podatkowy. Wynika to ze specyfiki
produkcji win gronowych oraz nadzoru nad taką produkcją prowadzonego na mocy odrębnych
przepisów.
Specyfiką produkcji win gronowych z własnego surowca jest:
a) konieczność uzyskania przez producenta własnych plonujących winnic, co wiąże się ze
znacznymi nakładami (koszt założenia l hektara plantacji wynosi średnio ok. 75 tys. zł) oraz
z 3-5 letnim okresem od posadzenia winnicy do uzyskania pierwszego plonu,
6
b) ograniczenie potencjalnej wielkości produkcji przez areał i wydajność posiadanych winnic
(przeciętnie 5 do 10 tys. litrów wina z l hektara uprawy),
c) roczny cykl produkcji, wyznaczony porą zbioru winogron (wymóg wyrobu wina wyłącznie
ze świeżych winogron).
W aktualnym stanie prawnym wszyscy producenci win gronowych przeznaczonych do
obrotu, a także producenci produktów służących do wyrobu wina (winogron i moszczy
gronowych) są na mocy przepisów UE zobowiązani do prowadzenia na bieżąco szczegółowych
rejestrów przychodów i rozchodów produktów winiarskich oraz składania corocznych
deklaracji zbiorów, deklaracji produkcji, deklaracji obróbki lub sprzedaży i deklaracji zapasów.
Wymogi te implementuje ustawa z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów
winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina.
Organem właściwym do kontroli prowadzenia rejestrów i sprawdzenia ich zgodności
ze stanem faktycznym, zgodnie z art. 28 pkt 4 lit. c ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie
i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina jest Inspekcja
Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Polska jest dziś praktycznie jedynym krajem UE posiadającym większe tereny
przydatne dla towarowej uprawy winorośli, nie objętym zakazem sadzenia nowych winnic.
Dodanie art. 17a do ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi
wyrobami i organizacji rynku wina ułatwi drobnym producentom spełnienie wymogów
technicznych niezbędnych do produkcji wina, w szczególności zwolni ich z konieczności
posiadania laboratoriów, specjalnych obiektów budowlanych, zbiorników itp.
Art. 3, mający charakter przejściowy, ma umożliwić drobnym producentom spełnienie
wymogów formalnych w roku 2008 w zakresie wykonania zgłoszenia oraz przekazania
informacji wymaganych przez ustawę oraz przepisy Unii Europejskiej. Przepis ten umożliwi
także Prezesowi Agencji wykonanie ciążących na nim obowiązków zawiadomienia właściwych
organów kontrolnych o podjętej produkcji.
Jeśli chodzi o przewidywane skutki finansowe nowelizacji Ustawy, to należy
podkreślić, iż proponowana zmiana spowoduje zwiększenie wpływów do budżetu państwa
z tytułu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w dłuższej perspektywie.
Zniesienie obowiązku prowadzenia składów podatkowych w odniesieniu do drobnych
producentów win spowoduje zwiększenie ogólnej produkcji win gronowych w wyniku
rozpoczęcia tego rodzaju działalności przez nowe podmioty, przede wszystkim przez
właścicieli kilkuhektarowych gospodarstw. To z kolei będzie skutkować zwiększeniem podaży
tych produktów na rynek, co bez wątpienia przełoży się na wzrost wpływów budżetu państwa
7
z podatku VAT i podatku akcyzowego, związanych z czynnościami dotyczącymi produktów
winiarskich. Będzie też kołem zamachowym enoturystyki.
Zważywszy na kilkuletni okres zakładania winnicy, nadszedł dzisiaj ostatni moment,
aby możliwie licznej rzeszy potencjalnych drobnych i średnich producentów win gronowych,
zwłaszcza rolnikom stworzyć warunki dla osiągnięcia odpowiedniego potencjału produkcji.
Tego wymaga polski interes narodowy. Dlatego, przynajmniej w okresie najbliższych 5 lat
producentów takich powinny obejmować wszelkie możliwe udogodnienia, a wymagania
prawne i administracyjne związane z prowadzoną przez nich działalnością powinny być
ograniczone do niezbędnego minimum.
Wejście w życie ustawy nie spowoduje wydatków ze strony budżetu państwa oraz nie
wpłynie na dochody jednostek samorządu terytorialnego.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Warszawa, 7 lipca 2008 roku

BAS-WAEM-1878/06
Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia
w sprawie zgodności senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o
podatku akcyzowym oraz ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów
winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina
(przedstawiciel wnioskodawców: senator Stanisław Antoni Iwan)
z prawem Unii Europejskiej

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2002 r.,
Nr 23, poz. 398 z późn. zm.) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt zmierza do zmiany ustawy z dnia 23 stycznia 2004 roku o
podatku akcyzowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 29, poz. 257, z późn. zm., dalej:
ustawa o podatku akcyzowym) oraz ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie
i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku
wina (Dz.U. Nr 34, poz. 292, ze zm.; dalej: ustawa o wyrobie i rozlewie).
Zmiany polegają na:
• wprowadzeniu wyjątku od zasady określonej w art. 30 ust. 2
ustawy, zgodnie z którym produkcja i przetwarzanie wyrobów
akcyzowych zharmonizowanych mogą odbywać się wyłącznie w
składzie podatkowym. Wyjątek dotyczy „produkcji mniej niż
1000 hl w ciągu roku kalendarzowego win gronowych
uzyskanych z winogron pochodzących z upraw własnych (…)”
(zmiana art. 30 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym);
• wprowadzeniu wyjątku od zasady, zgodnie z którą wyroby
akcyzowe podlegające obowiązkowi oznaczenia znakami akcyzy
muszą być prawidłowo oznaczone odpowiednimi znakami akcyzy
przed zakończeniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.
Wyjątek dotyczy win gronowych, o których mowa w art. 30 ust.
2. Wina te powinny zostać oznaczone przed ich przekazaniem do
magazynów wyrobów gotowych lub dokonaniem ich sprzedaży
(zmiana art. 87 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym);
• określeniu warunków prowadzenia produkcji wina przez
podmioty, które nie podlegają obowiązkowi produkcji wina