Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń oraz niektórych innych ustaw

towej Organizacji Zdrowia, dekret z dnia 6 wrze nia 1951 r. o obszarach szczególnie ważnych
dla obrony kraju, ustawę z dnia 16 listopada 1964 r. o Polskim Czerwonym Krzyżu, ustawę
z dnia 26 czerwca 1974 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks pracy, ustawę z dnia
26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, ustawę z dnia
26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwo ci i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawę
z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy, ustawę z dnia 5 lipca 1996 r. o do-
radztwie podatkowym, ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, ustawę
z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych, ustawę z dnia 10 wrze nia
1999 r. – Kodeks karny skarbowy, ustawę z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Kar-
nym, ustawę z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej, ustawę z dnia 24 sierpnia
2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawę z dnia 6 wrze nia 2001 r.
o towarach paczkowanych.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1981 r. Nr 24, poz. 124, z 1982 r.
Nr 16, poz. 125, z 1983 r. Nr 6, poz. 35 i Nr 44, poz. 203, z 1984 r. Nr 54, poz. 275, z 1985 r.
Nr 14, poz. 60 i Nr 23, poz. 100, z 1986 r. Nr 39, poz. 193, z 1988 r. Nr 20, poz. 135 i Nr 41,
poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 180, z 1990 r. Nr 51, poz. 297, Nr 72, poz. 422 i Nr 86,
poz. 504, z 1991 r. Nr 75, poz. 332 i Nr 91, poz. 408, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1994 r.
Nr 123, poz. 600, z 1995 r. Nr 6, poz. 29, Nr 60, poz. 310 i Nr 95, poz. 475, z 1997 r. Nr 54,
poz. 349, Nr 60, poz. 369, Nr 85, poz. 539, Nr 98, poz. 602, Nr 104, poz. 661, Nr 106,
poz. 677, Nr 111, poz. 724, Nr 123, poz. 779, Nr 133, poz. 884 i Nr 141, poz. 942, z 1998 r.
Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 83, poz. 931 i Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 22, poz. 271,
Nr 73, poz. 852, Nr 74, poz. 855 i Nr 117, poz. 1228, z 2001 r. Nr 100, poz. 1081, Nr 106,
poz. 1149, Nr 125, poz. 1371, Nr 128, poz. 1409 i Nr 129, poz. 1438, z 2002 r. Nr 19,
poz. 185, Nr 25, poz. 253 i Nr 135, poz. 1145, z 2003 r. Nr 206, poz. 2012, z 2004 r. Nr 11,
poz. 95, Nr 62, poz. 576, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 891, Nr 171, poz. 1800 i Nr 173,
poz. 1808 oraz z 2005 r. Nr 90, poz. 756 i 757.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1959 r. Nr 11, poz. 62, z 1990 r.
Nr 34, poz. 198, z 1999 r. Nr 106, poz. 668, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, z 2005 r. Nr 169,
poz. 1420 oraz z 2006 r. Nr 175, poz. 1462.
4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 58, poz. 542, z 2003 r.
Nr 137, poz. 1304 i Nr 223, poz. 2217 oraz z 2005 r. Nr 169, poz. 1413.
5) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 167, poz. 1372, z 2003 r.
Nr 80, poz. 719 i Nr 122, poz. 1143, z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Nr 99, poz. 1001, Nr 152,
poz. 1597 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 23, poz. 186, Nr 132, poz. 1110, Nr 155,
poz. 1298 i Nr 179, poz. 1485.
6) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1985 r. Nr 35, poz. 162, z 1996 r.
Nr 24, poz. 110, z 1998 r. Nr 113, poz. 717 oraz z 2001 r. Nr 128, poz. 1405.
7) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271 i Nr 240,
poz. 2052, z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 i Nr 137, poz. 1302, z 2004 r. Nr 62, poz. 577 oraz
z 2005 r. Nr 10, poz. 66.
8) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1083, z 1999 r.
Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 60, poz. 701 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071
i Nr 111, poz. 1194, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 111,
poz. 1061, Nr 142, poz. 1380 i Nr 179, poz. 1750, z 2004 r. Nr 93, poz. 889, Nr 210,
poz. 2135, Nr 240, poz. 2405, Nr 243, poz. 2426 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 163,
poz. 1363 i Nr 178, poz. 1479 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708.
9) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 60, poz. 703 i Nr 62,
poz. 717, z 2001 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 106, poz. 1149, z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 74,
poz. 676, Nr 89, poz. 804, Nr 141, poz. 1178 i Nr 213, poz. 1803, z 2003 r. Nr 84, poz. 774,
Nr 137, poz. 1302 i Nr 162, poz. 1569, z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Nr 68, poz. 623, Nr 93,
poz. 894, Nr 97, poz. 963 i Nr 173, poz. 1808, z 2005 r. Nr 130, poz. 1090, Nr 143, poz. 1199,
Nr 177, poz. 1468 i Nr 178, poz. 1479 oraz z 2006 r. Nr 79, poz. 546, Nr 104, poz. 708
i Nr 191, poz. 1413.

44

10) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 56, poz. 579, z 2002 r.
Nr 74, poz. 676 i Nr 197, poz. 1661, z 2003 r. Nr 137, poz. 1302, z 2005 r. Nr 183, poz. 1537
oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 157, poz. 1119.
11) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 110, poz. 1189, z 2002 r.
Nr 135, poz. 1145 i Nr 166, poz. 1360, z 2003 r. Nr 223, poz. 2220 i Nr 229, poz. 2275,
z 2004 r. Nr 34, poz. 293 oraz z 2005 r. Nr 180, poz. 1495.
12) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 109, poz. 1031 i Nr 213,
poz. 2081, z 2004 r. Nr 128, poz. 1351, z 2005 r. Nr 132, poz. 1103 i Nr 143, poz. 1203.






45
U Z A S A D N I E N I E

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wykroczeń oraz niektórych innych
ustaw zmierza do wprowadzenia uregulowań umożliwiających bardziej efektywne
zwalczanie wykroczeń przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, zatem
wykroczeń szczególnie uciążliwych dla obywateli, takich jak m.in. wybryki
chuligańskie oraz zakłócanie porządku publicznego i ciszy nocnej.
Celem niniejszej nowelizacji jest zwiększenie ochrony i porządku,
w szczególno ci w miejscach publicznych, a przez to zwiększenie poczucia
bezpieczeństwa obywateli.
O poczuciu bezpieczeństwa obywateli na ogół nie decydują bowiem najcięższe
zbrodnie i występki, lecz sytuacje do wiadczane na co dzień, w najbliższym
otoczeniu, w drodze do pracy, na imprezie masowej.
Zmierzając w tym kierunku, projekt generalnie przewiduje zaostrzenie zasad
odpowiedzialno ci za wykroczenie w stosunku do analogicznych unormowań
obowiązującego Kodeksu wykroczeń i to nie tylko przez podwyższenie sankcji
zawartych w przepisach czę ci szczególnej, ale i przez zmiany w czę ci ogólnej
w zakresie zasad odpowiedzialno ci za wykroczenie czy zasad wymiaru kary.
Przepis art. 1 Kodeksu wykroczeń okre la warunki odpowiedzialno ci
za wykroczenie, jak również system kar za wykroczenie.
Obecnie, zgodnie z art. 1 K.w., górna granica kary grzywny wynosi 5 000 zł. Projekt
przewiduje podwyższenie górnej granicy kary grzywny do 15 000 zł oraz dolnej
granicy z 20 zł do 50 zł (odpowiedniej zmiany dokonano też w art. 24 § 1 K.w.).
Należy bowiem zauważyć, że w sprawach o wykroczenia kara grzywny jest karą
dominującą w orzecznictwie sądów i powinna być dolegliwa dla sprawcy. Okre lając
dolną i górną granicę kary grzywny, wzięto pod uwagę istniejącą inflację oraz fakt, że
od 1998 r. granice tej kary nie uległy zmianie.
W konsekwencji trzykrotnego podwyższenia górnego progu zagrożenia grzywną,
w czę ci szczególnej Kodeksu wykroczeń oraz w niektórych innych ustawach była
konieczna nowelizacja tych przepisów, w których górny próg zagrożenia grzywną
okre lono poniżej progu ustawowego (mniej niż 5 000 zł). Zmiany te mają charakter
dostosowawczy, polegają na trzykrotnym podwyższeniu maksymalnych progów
grzywny, okre lonych poniżej 5 000 zł i dotyczą przepisów art. 52b, 54, 55, art. 58 §
1, art. 60¹ § 7, art. 61 § 1, art. 64 § 1, art. 67 § 2, art. 75 § 1, art. 77, 78, art. 79 § 1 i
2, art. 81, 91, 95, 95a (dodatkowo uzupełniono miejsca publikacji ustawy z dnia 11
marca 2004 r. o podatku od towarów i usług o Dz. U. z 2005 r. Nr 143, poz. 1199 i Nr
179, poz. 184 oraz z 2006 r. Nr 143, poz. 1028 i 1029), 100, 101, 102, 108, 109, 115,
117, art. 122 § 2, art. 123 § 1, art. 125, art. 136 § 2, art. 137 § 1, art. 144 § 1, art.
145, art. 146 § 1, art. 150 § 1, art. 151 § 1, art. 152 § 1, art. 153 § 1, art. 154, art.
156 § 1 i art. 157 § 1 Kodeksu wykroczeń. Dodatkowo w § 1 i 2 art. 122 K.w.
skre lono wyrazy „w celu osiągnięcia korzy ci majątkowej”, dostosowując brzmienie
tych przepisów do brzmienia odpowiadających im art. 291 i 292 Kodeksu karnego
oraz wyrazy „z kradzieży lub z przywłaszczenia” zastąpiono wyrazami „z czynu
zabronionego”, ponieważ obowiązująca dyspozycja ustawowa znamion paserstwa
wyłącza możliwo ć prawnokarnej oceny czynu jako wykroczenia, gdy mienie będące
przedmiotem paserstwa pochodzi z wyłudzenia, sprzedajno ci bądź przestępstw
rozbójniczych. Wykazanie sprawcy takiej wiadomo ci pochodzenia mienia jest
trudne w praktyce cigania, a w każdym razie powoduje zbędno ć podejmowanych
w tym zakresie czynno ci, które należy ograniczyć wyłącznie do wykazania
wiadomo ci pochodzenia mienia z czynu zabronionego. Wysoko ć kary grzywny
dostosowano również w art. 9 ustawy o grobach i cmentarzach wojennych (art. 2
projektu) oraz w art. 15 ust. 1 ustawy o wykonywaniu czynno ci techniczno-
dentystycznych (art. 3 projektu), art. 2 ust. 1 dekretu o ochronie godła i nazwy
wiatowej Organizacji Zdrowia (art. 4 projektu), art. 8 ust. 1 dekretu o obszarach
szczególnie ważnych dla obrony kraju (art. 5 projektu), art. 15 ust. 1 ustawy
o Polskim Czerwonym Krzyżu (art. 6 projektu), art. XII § 2 ustawy – Przepisy
wprowadzające Kodeks pracy (art. 7 projektu), art. 22 ust. 1 i 2 ustawy o społecznej
inspekcji pracy (art. 10 projektu), art. 82 ust. 1 ustawy o doradztwie podatkowym (art.
11 projektu), art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o Inspekcji Handlowej (art. 16 projektu), art. 31
ustawy o towarach paczkowanych (art. 18 projektu).
Nie zdecydowano się tylko na trzykrotne podwyższenie górnego progu grzywny
w art. 97 K.w., okre lonego w tym przepisie na 3 000 zł. Próg ten podwyższono
jedynie do 5 000 zł, uznając, że próg 9 000 zł grzywny byłby w tym przypadku

2
za wysoki, zważywszy na różnorodno ć i wagę przepisów objętych ochroną (art. 1
pkt 47 projektu).
Obowiązujący art. 8 K.w. ustala granicę wieku odpowiedzialno ci za wykroczenie,
którą jest ukończenie 17 lat przez sprawcę czynu zabronionego. Nieletni, który
ukończył lat 13, odpowiada wyłącznie na gruncie ustawy z dnia 26 października 1982
r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109, z późn.
zm.), jednakże wyłącznie za wybrane wykroczenia (tj. za wykroczenia okre lone
w art. 51, 621, 69, 74, 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133 lub 143 Kodeksu wykroczeń).
Jednakże zgodnie z przepisami tej ustawy, wobec nieletniego dopuszczającego się
wykroczenia stosuje się wyłącznie rodki wychowawcze, gdyż rodek poprawczy
w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym orzeka się wyłącznie wobec
nieletnich, którzy dopu cili się przestępstwa lub przestępstwa skarbowego.
Obowiązująca regulacja nie zasługuje na aprobatę, z co najmniej dwóch powodów:
po pierwsze, rodki wychowawcze, jakie można orzec wobec nieletniego sprawcy
wykroczenia, pozostają albo nieadekwatne do wagi czynu (np. rodek wychowawczy
w postaci upomnienia lub oddania pod dozór rodziców) albo też są przeznaczone dla
sprawców zdemoralizowanych, a nie tych, którzy, nie przejawiając demoralizacji,
dopuszczają się jednak wykroczenia (np. rodek w postaci umieszczenia w rodzinie
zastępczej). Po drugie, w obowiązującym stanie prawnym nieletni nie odpowiadają
za szereg wykroczeń okre lonych w ustawach szczególnych, z których należy
wymienić zwłaszcza ustawę o ochronie zwierząt oraz ustawę o bezpieczeństwie
imprez masowych. Dlatego też projekt zmienia dotychczas obowiązującą zasadę
odpowiedzialno ci (czy raczej nieodpowiedzialno ci) nieletnich i ustanawia zasadę,
że za wykroczenie odpowiedzialno ć ponosił będzie sprawca, który popełnia czyn
zabroniony po ukończeniu 15. roku życia (§ 1). Sprawca taki odpowie przed sądem
powszechnym za popełnione w takich warunkach wykroczenie na zasadach
wskazanych w tre ci kodeksu. Tę generalną zasadę ustawodawca uzupełnia tre cią
nowo dodanego § 2 w art. 8 K.w., który sytuuje przesłanki do osądzenia czynu
sprawcy nie przez sąd powszechny na ogólnych zasadach, lecz przez sąd rodzinny
w trybie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Będzie to możliwe,
w przypadku gdy sprawca w chwili czynu nie miał ukończonych 17 lat oraz jeżeli
charakter czynu, okoliczno ci sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego
wła ciwo ci i warunki osobiste za tym przemawiają. Warunki te muszą zostać

3